اعطای ۱۶ همت تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها در پنج ماه نخست ۱۴۰۴

به گزارش بازارکار، مرور مهم‌ترین اقدامات و برنامه‌های صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در یک سال نخست فعالیت دولت چهاردهم نشان می‌دهد که تعداد دانش‌بنیان‌ها از مرز ۱۰ هزار و ۲۰۰ شرکت عبور کرده و به‌تبع آن، دامنه نیازها و تقاضای این شرکت‌ها نیز گسترش پیدا کرده است.

این مجموعه در مسیر حمایت از دانش‌بنیان‌ها، همواره تلاش کرده که خدمات متنوعی را بر اساس نیازهای جاری این شرکت‌ها، تدوین و ارائه کند به طوری‌که درحال حاضر ۹۳ خدمت برای دانش‌بنیان‌ها در چهار دسته اصلی تسهیلات (۲۷ خدمت)، ضمانت‌نامه (۷ خدمت)، سرمایه‌گذاری (۱۲ خدمت) و توانمندسازی (۴۷ خدمت) در صندوق تعریف شده است.

افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی طی دو مرحله، از ۳ همت به ۱۰ همت و سپس به ۵۰ همت به ترتیب در سال‌های ۱۴۰۲ و بهمن ۱۴۰۳، نقش انکارناپذیری در توسعه دامنه خدمات ارائه‌شده به شرکت‌های دانش‌بنیان به‌ویژه در بُعد ارائه تسهیلات داشته است. چرا که این مجموعه رسالت خود را بر پایه حمایت و تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان قرار داده است.

اعطای ۱۶ هزار میلیارد تومان تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها در پنج ماه نخست ۱۴۰۴

آمار صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در ۵ ماه نخست ۱۴۰۴ نشان می‌دهد، در بخش‌های تسهیلات ۷۸۴۸ میلیارد تومان، ضمانت‌نامه ۵۰۱۸ میلیارد تومان، مصوبات سرمایه‌گذاری ۳۰۲۰ میلیارد تومان و توانمندسازی ۶۹ میلیارد تومان و در مجموع حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان به مجموعه‌های دانش‌بنیان کشورمان اعطا شده است.

به این ترتیب، مجموع خدمات ارائه‌شده از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی به دانش‌بنیان‌ها از زمان تأسیس تا پایان مرداد ۱۴۰۴ به رقم ۱۱۱ هزار و ۷۳۸ میلیارد تومان رسیده است.

حفظ و ایجاد ۵ هزار فرصت شغلی در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۴

اثربخشی خدمات متنوع ارائه‌شده از سوی صندوق نوآوری را می توان در برخی از آمار به وضوح مشاهده کرد. به عنوان مثال، ارائه خدمات در سال ۱۴۰۳ باعث حفظ و ایجاد ۱۹ هزار فرصت شغلی و در پنج ماه نخست ۱۴۰۴ باعث حفظ و ایجاد ۵ هزار فرصت شغلی شده است.

همچنین مجموع اقدامات حمایتی و خدمات ارائه‌شده از سوی این صندوق در سال ۱۴۰۳ باعث توسعه ۱۷۸ محصول و در پنج ماه نخست ۱۴۰۴ باعث توسعه ۳۷ محصول شده است.

علاوه بر این، ۲۷۲ و ۶۰ خط تولید محصولات دانش‌بنیان به ترتیب در سال ۱۴۰۳ و در پنج ماه نخست ۱۴۰۴ ایجاد شدند.

استان تهران با ۵۴۳۲، استان اصفهان با ۹۷۷ و استان خراسان رضوی با ۵۶۹ شرکت دانش‌بنیان، رتبه اول تا سوم بیشترین تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان را به خود اختصاص داده‌اند. با این حال، صندوق نوآوری تلاش کرده است تا زمینه بهره‌مندی تمام شرکت‌های دانش‌بنیان در سراسر کشور از خدمات صندوق را فراهم کند.

افزایش ضریب نفوذ خدمات صندوق نوآوری به سراسر کشور

در راستای تحقق عدالت، هیات اعزامی صندوق نوآوری و شکوفایی شامل جمعی از معاونان، مدیران و کارشناسان صندوق با سفر به استان‌های مختلف، علاوه بر بررسی وضعیت زیست‌بوم هر استان، به درخواست‌های شرکت‌های دانش‌بنیان به ویژه شرکت‌هایی که تاکنون هیچ خدمتی از صندوق دریافت نکرده‌اند، از نزدیک رسیدگی می‌کنند.

