تازه ها
زندگی روزمره زنان در ایران امروز؛ چالش‌ها و فرصت‌ها
روایت زنانی که در فضای آنلاین، شغل ساختند
در دنیایی که مرز‌های جغرافیایی کم‌رنگ‌تر از همیشه شده‌اند، زنان ایرانی نیز با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی توانسته‌اند مسیر تازه‌ای برای استقلال و اشتغال خود ترسیم کنند.
زندگی روزمره زنان در ایران بازتابی از تعامل پیچیده میان فرصت‌ها و محدودیت‌هاست؛ فضایی که هم امکان رشد و مشارکت را فراهم می‌کند و هم با چالش‌های ساختاری، اجتماعی و فرهنگی مواجهه است. زنان امروز با نقش‌های متنوع در خانواده، محیط کار و جامعه، با واقعیت‌هایی روبه‌رو هستند که گاه محدودیت‌ها را برجسته می‌کند و گاه توانمندی‌ها و خلاقیت‌های آنها را به نمایش می‌گذارد. تحلیل این واقعیت‌ها نه تنها تصویری دقیق‌تر از وضعیت زنان ارائه می‌دهد بلکه نشان می‌دهد که قوانین، سنت‌ها و فرهنگ عمومی چگونه زندگی روزمره آنها را شکل می‌دهند.
این ضرورت باعث شد تا پژوهش ایرنا در پرونده‌ای با عنوان «زندگی روزمره زنان در ایران امروز؛ چالش‌ها و فرصت‌ها» به شناسایی و تحلیل وضعیت پیش‌روی زنان ایرانی در جامعه معاصر بپردازد. محور‌های اصلی بررسی شامل حقوق قانونی و سیاسی، وضعیت اقتصادی، ابعاد اجتماعی و فرهنگی، سلامت و امنیت و نحوه نمایش زنان در رسانه‌ها و فرهنگ عمومی است. با بهره‌گیری از مصاحبه‌ها، گزارش‌های پژوهشی و داده‌های میدانی، این پرونده تصویری جامع و واقع‌گرایانه از زندگی زنان امروز ارائه می‌دهد و مسیر‌های احتمالی برای ارتقای مشارکت و توانمندسازی آنها را روشن می‌سازد.
«انتخابی که نباید اجبار باشد؛ اشتغال یا مادری؟»، «از سکوت تا صدا؛ روایت زنان در سینمای ایران» و «هزارش ماتم و یک دم عروسی» گزارش‌هایی است که تاکنون در ارتباط با این پرونده منتشر شده است. در گزارش پیش‌رو پژوهشگر ایرنا با چند تن از زنان فعال در حوزه اینستاگرام مصاحبه کرده که در ادامه می‌خوانید:
آموزش آنلاین، می‌تواند عدالت آموزشی را برقرار سازد
سمیرا، بلاگر آموزش زبان انگلیسی ار جمله کسانی است که توانسته در فضای اینستاگرام با خلاقیت و تولید محتوا اشتغال‌زایی و درآمدزایی کند. در ذیل صحبت‌های این بلاگر را می‌شنویم.
فضای مجازی چه فرصت‌هایی برای شما فراهم کرده است؟
سمیرا: سال‌ها در آموزشگاه‌های خصوصی تدریس کرده بودم، اما محدود به یک منطقه و موسسه بودم. وقتی آموزش آنلاین را شروع کردم، فهمیدم که می‌توانم فعالیتم را منحصر به یک موسسه و یا منطقه نکنم. چون ماهیت آموزش آنلاین هم همین هست؛ یعنی هر کسی از هر جایی و هر شهری می‌تواند در کلاس حضور پیدا کند و فاصله در این فضا معنا ندارد. تنها چیزی که در این فضا مهم است داشتن اینترنت پرسرعت و امکانات خوب است.
باید بگویم که فعالیت مجازی من آنقدر در طی سال‌ها رشد کرده که اکنون شاگردانی از شهر‌های دور و نزدیک دارم. در واقع، به نظر من فضای آنلاین توانسته و می‌تواند عدالت آموزشی را برقرار سازد و مشکل دسترسی افراد به امکانات را از بین ببرد. گاهی هم آموزش‌ها را به صورت آفلاین در اختیار شاگردانم قرار می‌دهم تا بتوانند در مواقع بیکاری و آزاد از آن استفاده کنند. حتی خود آموزش در فضای آفلاین هم یک فعالیت مستقل و درآمدزا است که خیلی از افراد توانسته‌اند در قالب یک پیکیج، مجموعه آموزشی خود را ارایه کنند.
