پروژه نهضت ساخت «محصولات فناورانه» آغاز شد

سجاد محمدعلی نژاد در گفتگو با خبرنگار مهر، در تشریح جزئیات راه اندازی ۶ فب لب یا آزمایشگاه ساخت سریع که با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در دستور کار قرار دارد، اظهار کرد: در این طرح قرار است در ۶ پارک علم و فناوری زیرمجموعه وزارت علوم، ۶ فب لب یا آزمایشگاه ساخت سریع برای ساخت محصولات فناورانه ایجاد شود.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم ضمن اشاره به اینکه بسیاری از «هسته های پیش رشد» ایده‌هایی دارند و سال‌ها تلاش می‌کنند که این ایده را به محصول تبدیل و آن را تجاری سازی کنند، گفت: یکی از فرایندهایی که تولید محصول این هسته‌ها و مراکز رشد طولانی می‌شود عدم شناخت کافی از فرایندهای ساخت است. به طور مثال اینکه چه کارگاهی می‌تواند محصول آنها را تولید کند و یا اینکه به چند کارگاه برای تولید محصول مراجعه کنند همه اینها سبب می‌شود که فرایند تولید محصول طولانی شود و طبیعتاً به این دلیل ممکن است هم بازارهای داخل و هم بازارهای خارجی را از دست بدهیم. یعنی در واقع فرایند طولانی در تبدیل ایده به محصول می‌تواند آسیبی به توسعه محصول وارد کند.
محمدعلی نژاد خاطرنشان کرد: نکته دوم اینکه برخی اوقات یک طرح، طرح صنعتی مردم پسند نیست یعنی اصل ایده خوب است ولی به توانمندی‌های چندجانبه ای نیاز دارد برای اینکه محصول مورد پذیرش بازارهای داخلی و خارجی قرار بگیرد. این موجب شد که ما یک مجموعه‌ای را تحت عنوان «فب لب» راه اندازی کنیم. در مرحله اول راهبران در مراکز مشاوره فب لب‌ها، مشاوره‌هایی را درباره ایده و طراحی اولیه به فرد ارائه می‌دهند، اینکه به طور مثال چقدر یک ایده می‌تواند موفق باشد. پس از آن نقشه‌های طراحی اصلاح و طرح صنعتی که بتواند بازاری شود به فرد پیشنهاد داده می‌شود و راهبران در واقع کمک می‌کنند که یک فناوران به طرحی برسند که راحت تر سرمایه گذار جذب کند و پس از آن وارد بازار شود.
شبکه سازی کارگاه‌های ساخت و تجهیزات در ۶ استان
وی ضمن بیان این مطلب که فب لب‌ها شبکه ای از کارگاه‌های ساخت و تجهیزات مختلفی که در یک استان وجود دارد را به هم متصل می‌کند، گفت: این ارتباط و شبکه در اختیار فرد قرار ندارد ولی آن فب لب مرکزی بین ده‌ها مجموعه ساخت، این شبکه را ایجاد می‌کند. بنابراین دغدغه اصلی ما برای راه اندازی فب لب‌ها این بود که بتوانیم تعداد هسته‌های فناور و شرکت‌های دانش بنیان را بیش از پیش توسعه بدهیم و یک جهشی را در توسعه این شرکت‌ها و بالاخص سرعت راه اندازی شرکت‌های دانش بنیان نوپا رقم بزنیم.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم هدف از راه اندازی فب لب‌ها یا آزمایشگاه‌های ساخت سریع را ایجاد یک فرایند تسهیلگری برای ساخت سریع محصول عنوان کرد و افزود: بعد از ساخت نمونه اولیه فناوران می‌توانند به دنبال سرمایه گذار و تجاری سازی محصول خود بروند. فب لب‌ها در دنیا به سرعت در حال توسعه اند و معمولاً در دانشگاه‌ها یا در بخش‌های خصوصی به شدت مورد استقبال قرار می‌گیرد.
