ایده اشتغالزایی؛ از دل‌مشغولی مادربزرگ تا مدال طلای کارآفرینی

دل‌مشغولی مادر بزرگ یک ایده اشتغالزایی شد تا یک بانوی کارآفرین اهل شاهرود مدال طلای بنیاد علوی را به عنوان بانوی سرپرست خانوار و کارآفرین برتر کسب کند.

به گزارش خبرنگار ایرنا، رهبر معظم انقلاب بار‌ها در سخنرانی‌هایشان به اصل اساسی کارآفرینی اشاره داشته‌اند، اینکه چه کار باید کنیم که هم کرامت و عزت یک زن حفظ شود و هم به فعالیت‌های اجتماعی خود ادامه دهد و هم مجبور نباشد یکی از این‌ها را انتخاب کند.

بانویی کارمند را در نظر بگیرید که باید هفت ساعت انرژی و توان خود را در محیط اداری برای پاسخگویی به کارفرما و ارباب رجوع به اشتراک بگذارد و به طور قطع بعد از برگشت به خانه نیاز به استراحت و بازتولید دارد، این در صورتی است که یک روز کاری آرام و بدون تنش را پشت سر گذاشته باشد، در اینجا زن نمی‌تواند نقش مادری و همسری خود را در خانواده آنچه که انتظار می‌رود، ایفا کند.

فعالیت بانوی کارآفرین در قیاس با کارمند

اگر بخواهیم یک خانم کارآفرین را در مقایسه با یک خانم کارمند قرار دهیم، به یقین مزایای کارآفرینی به کارمند بودن می‌چربد؛ با این تفاوت که یک زن کارآفرین خودش کارفرمای خودش خواهد بود و عزت و کرامتش نیز محفوظ است. می‌تواند تمام اعضای خانواده خود را وارد چرخه تولید کند و به مراتب درآمدش از یک کارمند بیشتر خواهد بود، یک بانوی کارآفرین می‌تواند چندین بانوی خانه‌دار اطراف خود را نیز به فعالیت دعوت کند و در ذیل این گروهی که قرار است به تولید و اقتصاد کشور کمک کند، فعالیت اجتماعی هم شکل خواهد گرفت و امید در جامعه زنانه تزریق می‌شود.

حالا خانمی را تصور کنید که بنیان خانواده‌اش به هر دلیلی از هم پاشیده و مسئولیت فرزندش را هم به عهده گرفته است. خانمی ساکن روستای کوهپایه‌ای «مجن» معروف به ماسوله کویر که حالا برای ادامه زندگی باید هم به وظیفه مادرانه‌اش عمل کند و هم وظایف مغفول مانده مرد خانه را و این برای یک زن که در محیط کوچکی، چون روستا فراز و نشیب‌های فراوانی برایش اتفاق افتاده به مراتب سخت‌تر است.

جرقه‌ای از دل‌مشغولی مادربزرگ برای کارآفرینی

گرما، سرما و خطر جاده را به جان می‌خرید برای دریافت مبلغ ناچیزی که گذران زندگی دو نفره‌اش در روستایی به فاصله ۳۰ کیلومتری از شاهرود شود، تا اینکه یک دورهمی دوستانه ساده جرقه یک موفقیت بزرگ شد؛ نه تنها برای او، بلکه برای ۳۵ بانویی که شرایط زندگی یکسانی مثل او داشتند.

از قدیم می‌گفتند تا مشکلی را تجربه نکرده باشی، درد و مشکلات اطرافیان برایت قابل لمس نخواهد بود، «فریده ملک» رنج کشیده و سرد و گرم روزگار را چشیده بود و همین باعث شد تا دست زنان هم‌زیست خود را برای قدم برداشتن در مسیر اقتصاد و تولید کشور محکم بفشارد.

اما برای اینکه با خبرشویم از جزییات ماجرای جرقه‌ای در یک دورهمی ساده تا یک کارآفرینی موفق که باعث شد مدال طلای بنیاد علوی را به عنوان زن برتر کارآفرین کشور از آن خود کند، سری زدیم به مغازه دنج کوچکی که در بلندترین شب سال کنار حسینیه امام خمینی (ره) برای برقراری گعده‌های زنانه و روزی رساندن به ۳۵ بانوی سرپرست خانوار با حضور انسان‌های فرهیخته و دوست‌دار سنت و فرهنگ افتتاح شده بود.

ثبت شرکت تعاونی تنقلات بانوی کوهستان (ننه فریده)

«فریده ملک» بانوی کارآفرین اهل روستای کوهپایه‌ای و گردشگری مجن گفتگو را از برند «ننه فریده» یا همان شرکت تعاونی تنقلات بانوی کوهستان که با اعضای خانواده‌اش به ثبت رسانده آغاز کرد، برندی که این روز‌ها درجه یک بودن محصولاتش از جمله میوه‌های خشک‌شده و انواع دمنوش‌های گیاهی اش، حاصل یادگار هنری است که از مادربزرگش به ارث برده و امروز برسر زبان‌ها افتاده است.

