اعلام فراخوان «حمایت از توسعه علوم و فناوری‌های عصبی-شناختی»

توضیحات فراخوان

در آستانه قرن بیست‌و‌یکم، علوم و فناوری‌های عصبی-شناختی به‌عنوان یکی از پیشران‌های اصلی تحول در عرصه‌های سلامت، آموزش، اقتصاد و امنیت ملی شناخته می‌شوند. سرمایه‌گذاری هدفمند در این عرصه، یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت راهبردی برای قرارگرفتن در جریان پیشرفت‌های شتابان جهانی و حفظ استقلال علمی و فناورانه کشور است. پژوهش‌های این حوزه طیف وسیعی از مبانی نظری تا لبه فناوری را شامل می‌شود.

حوزه علوم و فناوری‌های عصبی-شناختی، به دلیل ماهیت میان‌رشته‌ای و قدرت تحول‌آفرینی خود، یک «حوزه مادر» محسوب می‌شود که پیشرفت در آن، موجب جهش در بسیاری از حوزه‌های دیگر از پزشکی و مهندسی تا علوم انسانی و اجتماعی خواهد شد. بر همین اساس نیز در اسناد بالادستی کشور از جمله برنامه هفتم توسعه بر این حوزه به‌عنوان یک حوزه پیشران تأکید ویژه‌ای گردیده است.

فراخوان حاضر از سوی بنیاد ملی علم ایران و ستاد راهبری توسعه علوم و فناوری‌های شناختی، با نگاهی جامع و زنجیره‌وار، از پژوهش‌های بنیادین و نظری تا توسعه فناوری و نوآوری را پوشش می‌دهد.

حوزه‌های اولویت‌دار

۱-پژوهش‌های بنیادین و نظری )Basic Research(: گذر از مرزهای دانش

شامل پژوهش‌های نظری یا تجربی با هدف درک پدیده‌ها و پاسخ به پرسش‌های اساسی در کلیه حوزه‌های علوم شناختی از قبیل مکانیسم‌های عصبی–شناختی، پیوند ذهن و مغز، ذهن و رفتار، فلسفه ذهن، بدون تمرکز بر کاربرد مستقیم می‌باشد.

بدون سرمایه‌گذاری در این سطح، ما تنها مصرف‌کننده دانش تولیدشده خواهیم بود. حمایت از پژوهش‌های بنیادین، نه‌تنها مرزهای دانش را در کشور جابه‌جا می‌کند، بلکه خزانه‌ای از ایده‌ها و نظریه‌ها را برای نسل بعدی فناوری‌های کاربردی فراهم می‌سازد. این پژوهش‌ها، در کنار تثبیت جایگاه علمی کشور در حوزه شناختی، زیرساخت نظری لازم برای درک، پیشگیری و درمان اختلالات عصبی-روانی را ایجاد می‌کنند.

۲-پژوهش‌های کاربردی و ترجمانی (Applied Research(: پل ارتباطی بین آزمایشگاه و جامعه

این دسته از پژوهش‌ها، یافته‌های بنیادین را به روش‌ها، ابزارها و راهکارهای ملموس تبدیل می‌کنند. حیطه‌های زیر در اولویت حمایتی قرار دارند:

• سلامت و بالین: توسعه روش‌های نوین برای تشخیص زودهنگام، پایش و درمان اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، اسکیزوفرنی، دمانس، آلزایمر، پارکینسون، سکته مغزی و اختلالات طیف اوتیسم.
• آموزش و پرورش: طراحی روش‌های آموزشی مبتنی بر عملکرد مغز (علوم اعصاب تربیتی) برای بهینه‌سازی یادگیری، شناسایی و حمایت از دانش‌آموزان با دشواری‌های یادگیری خاص.
• اقتصاد و مدیریت: درک مکانیسم‌های عصبی مؤثر در تصمیم‌گیری اقتصادی، رفتار مصرف‌کننده و مدیریت منابع انسانی برای افزایش بهره‌وری و ایجاد مدل‌های کسب‌وکار نوآورانه
• تاب‌آوری شناختی جامعه: درک مکانیسم‌های شناختی مهم در ارتقای تاب‌آوری شناختی زمینه‌ساز فناوری‌های مهم در جهت توسعه مفاهیم و ابزارهای پدافند شناختی است.

پژوهش کاربردی، بازگشت سرمایه تحقیق و توسعه را به شکل مستقیم در بهبود شاخص‌های سلامت، آموزش، امنیت و رفاه اجتماعی نشان می‌دهد. این پژوهش‌ها مستقیماً بر زندگی شهروندان تأثیر گذاشته و منجر به کاهش هزینه‌های ملی ناشی از بیماری‌ها و ناکارآمدی‌های سیستم‌های آموزشی و اجتماعی می‌شود.

