دانشگاه‌ها چگونه کارآفرینان آینده را می‌سازند؟

طرح ملی ترویج کارآفرینی به همت وزارت علوم و با همکاری پارک علم و فناوری امیرکبیر، با ارائه اعتبار یک میلیونی و آموزش و مشاوره، دانشجویان را با دنیای کسب‌وکار و مهارت‌های کارآفرینی آشنا می‌کند.
 در دنیای امروز، دانشگاه‌ها به عنوان مراکز اصلی تولید دانش و نوآوری، نقشی حیاتی در توسعه کارآفرینی و ایجاد شرکت‌های نوپا ایفا می‌کنند. این نهاد‌های آموزشی با ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ارائه برنامه‌های حمایتی، به دانشجویان کمک می‌کنند تا ایده‌های خلاقانه خود را به واقعیت تبدیل کنند. در این بین مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری بستری برای تجاری‌سازی تحقیقات و نوآوری‌ها فراهم می‌کنند. طبق آمار، در بسیاری از کشورها، حدود ۷۰% از استارتاپ‌هایی که از مراکز رشد دانشگاهی بهره‌مند شده‌اند، پس از پنج سال همچنان فعال هستند، در مقایسه با حدود ۴۰% از کسب‌وکار‌هایی که به این منابع دسترسی نداشته‌اند.
به همین خاطر امروزه در دنیا مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری به عنوان یکی از ابزار‌های کلیدی دانشگاه‌ها، فضایی را برای دانشجویان و محققان فراهم می‌کنند تا با دسترسی به منابع و مشاوره‌های تخصصی، ایده‌های خود را به محصولات و خدمات قابل عرضه در بازار تبدیل کنند. این مراکز با ارائه خدماتی مانند فضای کاری، مشاوره‌های کسب‌وکار، و دسترسی به شبکه‌های سرمایه‌گذاری، نقش مهمی در تسهیل فرآیند کارآفرینی ایفا می‌کنند.

آموزش کارآفرینی در دانشگاه‌ها، کلید موفقیت در دنیای امروز

تجربه‌های موفق دانشجویان کارآفرین نیز می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر دانشجویان عمل کند. بسیاری از استارتاپ‌های موفق جهانی توسط دانشجویان یا فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها تأسیس شده‌اند که این امر نشان‌دهنده پتانسیل بالای دانشگاه‌ها در پرورش کارآفرینان آینده است. با این حال، دانشجویان کارآفرین با چالش‌های متعددی نیز مواجه هستند. کمبود منابع مالی و سرمایه‌گذاری اولیه، عدم دسترسی به شبکه‌های حرفه‌ای و نیاز به تعادل بین تحصیل و فعالیت‌های کارآفرینی از جمله این چالش‌ها هستند. دانشگاه‌ها می‌توانند با ارائه برنامه‌های آموزشی و کارگاه‌های عملی، به دانشجویان کمک کنند تا بر این موانع غلبه کنند و مسیر خود را به سوی موفقیت هموار سازند.

برای بررسی مفصل‌تر نقش دانشگاه‌ها در توسعه کارآفرینی و نوآوری، می‌توان به جنبه‌های مختلف این موضوع پرداخت.

این مراکز اغلب خدمات متنوعی از قبیل فضای کاری، مشاوره‌های حرفه‌ای، و دسترسی به شبکه‌های مالی را ارائه می‌دهند که نقش مهمی در حمایت از کسب‌وکار‌های نوپا ایفا می‌کند. بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، در کشور‌هایی مثل آمریکا و انگلیس، نزدیک به ۳۰% از استارتاپ‌های موفق توسط دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها تأسیس شده‌اند. به عنوان مثال شرکت‌هایی مانند فیسبوک و گوگل توسط دانشجویان در دانشگاه شکل گرفتند. همچنین بسیاری از دانشگاه‌ها با برگزاری رویداد‌ها و مسابقات کارآفرینی، زمینه‌ساز شناسایی و پرورش استعداد‌های کارآفرینی می‌شوند. این رویداد‌ها در افزایش انگیزه و ایجاد شبکه‌های حمایتی نقش بسزایی دارند.

چالش‌ها و موانع پیش روی دانشجویان کارآفرین

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی دانشجویان، تأمین منابع مالی اولیه برای شروع کسب‌وکار است. آمار‌ها نشان می‌دهند که حدود ۵۰% از استارتاپ‌ها به علت نبود سرمایه کافی در سال اول فعالیت خود با شکست مواجه می‌شوند. همچنین عدم دسترسی به شبکه‌های حرفه‌ای و نداشتن راهنمایی‌های لازم، موانع دیگری هستند که دانشجویان با آن مواجه می‌شوند. به همین خاطر فراهم‌سازی ارتباطات مناسب و مشاوره‌های تخصصی می‌تواند به تسهیل این مسیر کمک کند.

از کلاس درس تا بازار، دانشگاه‌ها چگونه کارآفرینان آینده را می‌سازند؟

- آموزش و کارگاه‌های عملی: دانشگاه‌ها می‌توانند با ارائه دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی تخصصی در زمینه‌های کارآفرینی و مدیریت، مهارت‌های لازم را به دانشجویان منتقل کنند. این آموزش‌ها باید شامل استراتژی‌های بازاریابی، مدیریت مالی و مهارت‌های مدیریتی باشد.