محمدعلی نژاد با اعلام اینکه فب لب‌ها برای تسهیل در دسترسی در اقصی نقاط کشور در ۶ پارک علم و فناوری راه اندازی می‌شود، گفت: در شرق کشور سیستان و بلوچستان و سمنان، در غرب کشور قزوین، در منطقه جنوبی فارس، در منطقه مرکزی اصفهان و در تهران بیش از یک فب لب به دلیل حجم بالای تقاضا راه اندازی خواهد شد.
وی با اشاره به استقرار دبیرخانه ملی در پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان، گفت: سال گذشته راه اندازی فب لب‌ها را به صورت پایلوت آغاز کردیم و بخش‌های مختلف را مورد بررسی قرار دادیم و بخش کاملی از این فرایند در پارک سیستان و بلوچستان اجرا شده است و امسال براساس بازخورد اجرای طرح در فاز اولیه، فاز بعدی و تکمیلی آن را در سال جاری در پارک سیستان انجام می‌دهیم. با توجه به تجربه این پارک ایجاد فب لب‌ها را سایر پارک‌های علم و فناوری تسری می‌دهیم.
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم ادامه داد: از روز گذشته مراکز مشاوره و طراحی در ۶ فب لب نام برده آغاز به کار کردند تا پایان شهریورماه کل ۶ مجموعه برای ارائه خدمات به تمام فناوران آماده خواهد شد. راه اندازی این فب لب‌ها به صورت مشترک بین معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری و معاونت فناوری وزارت علوم انجام می‌شود.
سامانه بانک اطلاعاتی مراکز ساخت سریع کشور آغاز به کار کرد
وی با اشاره به رونمایی از سامانه بانک اطلاعاتی مراکز ساخت سریع کشور (کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها و…) که روز گذشته در معاونت علمی انجام شد، گفت: این سامانه شبکه بین مجموعه کارگاه‌ها و آزمایشگاه هاست و ما کل کارگاه‌های مجموعه وزارت علوم، آزمایشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها را عضو این سامانه کردیم تا بتوانیم شبکه ملی ساخت را با همکاری معاونت علمی توسعه دهیم. این سامانه در حال حاضر فعال شده و مجموعه‌های آزمایشگاهی و کارگاهی وزارت علوم (غیر از استان خودشان) می‌توانند به راحتی تجهیزات و فعالیت‌های مورد نیاز خود را پیدا کنند و به صورت مستقیم با خدمت‌دهنده ارتباط بگیرند. با راه اندازی این سامانه یکی از مشکلات عمده صاحبان ایده در کشور که عدم دسترسی به امکانات تولید، نمونه‌سازی طرح و نداشتن مشاور مناسب است با استفاده از فب‌لب‌های سراسر کشور و در قالب سامانه ملی فبزنت برطرف می‌شود.
از ۱۰۰۰ طرح اولیه تا ۱۰۰ میلیون تومان حمایت می‌شود
محمدعلی نژاد با اشاره به حمایت از ایده‌های هسته‌های فناور در قالب گرنت مشترک بین معاونت علمی و معاونت فناوری گفت: برای اینکه بتوانیم یک نهضت ساخت راه بیاندازیم و همچنین برای کمک به ایجاد شرکت‌های جدید، در قالب یک بسته حمایتی از ایده‌های فناوران حمایت می‌کنیم. این فرصت فراهم شده که از ۱۰۰۰ طرحی که قابلیت‌ها و ویژگی‌های اولیه مورد نظر را دارد تا ۱۰۰ میلیون تومان برای ساخت و تولید حمایت شود و ما در واقع می‌خواهیم فرصتی فراهم کنیم که با این حمایت مالی راحت تر نسبت به تولید محصولشان اقدام کنند.
راه اندازی فب لب‌های تخصصی در دستور کار
معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم گام بعدی را راه اندازی فب لب‌های تخصصی در حوزه‌های صنایع الکترونیک، صنایع غذایی و … عنوان کرد و افزود: به طور مثال در پارک علم و فناوری استان قزوین در حال حاضر فب لب تخصصی مواد شوینده راه اندازی کرده ایم و به مرور فب لب‌های تخصصی در کشور توسعه خواهند یافت تا مشاوره‌ها و تجهیزات تخصصی را در اختیار هسته‌های فناور و شرکت‌های مستقر در پارک قرار دهند.