مدیر شرکت تعاونی بانوی کوهستان آغاز کار و ایده زنده نگه‌داشتن سنت دیرینه مجن و سوغات شاهرود را مدیون یک دورهمی ساده با دوستانش در خانه مادری می‌داند، یک دورهمی سنتی و ساده در سال ۱۳۹۸ که مصادف بود با همه‌گیری کرونا و سبب شد تا امروز مدال طلای باور در بخش «کیفیت و بسته بندی محصولات» و همچنین عنوان بانوی سرپرست خانوار و کارآفرین برتر را از سوی بنیاد علوی کسب کند.

پایه اولیه اقلام پذیرایی از مهمانی در مجن، سوغات شاهرود و دستاورد‌های محلی روستا‌های اطراف آن است؛ یعنی انواع میوه‌های خشک شده از جمله برگه زردآلو، هسته زردآلو که معروف است به پسته شاهرودی. آن شب هم مثل همیشه ظرف‌های پذیرایی پر بود از تنقلات محلی، عادت داشت برای بیرون رفتن با دوستان و اقوام و آشنایان جیبش را پر کند از محصولاتی که دسترنج مادرش است. این کار فریده باعث شد تا در جمع‌های دوستانه، مهمان‌ها یادی کنند از ایام قدیم و سنت مادربزرگ‌ها.

این رفتار فریده آغاز سفارش‌های کوچک از سوی دوستان و اطرافیان بود، یک تبلیغ تن به تن و جرقه‌ای در ذهن فریده برای ادامه مسیر و کسب درآمد حاصل از فروش تنقلات محلی از اولین سفارش‌های دوستانش در ابعاد کوچک استارت خورد، کیفیت و مرغوبیت محصول باعث شد تا رفته رفته این خبر دهان به دهان بچرخد و راه را برای خانم ملک روشن کند.

این روند در فاصله زمانی کمتر از ۶ ماه به شکل چشمگیری ادامه یافت و صف طولانی سفارش‌ها توسط مشتری‌ها باعث شد تا فریده از اعضای خانواده و همسایه‌ها برای تحویل به موقع محصولات ثبت سفارش شده، کمک بگیرد. حجم سفارش‌ها آن قدر بالا بود که تنهایی قادر به تحویل آن‌ها نبود.

توسعه محیط کسب و کار

تمام فعالیت‌ها با توجه به فضای محیطی مطلوب و مناسب در منزل مادر یعنی مجن زیبا به صورت سنتی انجام می‌شد، میوه‌ها را در سینی‌های رویی و مسی روی بخاری خشک می‌کردند، رفته رفته خانواده ملک اعم از زن و مرد و زن‌های همسایه همگی عضو کارگاه کوچک و سنتی فریده شدند.

خانم ملک، اما وقتی میل و رغبت مردم را نسبت به خرید محصولات خود دید، تصمیم گرفت تا فعالیت‌های خود را رسانه‌ای کند، گوشی موبایلش نوکیای ساده‌ای بود که قابلیت فعالیت در فضای رسانه‌های امروزی نداشت؛ تا این که به لطف یکی از دوستان قادر به خرید یک تلفن همراه هوشمند شد و حالا در کنار آماده‌سازی سفارش‌ها، زحمت مدیریت صفحه کاری تنقلات «ننه فریده» را هم عهده‌دار است.

تلاش که بی‌وقفه شد بنیاد علوی و بهزیستی هم پای کار آمدند، از فریده حمایت کردند تا نسبت به خرید یک دستگاه میوه خشک‌کن و افزایش نیروی کار از جنس خودش اقدام کند.

برندشدن محصولات سالم روستایی و محلی

سرعت پیشرفت گروه تنقلات کوهستان چشمگیر شده بود و در کنار فشار شیرین کاری، زمینه فراهم شد تا در نمایشگاه‌های استانی و کشوری به همراه تیم جوانش حضور پیدا کند و فعالیت‌شان از حوزه شهری به استانی و فرااستانی ارتقا یابد.

برند ننه فریده که نامش به احترام مادربزرگ خانم ملک انتخاب شده بود، توانست در سال اول ۱۵ نفر را به صورت مستقیم و ۳۰ نفر را به صورت غیرمستقیم مشغول به کار کند، مجموعه‌ای که تمام افراد فعالش را زنان سرپرست خانوار و یا مددجوی بهزیستی تشکیل می‌دادند.

پیشرفت چشمگیر البته راحت و آسوده نبود و به یقین سختی‌هایی را متحمل شد. مثلا در دوره قطعی اینترنت در سال گذشته، فروش اینترنتی دچار افت ناگهانی و شدیدی شد، اعضای مجموعه دنبال راه چاره‌ای بودند و برای رسیدن به اهدافی که نقشه راه آن را طراحی کرده بودند، چمدان به دست راهی مترو و خیابان‌های تهران شدند. تا اینکه حقوق مجموعه به تعویق نیفتد و باعث ایجاد ناامیدی نشود.

تنقلاتی که ظرفیت احداث کارخانه دارند

روز‌های سخت با همدلی و تلاش سپری شد و حالا ۲ سال از افتتاح حجره و یا همان دفتر فروش محصولات ننه فریده می‌گذرد. اما این اتفاق پایان راه نبود و نخواهد بود و فریده در آینده‌ای نزدیک به افتتاح یک کارخانه محصولات ارگانیک محلی فکر می‌کند با تعداد نیرویی به توان ۱۰، آن هم با پوشش محلی مجن؛ تا در کنار تولید و اشتغال، تحریف سنت‌ها و قدمت‌ها و تاریخ گذشتگان را متوقف کند.