مسیر همدلی و وفاق؛ تشکل ها، اتحادیه‌ها و مراکز دانشگاهی و صنعتی برای توسعه علمی و تخصصی صنعتت چاپ هم صدا می‌شوند

انجمن علمی فناوری چاپ پرچمدار گفتمان وفاق برای صنف و صنعت چاپ
به گزارش خبرنگار بازار کار، دکتر محمد بیطرفان در سمینار علمی تخصصی "فناوری و صنعت چاپ، وفاق و همدلی اصناف، تشکل‌ها و متولیان و نقش پیشکسوتان در تحقق آن" و مراسم اختتامیه دهمین هفته علوم و فناوری چاپ که با حضور اساتید، دانشجویان، دست اندرکاران و فعالان عرصه علم و فناوری صنعت چاپ در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران برگزار شد، انجمن علمی فناوری چاپ پرچمدار گفتمان وفاق برای صنف و صنعت چاپ است، این انجمن علمی ده دوره نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ را با مشارکت همه فعالان و دست اندرکاران بخش‌های خصوصی، دولتی و علمی و اجرایی برگزار کرده و باید اعلام کنیم فقط در هفته چاپ امسال بیش از ۱۳۰۰ نفر ساعت نشست علمی و تخصصی برای مخاطبان صنعت چاپ برگزار کرده ایم.
وی با تقدیر و تشکر از مسئولان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها بویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، علوم و فناوری، دانشگاه علم و فرهنگ و تشکل‌ها و اتحادیه‌های چاپ، لیتوگرافی، کاغذ و مقوا، اساتید دانشگاهی و ... گفت: وقت آن رسیده اعلام کنیم گفتمان مناسبی برای وفاق و همدلی در بین فعالان این صنف و صنعت شکل گرفته است.
وی با اشاره به شعار دولت مبنی بر وفاق ملی، بر نقش آفرینی پیشکسوتان عرصه علوم و فناوری چاپ در حل مشکلات این صنعت تاکید کرد و گفت: انجمن علمی و فناوری چاپ ایران اعلام می‌کند، بزودی نشریه علمی و پژوهشی چاپ مجوز خود را از وزارت علوم دریافت خواهد کرد تا بستری برای توسعه علمی صنعت مهم و راهبری و اشتغال آفرین و هایتک چاپ باشد.

