کارآفرینی در عسلی‌ترین روستای ایران

تورج مرادی از «کفراج» که عسلی‌ترین روستای ایران است، توانسته با تولید بیش از ۱۰ تن عسل در ۲۰۰ کلونی به عنوان برترین تولیدکننده عسل در کشور شناخته شود، کارآفرینی که با ایجاد اشتغال برای چندین جوان بدنبال برندسازی و صادرات است.

در دامن پرسخاوت کوه گرین شهرستان دلفان روستای کفراج واقع شده که اهالی آن با پیشه زمبورداری بیشترین تولیدکننده عسل در کشور محسوب می‌شوند.

در کفراج که عسلی‌ترین روستای ایران است، برخی زنبورداران با تکیه بر علم و دانش و همچنین فناوری روز اقدام به تولید عسل، موم و ژل رویال کرده و رکورد‌های دست نیافتنی را به ثبت رسانده‌اند.

تورج مرادی؛ زنبوردار نمونه کشوری که رکوردار تولید عسل از یک کلونی ۷ طبقه با یک ملکه است، بهره‌گیری از علم بروز و استفاده از تجارب اساتید را راز موفقیت خود می‌داند و معتقد است زنبورداری سنتی با توجه به تغییرات اقلیمی در کشور دیگر جوابگو نیست.

این چهره شناخته شده در صنعت زنبورداری با کار و تلاش شبانه‌روزی در زمینه اصلاح و به‌گزینی زنبور توانسته از هر کلونی بیش از ۱۵۶ کیلوگرم عسل تولید کند.

مرادی که با تولید بیش از ۱۰ تن عسل در ۲۰۰ کلونی به عنوان برترین تولیدکننده عسل در کشور شناخته شده است، نژاد خوب، ملکه جوان، دما، تغذیه، چراگاه و مدیریت خوب را از مهمترین مولفه‌های موفقیت یک زنبوردار می‌داند.

با تورج مرادی، زنبورداری که رکورد دار تولید عسل در کشور است، لحظاتی را به گفتگو نشستیم که ماحصل آن را می‌خوانید.



پیشه اغلب اهالی کفراج زنبورداری است، علاقه‌مندی شما به زنبورداری به همین سبب برمی‌گردد؟

از وقتی یادم می‌آید پدر و برادرهایم را در کنار کندو‌های زنبور دیده‌ام، پدرم ۵۰ ساله است که با عسل دهان ما را شیرین کرده و رزق خانواده را از پرورش زنبورعسل تامین می‌کند.

از همان کودکی با پدر و برادرهایم به سر مزرعه رفته و به دقت به کارهایشان نگاه می‌کردم، آن زمان‌ها مثل الان که خشکسالی نبود، دشت‌های کفراج پر بود از گل و پرورش زنبور عسل بیش از آنکه شعل باشد، عشق مردم منطقه محسوب می‌شد.

به‌تبع من نیز با گرفتن دیپلم به سراغ حرفه پدری رفته و کارم را با چند کندو به طور مستقل شروع کردم، با این تفاوت که از همان ابتدا دوست داشتم این صنعت را به شکل حرفه‌ای و با استفاده از علم روز ادامه دهم.

با توجه به تغییرات اقلیمی، زنبورداری سنتی در برخی جوامع همچون ایران دیگر جواب نمی‌دهد، این موضوع چشم‌انداز‌های شما به صنعت زنبورداری را تغییر داد.

بله، همین‌طور است. نوع نگاه به صنعت زنبورداری در ایران سنتی است و مولفه‌های این نگاه دیگر به درد زنبوردار نمی‌خورد، در گذشته شرایط خوبی بر فضای چراگاه‌های کشور و حتی لرستان فراهم بود، شرایط آب و هوایی مطلوب و بارش‌های منظم و فراوان همگی به نفع زنبوردار بود، اما اکنون و با تغییر شرایط دیگر ادامه این صنعت به شکل سنتی جوابگوی نیاز‌های بشری نیست.

با وجود مدرک دیپلم، اما به شکل مدرنیزه و با بکارگیری روش‌های بروز اقدام به تولید عسل می‌کنید، این موفقیت نیازمند تحصیلات دانشگاهی است یا کسب تجربه چندین ساله؟

قطعا علم داشتن در هر حرفه‌ای موجب پیشرفت در آن حوزه می‌شود، اما نقش تجربه را نیز دست کم نباید گرفت. با این وجود سعی کردم از همان ابتدا این ۲ را با هم تلفیق کنم و از دانش اساتید برجسته پرورش زنبور عسل بهره ببرم.

