نشر و کتاب گسست نسلی را کاهش می دهد

نشست انجمن فرهنگی‌‌هنری زنان ناشر هم‌زمان با هفته کتاب و با حضور پیشکسوتان و چهره های مطرح کتاب، چاپ و نشر، مدیران فرهنگی و اعضای شورای سیاستگذاری انجمن در محل مجموعه فرهنگی بنفشه برگزار شد؛ نشستی که در آن بر نقش تعیین‌کننده کتاب در کاهش گسست نسلی، ضرورت بازسازی چرخه نشر و لزوم تطبیق با تغییرات پرشتاب نسل جدید و فناوری‌های نوین تأکید شد.

در ابتدای این نشست الهه امیریان عضو انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر و مدرس دانشگاه در حوزه چاپ با اشاره به بیانیه انجمن به مناسبت هفته کتاب خاطرنشان کرد: در این روزهای پرشتاب زنان ناشر گرد هم آمده اند تا یادآور آرامش کتابخوانی و مطالعه باشند. کتاب تنها چیزی است که می‌تواند سکوت را معنا کند. زنان ناشر باور دارند که چرخه کتاب نیاز به بازسازی دارد و هر نویسنده با قلم خویش، هر ناشر با باور خود و هر خواننده با اشتیاق و علاقه خود باید به این فرایند کمک کنند. بخوانیم برای ایران، بیاندیشیم برای فردا.

در ادامه مهدی طهرانی مدیر چاپ و انتشارات تهرانی و مدرس دانشگاه با اشاره به مسئله گسست نسلی و نقش کتاب در آن اظهار کرد: برای ما مایه مباهات و شعف است که در این جمع فرهیخته و بزرگان بانوان حضور داشته باشیم. من در محیط چاپ و نشر بزرگ شدم و این حوزه، حوزه خانوادگی ما بوده است. پدر من از شصت سال پیش چاپ تهرانی را تاسیس کرده و سال‌های سال عضو هیئت مدیره چاپخانه داران بوده است. باعث افتخار است که در این جمع حاضر باشم و قدردان دقت، استمرار و ادبیات فعالان این حوزه هستم.

وی ادامه داد: جلسه امروز با عنوان گسست نسلی طرح موضوع شده است. پیش از شروع باید این مفاهیم را بشناسیم و آنها را مرور کنیم. گسست نسلی چیست؟ باید بدانیم که نسل زد چه فاصله ای با نسل‌های قبلی دارد و چه ارزش‌هایی را محترم میشمارد. اگر نسل قبلی مطالعه با عمق را مهم میشمارد، نسل جدید حوصله این کار را ندارد. نسل جدید علاقه ای به شنیدن نصیحت ندارد. در مدارس نیز علاقه ای برای شنیدن به این موضوعات ندارند. بچه‌های نسل زد، رفتار را بیشتر از گفتار می‌بینند و مورد توجه قرار می‌دهند.

طهرانی با اشاره به عوامل موثر بر تغییرات نسل جدید گفت: پاندمی کرونا نیز به این گسست دامن زد و نه والدین میدانستند که چگونه با این وضعیت روبه‌رو شوند و نه فرزندان تجربه چنین شرایطی را داشتند. این اتفاقات همه و همه دست به دست هم دادند که نسل جدید با این ابعاد و شاخصه‌ها رشد کند. نسل جدید، تغییرات شتابزده را دیده و تجربه کرده است. شتاب حوزه تکنولوژی نیز سرعت این تغییرات را بیشتر کرده‌است.

وی در ادامه اظهار کرد: نسل جدید شاید هفتاد هشتاد درصد زندگی خود را در متاورس و دنیاهای موازی تجربه می‌کند. کودکان با ابزارهای خود بیشتر از خانواده احساس دوستی می‌کنند. لذا این نسل، ویژگی‌های خاص خود را دارد و شاید والدین نتوانند با فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی در این زمینه رقابت کنند.

طهرانی با اشاره به راهکارهای مقابله با این موضوع گفت: راه حل آموزش است، چه آموزش والدین و چه آموزش فرزندان. باید نوع ادبیات در کتب تغییر کند.باید درک کنیم که چاپ، نشر و کتب دیگر به شرایط قدیمی خود برنخواهند گشت و ما باید با این موضوع کنار بیاییم. کتاب‌ها امروز بیش از گذشته شخصی‌سازی شده اند. محتوا نیز باید طوری تولید شود که نسل‌ها را کنار یکدیگر قرار دهد. این میتواند از گسست نسلی جلوگیری کند. نقش کتاب در این زمینه بی بدیل است و دیگر محصولات فرهنگی بسیار سطحی تر هستند. لذا باید روی این حوزه به عنوان حوزه تاثیر گذار تمرکز ویژه‌ای داشت.

