نفقه در چه صورت به زن تعلق نمی‌گیرد؟

سهیلا کرمی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: همین که ازدواج صورت می‌گیرد رابطه زناشویی بین دوطرف بوجود می‌آید و حقوق و تکالیف زن و شوهر در مقابل همدیگر برقرار می‌شود. 
این وکیل پایه یک دادگستری‌ با بیان اینکه دو شرط برای صورت‌گیری نفقه ضروری است، بیان کرد: دائمی بودن عقد که قانون مدنی در ماده ۱۱۰۶ بیان کرده،  در این صورت نفقه همسر به عهده شوهر و تمکین (فرمانبری) کامل زوجه است.
وی در خصوص نفقه، توضیح داد: در قانون مدنی و ماده ۱۱۰۷، نفقه به تامین کردن هزینه‌های متعارف و متناسب زن گفته می‌شود که توسط همسر انجام می‌شود.
کرمی ادامه داد: تمامی هزینه‌هایی که مربوط به خوراک، پوشاک، مسکن، تهیه اسباب و اثاثیه زندگی، هزینه‌های درمان، هزینه‌های استخدام کارگر و مستخدم هستند، جزو نفقه به حساب می‌آیند و نیاز است که مرد این هزینه‌ها را برای همسرش تامین کند.
میزان نفقه چقدر است؟
وی در خصوص میزان نفقه، گفت: با این حال دو ملاک بسیار مهم در این مساله وجود دارد و قاضی با توجه به این دو ملاک تعیین می‌کند به هر کدام از خانم‌ها چقدر نفقه تعلق گیرد، در حقیقت شان و جایگاه زن و همچنین نیازهایی که یک زن دارد،مقدار نفقه را مشخص می‌کند.
کرمی با بیان اینکه پرداخت نفقه از سوی مرد بایستی به صورت ماهیانه باشد، ادامه داد: این موضوع اگر رعایت نشود، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست دریافت نفقه را بدهد، در چنین شرایطی، دادگاه کارشناسی را برای این موضوع تعیین می‌کند که لازم است کارشناس مربوطه با توجه به شأن و جایگاه اجتماعی زن، نیازهایی که دارد، وضعیت اقتصادی مرد و همچنین وضعیت زندگی این افراد، میزان نفقه زن را تعیین کند.
وی با بیان اینکه در صورتی که چه زن و چه مرد به مقدار نفقه تعیین شده معترض باشند، لازم است حتماً تا هفت روز پس از اعلام شدن دادگاه به این رأی اعتراض کنند، توضیح داد: با وارد شدن اعتراض به میزان نفقه تعیین شده، دادگاه یک تیم سه نفره از کارشناسان نفقه را تشکیل می‌دهد تا بررسی نهایی را بر روی میزان نفقه اعلام شده داشته باشند.
نفقه چند نوع است؟
این وکلی پایه یک دادگستری با بیان اینکه به طور کلی نفقه‌ای که مرد ملزم به پرداخت آن بوده، دو نوع نفقه زوجه و نفقه اقارب است، افزود: نفقه اقارب نیز خود به سه دسته نفقه نسبی، رضاعی و سببی تقسیم می‌شود.
این وکیل پایه یک دادگستری در خصوص نفقه نسبی، توضیح داد: نفقه‌ اقارب نسبی شامل فرزندان، پدر و مادر و جد پدری و مادری است.
وی در خصوص نفقه سببی بیان کرد: این نوع به مواردی گفته می‌شود که پس از عقد کردن زن و شوهر با یکدیگر، خویشان زن و مرد به هم محرم می‌شوند.
کرمی نفقه رضاعی را نوع دیگری از نفقه برشمرد و گفت: اقارب‌های رضاعی به مواردی گفته می‌شود که طفل از مادری به غیر از مادر خود شیر خورده باشد و به او و محارم او، کاملاً محرم شود.
وی در خصوص نحوه محاسبه میزان نفقه، بیان کرد: مقدار نفقه را معمولاً با توجه به درآمد مرد، جایگاه زن و هزینه‌های نسبی در نظر می‌گیرند. 