معتقد هستم موفقیت عامل تک بعدی نبوده و عوامل مختلفی باید دست به دست هم دهند تا یک رکورد تازه به ثبت برسد، برای من هم این‌گونه بود، ورود به اصلاح نژاد و به‌گزنی قطعا نیازمند فناوری‌ها و مدل‌های بروز است که خوشبختانه با همکاری چند استاد برجسته این مهم امروز محقق شده است.





دلیل ورودتان به حوزه اصلاح نژاد و به‌گزینی زنبورعسل چه بود؟

از سال ۶۰ و با واردات ملکه بارور شده و ابتلای اغلب زنبورستان‌های کشور به کنه واروا، صنعت زنبورداری دچار چالش‌هایی شد که تا همین اکنون نیز در برخی نقاط آسیب‌هایش وجود دارد.

همان سال‌های ابتدای بیش از ۷۰ درصد زنبورستان‌های ایران از بین رفت و سال‌های بعد استفاده از سموم مختلف متاسفانه به جای کنترل آفت، بیشتر به تولید ضربه زد.

سالانه بیش از نیمی از زنبورستان‌های ایران به دلیل مقاوم شدن زنبور‌ها به کنه واروا از بین می‌رود، از طرفی وجود برخی موانع موجب شده که استفاده از آفت‌کش‌های داخلی نه تنها موثر نباشد، بلکه کیفیت عسل تولیدی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ثبت رکورد ۱۵۶ کیلو عسل در یک کلونی با یک ملکه نتیجه به‌گزینی و اصلاح‌نژاد زنبور عسل است، چگونه به این رکورد رسیدید؟

یکی از صفات زنبور عسل، رفتار بهداشتی است که به ذات این حشره برمی‌گردد، با اصلاح جمعیت‌های زنبور‌های یک کندو و انتخاب نسل‌های برتر در هر دوره به‌گزینی صورت می‌گیرد.

در زمانی که شرایط اکوسبستمی به نفع زنبوردار نیست، می‌توان با به‌گزینی و دست یافتن به نسل برتر ملکه به مقدار بیشتری از عسل رسید، برای من ثبت رکورد تولید در نسل پنجم و با انتخاب بهترین زنبور‌های عسل رخ داد.



از مهمترین مزایای به‌گزینی و اصلاح‌نژاد زنبور عسل برایمان بگویید.

با اصلاح نژاد و به‌گزینی، پراکندگی به میزان چشم‌گیری کاهش می‌یابد، از طرفی کلونی فقیر یا ضعیف در زنبورتان مشاهده نمی‌شود و رشد جمعیت در طبقات بالا بسیار زیاد است، این رشد در طبقات بالا بیانگر موفقیت در کار به‌گزینی محسوب می‌شود.

به عنوان یک کارآفرین موفق و اشتغال‌زایی برای چندین جوان، به دنبال صادرات و برندسازی محصول هستید؟

در حال حاضر ۸۰۰ کندو دارم، اما اصول کار اصلاح نژاد را برای ۲۰۰ کندو انجام می‌دهم، برای صادرات محصول اقدام کرده و حدود ۸۰ درصد برندسازی نیز انجام گرفته است؛ و سوال آخر اینکه قصد انتقال تجربه‌هایی که موجب موفقیت شده را دارید؟

بله، اکنون ۲ جلد کتاب را در حوزه اصلاح نژاد زنبورعسل در دست تهیه و تنظیم دارم، معتقدم این موفقیت تنها برای تورج مرادی نیست و جای جای فعالان صنعت زنبورداری سرزمینم باید به سطح بالایی از تولید عسل برسند.

بار‌ها از طریق فضای مجازی پاسخگوی سوالات زنبوردار‌ها بودم، حتی به درخواست برخی نیز به کندوهایشان در دیگر استان‌ها سر زده‌ام، متاسفانه همان گونه که قبل‌تر گفتم زنبورداری سنتی دیگر جوابگو نیست و باید به سمت صنعت مدرنیزه پرورش زنبور عسل رفت.

پریسا قربانی نژاد- خبرگزاری فارس