طبیعت گردی آذربایجان‌غربی؛ صنعتی سبز و امروزی با اقبال بی‌نظیر گردشگران

طبیعت گردی که این روزهای با نامهای مختلفی از جمله بوم گردی، گردشگری کشاورزی و چندین نام دیگر و در زیر شاخه های متنوعی مورد اقبال عمومی است زمینه ای مناسب است تا در کنار آن اقتصاد و معیشت خانواده های روستایی نیز تقویت شود.
به گزارش ایرنا در مسیری که به روستای امام زاده طی کردم وقتی وارد مزرعه ای پر از چند غاز و پرنده شدم؛ هیچ گاه فکر نمی کردم که به این میزان به من خوش بگذرد؛ در یک سو گله ای از غازها در حرکت و سرو صدا بودند و در سمتی دیگر بوقلمون ها از دیدن من و خانواده شوک زده بودند و سر و صدا می کردند.
زندگی در هر مزرعه ای با نام واحدهای بوم گردی که به من پیشنهاد می شد، تجربیات و گزینه های بسیاری برای من داشت و البته هزینه آن به اندازه هزینه اقامت در یک هتل نبود.
زمان اقامت در هر خانه روستایی و مزرعه که از طرف مالکان این مکان ها پیشنهاد می شد، حداقل ۲ تا ۳ روز بود؛ با این حال تا یک هفته نیز می شد در مزارع اسکان گرفت.
بعضی از این خانه ها اقداماتی را برای راحت تر بودن گردشگران در هنگام اقامت انجام داده بودند. به عنوان مثال، اتاقی با یک کولر گازی، یک تلویزیون دارای شبکه های تلویزیونی و تختی راحت و سنتی را برای گردشگران فراهم کرده بودند اما به میزان یک هتل سه ستاره پول می گرفتند.
در کنار تمام این امکانات منظره ای زیبا را می شد از بالکن خانه تماشا کرد و صبح ها هوای پاک روستا را استشمام کرد و صدای خروس ها را هم شنید که به عنوان ساعت قدیمی مردم منطقه موقع طلوع خورشید آواز می خواندند.
در این اقامتگاه روستایی خبری از تخت خواب هم نبود، هر چند مبل کوچکی شاید در گوشه ای پیدا می شد، در حقیقت انتظاری که از این اقامتگاه ها می توان داشت، نباید همانند هتل ها باشد.
باید بگویم بسیاری از گردشگران مثل فرزندان خانواده خودمان فکر می کنند که اتاق هایشان در این مزارع و خانه ها باید همانند خانه های خودشان مبله شده و بسیار راحت باشد و امکانات و تکنولوژی های جدید را داشته باشد. در صورتی که این تفکر اشتباه است.
به نظرم لازم است به زندگی روستایی و فرهنگش احترام بگذارید و انتظاراتتان را با این مکان تطابق دهید واز زمانی که در روستاها سپری می کنیدنهایت بهره را ببرید.
میزبان خانواده من، بسیار مهربان بود و تمام سعی خود را می کرد تا با امکاناتی که داشت مایحتاج من را به عنوان مهمان و گردشگر فراهم آورد.
در بعضی مواقع، به رغم اینکه تقاضای شام نمی کردیم به میز شام خانوادگی میزبان دعوت می شدیم تا از جمعی صمیمی و گرم همراه با غذاهای پخته شده از محصولات کشاورزی مزرعه کوچکشان هم لذت ببریم.
یادمان نمی‌رود در همان اطراف در روز دوم اقامت یک چوپان به پسرم اجازه داد تا به کمکش برود و با چوب که به دستش از گوسفندانش مراقبت کند و دنبالشان بدود هنوز شادابی حاصل از این کار از خاطره های او پاک نشده است.
پختن رب خانگی و شیره انگور و آش دوغ محلی در مزرعه و پختن نان و آویزان کردن پاهایمان در داخل تنور هم برای خود تعریفی دیگر دارد که اگر شما هم به عنوان گردشگر زمانی به روستاها و مزارع ارومیه بروید، حتما می توانید از این امکانات بهره ببرید.
