توسعه‌ی کشاورزی در ایلام با علم و فناوری، سرعت می‌گیرد؟

احمد کرمی، استاندار ایلام در این نشست ، با تأکید بر نقش محوری کشاورزی در توسعه پایدار و امنیت غذایی استان اظهار کرد: امنیت غذایی اساس امنیت کشور است و بدون آن، امنیت واقعی معنا پیدا نمی‌کند، اشتغال و معیشت روستاییان نیز به بهره‌وری و توسعه این بخش بستگی دارد.

وی با اشاره به ظرفیت بالای دانشگاه‌ها و نخبگان استان اظهار کرد: ما در استان بهترین اساتید و کارآفرینان کشاورزی را داریم و این ظرفیت‌ها باید در جهت حل مسائل و برنامه‌ریزی علمی مورد استفاده قرار گیرد، دانشگاه‌ها باید مسائل ما را به‌صورت علمی و عملیاتی حل کنند و دستگاه‌های اجرایی نیز باید از این ظرفیت بهره‌مند شوند.

استاندار ایلام به آمار اراضی زیر کشت استان اشاره کرد و افزود: در استان حدود ۲۵۳ هزار هکتار اراضی زراعی داریم که بخش عمده آن آبی است و بیش از سه هزار هکتار باغات داریم. باوجود این تولید، هنوز بهره‌وری و ارزش افزوده کافی حاصل نشده و هدف ما توسعه‌ای است که هم متوازن و هم منجر به اشتغال و رشد اقتصادی پایدار شود.

وی با تأکید بر اصلاح الگوی کشت و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین گفت: باید کشاورزی نوین، استفاده از داده‌های هوشمند، هوش مصنوعی و روش‌های بومی ارتقا یافته در کنار هم قرار گیرد تا ارزش افزوده محصولات افزایش یابد و صنایع تبدیلی و تکمیلی توسعه پیدا کند.

استاندار ایلام بر اهمیت آموزش و مهارت تأکید کرد و گفت: آموزش صرفاً به تئوری محدود نمی‌شود؛ دانش همراه با مهارت عملی باید در اختیار بهره‌برداران قرار گیرد و هنرستان‌ها و دوره‌های مهارتی باید نیروی ماهر و بومی برای صنایع مختلف به‌ویژه حوزه پتروشیمی و کشاورزی را تربیت کنند.

وی به مدیریت منابع آبی و خاک اشاره کرد: با توجه به تنوع اقلیمی و رودخانه‌های متعدد استان، باید بهره‌وری آب و زمین را افزایش دهیم و توسعه سامانه‌های نوین آبیاری را در اراضی شیب‌دار و دشت‌ها به‌طور هدفمند پیاده کنیم.

استاندار ایلام ضمن تأکید بر استمرار جلسات کارشناسی افزود: این نشست‌ها نباید محدود به ساعات اداری باشند؛ حتی اگر لازم باشد تا نیمه‌شب ادامه یابند تا مسائل به‌صورت کامل بررسی شود.

کرمی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها باید در حل مسائل کشاورزی، راهبری افکار عمومی و هدایت کشاورزان و مدیران نقش ایفا کنند، از دانشگاه‌ها و اساتید حاضر در جلسه خواست مسائل حوزه کشاورزی را شناسایی و با ارائه راهکار‌های عملیاتی، زمینه رونق این بخش را فراهم کنند.

دکتر «همایون مرادنژادی» رئیس دانشگاه ایلام نیز با تأکید بر نقش دانشگاه‌ها در ارائه راهکار‌های علمی و فناوری، گفت دانشگاه آماده همکاری کامل با بخش اجرایی استان برای ارتقای بهره‌وری و توسعه زنجیره ارزش محصولات کشاورزی است.

وی با اشاره به رویکرد دولت سیزدهم و چهارم برای استفاده از ظرفیت نخبگان دانشگاهی اظهار کرد:هدف ما ایجاد ارتباط مستمر و سازنده بین دانشگاه و بخش اجرایی استان است تا با بهره‌گیری از علم و فناوری، توسعه کشاورزی استان سرعت بگیرد.

وی ادامه داد: امروز جلسه اختصاص به بررسی ظرفیت‌های بخش کشاورزی داشت و دانشگاه آمادگی دارد راهکار‌های علمی و فناورانه خود را در حوزه‌های مختلف ارائه دهد. این اقدامات شامل مدیریت نفوذ آب در اراضی، برنامه‌ریزی سه ساله زنجیره ارزش محصولات، طرح هوشمندسازی بازار کشاورزی، تبیین الگوی کشت استان و راه‌اندازی مزارع تحقیقاتی است.

مرادنژادی افزود: با مشارکت دانشگاهیان و بخش اجرایی در همه شهرستان‌ها، می‌توانیم توسعه کشاورزی را به شکل علمی و پایدار هدایت کنیم. دانشگاه نه تنها ارائه‌دهنده دانش است، بلکه می‌تواند به عنوان شریک فعال در اجرای برنامه‌ها و افزایش بهره‌وری کشاورزی استان عمل کند.

وی ابراز امیدواری کرد: جلسه امروز می‌تواند آغازگر پیوند مستحکم دانشگاه و بخش اجرایی باشد و زمینه‌ساز تصمیم‌گیری‌های علمی و عملی برای ارتقای بخش کشاورزی استان شود.

دکتر «عباس میرزاد»، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری ایلام نیز با تأکید بر بهره‌گیری از ظرفیت علمی دانشگاه‌ها و نخبگان، در اصلاح الگوی کشت، افزایش ارزش‌افزوده محصولات و مدیریت منابع آب و خاک استان، گفت: با وجود استعداد‌ها و ظرفیت‌های فراوان استان، بسیاری از منابع مغفول مانده و به‌طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است.

