برنامه‌های توسعه‌ای مدارس عالی مهارتی کلید خورد

در سال‌های گذشته آموزش صرف سرفصل‌های تئوری به دانشجویان باعث شده بود که بسیاری از آن‌ها بعد از فارغ‌التحصیلی توانایی چندانی برای داشتن شغل نداشته باشند. مدارس عالی مهارتی دانشگاه آزاد راه مطمئنی بود تا فارغ‌التحصیلان را به شغل مناسب برساند. درواقع دانشگاه آزاد با تاسیس مدارس عالی مهارتی پیش‌قدم در کاهش فاصله دانش و توانمندی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی شده است و حالا آن‌طور که سمیه قدیری، رئیس مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه آزاد به «فرهیختگان» گفته، برنامه تحولی مدارس عالی مهارتی در سطح واحد‌های دانشگاه آزاد کلید خورده است. به گفته او مدارس عالی مهارتی در افق برنامه‌های کلان دانشگاه با رویکردی بین‌المللی دیده شده است؛ بنابراین در آینده نه‌تن‌ها توان پرورش نیروی انسانی ماهر و متخصص در سطح ملی و بین‌المللی را فراهم می‌کند بلکه باعث می‌شود درآمد‌های ارزی مناسبی نیز از این محل برای دانشگاه حاصل شود. مشروح این گفتگو را در ادامه بخوانید.
مدارس عالی مهارتی ضرورتی برای پرورش نیروی انسانی متخصص
رئیس مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه آزاد در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه وجود مدارس عالی مهارتی یک ضرورت و نیاز برای پرورش نیروی انسانی متخصص و متعهد است گفت: «ایده تاسیس و راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی در دانشگاه آزاد از سال ۱۳۹۹ اجرایی شد که در این راستا دستورالعمل تاسیس و راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی به واحد‌های دانشگاه ابلاغ شد.» او ادامه داد: «بنابراین با توجه به ماهیت وجودی مدارس مذکور، تاسیس و راه‌اندازی آن با استقبال بسیار خوبی از سوی واحد‌های دانشگاه آزاد و نیز متقاضیان دریافت خدمات آموزشی مواجه شد که ماحصل آن راه‌اندازی تعداد قابل توجهی مدرسه عالی مهارتی در سطح واحد‌های دانشگاهی کشور است.»
رئیس مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «این ایده به دلیل بدیع بودن و ضروریات روز جامعه و نیاز‌های حال حاضر صنایع کشور، نیازمند تعریف یک چشم‌انداز جامع است که متناسب با نیاز‌ها و امکانات و ظرفیت‌های دانشگاه آزاد و نیز پتانسیل‌های اقلیمی و آمایشی کشور به آن پرداخته خواهد شد. مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه با بهره‌گیری از تجارب و استفاده از نقطه‌نظرات اساتید و صاحب‌نظران موضوعی و نیز با بهره‌گیری از حمایت‌های دلسوزانه معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه، جلسات تخصصی را در قالب هسته‌های فکری، سازمان داده و راهبری کرده است.»
قدیری بیان کرد: «البته تعریفی که از مدارس عالی مهارتی در ذهن عموم ممکن است ایجاد شود، با توجه به استفاده از عنوان مدرسه، متفاوت با چشم‌انداز‌ها و ماموریت‌هایی است که برای این مراکز آموزشی مهارت‌افزا در نظر گرفته شده است. این درحالی است که لفظ مدرسه صرفا نشان‌دهنده باز بودن سقف سنی شرکت‌کنندگان در دوره‌های آموزشی تخصصی مهارتی بوده که قرار است تحت آموزش‌های حرفه‌ای و گاهی فوق‌حرفه‌ای قرار بگیرند تا برای ورود به بازار کار در آینده‌ای نزدیک یا دور آماده شوند. با این همه عنوان مدرسه قابل تامل و بررسی بیشتر است و امکان تغییر آن با واژه‌های مشابه که اهداف این مراکز را شفاف‌تر سازد در آینده وجود دارد.»
