تازه ها
لزوم سرمایهگذاری برای طراحی جلد؛ دانش آموزان هنرستانی وارد حوزه نشر و کتاب میشوند

به گزارش ستاد خبری سیوسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران، در چهارمین روز برگزاری سلسله نشست ها، "بررسی نمای ظاهری کتاب" با حضور خانمها دکترمنصوره امانی، پوپک فرزانه پور و الهه امیریان در هنرستان دخترانه نور بررسی شد.
لزوم تربیت هنرجویان توانمند برای طراحی و صفحه آرایی کتاب در بازار نشر
پوپک فرزانهپور عضو شورای سیاستگذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارات طراحان تین با نگاهی جامع به فضای آموزش و آکادمیک صفحهآرایی در مقاطع مختلف پرداخت و بر لزوم تربیت هنرجویان توانمند برای طراحی و صفحه آرایی کتاب در بازار نشر تاکید کرد.
او تصریح کرد: ضرورت دارد، آموزش این مباحث باید از سطح مقدماتی آغاز شود و بهتدریج تا مراحل پیشرفته ادامه یابد تا هنرجویان بتوانند هم با اصول نظری و هم با تجربه عملی آشنا شوند.
فرزانهپور گفت: «صفحهآرایی تنها چیدمان متن و تصویر نیست؛ بلکه علمی است که بر روانشناسی مخاطب، زیباییشناسی و انتقال بهتر معنا تکیه دارد. اگر هنرجویان از همین امروز با این نگاه وارد کار شوند، آیندهی نشر و طراحی کتاب در کشور روشنتر خواهد بود.
او همچنین به اهمیت پروژههای عملی اشاره کرد و افزود: «ماکتسازی کتابها فرصتی است تا هنرجویان بیاموزند چگونه هر جزئیات ـ از جلد و تایپوگرافی تیتر تا صفحات پیش و پس از متن ـ میتواند بر تجربهی خواندن اثر بگذارد.»
در این برنامه، ۳۶ عنوان کتاب با طراحی جلد، تایپوگرافی و صفحهآرایی توسط هنرجویان ارائه شد.
فرزانهپور این آثار را نمونهای ارزشمند از تلفیق آموزش و خلاقیت دانست و خاطرنشان کرد که چنین فعالیتهایی هنرجویان را برای ورود به عرصه حرفهای آماده میکند.
جلد کتاب فقط یک پوشش نیست، بلکه زبان دیداریِ اثر است
الهه امیریان عضو انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارت رصدعلم نیز در این نشست با اشاره به اهمیت مقوله جلد در جذب مخاطب و زیبایی کتاب گفت: جلد کتاب فقط یک پوشش نیست، بلکه زبان دیداریِ اثر است. بخشی که پیش از آنکه محتوای کتاب خوانده شود، بتواند کتاب را معرفیکند. هر خط هر رنگ و هر بافتِ روی جلد کتاب پیام دارد.
این کارشناس حوزه نشر و کتاب با تصریح اینکه جلد کتاب در سطح اقتصادی، تاثیر مستقیماً در فروش و بازگشت سرمایهی نشر دارد. افزود: تحلیلهای اقتصادیِ حوزهی نشر گواه آن است که سرمایهگذاری بر طراحی جلد، بهطور میانگین موجب افزایش حدود ۵۰ درصدی فروش در بازار کتاب میشود و این امر جایگاه طراحی را به سطح یک ابزار بازاریابی مؤثر ارتقا میدهد؛ بنابراین طرح جلد فقط زیبایی ظاهری نیست، بلکه سرمایهی فرهنگی و تبلیغاتیِ اثر بهشمار میآید.
مدیر انتشارا رصد علم خاطرنشان کرد: کتاب زیبا فقط چشمنواز نیست، نفوذپذیر است؛ از نگاه مخاطب به دل او مینشیند و از دل او، به بازار نشر جان تازه میبخشد. زیبایی یک جلد موفق، یک زیبایی زودگذر نیست؛ بلکه یک پیام دقیق و یک دعوت صادقانه برای ورود به دنیای کلمات است.
وی افزود: این قدرت طراحی است؛ هنری که از ذهن هنرجوی گرافیک آغاز میشود و به چرخهی فرهنگ و اقتصاد جامعه میرسد. موفقیت یک کتاب همیشه با موفقیت طراحی جلد آن گره خورده است.