چگونه توانستید در فضای مجازی اشتغال‌زایی کنید؟
سمیرا: ابتدا صفحه‌ای در اینستاگرام و کانالی در تلگرام راه‌اندازی کردم، بعد از اضافه شدن مخاطبان و فالوور‌ها تصمیم گرفتم کارم را وسیعتر کنم. وقتی تعداد فالوورهام بیشتر شد تصمیم گرفتم یک نفر مدیر صفحه پیدا کنم. به مرور با دوستانی در حوزه عکاسی و فیلمبردار و تدوبن‌گر آشنا شدم که هم مرا راهنمایی کردند و هم در ابتدای کار به دلیل نداشتن بودجه لازم به صورت رایگان کمکم کردند تا اینکه فعالیتم گسترده‌تر شده و الان حتی چند نفر را نیز به عنوان مدرس و مدیر صفحه به کار گرفته‌ام. در واقع توانسته‌ام حتی در سطح خرد کارآفرینی داشته باشم و از این نظر به خودم می‌بالم.
چگونه توانستید درآمدزایی کنید؟
سمیرا: درآمد من حاصل از ارائه کلاس به صورت آنلاین و بعد فروش یکسری دوره‌های آموزشی است که به صورت آفلاین در اختیار افراد قرار می‌گیرد. علاوه بر این، برگزاری دوره‌های فشرده و پیشرفته آیلتس هم توانسته در این زمینه بکار بیاید. حتی توانسته‌ام در مدت زمانی کوتاه افرادی را برای شرکت در آزمون‌های زبان خصوصاً در دوره دکتری که به مدرک زبان نیاز دارند، آماده کنم. باز هم تاکید می‌کنم که آموزش این دوره‌ها هم به صورت آنلاین و هم به صورت آفلاین بوده است.
با چه چالش‌هایی در این حوزه روبه‌رو بودید؟
سمیرا: یکی از چالش‌های بزرگ من حفظ کیفیت آموزشم است. چون کلاس‌های حضوری نیستند و در واقع افراد را نمی‌بینیم بنابراین باید فضای کلاس را مهیج نگهداریم تا بتوانیم مخاطبان خود را داشته باشیم. برای داشتن کلاس جذاب و شاداب با افرادی فعال در این زمینه گفت‌و‌گو و از راهنمایی‌های آنها استفاده کرده‌ام. برای مثال سعی کرده‌ام گاهی و در برخی روز‌ها از چالش‌های هفتگی و بحث آزاد استفاده کنم که جوابگو هم بوده است و افراد زیادی از آنها استقبال کرده‌اند. یعنی بازخورد خوبی از این کلاس‌ها گرفته‌ام.
چالش اصلی، تغییر سریع برند‌ها و ترند‌ها در فضای مجازی است
هستی، طراح لباس از نحوه اشتغال‌زایی و درآمدزایی خود در فضای اینستاگرام چنین می‌گوید: من در دبیرستان رشته طراحی دوخت خواندم و در دانشگاه همین مسیر را ادامه دادم. همیشه رویای بهترین طراح لباس بودن را در سر داشتم، اما همانطور که می‌دانید رشته ما رشته کم خرجی نیست و برای راه انداختن یک کسب و کار درست و حسابی باید سرمایه داشت تا اول بتوانیم تجهیزات آن را تهیه کنیم و بعد بتوانیم مغازه‌ای را برای ارایه کار خود اجاره کنیم. من واقعا بودجه چنین کاری را نداشتم و نمی‌توانستم مغازه اجاره کنم یعنی نه سرمایه آن را داشتم و نه کسی بود که به من کمک کند؛ بنابراین فضای مجازی اینستاگرام مثل یک ویترین عمل کرد. کارهایم را کم کم در صفحه‌ام به نمایش گذاشتم. وقتی دیدم دوستانم و اطرافیانم از مدل‌هایم خوششان آمده و حتی استقبال می‌کنند که برایشان لباس بدوزم، به این فکر افتادم تا صفحه‌ام را پر رونق‌تر کنم تا بتوانم فالوور و مخاطبان بیشتری جذب کنم و به واسطه آن مشتریان بیشتری هم داشته باشم. در این فضا مدل‌ها و ایده‌هایم را به نمایش گذاشتم و مخاطبان زیادی هم پیدا کردم.
چگونه توانستید در فضای مجازی اشتغال‌زایی کنید؟
هستی: در ابتدا تعداد سفارش‌هایم اندک بود رفته رفته وقتی کارهایم بیشتر می‌شد و بیشتر در معرض نمایش قرار می‌گرفت بر تعداد سفارش‌دهندگانم افزوده می‌شد. با افزایش تعداد سفارش دهندگام به این فکر افتادم که اتاقم را اخصاص به کارم بدهم. در این بین از دوستان هم دوره هم استفاده کردم و از آنها خواستم که در انجام سفارش‌ها کمک کنند تا به موقع کار‌ها را تحویل بدهیم. الان توانسته‌ام فضای کارم را از اتاقم به مغازه‌ای در محله‌مان انتقال بدهم. یعنی به طور همزمان هم به صورت مجازی و هم به صورت حضوری توانسته‌ام مشتریانم را جذب کنم. حتی به کسانی که به صورت انلاین صفحه‌ام را بازدید می‌کنند پیشنهاد می‌دهم برای انجام سفارش حضوری در مغازه‌مان حضور پیدا کنند.
