مصاحبه با نویسنده کتاب «۳۱ پیشنهاد آموزشی برای معلمان»

به گزارش بازارکار از روابط‌عمومی بنیاد ملی علم ایران (INSF)، یکی از موضوعات مهم در نظام آموزشی کشور، ارتقای مهارت‌های دانش‌آموزان و نسل آینده در زمینه‌های مختلف علمی است. شهین نعمت‌زاده استادیار بازنشسته دانشگاه الزهرا (س) و عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، طرح پژوهشی «آسیب‏‌شناسی مهارت نوشتن در دانش‌‏آموزان دوره ابتدایی با استفاده از حل مسأله» را با حمایت بنیاد ملی علم ایران به پایان رسانده است.

شهین نعمت‌زاده، متولد ۱۳۳۳ در کرمان از یک خانواده فرهنگی است. او با دیپلم ریاضی و ادامه تحصیل در رشته‌های علوم اجتماعی و زبان‌شناسی، در سال ۱۳۵۹ موفق به دریافت کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران شد و پس از انقلاب، از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۳ در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری زبان‌شناسی دانشگاه تهران تحصیل کرد.

او در زمینه زبان‌شناسی، به ویژه روانشناسی زبان، زبان کودک و زبان علم فعالیت می‌کند و از سال ۱۳۷۳ در دانشگاه‌های مختلفی از جمله دانشگاه تهران و دانشگاه الزهرا تدریس کرده است. نعمت‌زاده در سال ۱۳۵۵ به استخدام معاونت پژوهشی وزارت علوم درآمد و در سال ۱۳۷۹ به دانشگاه الزهرا منتقل شد و تا سال ۱۳۸۹ عنوان عضو هیئت علمی فعالیت خود را ادامه داد.

او بیش از ۲۰۰ پایان‌نامه را راهنمایی کرده و حدود ۱۰۰ مقاله علمی و ۴ کتاب منتشر کرده است. همچنین در سال ۲۰۱۳ کارگاهی آموزشی در دانشگاه ژنو با هزینه دولت سوئیس برگزار کرد. نعمت‌زاده یکی از مؤسسان رشته علوم شناختی زبان و دارای مسئولیت‌های متعددی از جمله سرپرستی ایرانداک و مدیر گروه علوم شناختی زبان در پژوهشکده علوم شناختی بوده است.

همچنین او در سال ۱۳۸۳ به خاطر طرح ملی واژگان پایه برنده هجدهمین دوره جشنواره بین‌المللی خوارزمی و جایزه دلاری آیسسکو شد و چندین بار به‌عنوان پژوهشگر برتر دانشگاه الزهرا شناخته شده است. در حال حاضر، تمرکز او بر روی زبان کودک و زبان علم است.

اما برای آشنایی بیشتر با طرح پژوهشی این استاد دانشگاه و نتایجی که به همراه داشته‌است با این محقق و پژوهشگر به گفت‌وگو نشستیم.

چه موضوعی باعث شد که به انجام این طرح فکر کنید؟

من سال‌های زیادی شاهد ضعف‌های نوشتاری دانشجویان بودم و به این نتیجه رسیدم که مشکلات نوشتاری از دوره‌های ابتدایی آغاز می‌شود. به همین منظور یک طرح پژوهشی در سال ۱۳۹۸ در صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور تعریف کرده و پس از تصویب، گزارشی از آن ارائه دادم. اما علاوه بر مقاله، کتابی نیز از داده‌های پژوهش منتشر کردم. ابتدا با یک ناشر خصوصی قرارداد بستم، اما به‌دلیل مشکلات مالی ناشر، کتاب به انتشارات دانشگاه تهران سپرده شد و در سال ۱۴۰۳ منتشر شد.

محتوای این کتاب برای چه کسانی مفید است؟

این کتاب شامل ۳۱ پیشنهاد آموزشی برای معلمان است که به‌صورت ساده و کاربردی نوشته شده است. کتاب شامل هفت فصل است که پنج فصل اصلی آن به پیشنهادات آموزشی اختصاص دارد. فصل‌های ابتدایی به سابقه انشاپژوهی و ملاحظات نظری پرداخته و فصل‌های بعدی به نوشتن برای خود و برای دیگران و با کمک دیگران می‌پردازد. همچنین نکات آموزشی و ارزیابی نوشتن نیز در این کتاب مطرح شده است.

بازخورد‌های خوبی هم از انتشار این کتاب دریافت کردید؟

تاکنون یک کارگاه آموزشی و یک جلسه نقد و معرفی در میز علوم‌شناختی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی برگزار شده است.

همچنین پیشنهاد‌های آموزشی کتاب در چندین جلسه در قالب سخنرانی در خانه‌ اندیشمندان علوم انسانی و فرهنگستان زبان و ادب فارسی و نشست معلمان و مدرسه تابستانی انجمن زبان‌شناسی ایران ارائه شده‌ است.در ضمن ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی با خرید ۲۰ نسخه از کتاب برای هدیه و ارائه در نمایشگاه‌ها از این اثر حمایت کرده است.

سخن پایانی...

از بنیاد ملی علم ایران به خاطر حمایت در اجرای این طرح و تبدیل آن به کتاب و مقاله تشکر می‌کنم و‌امیدوارم که این کتاب در جامعه آموزشی نیز تأثیرگذار باشد.