راه های افزایش سهم اشتغال فرهنگی و خلاق در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

 به عنوان اولین سوال دسترسی عمومی به امکانات فرهنگی یکی از برنامه های اصلی وزارتخانه بوده و در سال ۱۴۰۱ پروژه‏ هایی در این راستا  به بهره ‏برداری رسید. یکی از اهداف سفرهای استانی دولت هم، تکمیل پروژه ‏های نیمه کاره است، در این‏ باره چه میزان اعتبار از ردیف مصوبات سفرهای استانی در اختیار وزارتخانه قرار گرفته است و آیا این میزان تخصیص برای جهش فرهنگی و تکمیل زیرساخت‏ها کافی است؟

بسیار خرسندم که در روزهای پایانی سال؛ فرصت این گفتگو و ارائه گزارشی درباره چگونگی انجام وظایف و اجرای مسئولیت و تعهداتم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای آگاهی مردم عزیز کشور فراهم شد.
با توجه به پرسش‏ هایی که درباره طرح‏های عمرانی مطرح است، بهتر است در ابتدا اشاره کوتاهی به اهمیت توسعه فضاهای فرهنگی داشته باشم.
مکان‏های فرهنگی و خلاق، روح شهرهای فشرده و پیچیده ما در زندگی پر شتاب امروزی هستند. بدون تردید ساخت؛ تکمیل و حفظ  فضاهای فرهنگی و هنری نه تنها توسعه و تقویت فضاهای عمومی  را در پی دارد بلکه ضامن شادابی و پایداری سلامت مدنی هم هست. با اطمینان و امید می‏ توانم بگویم که همت و توان مجموعه معاونت توسعه مدیریت و منابع وزارتخانه در سال گذشته صرف این شد تا طرح‏های نیمه ‏تمام فرهنگی را بررسی و ارزیابی و در یک برنامه اجرایی منظم بر اساس میزان پیشرفت فیزیکی؛ آنها را به سرانجام برسانیم.
البته ما باور داریم، مجتمع‏ های فرهنگی و هنری ساخته شده باید به مکان‏هایی دلپذیر تبدیل شوند که هم دسترسی مردم و فعالان فرهنگی و هنری به آثار و رویدادها دراین مراکز با نهایت دقت و سهولت امکان ‏پذیر باشد و هم میزان رفاه و نیز فرصت‏های شغلی در همه بخش ‏ها را افزایش ‏دهد و این مهم؛ نیازمند مشارکت پرشور هنرمندان و مردم هر شهر است. با این نگاه طرح‏های ملی فرهنگی به عنوان مکان‏ هایی خلاق و دارای اعتبار در زمره دارایی ‏های ملت ایران در نظرند و سپردن‏شان به نسل‏های آینده کشور به معنای حفاظت از تاریخ و هویت فرهنگی و وظیفه‏ای ارزشمند و ستودنی است. طرح‏های استانی هم که مایه غنی‏ سازی کیفیت زندگی، ترویج استاندارد بالای فضاهای عمومی و بهبود کارایی و زیبایی شهری می‏شود، حتما اقشار مردم و گروه‏های مختلف فرهنگی و هنری  را بهره‏ مند خواهد کرد.
با این اوصاف اما سرانه فضاهای فرهنگی در کشور ما که در چند و چون آن هم مفصل می‏ توان بحث کرد تا سطح استاندارد فاصله دارد و در تأمین حدود استاندارد؛ همه نهادها و دستگاه‏های فرهنگی و عمومی باید تلاشی مضاعف داشته باشند، چرا که بیش از یکصد نهاد و دستگاه فرهنگی در کشور فعالیت دارند و از این تکثر باید فرصت خوبی برای ارتقاء شاخص‏ های فرهنگی به هم برسد.
سیاست‏های دولت سیزدهم و عزم ما بر این است که طرح‏های پرشمارِ  نیمه ‏تمام را تکمیل کنیم و به تعهدات‏مان در این زمینه هم پایبند هستیم به طوری که تا تکمیل این طرح‏ها از آغازِ برنامه‏ ریزی برای هر طرح جدیدی باید خودداری کرد. خوشبختانه بر همین اساس در دور اول سفرهای رئیس جمهور محترم به استان‏های کشور و با عنایت ویژه ایشان؛ اعتباری بالغ بر پنج هزار و پانصد میلیارد تومان برای تکمیل طرح‏های عمرانی بخش فرهنگ؛ مصوب شد که از این میزان تا امروز نزدیک به یک سوم این اعتبارات تأمین و هزینه شده است. از این طریق ۴ طرح ملی در شهرهای ارومیه، ساری  کرمان و  قم با بیش از 45 هزار متر مربع زیربنا طی سال جاری تکمیل و به بهره ‏برداری رسید.
باید خاطرنشان کنم این مجتمع‏ های فرهنگی و هنری دارای سالن‏های متعدد و تخصصی هنر؛ نگارخانه و فضاهای کتابخانه ‏ای و نمایشگاهی با گنجایش هزاران نفر است و در مجموع 448 میلیارد تومان؛ صرف تکمیل و تجهیز شان شده است. همچنین 3  طرح استانی در خراسان شمالی، بوشهر و خراسان جنوبی شامل مجتمع فرهنگی و هنری جاجرم؛ پلاتوی برازجان و خانه مطبوعات بیرجند نیز در سال جاری به بهره‏ برداری رسید.
در ادامه فعالیت‏های عمرانی وزارتخانه، مجتمع‏ های فرهنگی و هنری یزد با زیر بنای ۱۴۴۵۰متر مربع و شهرک دانش کرمانشاه با زیربنای۲۰۰۲ متر مربع به عنوان طرح‏های ملی و همین‏طور فضاهای فرهنگی و هنری با کاربری‏های متنوع در 16 استان دیگر با پیشرفت فیزیکی بالای 50 درصد در اولویت قرار گرفتند که در حال تکمیل‏ اند و اگر با همراهی و همت سازمان و برنامه و بودجه؛ تامین اعتبار بهنگام انجام شود، نیمه اول سال آینده با عنایت حضرت حق؛ شاهد بهره‏برداری از 33 پروژه ملی و استانی خواهیم بود.

