تاکید بر توسعه ارتباطات و دورهمی های علمی؛ نشست «اعطای کرسی پژوهشی و خوشه‌های پژوهشی چند تخصصی» برگزار شد

به گزارش خبرنگار بازارکار، دکترعلی محمد سلطانی رییس بنیاد ملی علم ایران با اشاره به درجه علمی کرسی و جایگاه ویژه این عنوان علمی خاطرنشان کرد: یکی از مهمترین گرنت‌هایی که در بیست سال گذشته در بنیاد ملی علم ایران وجود داشته و به اساتید اعطا شده کرسی است. کرسی به بهترین پژوهشگران کشور اعطا می‌شود که توانسته اند نیروهای خوبی تربیت کنند و کار پژوهشی ارزشمندی انجام دهند. همچنین این افراد در فضای علمی کشور اثرگذار هستند.

وی با اشاره به اهمیت موضوع ترویج علم ادامه داد: یکی از موضوعاتی که از این دوره به صورت جدی تر دنبال خواهد شد science communication است و پژوهشگران علمی باید بتوانند مخاطبی میان مسئولین و مردم داشته باشند. این اقدام در راستای ترویج علم خواهد بود.

سلطانی همچنین درباره خوشه‌های پژوهشی چندتخصصی گفت: خوشه‌ها نیز به عنوان کرسی‌های گروهی علمی درنظر گرفته می‌شوند. ما در خوشه انتظار داریم که یک موضوع پژوهشی به نتیجه برسد. خوه پژوهشی همان کرسی گروهی است که اعضا در آن روی موضوع بزرگی فعالیت میکنند. ما باید بتوانیم پژوهشگران از رشته‌های مختلف و دیدگاههای مختلف را کنار هم قرار دهیم تا مسائلی که ذات بین رشته ای و چند وجهی دارند را حل کنیم.

تاکید رئیس بنیاد علم بر توسعه دورهمی های علمی

وی با تاکید بر اهمیت پژوهش گروهی روی موضوعات اظهار کرد: آینده ای که باید برای کشور تصور شود با همین دورهمی بودن‌ها و پژوهش‌های چندرشته‌ای شکل می‌گیرد. وقتی امروز فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی تاثیر مود را روی جهان گذاشته اند، یعنی در گذشته پژوهشگران به صورت گروهی روی چنین موضوعی فعالیت کرده اند. کارهای بزرگ در کشور باید از مسیر پژوهش انجام شوند. این میتواند به ساختن یک جامعه مستحکم کمک کند. جامعه ای که با علم بنا شود جامعه‌ای فرهیخته است که میتواند الگویی برای همه دنیا باشد.

رییس بنیاد ملی علم ایران با اشاره به ارتباط دوسویه میان مقالات علمی و حل مسائل جامعه گقت: انتشار مقالات علمی و حل چالش‌ها دو موضوع درهم آمیخته هستند. مقالات علمی با توجه به مسائل و فرصت‌های جوامع نوشته و پرداخته می‌شوند. البته به علت ضعف‌های صنعتی و عقب‌ماندگی‌های کشور ما، یک سری تفاوت‌ها در ایران نسبت به سایر کشورهای توسعه یافته وجود دارد. امید است بتوانیم با برگزاری این نوع نشست‌های علمی بتوانیم از راه علم و فناوری به پیشرفت کشور خود کمک کنیم و در واقع چاره ای نیز جز این نداریم.

سلطانی درباره چالش‌های حوزه سیاستگذاری علمی در کشور گفت: مهمترین موضوع نیز در علم موضوع سیاستگذاری است. کشور ما در این زمینه با چالش‌هایی روبه روست و امیدواریم بتوانیم به عنوان بنیاد ملی علم ایران این خلا را در کشور پر کنیم.

در ادامه این همایش از مجریان پژوهشی خوشه‌های علمی در سال ۱۴۰۳ و سال ۱۴۰۲ تقدیر به عمل آمد.

لزوم بانگری در سیاست های علم و فناوری کشور

در ادامه دکتر گئورگ قره‌پتیان استاد دانشگاه امیرکبیر در رشته برق با اشاره به موضوع مدیریت پژوهشی و بررسی آن در کشور آلمان اظهار کرد: در مسائل مدیریتی سه مرحله سیاستگذاری ، حمایت و پشتیبانی و نظارت و ارزیابی مطرح است. در کشور آلمان، نهادها در این سه دسته تقسیم شده اند. در نهادهای سیاستگذار آلمان نهادی معادل شورای عطف و مجمع روسای دانشگاه‌ها حضور دارند که این موضوع جالبی است. همچنین بخش خصوصی نیز از طریق انجمن‌ها و شوراهای صنفی در سیاستگذاری دخالت دارد.

