تشریح آخرین جزئیات اجرای طرح معراج و ارتقاء شغلی اعضای جهاددانشگاهی

به گزارش بازارکار، سیدرضی آقاسیدی معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی در گفت و گو با روابط عمومی این نهاد در رابطه با آخرین جزئیات اجرای طرح معراج (مسیرعالی رشد اعضای جهاددانشگاهی) گفت: مطالعه طرح معراج که مهمترین هدف آن همگرایی و هم‌افزایی بین مسیر توسعه فردی اعضا با اهداف و مأموریت های سازمانی و جلوگیری از واگرایی است از سال های گذشته آغاز شد، اما کار به شکل رسمی با تصویب هیات امنای جهاددانشگاهی از 14 اسفند ماه 1402 پس از تدوین آیین نامه‌ها و شیوه نامه‌های لازم و فراخوان بارگذاری مدارک اتفاق افتاد و این طرح تا استقرار کامل به صورت مستمر در معرض بهبود قرار دارد.
رشد میانگین ۱۴ درصدی احکام در طرح معراج
وی گفت: برای اجرای این طرح، پس از ممیزی و پایش اولیه مدارک و مستندات ارسالی اعضا در سامانه جامع سرمایه انسانی و بازمهندسی و پیاده سازی بخشی از نظام محاسباتی جبران خدمت اعضا؛ طبق مصوبه هیأت امنا، صدور احکام اصلاحی به تاریخ مبنای 14 اسفند 1402 برای افراد مشمول طرح صادر شد که با توجه به فشردگی زمان اخذ، ممیزی و اعمال شاخص های مبتنی بر طرح معراج، مبالغ قید شده در احکام علی الحساب بوده و احتمال تغییرات ریالی اعم از کاهش و افزایش آن پس از دریافت بازخوردها وجود دارد. در این فرآیند، احکام کارگزینی در شبکه جهاددانشگاهی به صورت میانگین ۱۴ درصد رشد داشته که از 3 درصد تا در معدود موارد افزایش بیش از 50 درصدی را نیز داشتیم و عملا کاهشی را اعمال نکردیم.
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی با اشاره به این که یکی از موضوعاتی که بایستی اعضای این نهاد به ویژه رؤسای واحدهای سازمانی به آن توجه کنند، این است که نظام مدیریت عملکرد مبتنی بر شاخص‌های معتبر و متناسب با اقتضائات زمینه فعالیت و سایر عوامل، که جزء مهم و تأثیرگذار و حد امتیاز ویژه عدم پذیرش(وتویی) در صورت استقرار کامل در این طرح است و در صورت عدم کسب امتیاز لازم از این شاخص سایر مولفه ها؛ اعم از مدارک آموزشی و مانند آن، مورد محاسبه قرار نمی گیرد، در مرحله اولیه اعمال و پیاده سازی نشده است؛ هرچند  قبل از صدور احکام، به صورت آزمایشی و موقت طی فراخوانی از رؤسا و مدیران واحدهای سازمانی در قالب فرم نظرسنجی از عملکرد اعضا در سامانه جامع سرمایه انسانی اطلاعات دریافت شد، ولیکن پس از جمع آوری و تحلیل اولیه داده ها، به این نتیجه رسیدیم که با توجه به عدم وجود شیوه یکسان و منطقی در ارایه نظر و تکمیل فرم ها بین بخش ها و واحدهای سازمانی و وجود خطاهای قضاوتی؛ داده‌های نرمال و قابل اتکایی نیستند به این معنی که رئیس واحد بر اساس تشخیص، شرایط و اقتضائات ذهنی و کاری خود به اعضا سقف امتیاز را داده بود و برخی هم برعکس کف امتیاز را داده بودند و تعدادی هم به شکلی دیگر و با خوشه بندی اقدام نموده‌اند؛ لذا عامل مدیریت عملکرد برای سال 1402 فعال نشده و از سال جاری مطابق شیوه نامه ای که ابلاغ می شود، مورد محاسبه و اعمال قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: پس از استقرار اولیه طرح و اتمام آن که شامل محاسبات مالی طرح، فرمول های طرح، بازآفرینی مقرارت اعمال شیوه ضرایب جذب و هیات امنا و فوق العاده های موجود در حکم ها است، احکام اولیه طرح معراج صادر شده و از انتهای خرداد ماه قابل مشاهده است.