استعداد‌سنجی دانش‌پذیران، وظیفه مدارس عالی مهارتی است
او با تاکید بر اینکه استعدادیابی و استعداد‌سنجی و پرورش استعداد‌های دانش‌پذیران و علاقه‌مندان یکی دیگر از وظایف این مدارس است گفت: «این استعدادیابی یک بسته جذاب برای مشتاقان به حیطه‌های مختلف آموزشی و مهارتی را فراهم می‌کند. از سوی دیگر مدارس عالی مهارتی حلقه مفقوده‌ای بود که می‌توانست ارتباط منطقی بین نیروی انسانی متخصص و علاقه‌مند با صنعت و سازمان‌ها و نهاد‌های کشور برقرار کند که توسط دانشگاه آزاد شناخته و پرورانده شده است تا نیروی انسانی مهارت‌آموخته بتواند علاوه‌بر یافتن فرصت‌های شغلی متناسب با علاقه و انگیزه خود، به رفع نیاز‌های موجود صنایع پرداخته و تضمین‌کننده ارتقای کیفی و کمی خدمات‌رسانی به آحاد مردم جامعه باشد.»

رویکرد بین‌المللی مدارس مهارتی در افق برنامه‌های کلان دانشگاه
رئیس مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه آزاد در ادامه اظهار کرد: «مدارس عالی مهارتی در افق برنامه‌های کلان دانشگاه با رویکردی بین‌المللی دیده شده که انتظار می‌رود در آینده توان پرورش نیروی انسانی ماهر و متخصص در سطح ملی و بین‌المللی را فراهم کند، به‌گونه‌ای که درآمد‌های ارزی مناسبی نیز از این محل داشته باشیم و نیز نیرو‌های کارآموخته توان ارائه خدمات به کشور‌های دیگر را نیز عهده‌دار شوند.» قدیری در ادامه خاطرنشان کرد: «در افق برنامه‌ای دانشگاه آزاد که در سند تحول و تعالی دانشگاه (برنامه ۵ ساله راهبردی عملیاتی) درج شده به موضوعاتی، چون دستیابی به دانشگاهی پرورشگر قوه عاقله، دانشگاهی سرآمد و پاسخگو و دانشگاه کارآمد و پایدار اشاره شده است که جهت دستیابی به محور‌های راهبردی مذکور راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی می‌تواند به‌عنوان یک ابزار عملیاتی در اختیار مسئولان امر قرار گیرد.»
اتصال مراکز مهارت‌افزا به یکدیگر در قالب شبکه جامع آموزشی مهارتی
او تصریح کرد: «همچنین برنامه‌های تشویقی نیز از سوی دانشگاه آزاد برای این گونه مدارس در نظر گرفته شده که اخبار آن به‌زودی اعلام می‌شود. از دیگر نکات مثبت مدارس عالی مهارتی اتصال این مراکز مهارت‌افزا به یکدیگر در قالب یک شبکه جامع آموزشی مهارتی خواهد بود که بحث مرز‌ها در ارائه خدمات در سطح کشور برداشته شده و همه به خدمات آموزشی ارزان، مناسب و باکیفیت در هر نقطه‌ای از کشور دسترسی خواهند داشت.» رئیس مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه آزاد بیان کرد: «به‌منظور توسعه و بهبود عملکرد مدارس برنامه پایش و ارزیابی و ایجاد نظام رتبه‌بندی و سطح‌بندی نیز در دستور کار است تا براساس آن بتوان مدارس را سطح‌بندی و امتیازدهی کرد تا مخاطبان بتوانند متناسب با نیاز‌های خود انتخاب مناسبی داشته باشند و انگیزه لازم برای توسعه و تعالی مدارس مهارتی نیز در سطح مدیران ایجاد شود.» او با تاکید بر اینکه اساس شناسایی و معرفی مدارس عالی مهارتی الگو یا نمونه از دیگر برنامه‌های مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه است، اظهار کرد: «بر مبنای گزارشات عملکرد، استفاده از اساتید برتر، فضا‌های آموزشی متناسب و برتر، میزان جذب مخاطبان و شاخص‌های دیگر این موضوع سالانه ارزیابی شده و مدارس نمونه در سطح کشور معرفی می‌شود تا به‌عنوان یک نمونه موفق الگوی سایر مراکز مهارت‌افزا در کشور شوند و نیز استاندارد‌های مورد نیاز یک مدرسه عالی مهارتی قابل قبول به صورت ملموس و قابل درک توسط مدیران اجرایی پیاده‌سازی شود.»
