آیا شوهر می‌تواند همسر خود را از تحصیل، کار یا بیرون رفتن از خانه منع کند؟

پریا آراسته در گفت‌وگو با ایمنا در پاسخ به اینکه آیا شوهر می‌تواند همسر خود را از تحصیل منع کند، اظهار کرد: به صورت کلی شوهر می‌تواند همسر خود را از کارهایی که مخالف شرع یا جایگاه اجتماعی خانواده است، محروم کند، اگر دادگاه تشخیص دهد کارهایی که زن انجام می‌دهد، مخالف عرف و جایگاه اجتماعی شوهر است، می‌تواند او را محروم کند.
وی افزود: زوج نمی‌تواند با دلایل غیرمنطقی زوجه را از انجام بعضی امور محروم کند، برای نمونه اگر شوهر به زن خود بگوید که اجازه تحصیل به تو نمی‌دهم و او را از ادامه تحصیل بازدارد، کار غیرقانونی انجام داده است؛ در صورت برخورد با چنین مسئله‌ای زن می‌تواند شکایت خود را تحت عنوان «عسر و حرج» به دادگاه تقدیم کند، عسر و حرج به معنای شرایط سخت در زندگی مشترک است و اگر به دادگاه ثابت شود که زوج با دلایل غیرمنطقی شرایط سخت را برای همسر خود ایجاد کرده است، به زن حق طلاق می‌دهد، البته اگر ادامه تحصیل زن به زندگی آن‌ها لطمه‌ای وارد کند و موجب برهم خوردن زندگی مشترک شود، در آن صورت شوهر می‌تواند همسر خود را از ادامه تحصیل منع کند.
کارشناس حقوقی در پاسخ به اینکه آیا شوهر حق منع کار همسر خود را دارد، گفت: قانون مدنی در ماده ۱۱۱۷ به این موضوع پرداخته است، بر اساس این ماده، شوهر نمی‌تواند به طور کلی و مطلق مانع کار همسر خود شود، اما در شرایطی خاص، شوهر می‌تواند با شغل همسر خود مخالفت کرده و زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد، منع کند و مانع از ادامه فعالیت او در آن شغل خاص شود، این شرایط خاص عبارتند از مخالفت شغل با شرع و اسلام (اگر شغل همسر مغایر با دستورات شرعی و اسلامی باشد، شوهر می‌تواند با آن مخالفت کند)، مخالفت شغل با حقوق دیگران (در صورتی که شغل همسر موجب تضییع حقوق دیگران شود، شوهر حق دارد با آن مخالفت کند) و مخالفت شغل با مصالح عمومی (اگر شغل همسر به زیان جامعه و مغایر با مصالح عمومی باشد، شوهر می‌تواند با آن مخالفت کند).
آراسته تاکید کرد: در موارد ذکر شده اگر زن به کار در شغل مورد اعتراض شوهر ادامه دهد، شوهر می‌تواند به دادگاه مراجعه و تقاضای منع اشتغال همسر خود را از آن شغل خاص را داشته باشد و زن بر این اساس باید شغل خود را تغییر دهد، از این رو بر اساس قانون مرد می‌تواند با شغل زن مخالفت کند، اما مانع اشتغال او نمی‌تواند باشد، لازم به ذکر است که اگر مرد پیش از ازدواج از شغل زن آگاه بوده و این موضوع به عنوان شرط ضمن عقد به صورت کتبی درج شده باشد، شوهر حق ندارد زن را از آن کار منع کند.
وی تصریح کرد: بحثی تحت عنوان «منع خروج زن از منزل» وجود دارد و درست است که اگر زن بدون اجازه شوهر و مکرر از خانه خارج شود، قابل پیگیری توسط وکیل طلاق است، اما در آن طرف قضیه در صورتی هم که به زن اجازه خروج از خانه داده نشود و در واقع مرد مانع خروج زن از خانه شود، زن هم می‌تواند به کمک وکیل طلاق این کار را از طریق قانون پیگیری کند، در دیدگاه قانون مدنی کشور مرد هیچ گونه حقی ندارد که زن را در خانه حبس کند و مانع خارج شدن او از منزل و برقراری ارتباط او با محیط جامعه شود.
کارشناس حقوقی خاطرنشان کرد: در قانون قضیه منع خروج زن از خانه این گونه تعریف شده است که قفل کردن درب منزل و خانه و اجازه ندادن به زن برای برقراری ارتباط با جامعه و محیط اطراف یا خانواده یا نزدیکانش، جرم محسوب می‌شود و از مصادیق بازداشت غیرقانونی محسوب می‌شود و زن می‌تواند به خاطر آن و به کمک وکیل مرد را به حبس محکوم کند، میزان حبس هم برای بازداشت غیر قانونی، حدود یک تا سه سال است، البته لازم است بدانیم خانواده قلمروی اخلاق و عاطفه است و حق و حقوق آخرین راه برای رفع اختلافات خواهد بود.
وی گفت: در قلمرو عاطفه و اخلاق، خانواده شکل می‌گیرد، جایی که صمیمیت حرف اول را می‌زنند، در این میان اختلافات اجتناب‌ناپذیرند، اما توسل به حقوق و قانون آخرین راه حل خواهد بود، با این حال زوج‌ها برای داشتن یک زندگی پایدار و موفق، ملزم به شناخت و احترام به حقوق متقابل یکدیگر هستند.