در نهمین جلسه کمیسیون گردشگری اتاق خراسان رضوی بررسی شد: کارنامه فعالیت جوامع حرفه‌ای گردشگری مشهد در نوروز 1403

به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی مشهد، «محمدحسین روشنک» عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی استان در این نشست اظهار کرد: کمیسیون گردشگری سال گذشته عملکرد مطلوبی داشت و از کمیسیون‌های موفق اتاق بازرگانی استان بود. امیدوارم روند این موفقت و عملکرد مناسب در سال جاری نیز تداوم یابد.

روشنک خاطرنشان کرد: استان خراسان رضوی در حوزه گردشگری نقش ویژه‌ای دارد و برنامه‌ریزی برای آن نیز باید ویژه باشد و زمان بیشتری برای این منظور اختصاص یابد. براساس آمارها، سالانه گردشگران بسیاری راهی مشهد می‌شوند؛ لذا موظف هستیم زیرساخت مناسب برای پذیرایی از این تعداد مسافر را هم ایجاد کنیم.

وی افزود: از 25 سال پیش قرار است قطار پرسرعت بین مشهد و تهران ساخته شود اما هنوز نتیجه‌ای در پی نداشته است. در حال حاضر زیرساخت‌های گردشگری در استان دارای اشکال است و با وجود استقرار مراکز اقامتی مناسب در استان نسبت به دیگر نقاط کشور، در بحث جاده، راه آهن و خطوط هوایی نیازمند توجه بیشتر از سوی مقامات و پاسخگویی آنان هستیم. در این زمینه، ضروری است نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی، مصوبات لازم را اخذ نمایند؛ چرا که مشهد شهری زائرپذیر و مقصد مسافران زیادی است.

وی در بخش دیگری از سخنانش به موفقیت و اقتدار نظام جمهوری اسلامی در پاسخ به رژیم غاصب اسرائیل اشاره و اظهار کرد: این موفقیت را باید به مردم ایران تبریک گفت؛ زیرا این اقتدار نویدبخش آینده درخشانی برای ایران اسلامی است. به هیچ عنوان طرفدار جنگ نیستیم و جنگ‌طلب نبوده و نخواهیم بود؛ اما این پاسخ کشورمان به رژیم اشغالگر اسرائیل، معادلات جدیدی را در جهان امروز رقم زد تا مدعی باشیم و از حق خود دفاع کنیم.

ارزآوری حوزه گردشگری در گرو تصدی‌گری کامل مردم در این عرصه است

در ادامه جلسه، «مژگان ثابت تیموری» رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی خراسان رضوی به ایراد سخن پرداخت. او با بیان اینکه تولیدملی و ارزآوری در بخش گردشگری تنها با مشارکت مردم امکان‌پذیر است، ادامه داد: واقعیت امر این است که تنها بخش خصوصی است که بایستی تصدی‌گری این حوزه را عهده‌دار باشد و ضرورت دارد دولت یا ارگان‌های شبه دولتی در این عرصه اختلالی ایجاد نکنند. این بزرگترین کمک به سرمایه‌گذارانی است که در این عرصه فعالیت می‌کنند.

وی با بیان اینکه به دنبال مطالبه‌گری برای احیای دوباره بودجه زیارت هستیم، ادامه داد: بر همین اساس، در نشستی که اسفندماه 1402 با تعدادی از نمایندگان جدید مجلس شورای اسلامی در محل اتاق بازرگانی مشهد برگزارشد، در خصوص ضرورت توجه به بحث احیای بودجه زیارت بر پیگیری گنجاندن ردیف بودجه زیارت توسط نمایندگان استان و جذب آن برای توسعه زیرساختهای شبکه حمل و نقل و افزایش ناوگان مناسب هوایی و ریلی، تأکید شد.

