رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت علوم، تحقیقات و فناوری: جایزه بهبود کیفیت و بهره‌وری در آموزش عالی ایجاد می‌شود

به گزارش بازارکار از اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر روح الله رازینی در چهاردهمین نشست هیئت‌های نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت آموزش عالی استانی که امروز (سه‌شنبه) با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سالن شهدای جهاد علمی این وزارت برگزار شد، اظهار داشت: بر اساس قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ماموریت‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان، حمایت و پشتیبانی و همچنین نظارت و ارزیابی موسسات علمی، سیاست‌ها و برنامه‌ها برعهده این وزارتخانه قرار دارد و نظارت و ارزیابی آموزش عالی یک تکلیف قانونی است.

وی با بیان اینکه در حوزه نظارت و ارزیابی یکی از مولفه‌ها وحدت رویه است، افزود: تلاش ما جهت یک نگاه مشترک در زمینه نظارت و ارزیابی بین هیئت های نظارت استانی  است و گرنه عدم تعادل و توازن می تواند گریبانگیر ما شود، لذا تلاش می‌کنیم تا دیدگاه‌ها و رویکردهایمان به هم نزدیک شود.

رازینی درخصوص اصول حاکم بر نظارت و ارزیابی عتف اظهار داشت: این اصول شامل نگاه حرفه‌ای و تخصصی، فراگیر و متوازن، مشارکت جویی، حامی، تسهیل‌گر و بهبوددهنده، فعال و ایجابی و تدریجی و مستمر است.

وی به اهم اقدامات انجام شده در مرکز نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم اشاره کرد و گفت: یکی از اقدامات ارتقای جایگاه هیاتهای نظارت و ارزیابی استانی است. در این راستا با حمایت‌های  وزارت علوم، پیشنهادی برای قانون اهداف و تشکیلات داریم تا هیئت‌های نظارت در ساختار دانشگاه منتخب قرار گیرند.

به گفته وی، تقویت تعامل با حوزه های اصلی ستاد، توسعه نظارت و ارزیابی و ارتقای توازن در نسبت با زیرنظامهای مختلف، حل مسئله جایگاه دبیر هیات و مدیر نظارت و ارزیابی، ایجاد تعاملات مثبت و اصلاح روابط با زیرنظامها، طراحی شاخص های کلیدی عملکرد در ارزیابی موسسات، اصلاح گزارش نامه ها و تدوین گزارش نامه های جدید، بازنگری رویکرد اجرایی و شاخصهای مدیریت عملکرد (جشنواره شهید رجایی)، پیگیری موثر ارتقاء بودجه ریزی و تخصیص اعتبار در نظام ناتک و تدوین برنامه بهبود و تحول نظام ناتک از دیگر اقدامات انجام شده در شبکه نظارت است.

رازینی در ادامه سخنان خود اظهار داشت: قریب نزدیک به 2هزار و هشتصد موسسه در زیر نظام‌های مختلف در کشور مشغول فعالیت هستند و از ابتدای سال جاری، ۳۶۰ موسسه مورد بازدید قرار گرفته است. لذا اگر از ظرفیت های اطلاعاتی موجود استفاده نکنیم عقب خواهیم ماند.

وی ایجاد سامانه هوشمند برای نظارت و ارزیابی را یک ضرورت دانست و گفت: امکان نظارت به شیوه سنتی و بازدیدهای میدانی از همه موسسات وجود ندارد.

رئیس مرکز نظارت و ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم برنامه‌های بهبود و تحول نظام ناتک، را شامل سه فاز اصلی؛ تثبیت و ساماندهی امور جاری مرکز، بهبود و ارتقای فعالیت‌های مرکز و تحول و تعالی در رویکردها، ابزارها و شیوه‌های نظارت و ارزیابی عنوان کرد.