رئیس مرکز توانمندسازی و توسعه فکری دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «یکی دیگر از برنامه‌هایی که برای تعالی مدارس عالی مهارتی در نظر گرفته شده ایجاد تشکل‌های ساختاریافته متناسب با قوانین و مقررات اجتماعی است تا حقوق مادی و معنوی مدارس نیز به خوبی دیده و حفظ شود. همچنین برقراری نظام تسهیم مالی مدارس به صورت آنلاین از برنامه‌های پیش روست تا عملکرد مالی مدارس را شفاف، به‌روز و به دور از بروکراسی‌های معمول اداری نگه دارد و قدرت پرداخت‌ها و تامین منابع را جهت رفع نیاز‌های مدارس تسهیل کند.»
قدیری همچنین گفت: «در این راستا و به‌منظور تسهیل و تسریع فرآیند‌های علمی و اجرایی، تدوین و به‌روزآوری دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها متناسب با ظرفیت‌های کشور و دانشگاه آزاد در دست انجام است که ابلاغ خواهد شد. برای مدارس عالی مهارتی نیز مانند سایر حوزه‌های دانشگاه آزاد برنامه عقد تفاهمنامه عملکردی سالانه و نقطه به نقطه در دستور کار است تا بتوان برنامه‌های توسعه‌ای مدارس را به صورت منضبط و ساختارمند پیگیری کرد.» او خاطرنشان کرد: «از اهداف عالی و مورد توجه مدارس عالی مهارتی توجه ویژه آن به گروه‌های سنی متفاوت در رده‌های دانش‌آموزی یعنی کودکان ۷ تا ۱۲ سال، نوجوانان، جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌هاست و حتی متقاضیانی که مدارک رسمی دانشگاهی ندارند و صرفا به دنبال کسب مهارت‌های حرفه‌ای کوتاه‌مدت در حیطه‌های مختلف هستند نیز می‌توانند با مراجعه به واحد‌های دانشگاه آزاد در سطح کشور به مدارس عالی مهارتی متناسب با نیاز و استعداد خود متصل شده و از خدمات آموزشی متناسب با نیاز خود برخوردار شوند. همچنین دوره‌های آموزشی این مدارس حیطه‌های مختلف آموزش حضوری، نیمه‌حضوری، آنلاین و آفلاین برای سهولت حضور فراگیران در دوره‌های حرفه‌ای را متناسب با رشته آموزشی مورد درخواست دربردارند.»
قدیری در پایان گفت: «از متقاضیانی که توان لازم برای راه‌اندازی و تاسیس مدارس عالی مهارتی را متناسب با رشته تحصیلی و کاری خود دارند، دعوت می‌کنم تا برای شناخت بیشتر و کسب اطلاعات و حتی شروع به فعالیت به مراکز دانشگاهی مراجعه و پس از ارائه طرح کسب‌وکار و اخذ مجوز‌های لازم نسبت به راه‌اندازی مدارس عالی مهارتی اقدام کنند. همچنین از صاحب‌نظران و متخصصان موضوعی نیز دعوت می‌کنم درصورتی‌که برای توسعه و تعالی مدارس عالی مهارتی نقطه‌نظر یا پیشنهادی دارند، برنامه‌ها و نظرات خود را با این مرکز در میان گذارند.»

سارا طاهری