کسب و کارهای فناور و نوآور توسعه می یابند

دکتر بهنام طالبی، سرپرست دفتر سیاست گذاری، برنامه ریزی و توسعه فناوری و نوآوری وزارت عتف در گفتگو با سیناپرس به تفاوت های پارک علم و فناوری و دانشگاه اشاره کرد و گفت: مهمترین رسالت دانشگاه تولید علم، تربیت نیروهای انسانی و تحصیل کرده است اما رسالت اصلی پارک های علم و فناوری، ایجاد بستری لازم برای حضور شرکت های فناور و شرکت های دانش بنیان و حمایت و ارتقای وضعیت آنهاست. وی افزود: همچنین متقاضیان پارک های علم و فناوری، شرکت های بخش خصوصی هستند که به آنها اراضی واگذار می شود. این اراضی در کوتاه مدت یا بلند مدت به این شرکت ها اجاره داده می شود یا از طرق مختلف در اختیارشان قرار می گیرد. در واقع این شرکت ها سرمایه زندگی شان را به داخل پارک می آورند اما متقاضیان دانشگاه ها اغلب دانشجویان هستند که پس از گذشت دوره تحصیلی شان دانشگاه را ترک می کنند. در حالی که امکان دارد یک شرکت فناور یا دانش بنیان در کل عمر کاری خود در پارک علم و فناوری مستقر باشد به همین دلیل تصمیم گیری در رابطه با نحوه تغییر فعالیت یک پارک با دانشگاه بسیار متفاوت است. وی درباره نحوه تغییر وضعیت دانشگاه ها و پارک ها اظهارداشت: امکان دارد یک روز دولت یا هر مجموعه ای که مجوزی به دانشگاه داده است، تصمیم بگیرد مجوز یک دانشگاه را لغو یا با دانشگاهی دیگر ادغام کند اما چنین وضعیتی در پارک های علم و فناوری حاکم نیست زیرا زمانی که بخش خصوصی در پارک علم و فناوری سرمایه گذاری می کند، به راحتی نمی توانیم تصمیم به لغو مجوز پارک بگیریم به همین دلیل دادن مجوز به پارک علم و فناوری کمی پیچیده تر از دانشگاه است. وی تصریح کرد: هرچند مالیات درآمد دولت است اما رئیس پارک علم و فناوری این اختیار را دارد که یک شرکت فناور یا دانش بنیان را بر اساس ضوابط و مقرراتی که وجود دارد از مالیات معاف کند و از درآمدهای دولت کاسته شود اما این اختیار را رئیس دانشگاه ندارد به همین دلیل دادن مجوز پارک علم و فناوری با یک سری سختگیری هایی روبرو است. وی ادامه داد: ما اکنون در همه استان هایمان حداقل یک پارک علم و فناوری داریم. تعدادی از این پارک ها دانشگاهی و تعدادی دیگر نیز بین دستگاهی هستند که بنای توسعه آن تنها در موارد خاص و اضطراری وجود دارد. طالبی به سیناپرس گفت: همچنین مساله لغو تقاضا نیز وجود دارد. به عنوان مثال یک مجموعه ای مرکز رشد بوده اما مرکزش گسترش یافته و متقاضی توسعه فضای خود است؛ طبق قانون و مقررات شرکت های نوپا بیشتر از 3 تا 5 سال نمی توانند در مرکز رشد حضور پیدا کنند و باید فضایشان را توسعه دهند. از سوی دیگر این امکان فراهم نیست به همین دلیل ضرورت یافت که ما یک موضوع جدید یا دستگاه جدیدی را تعریف کنیم که نخست، پیچیدگی های پارک علم و فناوری را نداشته باشد. دوم، محدودیت های مرکز رشد را نداشته باشد و بتواند توسعه پیدا کند و زمینی در اختیار مجموعه ها قرار دهد و به نوعی انگیزه ایجاد کند. منتها این دستگاه های جدید شرایط حمایتی در داخل پردیس های علم و فناوری را ندارند. وی به اهداف ایجاد پردیس علم و فناوری اشاره کرد و افزود: هدف اصلی از ایجاد پردیس های علم و فناوری این است که متقاضیان پارک های علم و فناوری، ابتدا اصول پارک داری را یاد بگیرند. به عنوان مثال اگر دانشگاهی یک استانی متقاضی ایجاد پارک علم و فناوری است باید ابتدا پیش از اخذ مجوز، اصول اولیه پارک داری را یاد بگیرد تا پس از آن بتواند حوزه علم و فناوری را توسعه دهد. سرپرست دفتر سیاست گذاری، برنامه ریزی و توسعه فناوری و نوآوری وزارت عتف یادآورشد: در آیین نامه قبلی ما سه نوع پردیس داشتیم که همه اش مشترک با پارک های علم و فناوری بود اما در آیین نامه جدید، یک مجموعه ای به هر دلیلی می تواند درخواست پردیس مستقل را داشته باشد. وی به تفاوت پردیس مستقل و مستقر در پارک علم و فناوری اشاره کرد و گفت: در حال حاضر پردیس هایی که با همکاری پارک علم وفناوری به صورت مشترک تشکیل می شوند (پردیس هایی که توسط یک دانشگاه، پژوهشگاه یا پارک علم و فناوری تشکیل می شوند) قوانین حمایتی به دلیل حضور پارک در آنها جاری و ساری است. در واقع پردیس به نوعی جزو محدوده عملیات پارک در نظر گرفته شده و قوانین حمایتی شامل حالش می شود اما این مزایای حمایتی و قانونی دیگر شامل حال پردیس مستقل نمی شود زیرا مستقل است و پارکی در میان نیست. متقاضی پردیس های مستقل باید این مساله را بپذیرند که دیگر مزایای قانونی شامل حالش نمی شود. طالبی در پاسخ به این سوال که پیش بینی شده با ایجاد و راه اندازی این پردیس ها در سال نامگذاری"تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین" چقدر کسب و کارهای کوچک و واحدهای فناور توسعه پیدا کنند؟ به سیناپرس گفت: قطعا ما برای رسیدن به هر موفقیتی نیاز به یک سری زیرساخت های نرم و سخت داریم. زیرساخت های نرم شامل بودجه، نیروی کارشناسی، فرم ها، آیین نامه ها و دستورالعمل ها و زیرساخت های سخت نیز شامل زمین، اراضی، ساختمان و آزمایشگاه است. قطعا ما برای رسیدن به موفقیت به هر دوی این زیرساخت ها نیاز داریم. پردیس علم و فناوری گرچه آیین نامه و دستورالعمل دارد اما بیشتر نقش زیرساخت های سخت را بازی می کند. وی در پایان به سیناپرس گفت: اکنون ما برای تحقق شعار سال که منجر به توسعه فعالیت های دانش بنیان در سطح کشور می شود، نیاز به زیرساخت های سخت از جنس اراضی، زمین، تجهیزات و آزمایشگاه داریم تا کارشناسان و نخبگان تحصیل کرده دانشگاهی بتوانند در آن مستقر شود و ایده های خود را به ثروت تبدیل کند. این دو زیرساخت باید حتما کنار هم شکل بگیرند و الزامی است که این موضوع در کل کشور با عدالت توزیع شود. اکنون سیاست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، توسعه پارک های علم و فناوری به همراه علم و فناوری است تا مشکلات کنونی این حوزه برطرف شود. گفتگو: فرزانه صدقی