ایسنا-خراسان رضوی/ یک کارشناس بخش کشاورزی: عملکرد نادرست انسانی منجر به پدیده بیابان‌زایی شده است

رضا محمودی در گفت و گو با ایسنا از گسترش بیشتر بیابان طی سال‌های اخیر خبر داد و افزود: متأسفانه حتی در مناطق کوهستانی هم شاهد پدیده بیابان‌زایی هستیم.

وی از بیابان‌زایی و پیشرفت بیابان به عنوان یکی از معضلات مهم محیط‌زیست نام برد و گفت: خشک‌سالی‌ها و تبدیل منطقه به بیابان موجب شده در بسیاری از شهرهای خراسان رضوی شاهد پدیده فرونشست زمین باشیم.

کارشناس کشاورزی اظهار کرد: بر اساس آنچه اعلام شده فرسایش خاک در خراسان رضوی حدود ۵ برابر متوسط جهانی است که با توجه به نرخ سالیانه بیابان‌زایی هرساله حدود یک درصد این استان به دلایل مختلف دچار بیابان‌زایی و تخریب زمین می‌شود.

وی با بیان اینکه اکنون خراسان رضوی به لحاظ تخریب زمین و بیابان‌زایی در شرایط بحرانی قرار دارد، اذعان کرد: رفتار انسان‌ها موجب شده از نظر منابع آبی در وضعیت قرمز باشیم

محمودی با اشاره به اینکه عملکرد نادرست انسان‌ها منجر به پدیده بیابان‌زایی شده است، گفت: با افزایش جمعیت و مدرنیته شدن زندگی روستایی با افزایش مصرف انرژی، آب و سطح زمین‌های زیر کشت روبرو شدیم، این تقاضاها و همراه بودن با خشکسالی باعث شد منابع آبی و گیاهی به خطر بیفتد.

وی از افزایش کانون‌های بیابانی در خراسان رضوی خبر داد و افزود: رشد مناطق بیابانی در این استان از ۲۰ شهرستان در سال ۱۳۹۷ به ۳۰ کانون در ۲۳ شهرستان افزایش یافته است.

کارشناس بخش کشاورزی اذعان کرد: هرچند  بیابان‌زایی و فرسایش خاک بسیاری از شهرهای خراسان رضوی را به شدت تهدید می‌کند، اما هنوز بسیاری با آن‌ها و خطراتی که در پی‌دارند آشنا نیستند.

وی شخم اراضی در جهت شیب، بهره‌برداری نادرست از زمین‌های کشاورزی، استفاده‌ افراطی از کود و سموم شیمیایی، چرای مفرط و بیش از ظرفیت از مراتع، بهره‌برداری‌های بی‌رویه از جنگل‌ها و جنگل تراشی، بهره‌برداری بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی که منجر به شوری آب و در نهایت شوری خاک می‌شود را از جمله مواردی دانست که منجر به بیابان‌زایی می‌شود.

محمودی تبدیل اراضی منابع ملی به کشاورزی، ویلاسازی و ...را نابخردانه‌ دانست و افزود: تمامی این موارد از عملکرد نادرست ما انسان‌ها است که منجر به پدیده بیابان‌زایی می‌شود.

وی در ادامه با انتقاد از اینکه اعتبارات تخصیصی تکافوی نیاز شهرهای استان برای اجرای عملیات بیابان‌زدایی با توجه به حجم گردوغبار و بیابان‌زایی و غیره را نمی‌دهد، تصریح کرد: توسعه طرح‌های آبخیزداری نقش بسیار مؤثری در تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و جبران بخشی از کسری مخازن موجود را دارد.

این کارشناس آبخیزداری خاطرنشان کرد: اگرچه در بسیاری از شهرها هنگام بارندگی و وقوع سیلاب شاهدیم در آن‌هایی که طرح‌های آبخیزداری اجرا شده کمترین خسارت را متحمل شده‌اند اما متأسفانه این موضوع مهم مغفول مانده و رویکردها را به سمت سازگار با طبیعت نبرده‌ایم.

وی در ادامه با بیان اینکه توجه به آبخیزداری و آبخوان‌داری از موضوعات مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است، اظهار کرد: ایشان درباره اهمیت و ضرورت حفظ منابع طبیعی و آبخیزداری فرموده‌اند: «یکی از کارهای مهم لازم در زمینه کاشت درخت و فضای سبز، مسئله آبخیزداری است. اگر چنانچه آبخیزداری را دستگاه‌های مربوط جدی بگیرند و اهمیت بدهند، چه آنچه مربوط به وزارت کشاورزی است، چه آنچه مربوط به وزارت نیرو است، هم جلوی سیلاب‌های بی‌مورد گرفته می‌شود، هم جلوی ریزگردها گرفته می‌شود و هم بقیه فواید گیاهان و درخت بر آن مترتب می‌شود.»

محمودی خاطرنشان کرد: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته با اجرای عملیات آبخیزداری می‌توان بارش‌هایی که به صورت سیلابی، با شدت زیاد و در مقطع زمانی کوتاه، روی می‌دهد را کنترل کرد.

وی با بیان اینکه با اجرای عملیات آبخیزداری تا ۷۰ درصد می‌توان خسارت‌های ناشی از سیل را کاهش داد و حتی از نزولات جوی استفاده کرد، بیان کرد: با اجرای پروژه‌های آبخیزداری در شهرستان‌ها به خصوص روستاها می‌توان از بروز خسارت‌ها بیشتر جلوگیری کرد.

کارشناس بخش کشاورزی گفت: خوشبختانه در سطح برخی شهرستان‌ها خیرین در سطوح مختلف همیشه پیشرو بوده‌اند که در این زمینه هم اگر قدم خیری برداشته شود گام مؤثری جهت عمران، آبادانی و پیشبرد اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی خواهد بود.