نقش کارگزاران مالکیت فکری در کاهش اصطکاک اقتصادی و خلق ثروت از دانش

به گزارش خبرنگار بازارکار، دکتر توحید فیروزان سرنقی، مدیرکل دفتر پشتیبانی امور فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در ادامه برگزاری نخستین کمپ توانمندسازی کارگزاران مالکیت فکری، با اشاره به جایگاه کارگزاران مالکیت فکری در زیست‌بوم نوآوری کشور اظهار کرد: باید بدانیم که موقعیت ما در این زیست‌بوم کجاست و چه نقشی در پویایی آن ایفا می‌کنیم. ما به عنوان کارگزاران مالکیت فکری، با پدیده‌ای سروکار داریم که همانند «اصطکاک» در فیزیک، در اقتصاد به شکل «هزینه‌های مبادله» ظاهر می‌شود. هرچه این هزینه‌ها بیشتر باشد، اجرای فعالیت‌ها دشوارتر شده و بخشی از بازار از دست می‌رود.

وی با بیان اینکه در دو دهه گذشته کشور همواره دستیابی به رشد هشت درصدی اقتصادی را هدف‌گذاری کرده است، افزود: بیش از بیست سال است که در سطح آموزش عالی و اقتصاد کشور بر لزوم اختصاص دو درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) به تحقیق و توسعه تأکید می‌شود، اما همچنان در سطح نیم درصد باقی مانده‌ایم؛ در حالی که این سهم در کشورهای توسعه‌یافته به پنج تا شش درصد می‌رسد. به گفته وی، رشد واقعی زمانی محقق می‌شود که «کیک اقتصاد» بزرگ‌تر شود تا سهم همه از آن افزایش یابد و این امر بدون تقویت تحقیق و توسعه امکان‌پذیر نیست.

دکتر فیروزان سرنقی با تأکید بر پیوند میان توسعه علمی و رفاه اجتماعی گفت: افزایش سهم تحقیق و توسعه در GDP نه یک اقدام صوری بلکه فرآیند واقعی تولید ثروت است. برای رسیدن به این هدف، باید نقش مؤثری در شکستن موانع ساختاری اقتصاد ایفا کنیم. برخی متغیرهای اقتصادی ماهیتی ساختاری دارند و با دستور یا بخشنامه تغییر نمی‌کنند. همان‌طور که در فیزیک برای حرکت باید بر نیروی اصطکاک غلبه کرد، در اقتصاد نیز برای رشد باید «هسته سخت» تورم و ناکارآمدی را از بین برد، و کارگزاران مالکیت فکری می‌توانند در این مسیر نقشی کلیدی داشته باشند.

وی در تشریح این نقش افزود: پارک علم و فناوری مجموعه‌ای از افراد حرفه‌ای است که قرار است کارهای بزرگ انجام دهند. وظیفه ما این است که ایده‌ها را به جریان بیندازیم؛ جریانی که از ثبت ایده‌ها آغاز می‌شود. اگر گام نخست یعنی ثبت و حفاظت از دارایی‌های فکری برداشته نشود، ادامه مسیر توسعه و تجاری‌سازی دشوار خواهد بود.

مدیرکل دفتر پشتیبانی امور فناوری و نوآوری وزارت علوم با اشاره به لزوم ارتباط نظام‌مند میان پارک‌ها و دانشگاه‌ها اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین مأموریت‌های ما، تقویت پیوند میان دانشگاه و بازار است. ما باید بتوانیم دانش دانشجویان و پژوهشگران را شناسایی، ثبت و در مسیر تجاری‌سازی هدایت کنیم. متأسفانه بسیاری از جوانان ما با وجود برخورداری از دانش فنی و ایده‌های نو، سرمایه یا وثیقه لازم برای آغاز فعالیت اقتصادی خود را ندارند؛ بنابراین لازم است برای این افراد بازار و بستر حمایتی ایجاد کنیم تا بتوانند در زیست‌بوم فناوری نقش‌آفرینی کنند.

وی با تأکید بر ضرورت سرمایه‌گذاری بلندمدت در حوزه نوآوری گفت: هر میزان سرمایه‌گذاری در حوزه علم و فناوری، کم نخواهد بود و نتایج آن در آینده آشکار می‌شود. نباید شیب رشد اقتصادی کشور منفی شود. این اتفاق تنها با استمرار حمایت‌ها و نگاه بلندمدت تصمیم‌گیران امکان‌پذیر است.

فیروزان سرنقی با اشاره به گستره زیست‌بوم فناوری کشور اظهار کرد: در حال حاضر ۵۹ پارک علم و فناوری، ۲۳ پردیس نوآوری، ۲۹۷ مرکز رشد، ۴۰ صندوق پژوهش و فناوری و بیش از ۱۴ هزار و ۶۹۶ واحد فناور با حدود ۱۶۱ هزار شاغل در کشور فعال هستند. شبکه کارگزاران مالکیت فکری باید با این مجموعه عظیم در تعامل باشد تا بتواند خدمات مؤثر و هدفمند ارائه دهد.

وی ادامه داد: در سطح ملی نیز ۱۰۰ نفر از میان نیروهای مستعد و متخصص کشور برای تربیت و آماده‌سازی به‌منظور مدیریت آینده پارک‌های علم و فناوری انتخاب شده‌اند. برای این افراد دوره‌های آموزشی تخصصی برگزار می‌شود تا بتوانند در آینده نقش راهبری در توسعه فناوری کشور ایفا کنند.

به گفته وی، تخصیص منابع مالی برای پوشش هزینه‌های ثبت اختراع، تسهیل روند ورود به بازارهای بین‌المللی، و توسعه نظام‌های مالکیت فکری از جمله اقدامات وزارت علوم در این مسیر است.

دکتر فیروزان سرنقی در پایان ضمن تأکید بر ضرورت هم‌افزایی میان نهادهای فعال در زیست‌بوم نوآوری خاطرنشان کرد: آینده اقتصاد دانش‌بنیان کشور در گرو تعامل دانشگاه، صنعت، دولت و کارگزاران مالکیت فکری است. این شبکه باید بتواند هم از ایده‌های نو حمایت کند و هم مسیر خلق ارزش اقتصادی از دانش را هموار سازد.