وی با اشاره به اهمیت توجه به راهکار‌های علمی و عملی برای توسعه اقتصادی استان اظهار کرد: هدف ما این است که تصمیمات ما هم مبتنی بر علم باشد و هم بهترین استفاده را برای استان داشته باشد و دانشگاه‌ها و کارشناسان باید ما را در تحقق این اهداف همراهی کنند.

میرزاد با بیان چالش‌های بخش کشاورزی استان گفت: ایلام هنوز در بخش کشاورزی با سنت‌گرایی و تسلسل‌های گذشته مواجه است و این روند در آینده مشکلاتی از جمله کمبود آب ایجاد خواهد کرد. در حالی که در بسیاری از کشور‌ها درآمد حاصل از هر متر مکعب آب به ۲۰ تا ۲۲ دلار می‌رسد، در ایران این رقم حتی به ۴ دلار هم نمی‌رسد؛ بنابراین نیازمند تغییر الگوی تولید و حرکت به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر هستیم.

معاون استاندار ایلام با تأکید بر اصلاح الگوی کشت و مدیریت منابع آبی افزود: در حال حاضر از منابع آب زیرزمینی به‌صورت نامحدود استفاده می‌کنیم و سطح آب‌های زیرزمینی در حال کاهش است. انتقال آب از دیگر استان‌ها نه از لحاظ مالی امکان‌پذیر است و نه اقتصادی، بنابراین باید حداکثر بهره‌وری را از منابع موجود داشته باشیم.

میرزاد به اهمیت ارتقای درآمد کشاورزان و توسعه معیشت روستایی اشاره کرد و گفت: با وجود ۲۵۳ هزار هکتار زمین زراعی و ۳ هزار هکتار باغات در استان، بهره‌وری و درآمد کشاورزان هنوز پایین است و هدف ما تولید محصولاتی است که درآمد و ارزش افزوده بیشتری برای کشاورزان و استان ایجاد کند.

وی درباره نقش دانشگاه‌ها و کارشناسان در تحقق این اهداف تصریح کرد: حمایت علمی و مشاوره عملی کارشناسان و هیئت علمی دانشگاه‌ها برای برنامه‌ریزی دقیق و اجرای پروژه‌های کشاورزی ضروری است، به‌عنوان مثال، در حوزه تولید محصولاتی مانند انجیر دیم، ظرفیت‌های قابل توجهی وجود دارد که هنوز به بهره‌برداری کامل نرسیده است.

معاون استاندار ایلام به چالش‌های معیشتی و اقتصادی مردم اشاره کرد و گفت: اکنون بسیاری از خانوار‌ها حتی با داشتن زمین کشاورزی یا شغل ثابت، در معرض خطر اقتصادی قرار دارند. برنامه‌ریزی دقیق و توسعه محصولات با درآمد بالا می‌تواند معیشت مردم را تقویت کند و از وارد شدن کارگران از استان‌های دیگر جلوگیری نماید.

میرزاد بر اهمیت هماهنگی بین بخشی، برنامه‌ریزی عملیاتی و استفاده از تجربیات و علم موجود تأکید کرد و گفت: با تلاش همگانی، حمایت دانشگاه‌ها و راهنمایی استاندار محترم، می‌توانیم ظرف چند سال آینده نتایج ملموس و پایداری در حوزه کشاورزی و اقتصاد استان مشاهده کنیم.

حشمت عزیزان، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، نیز در این جلسه با تأکید بر امنیت غذایی به‌عنوان یک تکلیف ملی، از ضرورت استفاده از دانش دانشگاهیان و مشارکت بخش خصوصی در توسعه کشاورزی استان خبر داد.

وی با اشاره به سابقه تولید و توسعه کشاورزی استان گفت: از اوایل انقلاب تاکنون تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی استان ده تا سی برابر افزایش یافته است، اما با توجه به شرایط فعلی، بهره‌برداری بهینه از منابع و توسعه بخش خصوصی برای ارتقای بهره‌وری و خودکفایی استان ضروری است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، افزود: یکی از چالش‌های اصلی استان، واردات بی‌رویه برخی محصولات، ضعف در صنایع تبدیلی، کمبود منابع مالی و تأمین سوخت ماشین‌آلات کشاورزی است. همچنین فقدان سیاست‌های حمایتی مناسب و استفاده ناکافی از فناوری و دانش روز در کشاورزی، مشکلات جدی ایجاد کرده است.

عزیزان تأکید کرد: برنامه استان بر پایه خودکفایی و خوداتکایی است و با تعیین الگو‌های موفق تولید در شهرستان‌ها، مانند تولید بادام در ملکشاهی و پسته در سیروان، تلاش می‌کنیم بهره‌وری و درآمد کشاورزان افزایش یابد. برای این منظور پیشنهاد شد کارگروه‌های تخصصی با حضور بخش دولتی و خصوصی تشکیل و نقاط قوت و ضعف حوزه‌های مختلف بررسی شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خاطرنشان کرد: توسعه باغات و تولیدات گلخانه‌ای، ارتقای بهره‌وری منابع پایه، حفظ خودکفایی در محصولات کلیدی و اجرای زنجیره‌های تولید و بازاریابی، از اولویت‌های اصلی استان است. دانشگاه و بخش اجرایی با همکاری هم می‌توانند راهکار‌های علمی و فناورانه را برای بهبود این حوزه‌ها ارائه دهند.

وی گفت: جلسه امروز فرصتی برای احصای چالش‌ها و تدوین برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت است و امیدواریم با مشارکت فعال دانشگاهیان و بخش خصوصی، گامی مؤثر در ارتقای کشاورزی استان برداشته شود.