استاد فیزیک هسته‌ای دانشگاه فردوسی مشهد: نیاز به تشکیل ستاد حمایت از فناوری هسته‌ای در کشور داریم

نیما قلعه در گفت‌وگو با ایسنا به مناسبت روز فناوری هسته‌ای، با اشاره به کاربردهای این رشته، اظهار کرد: فناوری هسته‌ای کابردهای متعددی در حوزه‌های مختلفی اعم از تولید انرژی، پزشکی، صنعتی، کشاورزی، نظامی و حوزه‌های تحقیقاتی دارد که بعضی از آنها در زندگی روزمره انسان دارای اهمیت راهبردی هستند. کاربرد فناوری هسته‌ای در تولید انرژی، در شکافت کنترل‌شده است که انرژی در مرحله اول به بخار و سپس با استفاده از توربین بخار به الکتریسته تبدیل می‌شود و تولید انرژی به نحو احسنت اتفاق می‌افتد که این امر در شهر بوشهر رقم خورده و نتایج مطلوبی را ارائه داده است.

وی افزود: فناوری هسته‌ای در بخش پزشکی در دو قسمت درمان سرطان و تشخیص آن بسیار کارآمد است. همچنین در حوزه کشاورزی نیز این رشته برای نابودی آفات، سنجش رطوبت، حفظ و نگهداری محصولات غذایی، ایجاد جهش برای تولید محصولات بهتر و... کاربرد دارد و ایفای نقش می‌کند. در بخش صنعت این کاربردها بسیار بسیار گسترده‌تر است و به خصوص فرایند تابش هسته‌ای در بسیاری از حوزه‌های صنعتی نفش مهمی ایفا می‌کند. علاوه بر اینها در تحقیقات بر روی موضوعات مختلفی همچون ماهواره، باتری‌ها، نجوم و و ... نیز فناوری هسته‌ای کارآمد است و تاثیر مطلوبی در نتیجه و ارائه موضوع دارد.

عضو هیات علمی گروه فیزیک دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به کاربردهای ملموس فناوری هسته‌ای در زندگی روزمره مردم، بیان کرد: استفاده از این فناوری می‌تواند باعث بهبود کیفیت زندگی اجتماعی انسان‌ها شود. به عنوان مثال در مشهد و دیگر کلانشهرهای ایران، در ۷ ماه گذشته تنها در روزهای بسیار کمی آب‌وهوا شاخص سالم داشته و اخطار هواشناسی در آن روزها ارائه نشده است. فناوری هسته‌ای در حل معضل آلودگی هوا تاثیرات بسیاری دارد، زیرا انرژی هسته‌ای در قیاس با انرژی‌های فسیلی، بسیار کمتر هوا را آلوده می‌کند. این ساده‌ترین مثال برای کاربرد فناوری هسته‌ای در بهبود زندگی بشر است.

قلعه با بیان اینکه برنامه‌ریزی و مطلوبیت ما برای تولید برق از انرژی هسته‌ای این بود که 20 گیگاوات برق هسته‌ای تولید کنیم اما امروزه با توجه به شرایط رخ‌داده، در بهترین حالت، تنها یک گیگاوات برق هسته‌ای تولید می‌شود، گفت: همچنین برای افزایش بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای در حوزه درمان نیز باید با سرعت بیشتری حرکت و  عقب‌ماندگی‌ها را جبران کنیم. زیرا اگر این امر در کشور رقم نخورد، ناچار می‌شویم که برخی از مریضان را به کشورهای پیشرفته دیگر ارجاع دهیم تا روند درمان خود را با استفاده از فناوری‌های هسته‌ای طی کنند.

استاد فیزیک هسته‌ای دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: لازم به ذکر است که در روزگاری که جمعیت روزبه‌روز درحال افزایش است و زیرساخت‌های جامعه تغییری نمی‌کند، نه‌تنها وضعیت زندگی بهبودی نمی‌یابد، بلکه زندگی عادی هم دچار اختلال می‌شود و جوانب آن را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. باتوجه به این وضعیت، خواستار هستیم که سامانه و ستادی مانند ستاد نانو برای فناوری هسته‌ای تشکیل شود تا حمایت‌های علمی، معنوی و مادی در این خصوص انجام شود و طبق آن ستاد و با حمایت‌هایی که صورت می‌گیرد، پیشرفت کنیم.

این پژوهشگر فیزیک هسته‌ای تاکید کرد: اگر کشوری بخواهد در حوزه فناوری هسته‌ای پیشرفته باشد و اقدامات مطلوبی در این زمینه ارائه دهد، در مرحله اول باید نیروی انسانی قوی داشته باشد و از دانشجویان نخبه هسته‌ای به نحو احسنت استفاده کند تا فراهم‌آوری زیرساخت‌های هسته‌ای و سپس به‌روزرسانی آنها به شکلی مطلوب انجام شود.

قلعه با اشاره به برخورداری از آموزش مناسب به عنوان دومین مولفه در پیشرفت هسته‌ای یک کشور، گفت: سومین مولفه یا الزام موفقیت در این حوزه نیز ارتباطات بین‌المللی است، زیرا این ارتباطات از ملزومات به‌روزرسانی علم اساتید است که متاسفانه کشور ما از این مولفه محروم است. علاوه بر این موارد، حمایت نهادهای دولتی از مراکز هسته‌ای نیز از مهمترین شروط برای پیشرفت هسته‌ای یک کشور است.

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته ایران در حوزه هسته‌ای در بین کشورهای تاپ علمی منطقه یعنی ترکیه، امارات، ایران، عربستان، اسرائیل و... رتبه اول را داشت، اما امروزه جایگاه ایران مقداری افت کرده است و متخصصین هسته‌ای کشور ما هزینه‌های بسیاری را متحمل می‌شود تا علم خود را افزایش داده و به‌روز کنند. بنابراین در فناوری هسته‌ای نیازمند ستاد حمایتی هستیم، زیرا اگر ستاد حمایتی وجود نداشته باشد، نیروهای فناوری هسته‌ای و آموزش آنها به‌روز نخواهد شد و روزبه‌روز این وضعیت بدتر می‌شود.