- برنامه‌های حمایتی مالی: ایجاد صندوق‌های حمایتی ویژه استارتاپ‌های دانشگاهی و ارائه بورسیه‌ها یا وام‌های کارآفرینانه از دیگر اقداماتی است که می‌تواند به افزایش توانایی دانشجویان در راه‌اندازی کسب‌وکار کمک کند.

در مجموع، دانشگاه‌ها با ایجاد زیرساخت‌ها و برنامه‌های حمایتی مناسب، می‌توانند نقش کلیدی در توسعه فرهنگ کارآفرینی و ایجاد نوآوری ایفا کنند. تلاش‌های هماهنگ در سطح دانشگاهی و همکاری با صنعت و دولت می‌تواند به پرورش نسل جدیدی از کارآفرینان و نوآوران منجر شود که نهایتاً به توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه کمک خواهد کرد. در همین راستا نیز طرح ملی ترویج کارآفرینی از سری رویداد‌های باور به ابتکار معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با همکاری پارک علم و فناوری دانشگاه امیرکبیر به منظور ترویج مفاهیم کارآفرینی و کمک به افرادی که استعداد کارآفرینی دارند طراحی و تدوین شده است تا علاقه‌مندان را با مسائل کارآفرینی، ادبیات و الزامات کارآفرین شدن آشنا کند. چون ایده به تنهایی برای فعالیت کافی نیست، مسائلی، چون آموزش وآشنایی با راه‌اندازی کسب و کار در جامعه نیز ضرورت دارد.

یک میلیون تومان اعتبار برای هر دانشجو کارآفرین

پارک علم و فناوری دانشگاه امیرکبیر به عنوان دبیرخانه متمرکز این طرح تعیین شده، ولی دامنه فعالیت طرح، ملی است. در این طرح به ازای هر دانشجو یک میلیون تومان اعتبار تخصیص داده می‌شود و در مرحله اول ۱۵ هزار دانشجو تحت پوشش قرار می‌گیرند. میزان اعتبار تخصیص یافته در طرح به دانشگاه‌های مختلف نیز بسته به تعداد دانشجویان آن‌ها و تعداد مشارکت دانشجویان دارد. در این طرح ملی افراد صاحب تجربه در زمینه کارآفرینی، دانشجویان را در زمینه کارآفرینی، شرایط کارآفرینی، نیاز‌های دانشی در عرصه کارآفرینی، آشنایی با نیاز‌های بازار، حضور در بازار و عرصه اشتغال آشنا می‌کنند.

به گفته سید فرهنگ فصیحی رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی امیرکبیر که دبیر طرح ملی ترویج کارآفرینی هم است؛ در ابتدا ایده اولیه این بود که طرح در قالب پایگاه اطلاعاتی فقط همرسانی شود یعنی دوره‌هایی برگزار شود و دانشجویان هم با سرانه یک میلیون تومان وارد این طرح شوند که این شیوه اثرگذاری آن را محدود می‌کرد. اکنون با همان سرانه، ۱۲ دوره آموزش را پوشش می‌دهیم و رویداد‌های شبکه سازی را برگزار می‌کنیم. دانشجویان هم چنین خدمات منتورینگ، کوچینگ و تست‌های شخصیت شناسی را دریافت می‌کنند و سپس با رقابتی که بین تیم‌ها شکل می‌گیرد وارد فضای حل مساله می‌شوند.

مهمترین هدفی که سلسله رویداد‌های باور و طرح ملی کارآفرینی دنبال می‌کند این است که آگاهی دانشجویان که در حال ورود به حوزه کسب و کار هستند را افزایش دهد. یکی از نقاط ضعف موجود این است که دانشجویان بعد از دانش آموختگی منفعل و در انتظار استخدام توسط دستگاه‌ها و شرکت‌ها هستند، اما در صورت ارائه آموزش‌های مهارت افزایی، می‌توان آن‌ها را به سمت ایجاد کسب و کار‌های مبتنی بر دانش هدایت کرد. این طرح برای دانشجویان دو سال آخر دوره کارشناسی و مقاطع تحصیلات تکمیلی پیش بینی شده است. فراخوان جذب دانشجویان در سایت طرح ملی ترویج کارآفرینی به نشانی nepp.ir منتشر شده و از نظر استانی اکنون حدود ۷ هزار نفر در این طرح ثبت نام کرده‌اند. همچنین با برگزاری رویداد‌ها و معرفی بیشتر این طرح ملی انتظار می‌رود ظرفیت ورود در دوره اول به ۱۵ هزار نفر هم برسد.
در آخر...
به گزارش تسنیم، در نهایت، با توجه به اهمیت روزافزون نوآوری و کارآفرینی در اقتصاد جهانی، نقش دانشگاه‌ها در این زمینه بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. ایجاد محیطی حمایتی و تشویق‌کننده در دانشگاه‌ها می‌تواند به توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع کمک شایانی کند. دانشجویان با شرکت در طرحی که در این گزارش به آن اشاره شد، می‌توانند با انجام تست‌های شخصیت شناسی و روانشناسی کسب و کار از ظرفیت‌ها و استعدادهایشان مطلع شوند و در ادامه نیز از دوره‌های برگزار شده با برترین اساتید این حوزه استفاده کنند. دانشجویان در قالب برگزاری رویداد‌های ترویجی با یکدیگر آشنا می‌شوند و از فرصت شبکه سازی نیز استفاده می‌کنند تا گام‌های جدی در راه‌اندازی کسب و کار را محکم‌تر بردارند.