محله‌محوری ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای تاب‌آوری شهری است

به گزارش بازارکار از روابط عمومی موسسه کار و تامین اجتماعی، یاسین وهابی، دبیر نشست، با تأکید بر وضعیت بغرنج کشور در حوزه توسعه محلی گفت: دولت سیزدهم و به‌ویژه شخص رئیس‌جمهور بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های محلی تأکید دارند. این در حالی است که طرح‌های پیشین محله‌محور در عمل به نتیجه نرسیده‌اند. 

وی اظهار کرد این موضوع باید با مشارکت واقعی مردم و انجام مطالعات کافی و میدانی پیگیری شود.در ادامه مهدی شیرزاد، جامعه‌شناس و مدیر اسبق ستاد مدیریت محله تهران، در پاسخ به این پرسش که «چرا محله‌محوری اهمیت دارد؟» گفت: نخست باید توجه کرد که مفهوم محله در ذهن هرکس واجد نوعی ایده‌آل است، اما در واقعیت‌های شهری ایران، این تلقی یکدست نیست.

وی سه گونه از شهرهای ایران را برشمرد: شهرهای خوابگاهی مانند پرند و پردیس که تعاملات اجتماعی در آن‌ها حداقلی است؛ شهرهای کارگاهی مانند عسلویه که حول یک تأسیسات بزرگ شکل گرفته‌اند؛ و شهرهای زیستگاهی مانند تهران یا اصفهان که تنوع عملکردی دارند.

وی در ادامه افزود: دو تلقی از محله وجود دارد؛ نخست، تلقی هویت‌محور که بر چیستی و ویژگی‌های فرهنگی، قومی و معنوی محله‌ها مبتنی است و دوم، تلقی برآمده از پارادایم حق بر شهر که بر حقوق شهروندی بدون تعلق مکانی خاص تأکید دارد. 

شیرزاد تصریح کرد که در محله‌های جدید نمی‌توان با اجبار، هویت خلق کرد و تمرکز باید بر حق و مشارکت واقعی باشد.با اشاره به توسعه شهری در دوران کرونا، وی تأکید کرد: ساخت برج و مگامال به‌جای تقویت شبکه توزیع و ساختارهای محلی، نشانه‌ای از غفلت سیاستگذار از محله‌هاست. وی گفت: «در حال حاضر شهرهای ما به‌جای اینکه سازوکارمحور باشند، ساخت‌وسازمحور شده‌اند.»

شیرزاد با اشاره به تجربه شورایاری‌ها و سراهای محله، اظهار کرد: مشارکت در سطح محلی باید بخشی از فرآیندهای رسمی حکمرانی باشد و حتی از دموکراسی دیجیتال برای تصمیم‌گیری در سطح محلات می‌توان بهره گرفت.وی تأکید کرد که نباید سیاستگذاری متمرکز در تهران برای کل کشور اعمال شود و باید در یک بازه پنج تا ده ساله، بسترهای واقعی برای محله‌محوری فراهم شود.

وی با اشاره به تجربه زیسته بحران کرونا، وی اظهار کرد که در شرایط بحرانی، تنها تکیه بر ساختارهای رسمی کافی نیست و مشارکت اجتماعی مردم می‌تواند بحران‌ها را پشت سر بگذارد.