وی ضمن دادن پاسخ به پرسش همیشگی علم بهتر است یا ثروت ادامه داد: نهادهای مجری در آلمان به دو قسمت موسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی تقسیم می‌شوند. در آلمان، بیشتر اعتبارات اختصاص داده شده برای دانشگاهها از نهادهای عمومی تامین می‌شود. تمرکز بودجه بخش خصوصی نیز بر تحقیقات کاربردی است. در آلمان ، پاسخ سوال کلیشه ای علم بهتر است یا ثروت مشخص است: هردو.

قره‌پتیان با اشاره یه سرمایه‌گذاری ویژه المان روی علم و دانش اظهار کرد:عناوین پژوهشی، برنامه‌های پژوهشی و محصولات چهار عنوان دخیل در تحقق تحقیقات هستند که آلمانی‌ها برای هر کدام یک نهاد و بودجه ویژه اختصاص داده اند.

استاد دانشگاه امیرکبیر درباره ارتباطات بین‌المللی کشور آلمان علی رغم سرآمد بودن در زمینه علم و فناوری گفت: این سوال مطرح میشود که آیا نوآوری در چنین کشور پیشرفته ای مانند آلمان تنها محدود به داخل آن کشور است؟ پاسخ خیر است. حتی کشوری مانند آلمان که در همه سطوح علمی سرآمد است، ارتباطات بین‌المللی خود را حتی برای حل چالشهای جهانی ایجاد و تقویت کرده است. حتی آلمان به عنوان یک کشور پیشرفته روی همکاری‌های بین‌المللی سرمایه‌گذاری میکند و این سرمایه‌گذاری ابتدا روی شهروند آلمانی انجام میشود تا آن فرد بتواند ارتباطات را ایجاد کند.

بودجه پژوهشی نباید در دست نهادهای اجرایی باشد

قره پتیان ضمن انتقاد نسبت به رویکرد تخصیص بودجه به نهادهای پژوهشی از سمت نهادهای اجرایی اظهار کرد: انتقال علم و فناوری زمانی منجر به توسعه علمی میشود که نظام مند باشد. ایران باید بتواند با مراکز علمی جهان همکاری کنند و دانشگاه نیز برای نقش آفرینی مثبت در روند توسعه کشور به صورت مستقل از فضای سیاسی کشور اداره شود. بودجه پژوهشی نیز نباید در دست نهادهای اجرایی باشد و این سیاستگذاری غلط است چرا که دید نهادهای اجرایی جهانی نیست و دید محلی و local وجود دارد.

طرح جامع فرآوری و بازیافت سرباره تولیدی صنایع فولاد کشور

در ادامه این نشست دکتر امیرحسین خوش‌گفتارمنش با اشاره به طرح جامع فرآوری و بازیافت سرباره تولیدی صنایع فولاد کشور اظهار کرد: ما تلاش کردیم تا در طرح جامع بازیافت سرباره به دغدغه بازیافت سرباره‌ها در کشور ایران بپردازیم. دفع سریاره‌ها باعث ایجاد آسیب‌های زیست محیطی با هزینه های وحشتناک می‌شود. اگر محصولی تولید شود که بتواند مشکل سرباره را کاهش دهد، مشکلات زیادی در کشور برطرف خواهد شد و فرصت‌های زیادی نسز در کشور به وجود می‌آیند. هدف این طرح کمک به حل یک معضل در بخش صنعت است‌. این مطالعات یک کار پژوهشی چند گرایشی است و به جای گزارش محوربودن روی نتیجه محور بودن تمرکز کرده است. اجرای چنین طرح‌هایی میتواند ترجمه‌گر زبان دانشگاه با صنعت باشد. همچنین در این طرح دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان بازوهای پروژه حضور پررنگی داشتند و اگر درگیر کلاس و درس و آزمون نبودند می‌توانستند تاثیر بیشتری در این پروژه داشته باشند.

استفاده از فتوکاتالیست ‌های نانوساختار برای ذخیره‌سازی انرژی های پاک

در ادامه دکتر علیرضا مشفق با اشاره به موضوع استفاده از فتوکاتالیست ‌های نانوساختار برای ذخیره‌سازی انرژی های پاک خاطرنشان کرد: دو موضوع انرژی و محیط زیست دو مورد از مهمترین موضوعات مورد بحث در همه کشورها هستند. در این راستا، کشورها سرمایه‌گذاری ویژه ای روی فتوکاتالیست‌ها انجام می‌دهند. به ازای هر یک ثانیه تابش نور خورشید انرژی ای معادل ۱۳۰ نیروگاه هسته ای به ما میدهد. فتوکاتالیست‌ها می‌توانند ابزاری برای استفاده از این انرژی برای ما باشند. لذا استفاده از این انرژی نه تنها برای ما مفید است، بلکه از نظر اقتصادی نیز صرفه دارد. تعداد مقالات راجع به فتوکاتالیست‌ها نیز روز به روز افزایش پیدا میکند و محبوبیت آن در دنیا بیشتر می‌شود.

گزارش: امیر علی بینام، امیر طاها بینام