تازه ها
تأکید کارشناسان بر ریشهای بودن چالشهای بازنشستگی
متناسبسازی بدون اصلاح نظام رفاهی به بنبست میرسد
نشست تخصصی «متناسبسازی حقوق بازنشستگان؛ الزامات و چالشها» به همت مؤسسه کار و تأمین اجتماعی و مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا با حضور رییس موسسه کار و تامین اجتماعی برگزار شد و در آن، مسئولان و پژوهشگران حوزه رفاه با تأکید بر نارساییهای ساختاری نظام رفاهی کشور، متناسبسازی را سیاستی ناکافی و غیرپایدار بدون اصلاحات بنیادین دانستند.
به گزارش روابط عمومی موسسه کار و تامین اجتماعی با اشاره به برگزاری این نشست تخصصی در هفته پژوهش و فناوری، محمد سلیمانی مدیرکل امور فنی صندوق بازنشستگی کشوری اظهار کرد: نظام رفاهی کشور با ایرادات متعددی مواجه است و تا زمانی که این نواقص بهصورت ریشهای اصلاح نشود، افزایش حقوق یا اجرای متناسبسازی نمیتواند تأثیر معناداری بر معیشت بازنشستگان داشته باشد. متناسبسازی بهتنهایی پاسخگوی مشکلات نیست و باید در چارچوب یک اصلاح کلان رفاهی دیده شود.
سلیمانی ضمن تأکید بر برخی اصلاحات در حال انجام افزود: درباره بازنشستگانی که در سازمان انرژی اتمی مشمول حق اشعه هستند، اصلاحاتی در دست انجام است تا این آیتم در افزایش حقوق آنان اثرگذار باشد.
وی ادامه داد: آیتمهای شغلی در دستگاههای اجرایی مختلف متفاوت است و به همین دلیل جداول متناسبسازی نیز یکسان نیست. این آیتمها از سوی دستگاهها ارائه و بررسی میشود و در صورت نیاز، اصلاحات لازم اعمال خواهد شد.
سلیمانی با اشاره به مطالبات بازنشستگان در فرآیند بودجهریزی گفت: نخستین خواسته بازنشستگان این است که در متناسبسازی سال آینده، تورم لحاظ شود. باید بهگونهای برنامهریزی کنیم که گویی امروز روز نخست تأسیس صندوق بازنشستگی کشوری است و از هماکنون برای وضعیت فردی که ۳۰ سال دیگر بازنشسته میشود تصمیمگیری کنیم.
وی با اشاره به وضعیت جمعیتی صندوقها تصریح کرد: جمعیت بازنشستگان کشور در مجموع صندوقها به هفت میلیون نفر هم نمیرسد و همچنان ضریب پوششی نزدیک به سه است، اما با وجود این شرایط، عزم و اراده جدی برای ایجاد تغییرات مثبت مشاهده نمیشود.
سلیمانی همچنین از نبود برنامه مشخص برای محاسبات بیمهای نسل جدید شاغلان انتقاد کرد و آن را یکی از خلأهای جدی نظام بازنشستگی دانست.
همچنین با اشاره به مفهوم همسانسازی، فاطمه فرزانه قائمی رئیس هیئتمدیره کانون بازنشستگی کشوری اظهار کرد: همسانسازی حقوق فرآیندی است که باید بر اساس تعادل و عدالت در پرداختها اجرا شود، اما متأسفانه این سیاست بهدرستی و بهصورت متناسب اجرا نشد. برخی دستگاههای اجرایی به دلیل داشتن سیستمهای خاص و تعداد محدود بازنشستگان، از امتیازات متفاوتی برخوردار شدند و این تبعیضها برای بازنشستگان استمرار یافته است.
قائمی با تأکید بر ناتوانی متناسبسازی در مقابله با تورم گفت: یکی از مشکلات اصلی این سیاست آن است که نمیتواند اثر تورم را خنثی کند. متناسبسازی واقعی زمانی محقق میشود که حدود ۴۰۰ هزار نفری که در این فرآیند به حقوق واقعی خود نرسیدهاند، افزایش درآمد مطلوبی داشته باشند.