همچنین آراسته بیداربخت عضو شورای سیاستگذاری انجمن و مدیر انتشارات آوای کلار نیز در این نشست اظهار کرد: با خواندن کتاب میتوان دنیای آرامش را درک کرد. مطالعه، کتابخوانی و ترویج علم از اقدامات موکد و توصیه شده است. آنچه در نهایت می‌شویم به کتابهایی بستگی دارد که میخوانیم. تنها راه درک آگاهی و سرمنزل مقصود کتاب است.

همچنین نادر قدیانی پیشکسوت حوزه نشر با اشاره به موضوع گسست نسلی خاطرنشان کرد: از سال ۵۴ من به طور قابل توجهی با چاپ و نشر آشنا شده بودم. از آن روزها سال‌های زیادی می‌گذرد و بسیاری از چیزها تغییر کرده‌اند. سرعت تغییرات امروز بشدت بالا رفته و ارزش‌ها هر روز تغییر می‌کنند. امروز دنیای مجازی به قدری چیره شده که نمی‌توان تاثیر آن را نادیده گرفت. فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی ابزار جالب و جذابی هستند و باید پذیرفت که با این شرایط، نشر با چالش‌های بسیاری مواجه خواهد بود، به‌ویژه در شرایطی که اوضاع اقتصادی کشور جالب و مطلوب نیست. در این شرایط باید تغییرات و تفاوت‌ها را درک کرد و بر اساس آن‌ها خود را تطبیق داد.

مریم السادات ظهوریان مدیرعامل انجمن نیز با اشاره به رویداد مهم هفته کتاب خاطرنشان کرد: انجمن فرهنگی هنری زنان ناشر در هجدهمین سال فعالیت خود است و در این مدت با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده‌است. خوشحالیم که در این سالها توانستیم ۱۴۶ همراه فرهنگی اعم از نویسندگان، مترجمین، ویراستاران و گرافیست‌ها را کنار خود داشته باشیم. مجموعه ما بسیار صمیمانه و حقیقی کنار هم بوده‌است و این موضوع خوشحال کننده است.

جایزه نشر تنها جایزه ویژه رییس جمهور به کتاب است

همچنین در حاشیه این نشست احمد مسجدجامعی وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به جایگاه نشر در کشور خاطرنشان کرد: جایزه نشر یکی از معدود جوایزی است که به طور مستقیم توسط رییس جمهور اهدا می‌شود.

این خادم و پیشکسوت حوزه کتاب خاطرنشان کرد: این سنت حسنه از زمان ریاست جمهوری حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر هاشمی رفسنجانی برقرار شد که نشان‌دهنده جایگاه ویژه و خاص کتاب و کتابخوانی در فرهنگ هر جامعه است‌. مسجد جامعی یادآور شد: هفته کتاب نیز فرصتی است تا بار دیگر به جایگاه کتاب و کتابخوانی توجه کنیم و آن را ارج بنهیم.

قول حداد عادل برای میزبانی زنان ناشر برای توسعه استفاده از کتاب

غلامعلی حداد عادل رییس فرهنگستان زبان ادبی فارسی نیز در این نشست گفت: خوشحالیم که چنین جمعی فرهیخته ای در حوزه نشر و کتاب تشکیل شده است.

وی با اشاره به لزوم همکاری انجمن های فعال در حوزه نشر و کتاب با فرهنگستان زبان و ادب فارسی اظهار کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی اعلام آمادگی میکند که میزبان این جمع و فعالان انجمن زنان ناشر باشد و از برنامه ها و فعالیت آن ها استفاده کمد.

دکتر غلامعلی حداد عادل تصریح کرد: کار فرهنگستان مانند کار معدن سخت و دشوار است، چرا که استخراج می‌کند و کار نویسندگی ، کتاب و انتشار مانند کار صنعت است که از این ماده خام به شکل درست و بهینه استفاده می‌کند.

در پایان این نشست مهم و تخصصی از سوی انجمن فرهنگی زنان ناشر از مقام هنری و فرهنگی آقای نادر قدیانی مدیر مجموعه فرهنگی بنفشه تقدیر به عمل آمد.