نقش جان بر دل پارچه؛ سوزن دوزی هویت و شناسنامه فرهنگی سیستان و بلوچستان/ ۳۰۰ کارگاه در زاهدان فعال است

به گزارش بازارکار به نقل از عصرهامون، سوزن‌دوزی یکی از صنایع دستی سیستان و بلوچستان است که بیشتر میان بلوچ‌ها رونق دارد. به سوزن‌دوزی در اصطلاح محلی «سُوچِن‌دوزی» هم گفته می‌شود. سوزن دوزی به عنوان یکی از هنرهای دستی زنان سیستانی و بلوچستانی، با ظرافت و هنر دستان هنرمند زن و پشتکار مداوم آنان خلق می شود و قدمت و سابقه این هنر و رواج آن در همه مناطق این استان به حدی است که از آن به منزله هویت، موجودیت و شناسنامه فرهنگی این مرز و بوم یاد می شود. سوزن‌دوزی یکی از روش های دیرینه تزئین جامعه و بسیاری از منسوجات است با قدمتی به بلندای تاریخ سرفراز بلوچستان جایی که مهد این هنر اصیل یکی از افتخارات بزرگ صنایع دستی و هنری ایران‌زمین است از این رو بدان بلوچی دوزی‌ هم می‌گویند. این هنر سنتى فاخر داراى مهر اصالت از سازمان یونسکو بوده و در فهرست میراث معنوى کشور نیز ثبت گردیده است. نقش و نگارهاى به کار رفته در محصولات سوزن دوزى برگرفته از واقعیات زندگی و تجلی گاه آرزوهای زنان هنرمند است. خاستگاه‌ این نقوش ‌ذهن و تخیل هنرمند، باورهای قومی،‌ گل و گیاهان،‌ ابزار آلات و وسایل زندگی،‌ عناصر طبیعت و حیوانات منطقه است. در زاهدان نیز همچون سایر شهرها و روستاهای دورافتاده‌ی این خطه می‌توان زنان و دختران سوزن دوز بسیارى را دید که بدون آن که برایشان طرحی را رسم کرده باشند با بهره از ذهن خلاق خود و انتخاب نخ و پارچه ، نقش‌هایی جسورانه و بدیع می‌آفرینند. ٣٠٠ کارگاه سوزن دوزى در شهرستان زاهدان فعال سید محمد رضا واعظی مقدم، رئیس اداره میراث فرهنگى، گردشگرى و صنایع دستى شهرستان زاهدان در گفت و گو با خبرنگار ما بیان کرد: تعداد ٣٠٠ کارگاه سوزن دوزى در شهرستان زاهدان فعال هستند و بیش از ۳ هزار هنرمند سوزن دوز به طور پراکنده این محصول ارزنده را تولید و عرضه مى کنند، شناسایى، ساماندهى و توانمند سازى هنرمندان در دستور کار اداره میراث فرهنگى، گردشگرى و صنایع دستى زاهدان قرار دارد. وی افزود: با توجه به اینکه سوزن دوزی هنر صنعتى خلاق و پویا است علاوه بر برگزارى دوره هاى آموزش کوتاه مدت و معرفى دارندگان گواهى مهارت براى برخوردارى از تسهیلات جهت ایجاد اشتغال پایدار در سال هاى اخیر تلاش‌هاى گسترده اى در جهت توانمند سازى و ارتقاء مهارت فعالین و شاغلان این حوزه صورت گرفته است. رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی زاهدان تصریح کرد: ارائه آموزش هاى تکمیلى در زمینه تجارى سازى، بازاریابى، بسته بندى و تبلیغات، اصول طراحى محصول، کارآفرینى، راه اندازى کسب و کار و فراهم آوردن زمینه حضور صنعتگران در نمایشگاه هاى داخلى و خارجى و عرضه تولیدات در فضاى مجازى گوشه اى از این اقدامات در سوزن دوزی است. واعظی مقدم گفت: در مردادماه سال جاری با هدف تقویت زنجیره ارزش صنایع‌دستی، دوره‌های آموزش حرفه اى در این زمینه با مشارکت و حمایت سازمان توسعه ملل متحد (یونیدو) در زاهدان برگزار شد. وی خاطر نشان کرد: برگزارى نخستین همایش رودوزی های سنتى در شهر زاهدان در سال ٩٥ و راه اندازى خانه خلاق صنایع دستى در محل ساختمان دادگسترى قدیم زاهدان تلاش هاى دیگرى در جهت کمک به شکوفایى طرح و ایده هاى نوین و خلاقانه در رشته هاى مختلف از جمله سوزن دوزى است. معرفی ۲ بانوى جوان سوزن دوز و خلاق به نخستین جشنواره شهروند جوان زاهدانی این مسئول ادامه داد: جایگزینى سبکهاى قدیمى با سبکهاى مدرن در راستاى هر چه کاربردى تر کردن تولیدات، نوآورى در بسته بندى و تحول در نگرش سنتى در جهت ارتقا محصولات سوزن دوزى در سنوات اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته و آموزش هایى در این خصوص به ویژه در زمینه رنگ شناسى و طرح شناسى به صنعتگران ارائه شده است. واعظی مقدم بیان کرد: امسال ۲ بانوى جوان سوزن دوز و خلاق از سوى اداره میراث فرهنگى، گردشگرى و صنایع دستى زاهدان به نخستین جشنواره شهروند جوان زاهدانى معرفى شدند که درخشش آنان به عنوان نفرات اول و دوم محور فرهنگ و هنر جشنواره نمونه اى از موفقیت هاى رو به رشد نسل جدید هنرمندان این رشته است. این مسئول در پایان خاطر نشان کرد: استفاده سازمان ها و ادارات دولتى سیستان و بلوچستان از صنایع دستى به ویژه سوزن دوزى به عنوان هدایاى سازمانى و تبلیغاتى مى تواند در حمایت از تولید داخلی و انتقال بخشی از هویت مردمان این دیار بسیار موثر واقع شود.