آقاسیدی ادامه داد: احکام افزایش سنواتی حقوق در سقف اعلامی قانون بودجه و مصوب دولت که از ابتدای فروردین 1403 اعمال می شوند، نیز صادر و بارگذاری شده که طبق انجام محاسبات اولیه امیدواریم پرداخت‌های حقوق خرداد ماه مبتنی بر احکام جدید باشد. هر چند کمک های دولتی پرداختی به این نهاد، هنوز طبق قانون بودجه سال گذشته صورت می پذیرد.
 
رشد قابل توجه حق عائله مندی و حق اولاد در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی بیان کرد: نکته قابل توجه دیگر که نباید از آثار مالی آن در احکام نهایی صادره غافل شویم بحث افزایش های ناشی از اجرای قانون جوانی جمعیت است که اقلام حق عائله مندی و حق اولاد هم رشد قابل توجه ای داشته و احکام نهایی و مبالغی که مبتنی بر این عوامل مداخله‌گر اعضا دریافت می کنند؛ بر اساس قوانین جاری همگی یکسان نیست.
آقاسیدی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این که توجه به نظام سازی در جهاددانشگاهی از کارهای مغفول مانده در سالیان گذشته بود گفت: جهاددانشگاهی تا توانسته (در حوزه‌هایی که شاید دیگران نخواسته اند یا نتوانسته اند)، برای انقلاب اسلامی داستان موفقیت خلق کرده ولیکن از توجه کافی به اعضا و سرمایه انسانی خود غفلت کرده است و این امر موجب بروز چالش هایی در عرصه خدمت رسانی و تداوم افتخار آفرینی و پیشرو بودن شده است که اکنون با توجه با بلوغ نهادی و تحلیل منحنی عمر جهاددانشگاهی، نظام سازی؛ هم برای ایجاد امنیت روانی اعضای فعال و هم در معرض انتخاب نخبگان بودن، اضطرار ایجاد کرده است.
وی افزود: خروج نیروهای توانمند از جهاددانشگاهی تا حدودی طبق فرمایشات مقام معظم رهبری(که فرمودند یکی از مهمترین کارها، در جهاددانشگاهی تربیت شخصیت های مؤمن و برجسته علمی، با جهت گیری های انقلابی و دلبسته به آرمان های انقلاب است) از وظایف ذاتی جهاد بوده است، اما زمانی که خروج نیروها از یک استاندارد عبور کند و به شکلی باشد که ورودی مناسب و متناسب و جایگزین برای آن نداشته باشد، دچار بحران‌هایی در تحقق اهداف می‌شود که امروز نیز بعضاً شاهد هستیم در برخی ساختارها فردی که بتواند آن ساختار را در شبکه جهاددانشگاهی مدیریت کند قابل شناسایی نیست، زیرا مبتنی بر نظامات حرفه‌ای و بومی و بانک‌های اطلاعاتی معتبر کار را پیش نبرده‌ایم.
آقاسیدی ادامه داد: بنابراین منظومه‌ای از نظامات و زیر نظامات در حوزه سرمایه انسانی طراحی و پیش بینی شد که از حوزه استعدادیابی و شناسایی افرادی که متناسب با اهداف و ماموریت این نهاد هستند گرفته تا مدیریت خروج افرادی که عمر و جوانی خود را برای تحقق اهداف جهاد مصروف کرده اند و می‌خواهند از جهاددانشگاهی بازنشسته یا خارج شوند مشخص می کند ما با چه مکانیزمی با این نیروها مواجه شویم.
