اضافه شدن هوش مصنوعی به رشته‌های فنی؛ بسته درسی اشتغال‌آفرینی برای همه رشته‌ها طراحی شد

به گزش خبرنگار بازارکار، معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نشست خبری با اصحاب رسانه با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی افزود: در حوزه کاربست هوش مصنوعی که همه متولی هستند نیز تلاش‌ها و حرکات خوبی انجام شده است. مجموعه فعالیت هایی که انجام شده می‌تواند نشان دهنده ورود آموزش عالی کشور به انقلاب صنعتی چهارم در دنیا باشد. طبیعتا فناوری‌هایی از این جنس، نیازمند بسته‌های نرم و فرهنگی مورد نیاز نیز هستند. نقش استاد و معلم در این زمینه باید مورد توجه قرار بگیرد و چارچوب‌ها و ظرافت فرهنگ ایرانی اسلامی نیز در آن لحاظ شود.
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در ادامه ضمن ارائه گزارشی در زمینه تحولات آموزش عالی در سال‌های گذشته گفت: چهار هدف در این سال‌ها دنبال شده است. هدف اول ارتقا جایگاه آموزش در مجموعه علوم تحقیقات و فناوری است. به عقیده بسیاری از صاحبنظران آموزش زیربنای علوم، تحقیقات و فناوری است. توجه به تحولات دیجیتال و انقلاب صنعتی و دانشگاه‌های نسل چهار اهمیت دارد، اما نباید از تقویت آموزش غفلت کرد. اگر پایه‌های آموزش ما قوام لازم را نداشته باشند این ساختمان فرو خواهد ریخت. در دو سال اخیر جشنواره سرآمدان آموزشی و تقدیر از اساتید برجسته برگزار شد و ۱۹ نفر از اساتید برجسته آموزشی مورد تقدیر قرار گرفتند. این اقدام اقدامی الگوساز بود.
رازینی با اشاره به موضوع آیین‌نامه ارتقا اساتید ادامه داد: در آیین‌نامه ارتقاء نیز یکی از تاکیدات تعریف مسیر ارتقا از مسیر‌های آموزشی است. این نیز یکی از اتفاقات مثبت در راستای ارتقا جایگاه آموزش بود. همچنین بحث پایه‌های تشویقی برای اساتید نیز مورد توجه قرار گرفت. نکته بعدی که از مطالبه‌های جدی کشور است، موضوع افزایش ظرفیت مهارتی و اشتعال‌پذیری دانش‌آموختگان است. توان حل مسئله، ورود به بازارکار و ... همواره از دغدغه‌های دانش‌آموختگان بوده است. در این راستا بسته درسی اشتغال‌آفرینی که بین همه رشته‌های تحصیلی مشترک است طراحی شد و بین پنج تا ۱۵ واحد عملی برای دانشجویان تعریف شده است. این بسته به فارغ‌التحصیلان کمک میکند تا با آمادگی بیشتر وارد بازار کار شوند.
توجه به تناسب ظرفیت رشته‌های دانشگاهی با فرصت‌های شغلی
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، با اشاره به موضوع تناسب ظرفیت رشته‌های دانشگاهی با فرصت‌های شغلی گفت: همچنین متناسب سازی ظرفیت رشته‌ها با فرصت‌های شغلی موضوعی بود که مورد توجه قرار گرفت و تلاش شد تا شاخص اشتغال‌پذیری در توسعه رشته‌ها مورد توجه قرار گیرد. در ادامه نیز تقویت مراکز مهارتی مانند مرکز ملی مهارت و توجه به بورس صنعت و اشتغال از دیگر مواردی بود که روی آن تمرکز شد. موضوع بورس صنعت و اشتغال سال گذشته برای اولین بار به طور جدی دنبال شد و امیدواریم این روند ادامه پیدا کند.
در سامانه نان دستگاه‌ها نیاز‌های خود را اعلام می‌کنند
رازینی درباره موضوع جذب استعداد‌های درخشان اظهار کرد: همچنین فرایند پذیرش و استفاده از ظرفیت‌های استعداد‌های درخشان در دوره اخیر رشد داشته و تسهیل شده است. در نهایت نیز هدف آخر ارتقا نیازمحوری و تقاضامحوری در جامعه بوده است. الان در سامانه نان دستگاه‌ها نیاز‌های خود را اعلام میکنند و اساتید بر اساس این‌ها دانشجو را پذیرش می‌کنند. برداشت ما این است که اگر به این سمت حرکت کنیم جهت‌گیری دانشجویان ما در راستای نیاز‌های جامعه خواهد بود.
بیش از دو هزار واحد آموزش عالی در کشور وجود دارد
وی همچنین با اشاره به موضوع لزوم تقلیل واحد‌های آموزش عالی در کشور خاطرنشان کرد: حدودا بیش از دو هزار واحد آموزش عالی در کشور وجود دارد که شامل واحد‌های فناور، دانشگاه‌ها، موسسات آموزش غیردولتی و ... می‌شوند. علی رغم اینکه بیشتر این واحد‌ها زیرمجموعه یکدیگر هستند، اما همچنان نیاز به تقلیل و کاهش وجود دارد که در این موضوع اراده خود زیر نظام بسیار موثر است. درباره دانشگاه پیام نور نیز هر گونه برنامه در زمینه ادغام این دانشگاه باید توسط خود دانشگاه طرح‌ریزی شود چرا که ذی نفعان زیادی در این زمینه وجود دارند. وزارت علوم کاملا آمادگی خود را برای همکاری در این زمینه اعلام می‌کند. البته همانطور که اشاره شد، اگر ظرفیت پذیرش دانشجو در پی این اقدامات کاهش پیدا کند و یا فعالیت دانشگاه پیام نور محدود شود، آسیب‌هایی در پی خواهد داشت.
لزوم داشتن یک سامانه منسجم برای اطلاع از اشتغال دانش‌آموختگان
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، درباره اولویت‌بندی برنامه‌های وزارت علوم با توجه به تغییر دولت گفت: با توجه به تغییرات دولت اولویت‌بندی در اجرای برنامه‌ها انجام شد و تلاش کردیم تا سرعت انجام طرح‌ها را افزایش دهیم. به طور کلی اولویت‌بندی ما در همان چهار محور مذکور بود که توانستیم به آن‌ها دست پیدا کنیم.
یکی از مواردی جای پیگیری دارد داشتن یک سامانه منسجم برای اطلاع از اشتغال دانش‌آموختگان پس از فارغ التحصیلی در حوزه‌ای متناسب با رشته تحصیلی خود است. ما هم اکنون تنها با کد بیمه متوجه می‌شویم که فرد شاغل شده، اما هیچ اطلاعاتی از حوزه فعالیت وی وجود نخواهد داشت.
کاهش آمار دانشجویان در رشته‌های علوم پایه
رازینی با اشاره به کاهش آمار دانشجویان در رشته‌های علوم پایه گفت: این حوزه به دلایل مختلف در این سال‌ها مغفول واقع شده است. یکی از اتفاقات خوب در این سال‌ها تعریف شدن بورس دانش برای ترغیب دانشجویان برای ورود به رشته‌های مورد نیاز کشور است. یکی از این رشته‌ها علوم پایه است که مورد حمایت ویژه سازمان دانشجویان قرار می‌گیرد.
رازینی با اشاره به آمار مشروطی‌ها در سال‌های اخیر اظهار کرد: یکی از ایده‌های ما افزایش شفافیت تصحیح امتحانات دانشجویان بوده است. این موضوع می‌تواند منجر به افزایش دقت تصحیح اساتید شود و روی آمار مشروطی‌ها نیز تاثر خواهد داشت. اما آمار مشروطی‌ها نمیتواند معیاری برای سنجش افزایش یا کاهش کیفیت آموزش باشد. در نیم سال دوم سال اول کرونا میزان مشروطی‌ها پنجاه درصد کاهش پیدا کرد. در سال اول حضوری شدن آزمون‌ها تقریبا آمار‌ها با پیش از کرونا برابری می‌کند.
کاهش بیکاری دانش آموختگان
رضا نقی زاده مدیرکل دفتر آموزش عالی غیردولتی وزارت علوم تحقیقات و فناوری در پاسخ به پرسش بازارکار درباره آمار اشتغال‌پذیری دانش‌آموختگان در مقاطع مختلف تحصیلی اظهار کرد: در بهار ۱۴۰۳ بر اساس آمار که توسط مرکز آمار منتشر شده است، آمار بیکاری دانش‌آموختگان به ۱۱.۶ در صد کاهش پیدا کرده است که این نشان از کاهش نیم درصدی این آمار نسبت به بهار سال ۱۴۰۲ می‌دهد. آمار اشتغال‌پذیری دانش‌آموختگان بر اساس سال ورودی یا رشته تحصیلی نیز وجود دارد که بر همین اساس متغیر است، اما به طور کلی می‌توان گفت که آمار بیکاری دانش‌آموختگان در بهار امسال نسبت سال گذشته کاهش نیم درصدی داشته است و تلاش بر این است که این کاهش شیب بیشتر به خود بگیرد.

همکاری معاونت علمی با وزارت علوم در تولید محتوای هوش مصنوعی 

در ادامه این نشست خبری، رئیس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی معاونت علمی ریاست جمهوری نیز به اهمیت هوش مصنوعی پرداخت و گفت: هوش مصنوعی در بین فناوری نوظهور، همه ابعاد زندگی مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و سبک زندگی روزمره را تغییر داده و تنها فناوری است که مقام معظم رهبری برای ما هدفگذاری کمّی کرده است تا بین ۱۰ کشور برتر قرار گیریم.
شقایق حق‌ جوی جوانمرد افزود: ویژگی موج‌های فناوری این است که زمین بازی کسب‌وکارها را تغییر می‌دهد و اگر به اندازه کافی آمادگی برخورد با آن را نداشته باشیم شکننده و از بین برنده است، اگر همه مشاغل تخصصی آمادگی مواجهه با هوش مصنوعی را نداشته باشند آسیب خواهند دید.
وی تصریح کرد: معاونت علمی در سال‌های اخیر اقدامات ویژه‌ای داشته که ایجاد ستاد توسعه فناوری و تدوین سند ملی هوش مصنوعی از جمله آنهاست و اولین بند سند به لزوم‌توسعه و تربیت سرمایه انسانی متخصص و ماهر اشاره دارد.
حق جو اضافه کرد: اضافه کردن دو واحد هوش مصنوعی به واحدهای درسی دانشگاهی،‌ یکی از اقدامات هوشمندانه،‌ کلیدی و با ارزش وزارت علوم است و البته برای آنهایی که بخواهند کاربرد هوش مصنوعی را در رشته خودش داشته باشد، ۳ واحد را در نظر گرفتیم تا کاربرد هوش مصنوعی در رشته‌های مختلف را از طریق یک کار بین رشته‌ای انجام دهد و درصورت تایید برگزاری مسابقه‌ای در همین زمینه، مبلغی تا سقف یک صد میلیون تومان به استاد اختصاص داده می‌شود که افراد تا مهرماه فرصت ارائه خواهند داشت.

وی توضیح داد: این امتیاز برای استادی است که قبلا موضوع هوش مصنوعی را استفاده کرده باشد، با همکاری بنیاد علم ایران، یک کرسی یک میلیارد تومانی هم در دسترس گذاشته‌ایم و آن برای استادانی است تا کتاب و پروژه را در نظر بگیرند و این موضوع در سایت بنیاد علم قرار داده شده است و هدف اصلی، تربیت نیروی انسانی متخصص و ایجاد آمادگی در تمام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به منظور استفاده بهینه از هوش مصنوعی است.

خبرنگار: امیر طاها بینام