تعدد نهاد‌های صدور مجوز تشکل‌ها و ضعف مطالبه اعضا از سوی اتحادیه‌ها
مهندس جلال ذکایی با اشاره به نقش موثر انجمن علمی فناوری چاپ ایران در برگزاری هفته علوم و فنون چاپ در ۱۰ سال متوالی گفت: این انجمن علمی می‌تواند نقش حلقه واسط را در وفاق و همدلی صنعت چاپ و اتحادیه‌ها و تشکل‌ها و صنف و صنعت چاپ ایفا نماید.
نایب رئیس اتحادیه لیتوگرافان تهران بر همدلی و وفاق در این صنعت تاکید و خاطرنشان کرد: ما در کشور شش مرجع برای صدور اجازه فعالیت تشکل‌ها داریم. یکی از آن‌ها، وزارت صمت است. اتاق اصناف نیز به نوعی وابسته به وزارت صمت است. برای مثال ما در تهران ۱۳۵ اتحادیه صنفی داریم. مرجع دیگری برای صدور مجوز اتاق بازرگانی است. مجموعه بعدی وزارت کار است که مجموعه‌های تشکل‌های کارگری و کارفرمایی مربوط به آن می‌شود و وزارت کشور نیز برای احزاب صنفی مجوز صادر میکند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مجوزتشکل‌های فرهنگی را صادر می‌کند و در نهایت وزارت علوم نیز مسئول صدور مجوز‌های تشکل‌های علمی است؛ متاسفانه بسیاری از این نهاد‌ها و اقدامات آن‌ها، با یکدیگر همپوشانی دارند و در برخی موارد افرادی با مجوز علمی کار صنفی می‌کنند و عکس این موضوع هم در برخی موارد مشاهده شده است.
وی به مشکلات این تعداد و تنوع تشکل‌ها اشاره کرد و گفت: دولت‌ها به نوعی در سمت مقابل صنف قرار میگیرند، در حالی که باید پاسخگوی نیاز صنف و صنعت باشد. صنف برای ایجاد یک صدای واحد و انتقال نیاز‌ها و مطالبات به دولت ایجاد شده است.
نگاه فرصت و تهدید توامان به تشکل‌ها
ذکایی با اشاره به رویکرد دولت برای تقلیل تعداد اتحادیه‌ها اظهار کرد: برخی از دولت‌ها، اصناف را به شکل فرصت و برخی آن‌ها را به شکل یک تهدید می‌بینند. تعدد اصناف و اتحادیه‌ها و وجوه مشترک فراوان میان آن‌ها سبب می‌شود تا دولت با توجه به این شلوغی، تصمیم بگیرد تا این اتحادیه‌ها را به یک سوم تقلیل دهد و به ۶۰ تا ۶۵ اتحادیه برساند. این حرف حرف درستی است. در پی این اتفاق همه اتحادیه‌ها مقاومت کردند و دولت به این جمع‌بندی رسید که یکسری سامانه‌ها را به منظور یکپارچه سازی این سیستم ایجاد کند.
اتحادیه‌ها به ابزاری برای نهاد‌های دولتی بدل شده اند
وی در ادامه گفت: دولت قصد داشت تا با این اقدام به وضعیت اتحادیه‌ها را سامان دهد و بساط تعدد آن‌ها را جمع کند. اتفاقی که هم اکنون افتاده، این است که حاکمیت به دنبال تجمیع اتحادیه‌ها است. از سوی دیگر، بین اتحادیه‌ها نیز چالش‌های فراوانی وجود دارد و هر اتحادیه ساز خود را می‌زند.
ذکایی با اشاره به هدف تشکیل یک اتحادیه گفت:اتحادیه برای چه شکل می‌گیرد؟ اتحادیه برای رسیدن به اهداف مشترک در قالب یک اتحادیه ایجاد می‌شود، اما این مسیر در طول این سال‌ها به بیراهه رفته است. طبق قانون چیزی در اختیار اتحادیه قرار نگرفته که بتواند از دولت مطالبه‌ای داشته باشد. در واقع اتحادیه‌ها تبدیل به اسبابی برای دولت شده اند تا امور دولتی مانند عوارض، مالیات و ... را انجام دهند. در مقابل، صنف نمیتواند مطالبه‌ای از دولت داشته باشد. این وضعیتی است که از نظر ظرفیت‌های قانونی برای اتحادیه‌ها وجود دارد.
وی با اشاره به وجود پتانسیل فراقانونی و عرفی در اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی اظهار کرد: به عقیده من، ظرفیتی فراقانونی و نانوشته برای اتحادیه‌ها وجود دارد. درواقع رییس یک صنف میتواند با مسئولان و سران دولتی در سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف دیدار داشته باشد و مطالبات خود را منتقل کند و این همان ظرفیت فراقانونی و عرفی موجود در اتحادیه‌ها است. من معتقدم که ظرفیت‌های فراقانونی اتحادیه بسیار بیشتر از ظرفیت‌های قانونی آن است. اگر اتحادیه‌ها به هدفی مشترک برسند، می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند.
ذکایی افزود: نکته بعدی که برای رسیدن به وفاق و همدلی مهم است، تسلط بر مشکلات صنفی و آکاهی از این نیاز‌ها و چالش‌ها است. روسای صنوف در این زمینه برای دانستن مطالبات صنفی تلاش نمی‌کنند. یک رییس اتحادیه باید بنشیند و مسائل را اولویت بندی کند و این یکی از گلوگاه‌های رسیدن به وفاق است.
وی در انتها با تاکید بر اهمیت ایجاد بستر همگرایانه توسط روسای اتحادیه‌ها گفت: نمایندگان صنف باید قدرت همگرایی داشته باشند و این ظرفیت را در خود داشته باشند که بتوانند دور یک میز بنشینند و راجع به مشکلات صحبت کنند. یک رییس اتحادیه باید بتواند در اتحادیه خود نیز این قدرت را داشته باشد که افراد را دور هم جمع کند. وقتی این قدرت همگرایی در رییس اتحادیه و هیئت مدیره وجود ندارد، همین وضع پیش می‌آید.
وی همچنین ضمن اعلام آمادگی برای برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی مشترک با انجمن علمی فناوری چاپ ایران اعلام کرد: اتحادیه لیتوگرافان به طور کامل آمادگی خود را فارغ از مشکلات مالی و تامین اعتبار برای برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی به طور فشرده در طول سال را اعلام می‌کند و آماده همکاری با انجمن علمی و فناوری چاپ است.
مسیر خوبی در ده سال گذشته برای همدلی صنعت چاپ طی شد