باید توضیح بدهم که افزون بر 2 طرح ملی در استان‏های یزد و کرمانشاه؛ 31 طرح دیگر  شامل 15 مجتمع فرهنگی و هنری؛ 7 واحد پلاتو؛ 4 باب خانه فرهنگ؛ مطبوعات و هنرمندان و 6 باب نگارخانه؛ فرهنگسرا و یا کتابخانه در این 16 استان به بهره‏ برداری می ‏رسد، تا به این ترتیب 32358 متر مربع به سرانه فضاهای فرهنگی کشور افزوده  و بهبود چشمگیری در بخش فرهنگ و هنر حاصل شود.
عدالت فرهنگی یکی از مهمترین شعارهای دولت مردمی است و وزیر محترم هم مستمر بر این موضوع تاکید می کنند، در راستای تحقق این شعار تخصیص اعتبارات استانی و توجه به شهرستان ها در سال ۱۴۰۱ چگونه بوده است؟
درباره عدالت فرهنگی پرسیدید و این که ما چطور به این شعار مهم دولت جامه عمل می ‏پوشانیم. از نظر من به پایان رساندن طرح‏های نیمه ‏تمام و برآوردن انتظارات بحق مردم برای دسترسی به فضاهای فرهنگیِ وعده داده ‏شده در تحقق این شعار اهمیت بسیاری دارد و فرقی نمی‏ کند این تعهدات در چه دوره‏ای ایجاد شده است، مهم تعادلی است که میان وعده‏های دولتی و انتظارات مردم باید برقرار شود و تا رسیدن به این تعادل نباید وعده‏ای دیگر داد. ما در این دولت برای رسیدن به سطح مناسبی از شاخص‏ های عدالت فرهنگی؛ موظف به تکمیل و گشایش طرح‏های نیمه‏ تمام عمرانی در همه مناطق کشور شده ‏ایم و انشاءالله که از عهده آن هم بر خواهیم آمد.