ثابت تیموری در بخش دیگری از سخنانش به کاهش تعداد و ظرفیت قطارهای مسافربری به مقصد مشهد انتقاد کرد و گفت: هر سال در ایام نوروز برای جابجایی مسافران از طریق شبکه ریلی، چندین رام قطار به صورت فوق العاده، اضافه می‌شد اما امسال از کاهش قابل توجه ظرفیت مسافرگیری در مسیرهای منتهی به مشهد و یا از مبدأ مشهد بودیم و مسافران برای عزیمت به مشهد یا سفر به سایر نقاط کشور از مشهد، به شدت با کمبود بلیت مواجه بودند. امیدواریم با همت مسئولین، استان خراسان رضوی و به طور ویژه، شهر مشهد به عنوان پایتخت معنوی و مقصد انواع گردشگری معنوی و زیارتی، فرهنگی، سلامت و طبیعی، در سال پیش رو بتواند شرایط و امکانات بهتری را برای مسافران و زائران ایجاد نماید.

رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد تصریح کرد: ضروری است نسبت به تدوین و تهیه بسته سفری مشتمل بر تمام امکانات و خدمات مورد نیاز گردشگران از زمان تصمیم برای سفر تا برگشت به مبدأ، اهتمام شود و در آن، تمامی جاذبه‌ها، امکانات و خدمات قابل ارائه در شهر مشهد معرفی شود. تحقق این موضوع، مستلزم شبکه‌سازی بین اجزای فعال در حوزه گردشگری؛ به عنوان ارائه‌دهندگان خدمات بسته سفر، از دفاتر خدمات مسافرتی و اماکن اقامتی تا مراکز پذیرایی، تفرجگاه‌ها، بازارها و دستگاه‌های نظارتی موضوع گردشگری و تعامل مثبت و مستمر بین آن‌هاست تا در نهایت شاهد رضایت گردشگران و ماندگاری بیشتر آن‌ها در مشهد و استان باشیم تا در مقابل نیز تمامی اجزای دخیل در تدوین و ارائه خدمات بسته سفر، به منفعت لازم دست‌یابند. در نتیجه این فرآیند و تعامل صحیح است که شاهد توسعه گردشگری مشهد و استان خواهیم بود. در کنار این امر، ضروری است به مباحث تأمین ناوگان، تکمیل زیرساخت‌های فیزیکی و رفع کمبودها در این عرصه نیز توجه ویژه شود.

او با اشاره به برنامه‌ریزی برای برگزاری کنفرانس تخصصی گردشگری و صنایع دستی با رویکرد بهبود فضای کسب‌وکار در شهریورماه امسال اظهار کرد: بازه زمانی برگزاری کنفرانس تخصصی گردشگری در انتهای هفته و مصادف با روز زیارتی حضرت‌رضا (ع) است و فرصت بسیار مغتنمی برای فعالان گردشگری سات تا پس از پایان دهه آخر صفر و پیش از آغاز سال تحصیلی از این فرصت برای میزبانی بهینه بهره‌مند شوند. در تلاش هستیم تا از همه پتانسیل‌های موجود در زیرمجموعه‌های بخش گردشگری برای مهمانان این کنفرانس که افراد فعال در کمیسیون‌های گردشگری اتاق‌های سراسر کشور هستند، استفاده نماییم. این امر، فرصت تبلیغاتی مطلوبی برای شهر مشهد محسوب می‌شود و می‌توان بیش از پیش، جذابیتهای این کلانشهر را از این طریق معرفی نمود.

وی ادامه داد: در این کنفرانس فراخوان مقاله نخواهیم داشت؛ اما مباحث تخصصی توسط اساتید خبره و متخصص ملی و بین المللی ارائه خواهدشد در این مقوله، به منظور برگزاری کارگاه‌های تخصصی و پنل‌های علمی و کاربردی از همکاری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی و دانشگاه فردوسی بهره خواهیم ‌برد.

خطر فعالیت مراکز اقامتی غیرمجاز برای بخش گردشگری

«ناصر غفران»، نایب رئیس کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق خراسان رضوی نیز اظهار داشت: 10 سال پیش مسئله وجود مراکز اقامتی غیرمجاز فقط در محدوده‌های اطراف حرم مطرح بود و اکنون، این مراکز در سطح استان گسترش یافته‌اند و اگر امروز از این موضوع جلوگیری نگردد، قطعا شاهد گسترش بیشتر آن خواهیم بود و به دنبال آن، مراکز مجاز اقامتی در چرخه فعالیت این حوزه، کمرنگ خواهند شد.

