سازمان تأمین اجتماعی؛ تهدیدها و فرصت‌ها

محمدرضا جعفریان؛ پیشکسوت سازمان تأمین اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم به بررسی مشکلات و بحران‌های موجود در این سازمان پرداخت و تأکید کرد: بحران‌هایی مانند آب، محیط زیست و گرما همواره از تهدیدات اصلی برای کشور بوده‌اند، اما در کنار این موارد، یکی از مهم‌ترین تهدیدات برای آینده کشور، بحران بیمه‌های بازنشستگی است.
وی با اشاره به تجربه کشورهای دیگر گفت: در کشورهای پیشرفته، سازمان‌های تأمین اجتماعی نه‌تنها تهدید محسوب نمی‌شوند، بلکه فرصتی برای کارفرماها به‌شمار می‌آیند. کارفرمایان در این کشورها از اینکه سازمان تأمین اجتماعی هزینه‌های درمانی و مسائل غیرمترقبه کارگران را پوشش می‌دهد، احساس امنیت می‌کنند.
جعفریان همچنین به وضعیت فعلی تأمین اجتماعی ایران پرداخت و بیان کرد: حدود 53 درصد از جمعیت ایران تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند. این سازمان با پول مردم اداره می‌شود و متعلق به آنهاست. سهم سه درصدی دولت از حق بیمه که از پیش از انقلاب تاکنون باید پرداخت می‌شد، همچنان پرداخت نشده است.
وی افزود: سازمان تأمین اجتماعی یک نهاد عمومی غیردولتی و سه‌جانبه‌گراست؛ کارگران، کارفرمایان و خود سازمان هرکدام نقش دارند. اما این سؤال پیش می‌آید که چرا کارگران و کارفرمایان نباید در هیئت‌مدیره شرکت‌های وابسته به تأمین اجتماعی حضور داشته باشند و نظارت مستقیم بر اموال خود نداشته باشند؟
این پیشکسوت سازمان تأمین اجتماعی با اشاره به کاهش ضریب پشتیبانی سازمان تأمین اجتماعی گفت: سه دهه پیش، به ازای هر 22 نفر پرداخت‌کننده حق بیمه، یک نفر حقوق بازنشستگی دریافت می‌کرد. این رقم در سال 1384 به 16 تا 18 رسید و امروز ضریب پشتیبانی 3.80 است. این در حالی است که ضریب پشتیبانی کمتر از 5 به معنای مرز ورشکستگی است.
وی به مطالعات انجام‌شده درباره وضعیت سازمان تأمین اجتماعی اشاره کرد و گفت: در سال 1395 با همکاری سازمان جهانی تأمین اجتماعی (ایسا) و بخش پژوهشی تأمین اجتماعی، مطالعه‌ای دو ساله انجام شد. همان زمان هشدار داده شد که در صورت ادامه روند فعلی، سازمان تا سال 1404 ورشکسته خواهد شد.
جعفریان بر لزوم اختصاص ردیف بودجه برای بدهی‌های دولت به تأمین اجتماعی تأکید کرد و گفت: در بودجه سالانه باید برای بدهی‌های دولت ردیف بودجه مشخص شود و محل تأمین این بودجه نیز تعیین شود. در غیر این صورت، بحران‌های فعلی ادامه خواهد یافت.
وی در پایان به اهمیت حمایت از کارآفرینی به‌عنوان راه‌حلی برای خروج از بحران تأکید کرد و افزود: تأمین اجتماعی باید کنار کارآفرینان باشد و از آنها حمایت کند تا ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی محقق شود.
جعفریان معتقد است که سازمان تأمین اجتماعی اگر به‌صورت دولتی اداره شود، سرنوشتی جز ورشکستگی نخواهد داشت، اما خصوصی‌سازی و مدیریت سه‌جانبه می‌تواند راه نجات این سازمان باشد.