طرح توجیهی کسب و کار چیست؟ + فرم خام بیزنس پلن

قبل از اینکه به بررسی دقیقتر سرفصل‌های طرح توجیهی و بیزنس پلن بپردازیم از شما دعوت میکنیم در صورتی که دنبال فرم خام و آموزش مناسب برای نوشتن طرح توجیهی هستید از صفحات زیر بازدید کنید.
مطالب این صفحه توسط ایمان حبیبی مدیریت وبسایت‌های «کانون مشاوران صنعتی» و «وبسایت گسترش کارآفرینی» که از متخصصین مجرب و نام آشنای بیزنس پلنینگ در کشور میباشند تهیه شده است.

این محتوا جهت آشنا کردن کارآفرینان و سرمایه گذاران محترم کشور در خبرگزاری تحلیل بازار منتشر میشود با این امید که بتوان به توسعه فرهنگ کارآفرینی کشور کمکی کوچک، اما موثر نمود.

لازم به ذکر میباشد که ایمان حبیبی از سال ۸۳ تا امروز در زمینه تدوین طرح کسب و کار و امکان سنجی برای پروژه‌های مختلف فعال بوده و تا کنون بیش از ۱۰۰۰ فقره پروژه طرح توجیهی و مطالعات بازار و همینطور تامین و انتقال تکنولوژی و ماشین آلات را به سفارش کارفرما انجام داده اند.

از تالیفات ایمان حبیبی میتوان به کتاب «خود آموز تخصصی نگارش طرح توجیهی و امکان سنجی» با کد شابک "۴-۰-۹۹۸۴۴-۶۰۰-۹۷۸" اشاره نمود که توسط انتشارات نوین علامه در سال ۱۳۹۶ به چاپ رسید.

اما در ابتدا بپردازیم به تعریف طرح توجیهی:

همانطور که مقدمه مطلب گفتیم، طرح توجیهی در واقع شناسنامه‌ی کسب و کار است. در طرح توجیهی با استفاده از یک روش مشخص به برآورد هزینه‌های راه اندازی کارخانه و درآمد‌های آن پرداخته میشود و سپس صورت‌های مالی پروژه برآورد میشود.

در نهایت هدف طرح توجیهی اثبات توجیه یا عدم توجیه اقتصادی و مالی و بازار پروژه میباشد که این کار را با استفاده از سه شاخصه مالی خاص یعنی «دوره بازگشت سرمایه»، «NPV» و «IRR» انجام میدهد.

لازم به ذکر است که طرح توجیهی معادل واژه بیزنس پلن نیست و این یک اشتباه رایج در بین عوام جامعه و حتی بعضی از طرح نویسان میباشد. طرح توجیهی در اصل معادل واژه گزارش امکان سنجی یا «feasibility study report» بوده که در واقع بسیار جامعتر از طرح کسب و کار یا بیزنس پلن میباشد.

در ادامه به تفاوت‌های این دو نیز خواهیم پرداخت.
اما سرفصل‌های یک طرح توجیهی بانکیبل چیست؟

طرح توجیهی کسب و کار یا مطالعه امکان سنجی دارای فصول مختلفی مانند معرفی محصول، مطالعه بازار، مکان یابی، آنالیز فنی و در نهایت آنالیز مالی میباشد که ما در اینجا صرفا فقط به مهمترین عناوین طرح، که خط اصلی محاسباتی آن را شکل میدهند اشاره میکنیم.
لیست مهمترین عناوین طرح توجیهی کسب و کار:

شناسایی رقبا و ظرفیت تولید آن‌ها
ارزیابی وضعیت صادرات و واردات محصول یا خدمات
موازنه عرضه و تقاضا
آنالیز سهم قابل حصول بازار
برآورد زمین و ساختمان‌های لازم پروژه (بخشی از هزینه راه اندازی کسب و کار)
برآورد قیمت خط تولید یا دستگاه‌ها و تجهیزات لازم پروژه (بخشی از هزینه راه اندازی کسب و کار)
برآورد تاسیسات زیر بنایی مورد نیاز پروژه (بخشی از هزینه راه اندازی کسب و کار)
براورد هزینه مواد و قطعات مصرفی پروژه (بخشی از سرمایه در گردش)
برآورد هزینه پرسنل و نیروی انسانی (بخشی از سرمایه در گردش)
برآورد هزینه آب و برق و یوتیلیتی‌های مصرفی (بخشی از سرمایه در گردش)
براورد درآمد‌های کسب و کار پس از بهره برداری
محاسبه نقطه سر به سر پروژه (حمل برخورد نمودار هزینه و درآمد)
برآورد صورت صود و زیان سال‌های بهره برداری
برآورد ترازنامه کسب و کار در سال‌های بهره برداری
برآورد صورت جریان وجوه نقد در سال‌های پس از بهره برداری
محاسبه دوره بازگشت سرمایه پروژه (PP)
محاسبه ارزش فعلی خالص پروژه یا NPV
محاسبه‌ی نرخ بازده داخلی پروژه یا IRR
تفسیر توجیه یا عدم توجیه اقتصادی پروژه

تا اینجا که با طرح توجیهی و سرفصل‌های طرح توجیهی آشنا شدیم بیاییم به تفاوت طرح توجیهی و طرح کسب و کار بپردازیم که سعی میکنیم به صورت مختصر آن را توضیح دهیم.

زمانی که ایده‌ای در ذهن یک کارآفرین شکل میگیرد بلافاصله نمیتوان برای آن یک طرح توجیهی جامع نوشت، چون ممکن است اصولا این ایده قابلیت تجاری سازی نداشته باشد؛ بنابراین در شروع کار ما باید یک بیزنس مدل برای آن تدوین کنیم. در واقع هدف بیزنس مدل آن است که بفهمد آیا آن ایده قابلیت تجاری شدن دارد یا نه؟ و اگر ایده قابلیت تجاری شدن را داشت برای آن مدل‌های ممکن سود سازی را تعریف میکنیم.
بیزنس پلن یا طرح کسب و کار چیست؟

وقتی برای یک ایده بیزنس مدل را نوشتیم و و قابلیت تجاری سازی آن و مدل‌های درآمد زایی آن مشخص شد نوبت آن است که بفهمین آیا پروژه سود ده است یا نه؟

برای انجام این کار یک بیزنس پلن یا طرح کسب و کار نیاز است. بیزنس پلن که در واقع هسته اصلی امکان سنجی نیز میباشد با بررسی درآمد‌ها و هزینه‌ها و محاسبه‌ی همان شاخص‌های مالی به این سوال پاسخ میدهد.

مثلا اگر در نهایت NPV پروژه مثبت شد یعنی پروژه سود ساز است و اگر منفی شد یعنی پروژه زیان ده است و اگر NPV دقیقا مساوی صفر شد میتوانیم بگوییم که پروژه مقبول است و بهتر است شاخص‌های دیگر را نیز چک کنیم؛ بنابراین طرح کسب و کار که معمولا حدود ۳۰ تا ۴۰ صفحه میباشد به عنوان هسته‌ی اصلی طرح توجیهی تدوین میشود تا مشخص شود که آیا پروژه سود ده هست یا نه.
اما طرح توجیهی دقیقا چیست؟

بعد از اینکه طرح کسب و کار را نوشتیم و مشخص شد که پروژه سود ده هست، نوبت به این میرسد که بدانیم آیا پروژه «سود مورد انتظار» ما را تامین میکند یا خیر؟

برای این منظور لازم است یک طرح توجیهی کامل نوشته شود که میتواند حجمی معادل چند صد صفحه داشته باشد.

در طرح توجیهی که پایه آن همان طرح کسب و کار است به تفصیل به بررسی شاخص‌های مالی و آنالیز مالی برای نرخ تنزیل محاسبه شده خواهیم پرداخت و گزارش نرم افزار کامفار و مطالعات بازار را نیز ضمیمه‌ی آن خوهیم کرد.

در نهایت اگر طرح توجیهی اثبات کند که پروژه توجیه اقتصادی دارد، این بدین معنیست که میتوان سود مورد انتظار خود را از پروژه مطالبه نمود.