چگونه توانستید در این فضا درآمدزایی داشته باشید؟
هستی: همانطور که گفتم فعالیتم را از حالت مجازی به صورت حضوری و در فضای واقعی گسترش دادم. به مرور تعداد فالوور‌ها و سفارش‌هایم افزوده شد. بطوریکه خریدارانی از هر شهر برای انجام کار به من سفارش می‌دادند. گاهی هم کار تبلیغاتی برای برخی برند‌ها انجام می‌دادم. چون تعداد فالوورهایم بیشتر شده بود برند‌های مطرح در حوزه کیف و کفش بهم پیشنهاد می‌کردند تا در مقابل دریافت مبلغی مشخص، کار تبلیغاتی آنها را هم انجام بدهم؛ بنابراین گاهی برای تبلیغ محصولات آنها هم محتوا تهیه و تولید می‌کردم.
برای انجام فعالیت‌تان با چه چالش‌ها و مشکلاتی رو به رو بوده‌اید؟
هستی: چالش اصلی، رقابت شدید و تغییر سریع ترندهاست. هر روز بلاگر جدیدی وارد این حوزه می‌شود و باید همیشه نوآور بود. گاهی فشار روانی زیادی برای دیده‌شدن وجود دارد. از نظر فنی هم مشکلات ارسال سفارش‌ها، تأخیر پستی یا نارضایتی مشتریان گاهی باعث بحران می‌شود.
آرزوی کودکی زمینه‌ساز کارآفرینی شد
الهام از دیگر زنان بلاگری است که توانسته کسب و کار موفقی در فضای مجازی به راه بیندازد. او بلاگر آشپزی خانگی و غذا‌های محلی است.
فضای مجازی چه فرصت‌هایی توانسته برای شما فراهم کند؟
الهام: من از کودکی به آشپزی علاقه داشتم و هیچ وقت هم فکر نمی‌کردم روزی علاقه‌ام سبب شود کسب و کاری در آن زمینه به راه بیندازم. فضای مجازی به من این امکان را داد را که بدون نیاز به مغازه، توانایی‌هایم را به نمایش بگذارم. در ابتدا محتوا‌هایی از غذا‌های محلی برخی شهر‌ها را که از نحوه پختن‌شان اطلاع داشتم را به نمایش گذاشتم. کم کم با افزایش تعداد بینندگان و مخاطبان سعی کردم آشپزی را گسترش دهم و مخصوصا به درست کردن غذا‌های محلی تمرکز کنم. زیرا تجربه‌ام و دیدن بازخوردهایم نشان داد که علاقه مردم به پختن و استفاده از غذا‌های محلی شهر‌های مختلف بیشتر از غذا‌هایی مانند فست‌فود و یا مدرن و امروزی است.
چگونه توانستید اشتغال‌زایی کنید؟
الهام: وقتی مخاطبان بیشتر شدند، تقاضا هم بالا رفت. دیگر نمی‌توانستم همه ویدئو‌ها را خودم بسازم. شروع کردم به دعوت از خانم‌های خانه‌دار محلی که مهارت خیاطی یا فیلم‌برداری داشتند. یکی کار ویدئو را انجام می‌داد، یکی طراحی ظروف را و دیگری تست نهایی.
چگونه توانستید درآمدزایی کنید؟
الهام: یکی از منابع درآمدهایم همین پختن غذا‌های محلی و فروش آنها است. سفارش‌ها را به صورت آنلاین دریافت می‌کنیم و به درب منازل تحویل می‌دهیم. یکی دیگر از منابع درآمد‌ها قبول سفارش‌های تبلیغاتی است. از تبلیغ لوازم آشپزخانه ایرانی تا فروش فایل‌های آموزش غذا‌های محلی تا همکاری با برند‌های روغن و ادویه.
ایرنا: برای راه‌اندازی کسب و کار خود در فضای مجازی با چه چالش‌ها و مشکلاتی مواجهه بوده‌اید؟
الهام: اولین مشکل برانگیختن حس اعتماد مردم به محصول است. اینکه ثابت کنیم مواد اولیه‌ای که در تهیه غذا استفاده می‌کنیم درجه یک و عالی هستند یا حتی غذایی که تحویل آنها می‌دهیم تازه است و غذای مانده از روز‌های قبل نیست.
دومین مشکل نگهداشتن مشتریان است. از آنجاییکه قیمت وسایل و مواد اولیه با توجه به تورم و شرایط اقتصادی تغییر می‌کند، قاعدتاً قیمت غذا‌های تهیه شده هم افزایش می‌یابد. به همین دلیل نحوه حفظ مشتری و در نظر گرفتن قیمت مقرون به صرفه امر بسیار مهمی در کار‌هایی مانند کار ما است. مورد دیگر رقابت با سایر بلاگر‌های فعال در این حوزه است؛ یعنی آنقدر باید غذا‌های متنوع و جالب تهیه کرد که بتوان با افراد فعال در این حوزه رقابت کرد و مخاطبان خود را حفظ کرد.
ارسال نظرات