اثربخشی انجام سفرهای استانی را می‌توان در افزایش ضریب نفوذ صندوق نوآوری مشاهده کرد. به عنوان مثال، ضریب نفود صندوق در فروردین ۱۴۰۲ و فعالیت ۸۱۲۱ شرکت دانش‌بنیان، ۶۲.۶ درصد بود؛ درحالی‌که این آمار در مرداد ۱۴۰۴ با فعالیت ۱۰۱۷۰ شرکت، به رقم ۶۶.۶ درصد رسیده است.

برنامه‌ ملی «تولید داروهای مشتق از پلاسما» و «تولید انسولین»

اطمینان از تأمین پایدار ذخایر راهبردی با کیفیت دارو، پیش‌بینی و پیشگیری از کمبود دارو و کاهش سهم واردات فوریتی از تأمین نیاز کشور، تقویت توان تولید داخل و صادرات کشور و خوداتکایی ۹۰ درصدی در حوزه دارو، فراورده‌های سلامت، تجهیزات و ملزومات پزشکی و ایمن‌ساز (واکسن)، از جمله سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و اهداف مقرر در برنامه هفتم پیشرفت محسوب می‌شود.

صندوق نوآوری و شکوفایی بر این اساس، هدف‌گیری مبتنی بر حمایت ویژه از حوزه‌های اولویت‌دار از جمله حوزه سلامت و درمان را در دستور کار خود قرار داده است. ارزبری محصولات دارویی اعم از مواد میانی و محصول نهایی در سال ۱۴۰۲ افزون بر ۱۸۰۰ میلیون دلار بوده است که در این میان، سهم مشتقات پلاسما و انسولین نزدیک به ۲۰۰ میلیون دلار است.

بر همین اساس و در راستای کمک به رفع نیاز کشور در این حوزه استراتژیک و راهبردی، صندوق نوآوری و شکوفایی با همکاری ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان زیست‌فناوری، سلامت و فناوری‌های پزشکی، فراخوان مشارکت در دو برنامه ملی «تولید داروهای مشتق از پلاسما» و «تولید انسولین» را در آبان ۱۴۰۳ منتشر کرد.

صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف دستیابی به خودکفایی در این دو خانواده از محصولات راهبردی (پلاسما و انسولین)، سرمایه‌گذاری و مشارکت با بخش خصوصی تا سقف ۲ هزار میلیارد تومان را درحال اجرا دارد.

برنامه‌ ملی «تولید داروهای مشتق از پلاسما» شامل حمایت از افزایش ظرفیت تولید داروهای مشتق از پلاسما مانند آلبومین و IVIG است. داروهای مشتق از پلاسما در درمان انواع بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و تأمین سریع نیاز بیماران، جلوگیری از خروج ارز از کشور و خودکفایی در زمینه تولید این داروها، بسیار حائز اهمیت است.

همچنین با توجه به افزایش شیوع دیابت در کشور، کاهش سهم واردات و تسهیل دسترسی سریع بیماران، برنامه ملی «تولید انسولین» شامل تولید آنالوگ‌های انسولین انسانی شامل انسولین با اثر سریع و انسولین‌های با اثر طولانی مانند گلارژین و دگلودک تا سقف نیاز کشور، در دستور کار صندوق نوآوری و شکوفایی قرار گرفت.

انتظار می‌رود با استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها، تا دو سال آینده ۶۰ درصد نیاز کشور به انسولین در داخل کشور تولید شود.

کمک به رفع ناترازی برق با تجهیز کولرهای آبی به تجهیز دانش‌بنیان

در شرایطی که کشور با مشکل جدی ناترازی انرژی روبه‌رو است، میلیون‌ها دستگاه کولر آبی در کشور وجود دارند که سهم بالایی از مصرف برق را به خود اختصاص داده‌اند.

گزارش‌ها نشان می‌دهد، میزان مصرف برق در کشور از ۴۰ هزار مگاوات (در سایر ماه‌ها) به ۷۰ هزار مگاوات در ماه‌های گرم سال افزایش پیدا می‌کند که بخش زیادی از این میزان، به استفاده از وسایل سرمایشی (کولرهای آبی و گازی) مربوط می‌شود.

اگر چه انجام برخی اقدامات از جمله سرویس‌های دوره‌ای کولرهای آبی (روغن‌کاری موتور و تعویض پوشال‌های فرسوده برای کاهش فشار بر موتور کولر یا نصب سایبان) به کاهش مصرف برق و افزایش بهره‌وری کولرهای آبی کمک می‌کنند، اما آنچه بیش از همه به کاهش مصرف برق در کولرهای آبی کمک می‌کند، استفاده از الکتروموتورهای فوق کم‌مصرف و پربازده BLDC است.