زمان برداشت محصول در شهریور ماه بهترین زمان مسافرت برای ما بود هم هوا خنک بود و هم همه جا زیبا و مزارع پر از نعمت های الهی بودند از گندم و سیب گرفته تا انگور و گوجه فرنگی.
جشنواره ای به نام انگور هم در این موقع در این شهر در کنار ساحل دریاچه ارومیه در حال برگزاری بود که کلی محصولات محلی را میشد در این مکان یافت و تهیه کرد.
برداشت محصول یکی از جاذبه های گردشگری کشاورزی برای ما در مدت اقامت مان در ارومیه بود که با گرفتن عکسهایی از خرمن زارها و باغهای انگور و اقاماتگاه بوم گردی روستاییمان رقم خورد.
تمامی اینها خاطره یک روج پزشک اهل اصفهان بود که در گفت و گویی کوتاه در قطار برای دوستانش تعریف می کرد و همه در سکوت نظاره گر طعم شیرین گردش تابستانه او بودند که در روستای قطورلار ارومیه در مزرعه ای آن را چشیده بودند.
مالک مزرعه برایمان آشنا بود چون چندین بار برای تهیه گزارش در زمینه تغییر کاربری اراضی زراعی به روستایی واقع در هشت کیلومتری شهرستان ارومیه در مسیر روستای امامزاده رفته بودم و مصمم شدم تا برای دیدن مزرعه و اقامتگاهی که فراهم کرده اند به روستایشان همراه با خانواده سری بزنم.
پذیرایی از گردشگران در واحد های بوم گردی در داخل مزارع و باغ ها استفاده بهینه از فضا است
خانم معصومه باقری مالک این زمین کشاورزی بوده که در اقامتگاه بوم گردی خود پذیرای مسافران است؛ وی در این مزرعه کوچک با یک اتاق زیبای سنتی پذیرای مهمانان و گردشگرانی است که به شهر ارومیه سفر می کنند.
وی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا که دراین محیط دلنشین انجام شد، گفت: این مزرعه ابتدا برای استفاده شخصی بود ولی با توجه به پیشنهادی که همسرم دادند تصمیم گرفتم به یک واحد بوم گردی تبدیل کنیم تا با توجه به فضای موجود استفاده بهینه ای هم از این محیط داشته باشیم.
باقری با اشاره به اینکه تسهیلات بانکی در این زمینه بسیار کمک حالشان بوده، اظهار کرد: در سال ۱۳۹۸ برای تبدیل این واحد به یک واحد گردشگری اقدام به اخذ وام به مبلغ سه میلیارد ریال به صورت کم بهره با چهار درصد کارمزد کردیم و بعد از چهارسال امسال ۲۰۰ نفر را میزبانی کردیم.
وی با بیان اینکه علاقه به این نوع میزبانی و فرهنگهای مختلف یکی از علتهای اصلی برای ایجاد این واحد بود، گفت: هرچند ۳۵ میلیارد ریال از ابتدای شروع کار تا بحال هزینه کرده اند ولی در روزهای تابستان تقاضا برای حضور در این باغ مزرعه بحدی است که خانواده ها و اعضای تورهای گردشگری تا چند روز اضافه هم دوست دارند در محیط اقامت داشته باشند و این موضوع بر هزینه های انجام شده می چربد.
این بانوی ارومیه ای که شغل معلمی هم در کنار میزبانی از گردشگران را انجام می دهد، معتقد است آشنایی کودکان و نوجوانان با فرهنگ و آداب رسوم همدیگر در این سفرها می تواند به حفظ فرهنگ بومی هر منطقه و انتقال آن کمک کند.
وی هزینه هر شب اقامت در این واحد به ازای هر نفر را بین ۲ تا چهار میلیون ریال بیان کرد و افزود: با توجه به ایام پیک مسافرت نرخ های اقامتی متفاوت است ولی سعی می کنیم مسافران ما راضی باشند.