وی ادامه داد: محل قرارگیری المانها در کتاب و تایپوگرافی آن به عهده خود هنرمند و خلاقیت و علم وی است. یک طراح و گرافیست باید طوری عمل کند که کتاب به چشم مخاطب جذاب بیاید. حتی اگر محتوای کتاب بسیار غنی باشد، نبود جذابیت سبب میشود تا مخاطب اقبال کمتری به آن نشان دهد. اگر کتابی از نظر بصری جذاب باشد، میل به خواندن آن نیز افزایش خواهد یافت.
امیریان گفت: از نظر قطع نیز هر قطعی با توجه به مخاطبی که مد نظر داریم متفاوت است. هر مخاطبی محتوای مخصوص به خود را دارد. همچنین یک گرافیست باید دانش رنگ نیز داشته باشد و در کنار آن نیز روانشناسی بلد باشد تا بتواند ترکیب درستی انتخاب کند.
در ادامه این نشست تهمینه کرمانی عضو شورای سیاستگذاری انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدیر انتشارات پیام مشرق بیانه انجمن را قرائت نمودند.
وی اشاره به لزوم ثبت کارهای دانشآموزان با عنوان اختصاصی مدرسه گفت: کارهای دانشآموزان میتواند با نام خود دانش آموزان ثبت شود و به نام مدرسه عنوان نشر گرفته شود تا این کارها برای همیشه ماندگار شوند و این برای همه دانشآموزان و رزومه آنها ماندگار و مانا خواهد شد.
دکتر مریم جدلی رییس انجمن فرهنگی زنان ناشر نیز با اشاره به مراحل نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی در کشور اظهار کرد: اولین مرحله عادت کردن به کتابخوانی در خانواده ایجاد میشود. مادری که از کودکی برای کودکان خود کتاب میخواند، فرزند وی نیز کتابخوان خواهد شد. کتابخوانی و مطالعه کردن در علمآموزی نیز تاثیر بسزایی دارد. بهترین زمان آموزش این موضوع، در دوره کودکی است.
وی ادامه داد: همچنین در خانواده بچههای بزرگتر نیز میتوانند به آموزش کتابخوانی به بچههای کوچکتر خود کمک کنند. در سالهای بعد نیز مدارس و دانشگاهها باید این وظیفه را به عهده بگیرند. محلهای تحصیل به دانش آموزان کتابهایی را ارائه کنند تا اشتیاق آنها به مطالعه بیشتر و اجباری در مطالعه نداشته باشند.
هنرستانی که دانش آموزان هنرمند تربیت میکند
دکتر منصوره امانی مدیر هنرستان نور درباره ارتباط میان دروس این هنرستان خاطرنشان کرد: دروس هنرستان ما به صورت زنجیروار به یکدیگر مرتبط هستند. در هنرستان ما درسی به نام صفحهآرایی وجود دارد که ماحصل همه درسهای ماست. در این درس بچهها با صنعت نشر آشنا میشوند و کتاب و مجله طراحی میکنند. همچنین بچهها یاد میگیرند که همه قسمتهای مجله و کتاب را خود طراحی کنند.
منصوره امانی با اعلام آمادگی برای استفاده از پتانسیل دانشآموزان این هنرستان گفت: من از همین تریبون اعلام میکنم که همه دانشآموزان ما پس از سال یازدهم این توانایی را دارند که با انجمن همکاری کنند و به صورت جدی در این زمینه فعالیت کنند. این دانشآموزان افرادی هستند که هنر آینده را در دستان خود دارند.
وی ادامه داد: وقتی بحث سخنرانی مطرح میشود، من همیشه زیاد صحبت کردهام. این بچهها صحبتهای زیادی شنیدهاند و شاید بهتر باشد که به جای صحبت، اتفاقی رخ دهد. چنین رویدادهایی با این هدف برگزار میشوند که منجر به ایجاد یک تغییر یا رقم خوردن یک اتفاق قابل توجه شوند. حضور دانشآموزان در این نشست ارزش زیادی دارد و توجه و علاقه دانشآموزان به این حوزه را نشان میدهد.
امانی مدیر هنرستان گفت: امیدواریم روزی برسد که ما به همه دانشآموزان خود به عنوان یک ناشر افتخار کنیم و به امر مهم کتابخوانی کمک کنیم. ما هر سال مفتخر هستیم که میزبان فعالان این حوزه هستیم و تلاش میکنیم تا در هنرستان خود همواره در راستای بهبود و ارتقاء سطح دانش دانشآموزان قدم برداریم.