وی با بیان این که برای مواجهه با این وضعیت؛ یک روش این است که از دولت یا دیگر نهادها بدون توجه به مختصات ویژه جهاددانشگاهی به عنوان نهاد انقلابی توسعه ای، چابک، منعطف و مساله محور؛ الگوبرداری کنیم، افزود: اما با توجه به بررسی و مطالعاتی که انجام شد متوجه شدیم که اقتضائات جهاددانشگاهی خاص است و با توجه به ماموریت محور و مساله محور بودن و ماهیت انقلابی جهاددانشگاهی، الگوگیری خام پاسخ نیازهای این نهاد را نمی‌دهد، بنابراین به این جمع‌بندی رسیدیم که متناسب با اقتضائات و زیست بوم علم و فناورانه فرهنگ پایه جهاددانشگاهی در حوزه های مختلف ماموریتی از جمله حوزه راهبردی سرمایه انسانی، نظام سازی انجام دهیم.  
تصویب کلیات نظام استعدادیابی، جذب و بازآفرینی نظام جبران خدمت
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی تصریح کرد: 21 خردادماه در کمیسیون دائمی هیات امنای جهاددانشگاهی کلیات نظام استعدادیابی، جذب و بازآفرینی نظام جبران خدمت و سازماندهی، ساختار و تشکیلات به تایید رسید که همگی این ها تکه‌هایی از یک جورچین هستند.
وی با اشاره به این که در حوزه سرمایه انسانی بیش از ۹۰ درصد اعضای شبکه جهاددانشگاهی اعضای غیر هیات علمی هستند،گفت: در حوزه اعضای هیأت علمی نیز که پیشران ها و پیشروهای شبکه علمی جهاددانشگاهی هستند در سالیان گذشته تحت عنوان همسان سازی با  ساختارهای حاکمیتی و وزارتین، اقداماتی انجام شده بود و در آن بخش هم اقدامات و زیرساخت‌های بومی و اختصاصی جهاددانشگاهی مورد نیاز است که همکاران معاونت در تعامل با حوزه آموزش و کارآفرینی و دبیرخانه امور هیات علمی و معاونت پژوهش و فناوری در حال طراحی و تکمیل نظامات مرتبط هستند؛ اما در حوزه اعضای غیر هیات علمی که بیشترین پراکنش و بیشترین درصد و نسبت این شبکه را شامل می‌شوند نظامات یا اقدامات پراکنده‌ای را شاهد بودیم ولی این‌ها هماهنگ نبودند؛ یعنی ما سه خط مشی هادی؛ معیشت، سلامت و امنیت (اعم از روانی و شغلی) را در حوزه سرمایه انسانی از رییس جهاددانشگاهی اخذ کردیم که هر کدام از این‌ها اقتضائات و اقداماتی را نیاز داشتند به عنوان مثال در حوزه سلامت طرح غربالگری سلامت و پایش ارتقا سلامت اعضا شروع شد و در حوزه معیشت نیز اقداماتی را مانند توزیع بن کارت‌های مناسبتی شاهد بودیم.
آقاسیدی با اشاره به این که یک بخش اصلی و اساسی که وجود دارد ضرورت بازآفرینی نظام جبران خدمت در حوزه اعضای غیرهیات علمی است، که مغفول بوده، گفت: یعنی ما در نظام سابق ضرایبی را داشتیم که مبتنی بر شاخص خاصی تخصیص داده نمی‌شد و صرفاً بر اساس نظر شخص و سلیقه رییس واحد یا مدیر سازمان ذی صلاح این توزیع انجام می‌شد و این باعث شده بود تا در بُعد امنیت روانی و پایداری ساختار سازمانی و حضور سرمایه انسانی در جهاددانشگاهی دچار اختلالات و ابهامات شود؛ به این معنی که دو نفر با شرط یکسان تحصیلی و تجربه و عملکرد یکسان در حقوق و دریافتی ها تفاوت‌های معنی داری را با هم داشته باشند و دلیل آن را تشخیص در موارد و مصادیقی می دانستند که توسط رییس انجام می شده و قابل سنجش نبوده است. به ویژه در مدیریت‌ها که این ابهام چند برابر می‌شد؛ لذا به دلیل دیده نشدن بحث امنیت روانی و پیش بینی پذیری در سازمان شاهد ریزش و خروج نیروهای مستعد به دلیل نحوه مواجهه با افراد در مسیر شغلی و نظامات جبران خدمت باشیم.