وی افزود: برخی مسافران غیرایرانی در مراکز غیرمجاز و به صورت غیرقانونی اقامت می‌کنند. آژانس ها نمی‌توانند مراکز غیرمجاز را برای گردشگر خود رزرو کنند ولی سایت‌های اینترنتی زیادی این خدمات را به راحتی ارائه می‌دهند. سازمان میراث فرهنگی باید کمک کند تا این فرآیندها اصلاح شوند.

غفران خاطرنشان کرد: باید یک زنجیره تاثیرگذار در چرخه گردشگری ایجاد کنیم که در آن آژانس‌ها، جامعه هتل داران و مهمانپذیران و دیگر جوامع با یکدیگر همکاری کنند.

پیگیری مجدد آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در سال جدید

«امید خدادادی» دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد نیز در این جلسه تصریح کرد: توسعه زیرساخت‌ها، بهبود وضعیت پروازها و پایانه‌های مسافربری از جمله مباحثی است که پیش از این در کمیسیون پیگیری شده و با جدیت تا حل مشکلات در سال جاری نیز دنبال خواهد شد. بحث آزادسازی نرخ پروازها نیز که سال گذشته تا مرحله طرح در هیات دولت پیش رفت؛ اما بی نتیجه ماند، بار دیگر پیگیری خواهد شد. امروز تمام بخش‌های حوزه گردشگری درگیر بحث قیمت گذاری هستند و این موضوع بایستی حل و فصل شود.

وی با اشاره به تصمیم کمیسیون گردشگری اتاق مشهد در زمینه برگزاری کنفرانس تخصصی گردشگری در تابستان امسال خاطرنشان کرد: در تلاش هستیم این کنفرانس را به صورت بین‌المللی به میزبانی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در شهریورماه برگزار کنیم که در این مسیر به حمایت تمامی اعضا کمیسیون گردشگری نیازمندیم.

ضرورت برخورد لازم با مراکز اقامتی غیرمجاز

در بخش دیگری از این نشست، «یوسف بیدخوری» معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی اظهار کرد: تقارن ماه رمضان با عید نوروز، شرایط اقتصادی و مسائل حوزه بین‌المللی از عمده دلایلی است که موجب شد، رونق چندانی را در بخش گردشگری در ابتدای سال شاهد نباشیم.

وی ادامه داد: براساس آمارها، بیش از هشت میلیون نفر در نوروز امسال، در مراکز اقامتی مشهد اقامت داشتند؛ اما با توجه به اینکه میانگین ماندگاری سه شب بوده است، این عدد بالا نیست و شامل واحدهای رسمی، موقت و اضطراری می شود. درصد اشغال به صورت میانگین از پانزدهم اسفندماه تاکنون، درباره واحدهای رسمی در استان 53 درصد و در مشهد 55 درصد بوده که این عدد یک هشدار برای بخش گردشگری و به ویژه مراکز اقامتی مشهد است. در حقیقت، 47 درصد سرمایه‌گذاری استان در حوزه اقامت در ایام نوروز بلااستفاده باقی ماند.

بیدخوری با بیان اینکه پیشنهاد ما پرداختن به این موارد به صورت مسئله محور است، خاطرنشان کرد: اداره نظارت بر اماکن عمومی باید از فعالیت مراکز اقامتی غیرمجاز جلوگیری کنند. در این زمینه مکاتبات انجام شده است، اما برخورد با آنها، توان گسترده دستگاه نظارتی را می‌طلبد.

وی با تاکید بر اینکه قلب صنعت گردشگری، حمل و نقل است، اظهار کرد: از نظر اقامتی در استان هیچ مشکلی نداریم اما در بحث پرواز و قطار مشکلات زیادی وجود دارد. تمرکز سیاست‌گذاری در این بخش گردشگری وجود ندارد و حوزه‌های مختلف اما مشترک، هم‌پوشانی لازم را ندارند.

