زندگی سخت کارشناسان آزمایشگاه‌ها زندگی سخت کارشناسان آزمایشگاه‌ها

کارکنان آزمایشگاه‌های بالینی بخشی از کادر درمان کشور هستند که در شرایط سخت و زیان‌آور مشغول به کارند؛ مواجهه روزانه با میکروب‌ها و آلودگی‌های آزمایش‌های پزشکی بیماران، سلامت این کارکنان را در معرض خطر روزانه قرار می‌دهد. اما به گفته حبیب‌الله فاضلیان‌دهکردی، دبیر جامعه آزمایشگاهی بالینی کشور، این جامعه حدودا ۴۰ هزار نفری، مطالباتی دارند که علی‌رغم کنشگری‌های بسیار در سال‌های اخیر، همچنان بی‌پاسخ مانده است.

او از واگذاری‌های گسترده در سال‌های اخیر انتقاد کرد؛ روندی که موجب شده حداقل ۵۰ تا ۶۰ درصد نیرو‌های آزمایشگاهی به بخش خصوصی منتقل شوند (این آمار در تهران حتی بیشتر است) و به‌عنوان کارگر ساده با حقوق پایه وزارت کار، یکی از سخت‌ترین و در عین حال کارشناسانه‌ترین مشاغل را بر عهده داشته باشند. این فعال صنفی با بیان اینکه «جامعه آزمایشگاهیان کشور بعد از نیرو‌های پرستاری و پیراپزشکی، بزرگ‌ترین جمعیت درمانی کشور است»، گفت: در تهران بالای ۸۰ درصد نیرو‌ها به بخش خصوصی واگذار شده‌اند و این برون‌سپاری‌ها، شرایط بسیار تلخ و سختی برای این نیرو‌های متخصص رقم زده است. بعد از واگذاری آزمایشگاه‌ها به بخش خصوصی، تعداد درخور توجهی از نیرو‌های کارشناس تعدیل شدند و آن‌هایی که باقی ماندند، باید با حقوق حداقلی بسوزند و بسازند؛ تنها عشق به رشته و خدمت است که یک کارشناس را سر کار می‌کشاند وگرنه برای «آزمایشگاه‌دار» فرقی نمی‌کند، می‌رود چند نیروی ساده غیرکارشناس را می‌آورد و جواب‌های مخدوش تحویل مردم می‌دهد!

به گفته او، اکثر کارشناسان آزمایشگاهی بخش خصوصی، شغل دوم و سوم دارند؛ چون با حقوق حداقلی وزارت کار، زندگی‌شان تأمین نمی‌شود و بسیار ناگوار است که یک نیرویی با سال‌ها تحصیلات دانشگاهی و سابقه کار کارشناسی، برود مسافرکشی کند تا بتواند کرایه خانه بدهد. دهکردی در ارتباط با مطالبات این جامعه ۴۰ هزار نفری می‌گوید: متأسفانه مطالبات جامعه آزمایشگاهی کمتر شنیده شده و همتی برای برآوردن آن‌ها نیست. با اینکه این شغل جزء مشاغل سخت و زیان‌آور قرار دارد و سختی کار این گروه تصویب شده، هنوز کارکنان بخش خصوصی به دلیل عدم ابلاغ سختی کار از سوی سازمان تأمین اجتماعی، از مزایای آن بهره‌مند نیستند؛ فقط کار نیرو‌های آزمایشگاهی در مراکز وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی و زیرمجموعه وزارت بهداشت، سخت و زیان‌آور در نظر گرفته می‌شود. این فعال صنفی با بیان اینکه «برون‌سپاری‌های گسترده باعث شده که امروز اکثر همکاران ما در بخش خصوصی کار کنند» ادامه داد: این جمعیت انبوه، علی‌رغم سختی کار بسیار، از مزایای آن بی‌بهره‌اند و نمی‌توانند از بازنشستگی پیش از موعد یا سایر مزایای سختی کار استفاده کنند. سال‌هاست که در این زمینه مطالبه‌گری می‌کنیم، اما همچنان این قصه دردناک به نقطه پایان نرسیده است. فاضلیان‌دهکردی «اجرای دقیق طرح طبقه‌بندی مشاغل» را یکی دیگر از مطالبات کارکنان جامعه آزمایشگاهی بالینی کشور دانست و گفت: متأسفانه در این زمینه میان وزارت بهداشت و وزارت کار توافق حاصل نشده و مصوبه‌ای ابلاغ نشده است؛ حال آنکه دستمزد نیرو‌های آزمایشگاهی به‌خصوص در بخش خصوصی به دلیل عدم اجرای طرح طبقه‌بندی به‌شدت پایین است.

به گفته وی، نیرو‌های آزمایشگاهی بخش خصوصی با دستمزد بسیار حداقلی کار می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که معمولا دریافتی آن‌ها به اندازه حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار است. دبیر جامعه آزمایشگاهی بالینی کشور با تأکید بر اینکه «چندین بار این موضوع را مطرح کرده‌ایم که یک کارشناس آزمایشگاهی تحصیل‌کرده و متخصص نباید حقوق پایه کارگری بگیرد، اما پاسخی نگرفته‌ایم»، اضافه کرد: ما بار‌ها پیشنهاد داده‌ایم که کف مزدی کارگران متخصص و تحصیل‌کرده باید بسیار بیشتر از حداقل مزد مصوب شورای عالی کار باشد. وقتی نیرو‌های متخصص را به بخش خصوصی واگذار و آن‌ها را به کارگر ساده تحت پوشش قانون کار بدل می‌کنند، باید فکری هم برای دستمزد آن‌ها بکنند. نیرو‌های متخصص نباید دستمزد پایه بگیرند. یک کارشناس یا کارشناس ارشد علوم آزمایشگاهی، کارگر ساده نیست که حداقل حقوق بگیرد. به گفته فاضلیان‌دهکردی، ابتدا باید کف حقوق کارکنان آزمایشگاهی در بخش خصوصی افزایش یابد، آن‌وقت با اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، ترمیم دستمزد بر اساس سطح سوابق، تخصص و مهارت‌ها اتفاق بیفتد. وی در ادامه، سلب حق ادامه تحصیل کارشناسان علوم آزمایشگاهی را جفای سی‌و‌چندساله به این نیرو‌ها دانست و در این رابطه گفت: در این زمینه یک ظلم بزرگ واقع شده؛ یک زمانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور، رشته دکترای علوم آزمایشگاهی مصوب می‌شود و این رشته شروع به گرفتن دانشجو می‌کند. امروز مسئولان فنی و کارای آزمایشگاهی ما فارغ‌التحصیلان این رشته دکترا در دهه‌های گذشته هستند. اما بعد از چندین دوره، در سال ۷۴ در کمیته مشورتی معاونت آموزشی وزارت بهداشت و درمان (در لایه سوم تصمیم‌گیری)، به ناگهان تصویب می‌کنند که رشته دکترای علوم آزمایشگاهی تا اطلاع ثانوی تعطیل شود.