 
تمرکز اصلی بر مؤلفه‌ی شاغلان در طرح معراج
وی اظهار کرد: در حوزه نظام سازی در حیطه مأموریتی معاونت پشتیبانی و مدیریت منابع، اصل را بر بهره‌مندی از تجارب جهانی و ملی و کاهش هزینه های روش های آزمون خطایی و به تعبیر متداول عدم اختراع مجدد چرخ! (البته با تأکید و توجه بر اقتضائات و ویژگی های منحصر به فرد نهاد جهاددانشگاهی) و با شیوه علمی الگوگیری از بهترین روش‌ها قرارداده ایم. در موضوعات مربوط به حوزه سرمایه انسانی، چارچوب کلی استاندارد 34000 منابع انسانی که توسط متخصصان دانشگاه تهران توسعه پیدا کرده و در سال‌های اخیر دوره‌های تربیت ارزیاب مدل 34000 برای کنشگران حوزه منابع انسانی جهاددانشگاهی نیز برگزار شده است، مبنای بازآفرینی نظامات مرتبط است. در استاندارد مذکور جبران خدمت کارکنان با 4 مؤلفه‌ی؛ عضویت، شاغل، شغل (یا جایگاه شغلی) و عملکرد که مشهور به (چهار پی) است، مدل سازی شده که در طرح معراج تمرکز اصلی بر مؤلفه‌ی شاغلان و در مرحله تکمیلی عملکرد اعضا است.
آقاسیدی بیان کرد: در این طرح که مدل تفصیلی آن و جزئیات وزن و تأثیر هرکدام از سنجه ها و شیوه های محاسبه آن در سایت معاونت پشتیبانی و مدیریت منابع به آدرس srm.acecr.ac.ir در دسترس اعضا قرار دارد، برای این که بتوان یک مسیر شغلی شفاف و قابل بهبود مستمری را پیش رو داشت، شاخص گذاری کردیم تا مشخص شود یک عضو در جهاددانشگاهی چه توانمندی، شایستگی و ویژگی هایی باید داشته باشد که بتواند وضع موجود خود را شناسایی کرده و برنامه ریزی و مجاهدت برای توسعه خود در راستای اهداف و مأموریت‌های این نهاد و رشد و توسعه فردی از طریق آموزش و یادگیری و همچنین مشارکت حداکثری و مطلوب در برنامه های آموزشی و تعالی بخش و تواناسازی ارایه شده توسط جهاددانشگاهی که در قالب برنامه توسعه فردی (IDP) ارایه خواهد شد، داشته باشد.
وی در ادامه بیان کرد: تثبیت موضوع مترقی عضویت در برابر کارمندی در جهاددانشگاهی که از ابتدای تأسیس این نهاد مورد تاکید بنیان گذاران آن بوده و مفهوم کارمندی در این نهاد همواره مذموم بوده و عضویت ارزشمند است نیز نیازمند سنجش پذیری و نهادینه سازی برای نسل های جدید می باشد که در حد امکان در این طرح مورد توجه بوده است.
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی تصریح کرد: یکی دیگر از ابعاد برجسته طرح معراج به رسمیت شناختن تفاوت سابقه و تجربه در جهاددانشگاهی است. بدین معنا که استمرار فعالیت در یک حوزه تخصصی ارزش‌گذاری شود و همچنین اگر عضوی در طول دوران خدمت خود مسئولیت‌هایی را عهده‌دار بوده و سطوح سازمانی را سپری کرده است، با تغییر مدیریت ها و سلیقه ها، گذشته و خدمات و زحمات افراد از بین نرفته و تحت عنوان تجربه شناسایی و جبران شود.
