از طرح طبقه‌بندی مشاغل چه می‌دانید؟

طرح طبقه بندی مشاغل یک روش است که کارکنان و کارگران مشمول قانون کار برای دسته بندی مشاغل بر اساس ویژگی‌های مشترک به کار می‌رود. هدف از طرح طبقه‌بندی مشاغل برای جلوگیری از سوء استفاده احتمالی تصویب شده که، در صورت طبقه‌بندی مشاغل، هر فرد با توجه به میزان تخصص، تحصیلات، تجربه و سابقه کاری در یک جایگاه خاص دسته بندی می‌شود و بدین شکل میزان حقوق تمام افراد هم‌پایه با یک میزان تخصص و تجربه یکسال خواهد شد.

اهداف طرح طبقه‌بندی مشاغل

از جمله مشکلاتی که نیرو‌های کار با آن مواجه هستند عدم دریافت حقوق و مزایای کافی است. ممکن است افرادی باسابقه کار، دانش و تخصص کمتر حقوق و مزایای بالاتری از افراد باسابقه و متخصص دریافت کنند و این موجب نارضایتی شاغلان در یک مجموعه می‌شود. از مهم‌ترین اهداف طرح طبقه‌بندی مشاغل ازبین بردن این نارضایتی در همه مجموعه‌ها با ارائه حقوق و مزایای استاندارد متناسب با دانش، تخصص و سابقه کار افراد است. همچنین این طرح با ایجاد استانداردی در فرایند استخدام افراد در جایگاه‌های مختلف شغلی، به این فرایند نظم و هماهنگی بیشتری می‌دهد و از استخدام افراد ناشایست در جایگاه‌هایی که برای آن‌ها مناسب نیستند جلوگیری می‌کند.

طرح طبقه‌بندی مشاغل کارگران

موارد ۴۸ و ۴۹ قانون کار به طبقه‌بندی مشاغل کارگری پرداخته است و مطابق با نظام ارزیابی فعالیت‌های شغلی تهیه و به تایید وزارت کار رسیده است. در این موارد به چند نکته اشاره شده است:

در اجرای این طرح تفاوتی میان کارگران، اعم از پاره‌وقت، تمام‌وقت، فصلی، موقت و… وجود ندارد و همه کارگران با هر نوع قراردادی مشمول این طرح خواهند بود. هنگام تطبیق نیرو‌ها با جدول طبقه‌بندی مشاغل، در صورت عدم وجود تحصیلات موردنیاز، درنظرگرفتن سوابق تجربی و میزان مهارت فرد نیز مقدور است. در طبقه‌بندی مشاغل کارگران ساده‌ترین کار با ضریب یک در نظر گرفته می‌شود و این ضریب با توجه به میزان سختی و پیچیدگی کار و همچنین تخصص افراد در سایر سطوح شغلی افزایش می‌یابد. این ضریب هرسال با افزایش تجربه، سابقه کاری و تحصیلات افزایش می‌یابد و درنتیجه جایگاه شغلی افراد نیز ارتقا پیدا می‌کند.

طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان

طرح طبقه‌بندی مشاغل شامل تمامی شغل‌ها می‌شود و مشاغل معلمان نیز از این طرح مستثنا نیستند. وزارت آموزش و پرورش در این طرح معلمان و کارکنان خود را در سطوح مختلف طبقه‌بندی کرده است و برای هر یک از معلمان و کارمندان امکان ارتقای شغلی را فراهم آورده است. بر اساس این طرح هر یک از افراد شاغل در این وزارتخانه در یکی از ردیف‌های شغلی طبقه‌بندی می‌شوند و با توجه به ردیف شغلی خود به شرح وظایف، حقوق و مزایای خاص خود دسترسی خواهد داشت.

مشمولین طبقه بندی مشاغل

کارگاه‌هایی که بیش از ۵۰ نفر کارگر داشته باشند و یا همه کارگاه‌ها و مجموعه‌های پیمانکاری طرف قرارداد با مجموعه‌های دولتی، باید طرح طبقه بندی مشاغل را اجرا کنند. در این محیط‌های کاری، همه کارگران و نیرو‌های کار شاغل در این محیط‌ها، مشمول قانون طبقه بندی مشاغل بوده و باید حقوق، مزایا و سایر موارد مهم کاری آن‌ها بر این اساس تعیین شود.

چرا پیمانکاران باید طرح طبقه بندی مشاغل دریافت کنند

شرکت‌های پیمانکاری برای حضور در مناقصات دولتی موظف به اخذ گواهینامه تایید صلاحیت پیمانکاری هستند. شرکت‌هایی که در دسته خدماتی همانند انجام کلیه خدمات عمومی، کترینگ، آشپرخانه و امور پذیرایی، حمل و نقل عمومی، تامین منابع انسانی، فضای سبز، چاپ و تکثیر اوراق، تعمیر و نگهداری ماشین آلات اداری و انتظامی هستند جزو شرکت‌های خدماتی تعریف شده که باید اقدام به اخذ گواهینامه نمایند. پیمانکاران جهت دریافت گواهینامه صلاحیت از اداره کار باید مدارک مثبته‌ای به اداره کار استان خود اعلام کنند تا بتوانند جهت بازرسی قرار گرفته و صلاحیت انجام کار آن‌ها توسط اداره کار تایید گردد. جهت صدور گواهینامه تایید صلاحیت پیمانکاری شرکت‌های خدماتی حتما باید توسط اداره کار از شرکت درخواست کننده حسابرسی به عمل آید لذا ممیز اداره کار از پیمانکار درخواست ارائه طرح طبقه بندی مشاغل دارد. موضوع بعدی اینکه پرداخت حقوق و مزایای کارکنان شرکت باید بر مبنای گروه بندی شغلی اعلام شده در طرح طبقه بندی مشاغل انجام شده باشد، لذا بر اساس موارد اعلام شده طرح طبقه بندی مشاغل برای شرکت‌های پیمانکاری الزامی می‌باشد.

نحوه دریافت طبقه بندی مشاغل

متقاضیان اخذ طرح طبقه بندی مشاغل مهمترین چالشی که دارند تعداد نفرات در لیست بیمه است که به صورت واقعی نیست و موضوع بعدی نجوه دریافت طرح طبقه بندی می‌باشد. برای دریافت طرح متقاضی دو راه پیش رو دارد، راه اول اینکه به اداره کار استان مراجعه نماید و اعلام کند به یک کارشناس تدوین طرح طبقه بندی مشاغل نیاز دارد و از همکاران اداره کار برای دسترسی به اطلاعات طراح کمک بخواهد. طراح بر اساس اطلاعاتی که متقاضی در اختیار کارشناس اداره کار قرار می‌دهد و تکمیل فایل اکسل، اقدام به تدوین و تکمیل شناسنامه شغلی کارکنان همچنین تکمیل طرح طبقه بندی توسط کارشناس اداره کار انجام می‌شود.

ناهید آذرنوش -خبرنگار تحریریه جوان قدس