الکتروموتورهای BLDC به دلیل بازدهی و بهره‌وری بالا شامل صرفه‌جویی ۵۰ درصدی در مصرف برق و ۲۰ درصدی در مصرف آب، کاهش قابل‌توجه نویز صوتی به دلیل حذف تسمه و پولی، سرویس و نگهداری آسان‌تر و طول عمر بالا، گزینه بسیار مناسبی محسوب می‌شوند.

بر همین اساس، از سوی صندوق نوآوری و شکوفایی افزون بر ۱۳۵۰ میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان که عمدتا در حوزه تولید الکتروموتورهای فوق کم‌مصرف BLDC فعالیت می‌کنند، اختصاص پیدا کرد و با حمایت‌های صورت‌گرفته، ظرفیت تولید الکتروموتورهای فوق کم‌مصرف BLDC در ۱۱ شرکت دانش‌بنیان از ۴۰ هزار دستگاه به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه افزایش پیدا کرد.

همچنین بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که دی ماه ۱۴۰۳ میان صندوق نوآوری و شکوفایی و سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) منعقد شد، ۸ هزار میلیارد تومان منابع مورد نیاز برای اعطای تسهیلات «تعویض موتور کولرهای آبی موجود با الکتروموتورهای راندمان بالا(BLDC) » از سوی دو مجموعه تأمین می‌شود.

در راستای حمایت از خریداران این محصول دانش‌بنیان، طرح فروش اقساطی الکتروموتورهای فوق کم‌مصرف BLDC از خردادماه ۱۴۰۴ آغاز شد. در این طرح، خریداران می‌توانند از تسهیلات لیزینگ با دوره بازپرداخت دو ساله برای خرید این محصول دانش‌بنیان استفاده کنند.

پیش‌بینی می‌شود، در صورتی که ۲۰ میلیون کولر آبی قدیمی موجود در کشور به موتورهای BLDC مجهز شوند، شاهد ۵ هزار مگاوات صرفه‌جویی در مصرف برق باشیم که گام مهمی در مسیر کمک به حل ناترازی انرژی در کشور خواهد بود.

اعطای تسهیلات اشتغال‌زایی به شرکت‌های دانش‌بنیان در مناطق کمتر برخوردار

یکی از اولویت‌های مهم در صندوق نوآوری و شکوفایی، توزیع عادلانه خدمات در سراسر کشور است تا تمامی شرکت‌های دانش‌بنیان (بدون توجه به بُعد مسافت و دوری از مرکز) بتوانند به سهولت از خدمات صندوق بهره‌مند شوند.

از جمله اقدامات در این زمینه، انجام سفرهای استانی است که در قالب این سفرها، جمعی از معاونین، مدیران و کارشناسان صندوق به استان‌های مختلف سفر کرده و ضمن بررسی وضعیت زیست‌بوم نوآوری و فناوری هر استان از جمله عملکرد صندوق‌های پژوهش و فناوری فعال در استان، نیازهای شرکت‌های دانش‌بنیان استان را احصا و به درخواست‌های دانش‌بنیان‌ها از نزدیک رسیدگی می‌کنند.

از مرداد ۱۴۰۳ تا مرداد ۱۴۰۴ هیات‌های اعزامی صندوق شامل معاونان، مدیران و کارشناسان، به استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، زنجان، سمنان، فارس، کرمان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، مازندران سفر کردند و در مجموع، بیش از ۲ هزار میلیارد تومان تسهیلات برای دانش‌بنیان‌های این استان‌ها مصوب شد.

یکی دیگر از برنامه‌های صندوق نوآوری و شکوفایی، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در استان‌های کمتر برخوردار است. در همین راستا، تسهیلات اشتغال‌زایی با شرایط ویژه برای شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در استان‌های ایلام، آذربایجان غربی، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کردستان، کهگیلویه و بویر احمد و لرستان در نظر گرفته شد.

میزان مصوبات در این بخش بیش از ۱۶۴ میلیارد تومان بود که این تسهیلات، تنها با ارائه چک و سفته شرکت و با ضمانت صندوق نوآوری و شکوفایی از طریق بانک‌های عامل در اختیار این شرکت‌ها قرار گرفت.

تدوین بسته ۵ هزار میلیاردتومانی برای دانش‌بنیان‌های آسیب‌دیده از جنگ تحمیلی

کارگروه ویژه‌ای در صندوق نوآوری و شکوفایی برای بررسی و شناسایی آسیب‌های وارده‌ به شرکت‌های دانش‌بنیان تشکیل شد. در مجموع، دامنه آسیب‌ها به ۳ دسته اصلی آسیب زیرساختی یا محل استقرار، از بین رفتن مواد اولیه و محصولات آماده و نیمه‌آماده، افت شدید فروش و کاهش محسوس درآمد به‌خصوص در شرکت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال (به دلیل شرایط متاثر از جنگ تحمیلی) تقسیم‌بندی شدند.