وی مقوله دوم مورد توجه در طرح معراج را تحصیلات و دانش اعضا عنوان کرد که در این بعد مدل معراج نیز ارزش‌گذاری به تناسب رشته تحصیلی و دانش مستند اعضا با زمینه فعالیتی و جایگاه شغلی و پست آنها است که منجر به هم افزایی بین تقویت دانایی و توانایی های اعضا با نیازهای جهاد خواهد شد.
توجه اصلی طرح معراج ارتقای شفافیت، پیش بینی‌پذیری و کمی سازی مقوله‌های مرتبط با عضو
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی گفت: بحث بعدی فعالیت‌های ویژه و شاخص اعضا است که مبتنی بر سطوح سازمانی و تناسب ماهیت فعالیت‌های سازمانی عضو با شاخص‌های متناسب، تحت عنوان فعالیت ویژه شناسایی شد که با هدف ارتقای انگیزه اعضا برای خطرپذیری، مسئولیت پذیری و ایفای نقش مؤثر در مأموریت های نهادی و درآمدی جهاد صورت پذیرفته است. لذا توجه اصلی طرح معراج ارتقای شفافیت، پیش بینی‌پذیری و کمّی سازی مقوله‌های مرتبط با عضو است که این فرد دارای چه پیشینه‌ای است؟ اکنون چه وضعیتی دارد؟ و چه مسیری را باید در پیش رو داشته باشد؟
کارنامه‌ی ارزیابی طرح معراج از پایان خرداد در دسترس اعضا است
وی با بیان این که کارنامه‌ی ارزیابی طرح معراج برای همه اعضای مشمول صادر شده است و هفته آخر خرداد ماه از طریق سامانه جامع سرمایه انسانی در دسترس اعضا قرار می‌گیرد و تا پایان سال نیز دریافت بازخوردها و بهبود مستمر آن ادامه خواهد داشت، افزود: اعضا می توانند در کنار انتقادات احتمالی که به طرح و شیوه اجرای آن دارند، پیشنهادهای بهبودی هم ارایه دهند و امیدواریم با اخذ بازخوردها و اعمال اصلاحات لازم در این مسیر شاهد موفقیت بیش از پیش استقرار آن باشیم.
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی افزود: برای امکان‌پذیری دریافت نظام‌مند پیشنهادات اعضا و در راستای بازآفرینی و هماهنگ سازی اقدامات تحولی و استفاده از ظرفیت های شبکه جهاد؛ نظام پیشنهادها نیز که ایده‌ی نوآورانه و ترویج آن در کشور توسط سازمان جهاددانشگاهی تهران صورت گرفته و بیش از دو دهه دبیرخانه دائمی آن در این نهاد مستقر بوده ولی متأسفانه در خود این نهاد بهره‌گیری و استفاده نمی شده است، نیز در حال استقرار در شبکه جهاددانشگاهی است. در این نظام اعضا می‌توانند هر پیشنهاد بهبودی که دارند را ارایه دهند تا ضمن ثبت پیشنهاد به نام خود فرد، پاداش متناسب با آن هم به پیشنهاد دهنده داده شود.
آقاسیدی با اشاره به این که حدود 5 هزار نفر دامنه شمول طرح بود، بیان کرد: دامنه شمول طرح معراج؛ اعضای غیر هیأت علمی قراردادی تمام وقت، پیمانی و رسمی‌های این رسته بودند و در حوزه شرکای راهبردی سرمایه انسانی و نیروهای پاره وقت و سایر همکاران شبکه جهاددانشگاهی نیز متناسب با اقتضائات و شرط خاص هرکدام  نیز توسعه آن را خواهیم داشت.