۳-پژوهش‌های توسعه فناورانه )Experimental Development Research(: ایجاد ارزش اقتصادی و فناورانه

این طرح‌ها شامل توسعه و استفاده نظام‌مند دانش موجود برای تولید یا بهبود محصول، فرایند یا خدمت می‌باشند. طراحی، ساخت، اعتبارسنجی یا بومی‌سازی فناوری‌های نوین در محیط آزمایشگاهی یا نیمه‌صنعتی با هدف ورود به مرحله تجاری‌سازی در این دسته قرار می‌گیرند. حیطه‌های زیر در اولویت حمایتی قرار دارند:

• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های تحریک فراجمجمه مغز
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های تحریک داخل جمجمه‌ای مغز
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های تحریک عمقی مغز
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های ارگانویید
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های نوروپروتز و رابط مغز-ماشین
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های سلول بنیادین در اختلالات عصب‌شناختی
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های اپتوژنتیک
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های نوروانفورماتیک و هوش مصنوعی
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های نورومپینگ
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های دارو رسانی هوشمند به مغز و دستگاه عصبی
• طراحی، توسعه، ارزیابی اثربخشی و کاربردی‌سازی فناوری‌های کمک‌یادگیریAssistive learning Tech.

توسعه فناوری در این حوزه، موتور محرک اقتصاد دانش‌بنیان است. این امر منجر به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان، اشتغال‌زایی برای نیروی انسانی متخصص، صادرات محصولات با ارزش افزوده بالا و در نهایت، افزایش اقتدار ملی و خودکفایی در فناوری‌های حساس می‌شود.

واجدین شرایط

متقاضی طرح باید عضو هیئت‌علمی دانشگاه یا مؤسسات پژوهشی مورد تأیید وزارتین علوم و بهداشت باشد.

خروجی های مورد انتظار:

فایل پیوست

• فرم پیشنهاده طرح پژوهشی 

تاریخ فراخوان

۱ آذرماه الی ۱۵ دی ماه ۱۴۰۴

مبلغ حمایت

- هر طرح صرفاً برای یک حیطه باید ارسال شود.

- در مورد طرح‌های نوع کاربردی و توسعه فناورانه، طرح‌هایی که از سوی یکی از نهادهای سیاست‌گذار، قانون‌گذار یا اجرایی کشور اعلام نیاز داشته باشند در فرآیند ارزیابی و بودجه‌بندی امتیاز ویژه خواهند داشت.

- طرح‌های چندمرکزی یا بین‌رشته‌ای در فرآیند ارزیابی و بودجه‌بندی امتیاز ویژه خواهند داشت.

- تفکیک بودجه‌بندی (سهم هزینه‌های مختلف اعم از نیروی انسانی، خدمات آزمایشگاهی، خرید مواد و تجهیزات مصرفی، جمع‌آوری نمونه، سفر و ....) توسط متقاضی در پروپوزال مشخص شود.

- در خصوص طرح‌هایی که داده‌های گردآوری شده به‌صورت چندمدالیته و بر اساس پروتکل‌های استاندارد قابلیت ثبت در نظام‌های رجیستری یا پایگاه ملی داده‌های شناختی داشته باشند، تا ۲۰ درصد به سقف حمایت اضافه خواهد شد.

- در طرح‌های فوق در صورت حضور دانشجویان دکتری و محققین پسادکتری در تیم همکاران، حق‌الزحمه ایشان مطابق با ضوابط بنیاد که مبلغ آن سالانه تعیین می‌شود به بودجه طرح (تا سقف بودجه طرح‌های مذکور) اضافه می‌شود.

- سقف حق‌التحقیق همکاران اصلی (اعضای هیئت‌علمی) برای طرح‌های بنیادین و نظری ۳۵درصد کل بودجه طرح و برای طرح‌های کاربردی و توسعه‌ای ۲۰درصد کل بودجه طرح تعیین می‌شود.

- در تمامی طرح‌های فوق در صورتی‌که در راستای طرح مورد حمایت، نیاز به تبادل بین‌المللی دانشجو باشد، هزینه‌هایی به صورت زیر علاوه بر حمایت‌های جدول فوق، حداکثر به میزان ۵ میلیارد ریال قابل حمایت است:

• هزینه زندگی حداکثر ۶ ماه برای یک دانشجوی دکتری که از دیگر کشورها برای همکاری در طرح به ایران سفر کند.
• هزینه رفت‌و‌آمد یک دانشجوی دکتری ایرانی که در راستای اجرای طرح با یک گروه بین‌المللی برای مدت حداقل ۳ ماه پذیرش گرفته باشد.

شیوه ثبت‌نام و ارسال درخواست

متقاضیان جهت ثبت ‌نام می‌توانند به سامانه مدیریت پژوهش (کایپر) مراجعه و از طریق بخش متقاضیان/پژوهشگران اقدام نمایند.  درصورتی‌که در این سامانه پروفایل مشخصات فردی ندارید ابتدا ثبت‌نام نموده و سپس به‌وسیله نام کاربری (Email) رمز عبور اعطا شده وارد سامانه شوید. پس از ورود در بخش ارسال طرح جدید می‌توانید از کارتابل علوم و فناوری‌های شناختی اقدام به ارسال طرح نمایید.

مسئول پاسخگویی

پژوهشگران پس از مطالعه توضیحات فراخوان و آیین‌نامه‌های مربوطه در پورتال بنیاد علم، در صورت داشتن هر گونه ابهام یا سؤال در خصوص فرایند ارسال طرح، شرایط و محتوای علمی فراخوان می‌توانند از پروفایل خود در سامانه کایپر اقدام به ارسال تیکت برای «واحد مدیریت ارتباط با جامعه و صنعت»  نمایند.