 اقتصاد فرهنگ یکی از موضوعات راهبردی وزارتخانه بوده است در این زمینه چه گام های مهمی در سال جاری برداشته شد؟ چراکه تقویت این حوزه در راستای تحقق شعار سال هم بوده است.
 از منظر توسعه مدیریت و منابع؛ اقتصاد فرهنگ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چنان اهمیتی دارد که رواﺑﻂ دستگاه را ﺑﺎ فعالان فرهنگی، هنری و رسانه ‏ای ﺳﺎﻣﺎن بدهد و این انتظار هم می ‏رود که مداخله‏ های متعادل و سودمندی با هدف توزیع و اهرم کردن منابع و نیز بهبود محیط کسب و کار ‏صورت بگیرد.
به‏ روزرسانی تشکیلات و سامانه‏ های صدور مجوزهای فرهنگی، هنری و رسانه‏ ای بر مبنای قوانین لازم ‏الاجرا؛ دریافت و توزیع اعتبارات حمایتی و نظارت بر اعطای تسهیلات و نیز حمایت از پژوهشگران اقتصاد خلاق برای تنظیم اسناد راهبردی توسعه صنایع فرهنگی و خلاق از جمله اقدامات معاونت توسعه مدیریت و منابع و در راستای تحقق شعار سال و برنامه ‏های وزیر محترم بوده است.
امیدواریم که مجموعه این اقدامات و هم راستایی فعالیت دیگر معاونت ‏ها و حوزه‏های تخصصی؛ موجب توسعه اقتصاد فرهنگ و افزایش سهم بخش فرهنگ در تولید ناخالص داخلی شود. که البته این امر نیازمند تلاش‏های مؤثر برای ایجاد زیرساخت‏ها و رفع محدودیت‏ها و کمبودهاست. همچنین باید تأکید کنم که افزایش سهم اشتغال فرهنگی و خلاق نیازمند اقداماتی چندجانبه در سطوح دولتی و خصوصی است. از آنجایی که مشاغل فرهنگی و خلاق دسترسی کمتری به حمایت‏های اجتماعی دارند و اغلب فعالان این بخش هم خوداشتغالند، برنامه ‏ریزی‏ های مناسبی برای حمایت‌های مالی، زیرساختی و تقنینی در سال جاری صورت گرفت که به یاری خدا طی سال‏ آینده نیز استمرار هم خواهد داشت.
در این زمینه  به طور خلاصه می ‏توانم به تلاش برای حمایت‏های مالی با دریافت تخصیص‏ ها و اعطای تسهیلات از محل منابع پیش ‏بینی شده در قانون بودجه ویژه حمایت از شاغلان بخش و نیز تسهیل روند صدور مجوز کسب و کارها و مشاغل خانگی و افزایش دسترسی به آموزش‏های کارآفرینی و بستن شکاف‏های مهارتی جامعه هنری در این زمینه با کمک متخصصان اقتصادی و اعضای هیأت علمی دانشگاه‏ها اشاره کنم.
نکته مهم و قابل توجه آن که با تلاش‏ها و رایزنی‏های گسترده، اهمیت توسعه اقتصاد فرهنگ در دولت سیزدهم چنان آشکار شد و مورد اتفاق قرار گرفت که حمایت از اقتصاد فرهنگ در قانون بودجه سال آینده ذیل تبصره ویژه حمایت از تولید دانش‏‏ بنیان و اشتغا‏ل‏ آفرین گنجانده شد، تا سال آینده انشاءالله حمایت‏های مالی در مسیر توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر با سهولت بیشتری و البته با همراهی بهتر و کاراتر نظام بانکی کشور محقق شود.
از طرف دیگر تکمیل و نوسازی فضاهای فرهنگی و هنری در سراسر کشور را هم به منزله حمایت‏های زیرساختی قلمداد می‏کنم که موجب توسعه تولیدات و فعالیت‏های فرهنگی، هنری و رسانه ‏ای می‏ شود، فرصت‏های شغلی مستقیم و غیرمستقیمی را فراهم می‏آورد و شکوفایی اقتصاد به ویژه در بخش فرهنگی و خلاق را شتاب می‏دهد.

همانطور که پیشتر هم بیان شد در مبحث حمایت‏های تقنینی هم تلاش کردیم تا با کمک دیگر دستگاه‏ها؛ رشد اشتغال فرهنگی و خلاق را در چارچوب قانون بهبود محیط کسب و کار و اجرای این قانون در چارچوب‏های مورد نظر تسهیل کنیم.

کارکنان دستگاه‏ها همواره از معاونت توسعه منابع انتظار افزایش حقوق و دستمزد و رفاهیات بیشتر دارند. در این باره چه اقداماتی در سال ۱۴۰۱ انجام شد و چه نویدی برای سال آینده دارید؟
پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان دستگاه‏های دولتی تحت یک نظام هماهنگ صورت می ‏پذیرد و افزایش پرداخت هم از موضوعات کلان حاکمیتی و متأثر از قوانین مصوب بودجه‏ های سنواتی و دیگر قوانین خدمات کشوری است که در راستای سیاست‏های عمومی بایستی اعمال شود. بر همین اساس و به استناد تصویب نامه ‏های هیات وزیران با تغییر ضرایب؛ معادل 10% افزایش فوق العاده در آغاز سال جاری اعمال شد. از ابتدای مهرماه و در اجرای مواد اصلاح ‏شده قانون بودجه کل کشور مصوب مجلس شورای اسلامی نیز افزایشی در قالب ترمیم حقوق داشتیم که به طور ویژه در پرداخت حق عائله‏ مندی و کمک هزینه اولاد محاسبه شد. از ابتدای آذرماه امسال هم بر اساس تصویب نامه هیات وزیران ، فوق‏العاده ویژه مشاغل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اخذ مجوز سازمان امور اداری  استخدامی کشور به میزان 50% برای شاغلین مشمول رسمی و قراردادی کارمعین افزایش یافت.
با این همه برای ترمیم حقوق و مزایای نیروهای انسانی وزارتخانه و کاهش فشار اقتصادی بر آنان تلاش‏های مؤثر و مستمری صورت گرفت و توانستیم با هدایت ها و حمایت های وزیر محترم که دغدغه مند و جهادگونه نگاهی مثبت به این موضوع داشتند شاخص‏های رفاهی کارکنان را ماهانه و در مناسبت‏های ملی و دینی بهبود ببخشیم و امیدوارم سال آینده نیز نویددهنده روزهایی بهتر برای همه مردم ایران و کارکنان خدوم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.

به نقل از؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی