انجماد بازار کار در اقتصاد‌های پیشرفته

به گزارش بازارکار به نقل ازروزنامه دنیای اقتصاد؛ بازار کار در اقتصاد‌های پیشرفته جهان در وضعیتی منجمد قرار گرفته است؛ کارفرمایان در برابر موجی از عدم‌قطعیت‌های ناشی از سیاست‌های تجاری دولت آمریکا، تحولات مالیاتی و گسترش هوش مصنوعی، از استخدام یا تعدیل نیرو خودداری می‌کنند و کارکنان نیز تمایل چندانی به تغییر شغل ندارند. این وضعیت، به گفته تحلیلگران، نشانه ورود بازار کار به یک چرخه «استخدام پایین، اخراج پایین» است؛ چرخه‌ای که رشد اشتغال را به پایین‌ترین سطح چند سال اخیر رسانده است.

بر اساس آمار رسمی، نرخ رشد سالانه اشتغال در سه‌ماهه منتهی به ژوئیه تنها ۵ درصد در آمریکا و ۴ درصد در دیگر اقتصاد‌های گروه هفت بوده است؛ ارقامی که به‌مراتب کمتر از سال ۲۰۲۴ است. شرکت‌ها، به‌جای کاهش نیرو، تصمیم گرفته‌اند ساختار موجود را حفظ کنند، اما از گسترش استخدام نیز پرهیز دارند. تهدید‌های ناشی از فناوری‌های نو، به‌ویژه هوش مصنوعی، و خطرات رشد منفی جهانی بر اثر جنگ تجاری دونالد ترامپ از عوامل اصلی این رویکرد محافظه‌کارانه محسوب می‌شوند.

به گزارش فایننشال تایمز، در ایالات متحده، رشد اشتغال در تابستان تقریبا متوقف شد و حتی در ماه ژوئن مشاغلی از بین رفت. به‌جز ژاپن، روند مشابهی در دیگر کشور‌های گروه هفت مشاهده می‌شود؛ در بریتانیا اشتغال حقوق‌بگیری در یک سال گذشته حدود نیم درصد کاهش یافته است. رئیس فدرال رزرو، جروم‌پاول، ماه گذشته گفت: «وارد دوره‌ای از تحولات عظیم شده‌ایم و بنگاه‌ها منتظرند ببینند اوضاع چگونه پیش می‌رود. «همزمان، بنگاه‌های کاریابی از تردید روزافزون متقاضیان خبر می‌دهند. مدیر مالی شرکت بریتانیایی «هیز» می‌گوید: کارفرمایان با احتیاط بیشتری استخدام می‌کنند و حقوق پیشنهادی کاهش یافته است، در حالی که بسیاری از کارکنان از دست دادن امنیت شغلی و افزایش رفت‌وآمد را از پیامد‌های تغییر شغل می‌دانند.

اگرچه جابه‌جایی در بازار کار برای جوانانی که در آغاز مسیر حرفه‌ای خود هستند، دشوار است، اما نشانه‌ای از موج اخراج‌های گسترده دیده نمی‌شود. نرخ بیکاری در بسیاری از کشور‌های اروپایی همچنان در سطح پایین تاریخی قرار دارد و در آمریکا، بریتانیا و آلمان نیز افزایش اندکی داشته است. حتی در این کشور‌ها برخی کارفرمایان از کمبود نیروی کار شکایت دارند.

با این حال، بانک‌های مرکزی در تشخیص علت این سکون دچار تردیدند: آیا کاهش تقاضا دلیل اصلی است یا عوامل ساختاری مانند پیر شدن جمعیت، تغییرات مهاجرتی و سبک زندگی؟ برخی مقامات فدرال رزرو از جمله میشل بومن هشدار داده‌اند که اگر شوکی به اقتصاد وارد شود، بازار کار ممکن است وارد فاز «تضعیف سریع و قابل‌توجه» شود. در مقابل، آوستن گولزبی، رئیس فدرال رزرو شیکاگو، کاهش رشد اشتغال را الزاما نشانه ضعف نمی‌داند و آن را ناشی از بازنشستگی نسل «بیبی‌بومرز» (متولدین ۱۹۶۴ـ۱۹۴۶) محدودیت‌های مهاجرتی دولت ترامپ می‌داند.

داده‌های شبکه اجتماعی «لینکدین» نیز تصویر مشابهی ارائه می‌دهد؛ نرخ تغییر شغل در آمریکا، بریتانیا، کانادا و استرالیا حدود ۲۰ درصد کمتر از پیش از همه‌گیری کروناست و در فرانسه و آلمان نیز کاهش دو رقمی داشته است. به گفته تحلیلگر اقتصادی لینکدین، این رکود نتیجه «پس‌لرزه‌های همه‌گیری» است؛ زمانی که پس از موج استخدام گسترده، افزایش نرخ بهره بانک‌های مرکزی روند جذب نیرو را معکوس کرد.

با وجود کندی رشد اقتصادی و تداوم عدم‌قطعیت‌ها، نرخ اشتغال بالا و کمبود نیروی کار در کشور‌های توسعه‌یافته همچنان مشهود است. استفانو اسکارپتا، مدیر بخش اشتغال سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، ریشه بخشی از این پدیده را در ساختار جمعیتی می‌داند: جمعیت پیرتر، تحرک جغرافیایی کمتر و تمایل محدود به تغییر شغل. به گفته او، «اروپا در حال پیر شدن است و همین امر تحرک نیروی کار را به‌طور بنیادین کاهش داده است.»