وی عنوان کرد: منتخب پروژه های بهبود و ارتقاء شامل: استقرار الگوی ارزیابی و نظارت مبتنی بر شاخص‌های کلیدی عملکرد، طراحی نظام مشارکت ذینفعان (استاد، دانشجو) در نظارت و ارزیابی، طراحی جایزه «کیفیت و بهره‌وری» آموزش عالی،  پروژه طراحی نظام صلاحیت حرفه‌ای، ارتقاء و توسعه داشبورد‌های رصد و پایش، طراحی و استقلرار کانون ارزیابی مدیران، مهندسی مجدد فرایندهای نظام ناتک، تدوین مجموعه دستنامه‌های ارزیابی عتف، طراحی نظام تخصیص سهمیه هیئت علمی به دانشگاه‌ها و استقرار نظام ارزیابی راهبردها و سیاست‌ها است.

رازینی درخصوص منتخب ایده ها و طرح های تحولی به جمع سپاری فرایند نظارت ارزیابی، راه‌اندازی کارگزاری‌های غیرانتفاعی در نظام ناتک، بازتعریف نسبت نظام نظارت و ارزیابی با سایر نظامات عتف، استفاده از فناوری‌های نوین در ناتک، ترویج گفتمان کیفیت فراگیر در آموزش عالی و استقرار ابزارهای تضمین کیفیت اشاره کرد.

رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم با بیان اینکه نظارت و ارزیابی ترمز سیستم نیست بلکه همچون کلاج است که تسهیل‌گری می‌کند، گفت: ارزیابی مدیران آموزش عالی از تکالیف این مرکز است و در همین راستا کانون ارزیابی مدیران، ذیل این مرکز ایجاد می شود.

ضرورت نظارت بر شاخص‌های کلیدی عملکرد

دکتر سیدمحمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران نیز در این نشست به دو مفهوم کلیدی «نظارت» و «کیفیت» اشاره کرد و گفت: برای آنکه در عرصه آموزش عالی بتوانیم به اهداف مهم نائل شویم نیاز است که بازتعریف مجددی از برخی مفاهیم کلیدی انجام دهیم.

وی افزود: در عرصه مدیریت وقتی صحبت از نظارت می‌شود چند واژه و مفهوم مختلف همچون نظاره کردن، پایش کردن و همچنین کنترل و نظارت مطرح می‌شود.

مقیمی در ادامه سخنان خود گفت: برخی فعالیت‌هایی که به نام نظارت انجام می‌دهیم، بیشتر جنبه پایش دارد؛ در حالی که در نظارت باید گامی فراتر گذاشته شود و آن این است که باید نقشی فعال داشته باشیم و برای اصلاحات مورد نیاز اقدام کنیم.

رئیس دانشگاه تهران با بیان اینکه در بحث نظارت باید برنامه‌ها و سیاست‌ها دیده شوند خاطرنشان کرد:  در بحث نظارت به عنوان آخرین کارکرد مدیریتی حتماً باید برنامه و سیاست وجود داشته باشد تا بر اساس آن بر شاخص‌های کلیدی عملکرد نظارت کنیم. شاخص‌ها معطوف به ورودی‌ها و فرایندها نیستند بلکه باید فراتر از آن، خروجی‌ها را نیز کنترل کنیم.

وی درخصوص تعریف کیفیت اظهار داشت: یکی از پایه‌گذاران مدیریت کیفیت عنوان می‌کند که کیفیت، یعنی مطابقت کالا یا خدمت با کاربردهایش؛ یعنی اگر خدمتی و محصولی که در آموزش عالی ارائه می‌دهیم بر اساس کاربردهایی که در جامعه انتظار می‌رود اتفاق افتاده باشد، این کیفیت است.

مقیمی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: لازم است یک بار از بالا به فعالیت‌ها نگاه کنیم و مفاهیم کلیدی را تعریف کرده و بر اساس آن مفاهیم و معیارهایی را طراحی کنیم که ما را به هدف نهایی برساند.