کاهش ورود مسافر به مشهد در نوروز امسال

در ادامه جلسه «مرجان شاه ولایتی»، مدیرعامل جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی اظهار کرد: فعالیت‌های جامعه هتل‌داران، در ایام نوروز گسترده بود؛ آغاز کار برای ایام نوروز از 15 اسفندماه صورت گرفت و دو مرکز ارائه خدمات سفر استان در پایانه‌ حمل و نقل و یکی از هتل‌ها بنا شد که در آن‌ها، نهادهای خدمت‌رسان به زائران حضور داشتند و به صورت شبانه‌روز به شکایت‌ها و مشکلات رسیدگی می‌کردند. در ایام نوروز به شکایت‌های گردشگران حداکثر ظرف 30 دقیقه رسیدگی و پیگیری و رضایت مسافر جلب می‌شد.

وی افزود: نوروز امسال با ایام ماه مبارک رمضان مصادف شده بود و با افت ورود مسافر روبه‌رو شدیم؛ به همین دلیل برای مسافران با 10 روز اقامت، 30 درصد تخفیف در نظر گرفته شد که این طرح در افزایش ماندگاری مسافر تاثیرگذار بود. نوروز امسال نسبت به سال گذشته کاهش تعداد مسافر مشهود بود و میانگین ضریب اشغال هتل‌ها پایین‌تر بود و با کاهش ورود مسافران مواجه شدیم که از دلایل آن می‌توان به کمبود پروازها، کاهش توان اقتصادی مردم و تقارن ماه رمضان با عید نوروز اشاره کرد.

لزوم افزایش تعداد پروازها به مقصد مشهد

«محمود مادرشاهیان» رئیس جامعه هتلداران خراسان رضوی نیز در بخش دیگری از این جلسه اظهار کرد: امسال میزان اشغال هتل‌های رینگ یک )در اطراف حرم مطهر( و هتل‌های رینگ دو کاهش چشمگیری داشت. ضروری است برای مشهد افزایش تعداد پرواز را شاهد باشیم؛ باید از مسئولین سوال شود چرا در ایام نوروز پرواز روزانه کیش از مشهد بیشتر بود.

وی با بیان اینکه وضعیت ما در بخش هتل‌ها بحرانی است، تصریح کرد: دفاتر اینترنتی نیز در این شرایط، مسافران را به سمت اماکن غیرمجاز اقامتی سوق می‌دهند. همچنین، واحدهای زیادی در اختیار بخش دولتی است که این موضوع به هتل‌های بخش خصوصی صدمه می‌زند. امروز ارگان‌های زیادی هستند که به صورت اختصاصی دارای هتل هستند؛ این در حالی است که این حوزه باید به بخش خصوصی واگذار شود.

«محمد نیکو» رئیس جامعه هتل آپارتمان‌داران مشهد نیز گفت: در ایام نوروز ظرفیت اشغال هتل‌ آپارتمان‌ها با کاهش مواجه شد. حتی روز نخست نوروز این مقدار، 30 تا 40 درصد بود. روزهای پایانی نوروز نیز این عدد به حدود 60 درصد رسید و این در حالی بود که از همان روز نخست تخفیفات 10 تا 40 درصدی نیز برای مسافران اعمال شده بود. مجموعه‌های دولتی اگر مهمانان را به بخش خصوصی سوق دهند، بخش زیادی از مشکلات در این عرصه حل می‌شود. از طرفی، مراکز غیرمجاز نیز رشد یافته‌اند و باید از فعالیت آنان جلوگیری شود.

«محمدحسن حسین پور»، رئیس جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی خراسان رضوی با بیان اینکه آمار 8 تا 18.5 درصدی اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی برای این حوزه در ایام نوروز ثبت شده است، اظهار کرد: فعالیت‌ واحدهای غیرمجاز عامل اصلی این بحران بودند و فشار این وضعیت، بر روی بوم‌گردی‌های مجاز بود. واحدهای بوم‌گردی‌ باید از پرداخت مالیات معاف شوند؛ زیرا بیمه و مالیات فشار مضاعفی به این واحدها وارد می کند و دیگر توانی برای رقابت آن‌ها با واحدهای غیرمجاز باقی نمی‌ماند. هم اکنون حدود تعداد زیادی از واحدهای غیرمجاز وجود دارند که هیچ کدام قوانین را رعایت نمی‌کنند. در سال گذشته 69 اقامتگاه بوم‌گردی مجاز در استان داشتیم که امسال 40 واحد به دلیل این مشکلات تمایلی برای تمدید مجوز خود ندارند.