۳۷ اقامتگاه بوم‌گردی در آذربایجان‌غربی فعال است
مدیر اقامتگاه‌های بوم‌گردی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی گفت: ۳۷ اقامتگاه بوم‌گردی در ۱۲ شهرستان استان فعال بوده و پرونده های دیگری نیز در این خصوص در حال بررسی است.
ودود فخاری افزود: شهرستان‌های ماکو، خوی، سلماس، ارومیه، نقده، پیرانشهر، سردشت، مهاباد، تکاب، شاهین دژ، اشنویه و بوکان میزبان اقامتگاه های بوم گردی بوده و همواره پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور و حتی برخی کشورهای همسایه هستند.
شهرستان‌های ماکو، خوی، سلماس، ارومیه، نقده، پیرانشهر، سردشت، مهاباد، تکاب، شاهین دژ، اشنویه و بوکان میزبان اقامتگاه های بوم گردی بوده و همواره پذیرای گردشگران از نقاط مختلف کشور و حتی برخی کشورهای همسایه هستند.
وی ادامه داد: سردشت به دلیل برخورداری از روستاهای بکر، آبشار شلماش، جنگل و طبیعت بکر دارای ۹ واحد اقامتگاه بوم‌گردی بوده و بیشترین تعداد را در این خصوص در آذربایجان غربی به خود اختصاص داده است.
۶۵ درصد اقامتگاه‌های بوم‌‎گردی آذربایجان غربی در سردشت، تکاب و ارومیه قرار دارد
مدیر اقامتگاه‌های بوم‌گردی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی اضافه کرد: پس از سردشت، تکاب با هفت واحد و ارومیه با پنج واحد بیشترین اقامتگاه بوم گردی را در خود جای داده اند.
در این سه شهرستان نزدیک به ۶۵ درصد اقامتگاه‌های بوم‌‎گردی استان وجود دارد که جا دارد در دیگر شهرستان ها نیز وضعیت مشابهی را شاهد باشیم.
فخاری گفت: امروز گردشگران دیگر اقبال چندانی به هتل های چند ستاره نداشته و ماندن در اقامتگاه های بوم گردی را که دردل طبیعت و روستاها قرار گرفته اند، برای گردش انتخاب می کنند آنها در این اقامتگاه ها دیدن زندگی ساده روستایی و عشایری، غذاهای محلی و آداب و رسوم مختلف را بر هر تفریحی ترجیح می دهند.
آذربایجان غربی دارای ۴۵ روستای هدف گردشگری و آثار تاریخی و فرهنگ کهن است
مدیر اقامتگاههای بوم گردی آذربایجان غربی ادامه داد: این استان دارای ۴۵ روستای هدف گردشگری و آثار تاریخی و فرهنگ کهن است؛ روستاها و مناطقی چون سیلوانای ارومیه، باغچه جوق ماکو، روستای چورس خوی و روستاهای متعدد دیگر که به دلیل برخورداری از فرهنگ و آداب و رسوم می توانند گردشگران طبیعت را به سوی خود فرا بخوانند.
وی با بیان اینکه ۳۵ درصد جمعیت استان در روستاها زندگی می کنند، گفت: روستاها و زیبایی های موجود در آن از جمله مولفه های صنعت بوم گردی است.
مدیر اقامتگاههای بوم گردی آذربایجان غربی ادامه داد: همجواری با چند کشور و مرزی بودن استان ظرفیت دیگری برای شکوفایی صنعت بوم گردی است و می تواند گردشگران بی شماری از کشورهای همجوار را جذب کند.
فخاری تاکید کرد: رونق صنعت بوم گردی استان نیازمند تقویت زیر ساخت ها، سیستم حمل و نقل، امنیت و امکانات متعدد دیگر است که همه اینها به تنهایی از عهده میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برنمی آید بلکه سایر دستگاه های اجرایی باید برای تحقق این مهم همراه با میراث فرهنگی باشند.