زهرا حسین نژاد عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی و نایب رئیس هیئت مدیره انجمن علمی و فناوری چاپ ایران با اشاره به لزوم دیدن نقاط ضعف در کنار نقاط قوت در انجمن علمی و فناوری چاپ ایران اظهار کرد: با اینکه باید نگاه مثبت در این زمینه وجود داشته باشد، اما نباید از مشکلات و ضعف‌های موجود نیز غافل بود. ما در این زمینه نشریه علمی خاصی یا نشست‌های علمی و تخصصی ویژه‌ای نداریم لذا پیشرفت و پسرفت‌ها مورد بررسی قرار نمیگیرند. وی در ادامه با اشاره به اهمیت بررسی مقاله‌های علمی در نشست‌های علمی و تخصصی صنعت چاپ گفت: یکی از کار‌هایی که میتوان در این زمینه انجام داد، این است که در پنل‌های علمی و پژوهشی خود مقاله‌های علمی را مورد بررسی قرار دهیم و این سبب می‌شود تا بتوانیم مجوز ISE را دریافت کنیم که این مجوز انگیزه فعالان علمی را برای حضور در نشست‌های علمی و تخصصی افزایش می‌دهد.
وی در انتها با اشاره به مسیر رو به جلوی انجمن در سال‌های پیش رو و لزوم رفع مشکلات در سال‌های آتی اظهار کرد: امسال دهمین نکوداشت هفته علوم و فناوری چاپ است و انجمن علمی و فناوری چاپ ایران راه زیادی را در این یک دهه اخیر طی کرده است. امیدواریم با برطرف کردن چالش‌ها و ضعف‌ها این هفته در سال‌های آینده بهتر از سال‌های قبل برگزار شود.
مصرف کاغذ در ایران به دو میلیون و ششصد هزارتن میرسد

مهندس حمید نیکدل، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان کاغذ و مقوای تهران با اشاره به خاطرنشان کرد: صنعت چاپ با صنف ما همگن است و ارتباط نزدیکی با ما دارد. ما حدود هزار فعالیت اقتصادی داریم که تولید مقوا را در سه زنجیره تامین، تولید و مصرف در کشور به عهده دارند.
وی با اشاره به اینکه ایران هنوز در صنعت کاغذ خودکفا نشده است، ادامه داد: مصرف کاغذ در ایران به دو میلیون و ششصد هزارتن میرسد و بیش از دو میلیون تن نیز کاغذ وارد کشور می‌رسد. متاسفانه ما هنوز به خودکفایی در صنعت کاغذ نرسیدیم. برای مثال مصرف کاغذ تحریر در ایران به سیصد هزار تن در سال می‌رسد که ما توانستیم چهل الی پنجاه هزار تن از آن را در کشور خود تولید کنیم. باقی این نیاز از کشور‌هایی مانند چین و اندونزی تامین می‌شود؛ لذا ما در صنعت کاغذ عقب افتاده ایم.
نیکدل همچنین با اشاره به فرهنگ غلط تامین، تولید و مصرف کاغذ در کشور گفت: متاسفانه فرهنگ درختکاری در کشور جا نیفتاده است و خشکسالی نیز مزید بر علت شده تا صنعت تولید کاغذ با مشکلات جدی در کشور مواجه شود. همچنین فرهنگ مصرف کاغذ در کشور ما چه در میان عامه مردم چه در میان چاپخانه داران فرهنگ غلطی است. این‌ها مشکلاتی است که صنعت کاغذ با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان کاغذ و مقوای تهران با اشاره به سهم نه چندان قابل توجه تولیدکنندگان کاغذ در بالا بودن قیمت کتاب‌ها اظهار کرد: یک کیلو کاغذ حدود پنجاه تا شصت هزار تومان است. این در حالی است که قیمت یک کتاب با وزن دویست و پنجاه گرم سیصد هزارتومان است. این نشان می‌دهد که تولیدکنندگان کاغذ در این فرایند سهم چندانی ندارند، اما قیمت بالای کتاب به اسم تولیدکنندگان کاغذ نوشته می‌شود.
ضرورت تشکیل شورای عالی صنعت چاپ ایران

دکتر بهنام زنگی نیز در اختتامیه همین هفته علوم و فناوری چاپ بر ضرورت تشکیل شورای عالی صنعت چاپ ایران تاکید کرد و گفت: اتحادیه‌ها و تشکل‌ها خود مدل‌هایی کوچک از حکمرانی هستند؛ لذا وقتی میخواهیم به بهبود وضعیت در زمینه حکمرانی برسیم، باید ابتدا بتوانیم در اتحادیه‌ها به مدل مدیریتی مناسبی برسیم.
این فعال حوزه چاپ و معاون فرهنگستان هنر ایران گفت: انجمن علمی و فناوری چاپ ایران زمینه ساز گفتمانی خوبی در حوزه چاپ شده است، پیشنهاد من برای رسیدن به وفاق این است که در آینده نزدیک شورایی تشکیل شود تا همه ذی نفعان صنعت چاپ در آن شرکت کنند و چالش‌ها و مشکلات خود را به بحث و بررسی بگذارند.

لزوم توجه به توسعه رشته‌ها و گرایش‌های چاپ در دانشگاه‌های بزرگ
دکتر مریم عطایی فرد عضو هیئت علمی پژوهشگاه رنگ نیز بر لزوم توجه به توسعه رشته‌ها و گرایش‌های چاپ در دانشگاه‌های بزرگ تاکید کرد و از تلاش‌های انجمن علمی و فناوری چاپ ایران و بنیانگذار آن در همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی تشکر کرد.

مهندس بیژن گلستانیان نیز در این نشست با اشاره به برخی مشکلات تشکل‌های چاپ گفت: مشکل این صنعت این است که حتی برخی اعضای آن هم این صنعت را به خوبی نمی‌شناسند.
حمید فریور، کارشناس چاپ نیز گفت؛ در ایران، و در چشم‌انداز صنعت چاپ در سال ۱۴۰۳، نسبت ما با آنچه در دروپا و جهان رخ می‌دهد حسرت و غریبگی است. صنعت چاپ ما گرفتار حاشیه‌هایی است که از متن پررنگ‌تر است. این صنعت می‌تواند با حضور پررنگ در رویداد‌های مهم به اهداف مهمتری دست یابد.
شهره خردپیشه از وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز بر نقش مهم صنعت چاپ در بسته بندی و فروش صنایع دستی اشاره کرد و گفت: از انجمن علمی فناوری چاپ و تشکل‌های صنعت چاپ برای حضور در نمایشگاه صنایع دستی و گردشگری که آبانماه جاری در تهران برگزار می‌شود دعوت به عمل می‌آوریم.
امیدی مدیرعامل شرکت آینده اندیشان رادینا و فعال صنعت چاپ نیز گفت: فروردین ماه سال ۱۴۰۳، شروع سال کاری در ایران است و تولیدکنندگان و صادرکنندگان می‌توانند با برنامه‌ریزی بهتر و منسجم‌تر برای حضور در نمایشگاه چاپ در حوزه کاغذ و مقوا برنامه‌ریزی داشته باشند.
در پایان این نشست علمی و تخصصی حاج حسین محمدی بر همدلی و هم افزایی فعالان صنعت چاپ تاکید کرد و گفت: همه وظیفه داریم در مسیری که انجمن علمی و فناوری چاپ ایران ترسیم می‌کند تلاش کنیم.
در این نشست که با حضور سعید بهروان معاون برنامه‌ریزی محتوایی دفتر امور چاپ و نشر برگزار شد از برخی پیسکسوتان حوزه چاپ و نیز رسانه‌های فعال در این عرصه از جمله رسانه بازارکار جهاد دانشگاهی به مدیر مسئولی امیر علی بینام تقدیر به عمل آمد.

گزارش: امیرطاها بینام