البته این موضوعات بسیار عمیقتر و پیچیده‌تر از آن است که در این مطلب بتوان تمام ابعاد آن را باز نمود، اما در اینجا سعی کردیم به بیانی ساده تفاوت بیزنس پلن و طرح توجیهی و کاربرد هر کدام را توضیح دهیم.

حال به این موضوع میپردازیم که چه کسی صلاحیت این را دارد که طرح توجیهی ما را بنویسد؟

بهترین شرکت نوشتن طرح توجیهی و بیزنس پلن کدام است؟

اینکه از نظر توان تخصصی چه شرکتی توانایی تدوین طرح توجیهی یا بیزنس پلن شما را دارد که در پاسخ باید گفت شرکت و تیم‌های فنی که در درجه اول نیرو‌های متخصص و مسلط به مهندسی مالی و طرح نویسی و نرم افزار کامفار را دارند و در درجه بعد تجربه‌ی کافی در تهیه طرح توجیهی را داشته اند.

مضاف بر این موارد تیم طرح نویس شما باید کارشناس فنی و بازرگانی نیز داشته باشد تا بتواند در مواقع لزوم خط تولید‌های مناسب کار شما را شناسایی کرده و با مذاکرات خارجی اطلاعات سالم و دقیقی برای بخش فنی پروژه شما بدست آورد.

طرح نویسانی که صرفا تسلط نسبی به امور مالی دارند و از مسائل فنی و روش‌های اخذ پرفرما اطلاعی ندارند معمولا در طرح نویسی به سراغ کپی پیست کردن از پروژه‌های گذشته میکنند که این موضوع از نظر علمی بسیار آسیب زننده میباشد؛ بنابراین تیم طرح نویس شما باید تجربه و تخصص فنی + مهندسی مالی را در حد بسیار بالایی داشته باشد تا بتواند طرح شما را با متد حرفه‌ای و ضریب خطای کم تدوین کند.

چند نمونه از تیم‌های تخصصی و فنی طرح نویسی در کشور وبسایت‌های «کانون مشاوران صنعتی ایران» و «وبسایت گسترش کارآفرینی ایران» و همینطور «وبسایت فاز صفر» میباشند که همگی تحت مدیریت ایمان حبیبی از طرح نویسان مطرح کشور با سابقه کار تخصصی از سال ۸۳ تا امروز میباشند.

در صورت تمایل میتوانید از طریق لینک‌های بالای صفحه با کارشناسان این وبسایت‌ها تماس بگیرید.

حق الزحمه تدوین طرح توجیهی و مطالعات بازار چقدر است؟

قبل از اینکه بخواهیم راجع به حق الزحمه تدوین طرح توجیهی و مطالعات بازار رقمی را بگوییم باید از کارفرما پرسید که طرح را برای چه منظور و کاربردی نیاز دارد؟ اخذ مجوز و یا وام و یا اخذ زمین از منابع طبیعی و یا شهرک‌های صنعتی؟

موضوع دیگری که باید دانست این است که آیا اطلاعات فنی کار خود را دارد یا تامین این اطلاعات به عهده پیمانکار است؟

و نکته سوم اینکه آیا گرید و رتبه بانکی برای طرح توجیهی خود میخواهد یا نه!

تمام این موارد و موارد دیگر میتواند روی نرخ حق الزحمه تدوین طرح توجیهی و مطالعات بازار تاثیر بگذارد بنابراین برای اینکه دقیقا از قیمت نوشتن طرح توجیهی برای پروژه خود مطلع شوید با کارشناسان وبسایت گسترش کارآفرینی ایران از طریق لینک‌های اول صفحه تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید.

آیا میتوان از طرح توجیهی برای گرفتن وام بانکی بهره برد؟

در صورتی که طرح شما توسط یک تیم تخصصی و فنی مانند تیم‌های بالا تدوین شده باشد مضاف بر اینکه میتواند نقش تعیین کننده‌ای در فرآیند تصمیم گیری شما داشته باشد میتوانید جهت اخذ وام و تسهیلات بانکی و همینطور جهت اخذ مجوز آن را به بانک و یا سایر ارگان‌ها ارائه دهید.