«ابراهیم محرابی»، عضو کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق مشهد نیز اظهار داشت: خانه‌های شخصی برای اقامت مسافران دارای مجوز نیستند؛ ولی به راحتی در سایت های مختلف معرفی می شوند که این سایت‌ها هیچ کدام از میراث فرهنگی مجوز ندارند.

«صادق کاظمیان»، عضو کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق مشهد نیز گفت: پیشنهاد ما این است که ادارات استان از ظرفیت های اقامتی و تفریحی داخل استان برای کارمندان خود استفاده کنند و بودجه خود را از استان خارج نکنند. در مناسبت‌های مختلف همچون روز عطار و فردوسی می‌توان برنامه ریزی‌هایی برای جذب گردشگر داشت.

«فرهاد دوائی»، دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی استان تصریح کرد: در ایام نوروز، لغو پروازها و عدم پاسخگویی ایرلاین‌های خارجی هزینه زیادی روی دست مردم گذاشت. ما بر روی آزادسازی نرخ پروازها پافشاری می‌کنیم؛ زیرا فعلا دلال‌ها پروازها را مدیریت می‌کنند و تا این مشکل حل نشود، ظرفیت هتل‌ها نیز تکمیل نمی‌شود.

همچنین «محمدرضا ادیبیان»، عضو کمیسیون گردشگری اتاق مشهد اظهار کرد: در بحث آزادسازی نرخ بلیت هواپیما باید اقدام لازم صورت گیرد و نرخ‌ها بر اساس قانون عرضه و تقاضا باید مشخص شود. بحث پیش فروش بلیت قطار باعث ایجاد مشکلات عدیده ای برای آژانسهای مسافرتی در سطح ملی شده است.

«احمد وزیرنژاد» رئیس اداره بازرگانی و حقوقی اداره کل فرودگاه‌های خراسان رضوی نیز عنوان کرد: فردوگاه به عنوان یکی از پیشران‌ها در صنعت گردشگری و اقتصاد جوامع مطرح می شود. در سال گذشته فرودگاه مشهد طرح‌های عمرانی زیادی را به سرانجام رساند و کارنامه قبل قبولی از خود به جای گذاشت و رسالت خود را در بحث توسعه زیر ساخت ها انجام داد. از سویی، پس از 28 سال فرودگاه گناباد افتتاح شد و فرودگاه سبزوار نیز توسعه پیدا کرد. با همه اینها، امروز چالش اصلی فرودگاه‌های استان در بحث پروازها و تامین قطعات می‌باشد.

«حمیدرضا محمدیان»، عضو کمیسیون گردشگری اتاق مشهد با اشاره به کمبودها در زمینه پرواز عنوان کرد: ظرفیت پروازی در کشور محدود است و باید سرمایه گذاری لازم در این حوزه توسط بخش خصوصی انجام شود.

وی اشاره کرد: برگزاری همایش‌های بین‌المللی می‌تواند به شناسایی بیشتر پتانسیل‌های استان  و کشور بیانجامد.

«حسین ترابیان»، دیگر عضو کمیسیون گردشگری اتاق مشهد عنوان کرد: نحوه مدیریت هتلداری در مشهد تغییر کرده و به سمت رشد و پیشرفت در حال حرکت است. البته در این میان، مراکز غیر مجاز اقامتی، فعالیت هتلداری را دچار اختلال می‌کند.

وی در  خصوص اضافه شدن پروازهای مشهد نیز متذکر شد: باید بررسی شود که آیا فرودگاه مشهد ظرفیت افزایش پروازها را دارد و با چالش مواجه نخواهد شد؟