وی با اشاره به این که طرح معراج مصداق یک کار گروهی و شبکه‌ای است که حاصل زحمات و هم اندیشی و هم افزایی همه جهادگران است و نتیجه و ثمرات آن نیز به فضل الهی در موفقیت جهاددانشگاهی در تحقق اهداف و مأموریت هایش نمایان خواهد بود، گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در بازآفرینی نظامات، بحث تامین منابع مالی مورد نیاز است که با توجه به قوانین آمره و تغییرات محیطی در حوزه اقتصادی و مالی کشور و نحوه مواجهه ساختارهای ذیصلاح با نهادهای عمومی غیر دولتی و همچنین ضرورت های داخلی جهاد، تغییرات اساسی و بنیادی در حوزه مدیریت منابع مالی شبکه جهاددانشگاهی، تکلیف قانونی و ضروری است که در این حوزه نیز در حال سناریو پردازی و طراحی برای نظامات جایگزین هستیم که امیدوارم منجر به پایدارسازی منابع مورد نیاز برای فعالیت های جاری، تحولی توسعه‌ای و گذار از نگاه بخشی صرف و واحدی  به هم افزایی شبکه ای باشد.
آقاسیدی تاکید کرد: باید توجه داشت که تمام چالش ها و تنگناهای موجود جهاددانشگاهی با اجرای یک طرح مرتفع نخواهد شد و چالش‌های موجود، چند وجهی و دارای پیچیدگی هستند و در تلاش هستیم با رویکرد جامع نگر و همدلانه و به بلندای اراده و در خور شأن جهادگران، جهاددانشگاهی نوین در گام دوم را یک محیط زیست نوآورانه، امن، سالم، توسعه‌ای، پایدار و دلپسند برای اعضا و مطلوب نخبگان کارآمد و دغدغه‌مند قرار دهیم و متناسب با مسائل راهکارهای نظام‌مند و خلاقانه ارایه دهیم.
 
توجه به دغدغه‌ی مادران شاغل در جهاددانشگاهی
وی افزود: برای مثال ما در معاونت پشتیبانی و مدیریت منابع باید دغدغه‌ی مادری که فعالیت در نهاد نخبگانی و انقلابی جهاددانشگاهی را برای ایفای نقش مؤثر در پیشرفت و موفقیت کشور و مردم خویش، انتخاب کرده است را درک و برای تناسب نقش‌های کاری و شغلی و مادرانه راهکار مناسب بیاندیشیم. نمی‌توانیم بگوییم نقش مادری شما و موضوعات مرتبط با فرزند شما مشکل خودتان است!. لذا در جهاددانشگاهی که نهاد بومی علم، فناوری و نوآوری فرهنگ پایه انقلاب اسلامی است و باید الگوی برتر و در تراز برای نهادها و سازمان های دیگر باشد، در تلاشیم نظامات تصمیم و مدیریت منابع جهاددانشگاهی با بهره‌مندی از اندیشه های اصیل اسلامی؛ مصداق عینی و کاربردی از یک نهاد انسان‌ساز و بستر سعادتمندی انسان در سازمان باشد که نمادی از نهاد جامعه پرداز و تمدن ساز مورد نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه گام دوم باشد.
معاون پشتیبانی و مدیریت منابع جهاددانشگاهی بیان کرد: در این مسیر اصلی ترین پیش نیاز، محرک و پیشران؛ انسجام و همدلی خانواده بزرگ و افتخارآفرین جهاددانشگاهی استکه باید با توکل بر خداوند متعال و با خیرخواهی و تقویت فرهنگ اصیل جهادی و همچنین پرهیز از هرگونه حاشیه و دوگانه‌سازی کاذب و یأس در راستای بهبود و تعالی مستمر گام برداریم.
وی در پایان با اشاره به اینکه اجرای طرح معراج آغاز راه است ادامه داد: اعضای جهاددانشگاهی مهمترین سرمایه های این نهاد هستند و در ادامه این مسیر با توجه ویژه به توانمندسازی جهادگران و اجرای نظام‌سازی‌ها در حوزه‌‌های مختلف در تلاشیم نقش و جایگاه این نهاد انقلابی را در عرصه‌های گوناگون ارتقاء دهیم.