صندوق نوآوری و شکوفایی در تعامل مشترک با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و همکاری شبکه بانکی، بسته حمایتی ۵ هزار میلیارد تومانی ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان آسیب‌دیده در جنگ تحمیلی اخیر را تدوین و اجرایی کرد که بیشتر از نصف این رقم تاکنون پرداخت شده و مابقی نیز در جریان پرداخت است.

حمایت از توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان و کمک به توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان

صندوق نوآوری و شکوفایی با هدف حمایت از توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان و کمک به توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان، خدمات متنوعی را طراحی و اجرایی کرده است.

«تسهیلات سرمایه ‌در گردش صادراتی» با هدف حمایت از تامین مواد اولیه، هزینه‌های نیروی انسانی و سایر هزینه‌های جاری مورد نیاز به منظور اجرای قراردادهای صادراتی و صادرات کالا و خدمات دانش‌بنیان پرداخت می‌شود. این تسهیلات تا سقف ۱۰۰ میلیارد تومان برای تولید محصول جهت کارکردهای نمایشگاهی یا ایجاد پایگاه‌های صادراتی، ارسال محصول جهت تست و بررسی عملکرد توسط مشتریان خارجی، بازاریابی صادراتی، به شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت می‌شود.

«تسهیلات برنامه تولید فراسرزمینی» نیز با هدف حمایت از تامین سرمایه ثابت مورد نیاز جهت احداث خطوط مونتاژ و تولید نهایی (نظیر پر کردن، بسته‌بندی و امثال آن) محصولات دانش‌بنیان در سایر کشورها پرداخت می‌شود. شرکت‌های دانش‌بنیان که بخشی از تولید خود را در کشورهای دیگر دنبال می‌کنند، می‌توانند از این تسهیلات ۱۰۰ میلیارد تومانی تولید فراسرزمینی بهره‌مند شوند.

یکی دیگر از اقدامات مهم صندوق نوآوری و شکوفایی برای کمک به توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان، حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی در قالب پاویون اختصاصی یا حمایت از حضور این شرکت‌ها به صورت مستقل در نمایشگاه‌های مختلف است. اعزام شرکت‌های دانش‌بنیان در قالب هیات تجاری و فناوری به نمایشگاه‌های بین‌المللی، اقدام دیگر صندوق برای کمک به توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان است.

از مرداد سال ۱۴۰۳ تا مرداد ۱۴۰۴ پاویون شرکت‌های دانش‌بنیان در ۲۱ نمایشگاه بین‌المللی با حضور ۲۸۰ شرکت و در ۲۴ نمایشگاه داخلی با حضور ۴۵۲ شرکت برپا شدند.

در بخش حضور مستقل نیز با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی، ۱۰۰ شرکت دانش‌بنیان در ۵۳ نمایشگاه بین‌المللی و ۷۵۳ شرکت در ۱۸۴ نمایشگاه داخلی حضور پیدا کردند. همچنین ۱۹۷ شرکت دانش‌بنیان نیز در قالب هیات تجاری و فناوری به ۱۵ نمایشگاه بین‌المللی اعزام شدند.

اعطای ۳۰۹ میلیارد تومان سرمایه به برگزیدگان دوشنبه‌های استارتاپی

یکی دیگر از برنامه‌های مهم صندوق، برگزاری رویداد دوشنبه‌های استارتاپی و پیوند است. در رویداد دوشنبه‌های استارتاپی، تعدادی از استارتاپ‌ها پس از مراحل داوری، انتخاب و در یک فرآیند آموزشی کوتاه‌مدت برای ارائه به سرمایه‌گذار آماده می‌شوند. در رویداد پیوند نیز ایده‌پردازان و استارتاپ‌هایی که هنوز به مرحله MVP نرسیده‌اند، طی فراخوانی شناسایی و برای ارائه به شتابدهنده‌های دانش‌بنیان به عنوان عامل صندوق نوآوری و شکوفایی آماده می‌شوند.

از مرداد ۱۴۰۳ تا مرداد ۱۴۰۴ تعداد ۶ رویداد دوشنبه‌های استارتاپی در حوزه‌های مختلف با معرفی ۵۴ استارتاپ‌ و سرمایه درخواستی ۳۰۹ میلیارد تومانی برگزار شدند. همچنین در بازه زمانی ذکر شده، ۴ رویداد پیوند با معرفی ۳۳ استارتاپ‌ و سرمایه درخواستی ۱۰۱ میلیارد تومان به اجرا درآمد.