دانش آموزان علاقمند ورود به رشتههای حوزه نشر هستند
همچنین مریم السادات ظهوریان مدیر انتشارات نور گیتی و مدیرعامل انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر نیز در این نشست با اشاره به اینکه دانش آموزان علاقمند به هنرها و رشتههای حوزه نشر هستند خاطرنشان کرد: با این دانشی که وجود دارد، نقاط امیدواری زیادی دیده میشود. البته این دانش شاید با فضای فرهنگی کمی متفاوت باشد و دانشآموزان باید این حوزه را نیز بشناسند. ناشران نیز باید خود را با این موضوع انطباق دهند.
دانش آموزان از دغدغههای خود در زمینه هنرهای نشر و کتاب گفتند
به مناسبت هفته کتاب، هنرستان دخترانه نور میزبان نشست انجمن فرهنگی، هنری زنان ناشر بود که در آن جمعی از هنرآموزان هنرستان نور با شور و علاقه درباره ابعاد گوناگون کتاب و آفرینندگان آن پرداختند. این نشست نشان داد که دانشآموزان نه تنها علاقهمند به مطالعهاند، بلکه با تسلط و آگاهی، توانستهاند نقشهای پنهان و کمتر دیدهشده در فرایند تولید کتاب را برای مخاطبان روشن سازند.
وانیا علوی با نگاهی آسیبشناسانه به مسئلهی عدم آگاهی مخاطبان از روند شکلگیری کتاب پرداخت و توضیح داد که چگونه نویسنده، مترجم، ویراستار و دیگر عوامل در کنار هم اثری را به دست خواننده میرسانند.
همجنین درین میری با تأکید بر نقش نویسنده، یادآور شد که نویسنده نه تنها خالق متن بلکه آغازگر مسیر اندیشه و فرهنگ است.
ثمین ماهری نیز درباره جایگاه مترجم سخن گفت و نشان داد که مترجم پلی میان فرهنگهاست و بدون او بسیاری از آثار به دست مخاطبان جهانی نمیرسد.
پریناز کریمی هم نقش تایپیست را برجسته کرد و توضیح داد که دقت و سرعت او در ثبت متن، پایهای برای کیفیت نهایی کتاب است.
حنانه دوست هنرجوی هنرستان نور به اهمیت ویراستار پرداخت و بیان کرد که ویراستار با نگاه نقادانه و اصلاحی، متن را به انسجام و روانی میرساند.
حسنا راوری دیگر هنر جو هنرستان نور با اشاره به مخاطب، درباره ترکیببندی در صفحهآرایی کتاب سخن گفت و نشان داد که چگونه چیدمان متن میتواند تجربه خواندن را دلپذیرتر کند.
هدیه آسایش نیز به نقش فضای مثبت و منفی و عناصر فرمی در صفحهآرایی پرداخت و توضیح داد که تعادل بصری، آرامش و جذابیت را برای خواننده به همراه دارد.
مانلی علیاکبری هم درباره تعادل میان متن و تصویر در طراحی کتاب صحبت کرد و اهمیت هماهنگی این دو عنصر را در انتقال بهتر مفاهیم یادآور شد.
همچنین مریم محجوبنیا به اهمیت جلد کتاب پرداخت و گفت جلد نخستین دریچه ارتباط مخاطب با اثر است و میتواند در جذب خواننده نقش تعیینکننده داشته باشد.
الناز اکرمی دیگر هنرجوی این هنرستان با معرفی طراحان جلد کتاب، نشان داد که این هنرمندان چگونه با خلاقیت خود هویت بصری کتاب را شکل میدهند.
در پایان، این مجموعه آثار توسط انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر داوری شد و مورد تحسین قرار گرفت و آثار برتر مورد تجلیل قرار گرفت.
آنچه این نشست را برجسته کرد، تسلط و اشتیاق هنرآموزان در ارائه مباحث بود. آنان با اعتماد به نفس و دانش کافی، توانستند اهمیت هر بخش از فرایند تولید کتاب را بهخوبی برای حاضران روشن کنند و نشان دهند که کتاب تنها حاصل قلم نویسنده نیست، بلکه نتیجهی همکاری گروهی از آفرینندگان است.
این برنامه نه تنها به مناسبت هفته کتاب برگزار شد، بلکه به فرصتی برای درک عمیقتر جایگاه همه دستاندرکاران کتاب تبدیل شد؛ فرصتی که نشان داد هنرآموزان امروز، پژوهشگران و نویسندگان فردا خواهند بود.
ارسال نظرات