کرمی با اشاره به نحوه پرداخت نفقه، بیان کرد: پرداخت نفقه کاملاً بستگی به نظر دادگاه و شرایط زوجین دارد، برای برخی از افراد به این شکل تعیین می‌شود که مرد ملزم به پرداخت نفقه است اما به هیچ وجه اجازه و حق دیدن همسر را بنا به دلایل خطر آفرین جانی و مالی ندارد، اما در دیگر موارد که چنین مشکلاتی وجود ندارد، نحوه پرداخت کردن نفقه معمولاً به صورت ماهیانه بوده و شیوه پرداخت آن نیز به شکل توافقی بین دو نفر تعیین می شود.
نفقه زن قهر کرده چگونه است؟
این وکیل پایه یک دادگستری در خصوص نفقه زن که قهر کرده است، افزود: زنی که از خانه قهر کرده باشد، چندین دلیل می‌تواند داشته باشد، معمولاً عدم تمکین و ناشزه (نافرمان) بودن زن از جمله مهم‌ترین دلایلی است که سبب می‌شود زن از خانه قهر کند. 
وی گفت: اگر خانم هیچ‌گونه دلیل منطقی و قانونی برای این کار نداشته باشد، مرد باید با رأی دادگاه و یا حتی پادرمیانی ریش سفیدان و بزرگان فامیل برای برگرداندن زن اقدام کند، در صورتی که در چنین مواردی زن مجدداً به خانه برنگردد، دادگاه حکم عدم تمکین را صادر می‌کند و به موجب این حکم، هیچ‌گونه نفقه‌ای به او تعلق نمی‌گیرد.
کرمی اضافه کرد: گاهی اوقات نیز زن به دلایلی همچون خطرات جانی و مالی از خانه به حالت قهر می‌رود، در چنین شرایطی معمولاً با توجه به نظرات دادگاه، نفقه به او تعلق می‌گیرد و مشکلی از این بابت وجود نخواهد داشت.
وی گفت: با وجود تمامی مسائل و مواردی که بیان شد، نفقه زن می‌تواند در موادی پرداخت نشود و به طور کلی به او چیزی تعلق نگیرد، این موارد و مسائل به گونه‌ای هستند که اگر از آن‌ها مطلع نباشد، می‌تواند در چنین شرایطی برای فرد دردسرساز شود.
نفقه زن در چه مواردی پرداخت نمی‌شود؟
کرمی فوت کردن مرد و حامله نبودن زن را از شرایط قطع نفقه دانست و بیان کرد: بسیاری از شرایط پیش می‌آید که مردی فوت می‌کند و همسر نیز باردار نیست، در چنین شرایطی دیگر نفقه‌ای از اموال مرد به او پرداخت نمی شود، اما در صورت باردار بودن زن، باید به طور حتم تا زمان به دنیا آمدن کودک، نفقه پرداخت شود.
وی طلاق در نافرمانی و عدم تمکین زن را نیز شرط دیگری برای قطع نفقه دانست و بیان کرد: زمانی که زن طلاق می‌گیرد تا چهار ماه پس از طلاق که دوران عِدّه نامگذاری می‌شود، نفقه بر عهده شوهر است، این موضوع می‌تواند متفاوت نیز باشد، یعنی در صورتی که طلاق بین زن و مرد در شرایطی رخ داده باشد که زن در وضعیت عدم تمکین از سمت شوهر خود باشد، نفقه‌ای به او تعلق نخواهد گرفت.
 
این وکیل پایه یک دادگستری در خصوص عقد موقت و صیغه بیان کرد: عقد موقت می‌تواند از یک ساعت تا ۹۹ سال را شامل شود، یعنی تفاوتی ندارد که مدت زمان عقد موقت چقدر باشد، در هر صورت در این موارد هیچگونه نفقه‌ای به زن تعلق نمی‌گیرد.
 
وی ترک منزل بدون دلیل را از دیگر دلایل قطع نفقه دانست و گفت: زمانی که زن از شوهر نافرمانی کند و بدون دلیل موجه به دلیل کتک‌کاری، خطر جانی و مالی منزل را ترک کند، هیچ‌گونه نفقه‌ای به او تعلق نخواهد گرفت، بسیاری از مواقع مراجعان گمان می‌کنند که اگر در خانه پدر خود اقامت داشته باشند این موضوع شامل نافرمانی نخواهد شد، اما باید دانست حتی در صورت اقامت کردن در خانه پدر نیز باز هم زن در وضعیت نافرمانی و عدم تمکین به سر می‌برد و نفقه‌ای به او تعلق نمی‌گیرد.