وی عدم هماهنگی میان ارگانها در پرداخت حقوق را از دیگر عوامل بروز این وضعیت دانست و افزود: باید حداقل برای شاغلانی که در آینده بازنشسته میشوند، این مشکلات از هماکنون برطرف شود.
وی با اشاره به اجرای نظام هماهنگ پرداخت تصریح کرد: اگرچه این نظام در حال اجراست، اما مشکلاتی ریشهای وجود دارد که هنوز حل نشدهاند و در صورت بیتوجهی، در آینده با شدت بیشتری بروز خواهند کرد.
در ادامه با اشاره به چرایی شکلگیری سیاست متناسبسازی، مونا خورشیدی پژوهشگر حوزه رفاه و بازنشستگی گفت: باید به این پرسش بازگردیم که چرا اساساً به سمت متناسبسازی رفتیم. نظام بازنشستگی یکی از ارکان اصلی نظام رفاهی است و وظیفه دارد معیشت مناسبی برای بازنشستگان فراهم کند، اما در دهههای اخیر، به دلیل مشکلات ساختاری و نبود منابع مالی پایدار، کفایت مستمریها از بین رفته و سیاست متناسبسازی بهعنوان راهحل موقت اتخاذ شده است.
خورشیدی با تأکید بر فقدان پشتوانه مالی این سیاست افزود: متناسبسازی از ابتدا بدون در نظر گرفتن منابع مالی کافی اجرا شد. اگرچه در برنامه ششم و هفتم توسعه به این موضوع پرداخته شد، اما احکام قانونی نتوانستند چارچوب اجرایی روشنی برای دستگاهها ایجاد کنند. از سوی دیگر، مکانیسم مشخصی برای تعدیل مستمریها بر اساس تورم تعریف نشده است.
وی با اشاره به تجارب بینالمللی گفت: این سیاست در سایر کشورها نیز اجرا میشود، اما معمولاً بر پایه سه شاخص تورم، نرخ رشد دستمزد و رشد اقتصادی استوار است. در ایران، تنوع گسترده مستمریبگیران در صندوق بازنشستگی کشوری، محاسبات را پیچیده کرده و در نهایت موجب شده سیاست متناسبسازی بهدرستی اجرا نشود.
خورشیدی با اشاره به هزینههای انجامشده تصریح کرد: در سال ۱۴۰۳ حدود ۱۰۰ همت برای اجرای این سیاست هزینه شده، اما با وجود این، احساس رضایت در میان بازنشستگان شکل نگرفته و همچنان تبعیض بهوضوح احساس میشود.
وی افزود: یکی از نقدهای جدی به متناسبسازی این است که ضعفهای نظام رفاهی به صندوقهای بازنشستگی منتقل شده و همین امر همه صندوقها را در شرایط بحرانی قرار داده است.
این پژوهشگر حوزه رفاه خاطرنشان کرد: بسیاری از سیاستهای نادرست، مانند بازنشستگی زودهنگام برای حل مشکل بیکاری، نهتنها مسئله اصلی را حل نکرده بلکه فشار مضاعفی بر صندوقها وارد کرده است. تا زمانی که احساس تبعیض میان بازنشستگان وجود داشته باشد، رضایتمندی محقق نخواهد شد و اصلاح سیاستها باید بهگونهای باشد که این احساس نابرابری از میان برود.
گفتنی است نشست تخصصی «متناسبسازی حقوق بازنشستگان؛ الزامات و چالشها» روز چهارشنبه با حضور محمد سلیمانی مدیرکل امور فنی صندوق بازنشستگی کشوری، فاطمه فرزانه قائمی رئیس هیئتمدیره کانون بازنشستگی کشوری و مونا خورشیدی پژوهشگر حوزه رفاه و بازنشستگی و با دبیری ابوالفضل عباسی مدیر دفتر مطالعات فنی و محاسبات بیمهای مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا، در محل این مؤسسه برگزار شد.
ارسال نظرات