وی با بیان اینکه ۱۳۰ هزار نفر جزو جمعیت عشایری آذربایجان غربی بوده و می توان پذیرای گردشگران زیادی در این حوزه بود، افزود: تولیدات عشایر نظیر لبنیات و سبک زندگی مثل شیر دوشی، پشم چینی، روغن گیری، قالی بافی، نوع پوشاک و آداب و رسوم ظرفیتی برای پذیرش بوم گردها و گردشگران است.
جاذبه‌های کشاورزی به کمک توسعه گردشگری آذربایجان‌غربی می آید
جاذبه های کشاورزی در نقاط مختلف آذربایجان‌غربی با امضای تفاهم‌نامه‌ای بین مدیران کل جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین مدیرعامل نظام مهندسی کشاورزی به کمک توسعه صنعت گردشگری در استان می آید.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی گفت: امروزه گردشگری به‌عنوان یک صنعت سبز مورد توجه کشورها قرار گرفته است چرا که با سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌توان درآمد زیادی را کسب کرد.
مرتضی صفری افزود: آذربایجان غربی با داشتن ظرفیت‌های بی‌نظیر می تواند نقش مهمی در حوزه گردشگری ایفا کند و از جمله مزیت‌های استان در حوزه گردشگری می‌توان به وجود بناهای تاریخی و طبیعت بکر و گردشگری کشاورزی آن اشاره کرد.
وی ادامه داد: گردشگری کشاورزی یکی از انواع جذاب گردشگری بوده و در روستاها با توسعه واحدهای بوم‌گردی و ایجاد مراکز تفریحی می‌توان به رونق هر چه بیشتر این نوع گردشگری در آذربایجان غربی کمک کرد.
صفری اضافه کرد: آذربایجان غربی از جمله معدود استان‌های کشور بوده که برای توسعه گردشگری کشاورزی اقدام به امضای تفاهم‌نامه با سازمان جهاد کشاورزی استان کرده و امید است این تفاهم‌نامه گام مهمی برای توسعه گردشگری کشاورزی باشد.
وجود مناطق عشایرنشین و ایجاد بازارچه‌های روستایی و عشایری ظرفیت مناسبی برای گردشگری کشاورزی استان است
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در زمینه گردشگری کشاورزی و طبیعت گردی اظهار کرد: این استان با توجه به داشتن انواع باغ‌های میوه ظرفیت بالایی برای برگزاری انواع جشنواره‌های کشاورزی را دارد و در این راستا باید همکاری و تعاملات سازمان جهاد کشاورزی با اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی افزایش یابد.
خسرو شهبازی افزود: از آنجایی که اغلب اشتغال مردم در این استان در حوزه کشاورزی بوده و همین موضوع فشار زیادی بر روی منابع طبیعی استان می‌آورد، باید با توسعه گردشگری کشاورزی، از بار اشتغال کشاورزی استان کاسته و به‌سمت گردشگری کشاورزی سوق داد.
وی با بیان اینکه ایجاد مراکز تفریحی در اطراف استخرهای پرورش‌ ماهی می‌تواند موجب جذب گردشگر در این حوزه شود، ادامه داد: وجود مناطق عشایرنشین، ایجاد بازارچه‌های روستایی و عشایری، ایجاد مراکز اقامتی در کنار باغ های میوه چندهکتاری استان می‌تواند از جمله جاذبه‌های گردشگری کشاورزی در آذربایجان غربی باشند.
به گزارش ایرنا، آذربایجان غربی صدها هزار هکتار باغ و اراضی کشاورزی دارد که می توان از این ظرفیت در راستای توسعه گردشگری نیز بهره برد.
بوم گردی از جمله موارد مهمی است که زمینه ساز گردشگری به شمار می رود که البته به نظر می رسد هنوز به شکل کامل از این ظرفیت در آذربایجان غربی بهره برداری نشده است.