ارزیابی یک جنبه مهم از شغل حیاتی پرستاری وضعیت تعهد سازمانی در پرستاران ایرانی

به گزارش  بازارکار به نقل از ایسنا، تعهـد سـازمانی، نوعـی نگرش اسـت کـه میـزان علاقه، دلبسـتگی و وفـاداری کارکنـان نسـبت بـه سـازمان و تمایـل آنـان بـه ماندن در ســازمان را نشــان می‌دهد. برخــی صاحب‌نظران بــرای تعهـد سـازمانی دو جـزء مجـزا و در عیـن حـال مرتبـط قائل‌اند کـه مشـتمل بـر نگرش و رفتـار هستند. تعهـد نگرشـی، بیانگـر درجـه وفـاداری افـراد بـه سـازمان اسـت کـه بـر انطبـاق و مشـارکت افـراد در سـازمان تأکید دارد. تعهـد رفتـاری نیز، بیانگـر فرآینــد پیونــد افــراد بــا ســازمان اســت. برخــی دیگــر از پژوهــش گــران تعهــد ســازمانی را یــک فراینــد و پدیــده سه‌بعدی شــامل تعهــد عاطفــی، تعهــد مســتمر و تعهــد هنجــاری تعریــف می‌کنند. بنا بر نظرات متخصصان، کارکنــان برخــی سازمان‌ها از جمله بیمارستان‌ها به‌ویژه پرسـتاران بـه لحـاظ سـختی کار نیـاز بـه تعهـد شـغلی بالایی بـرای عـدم ترک شـغل خـود دارنـد. سـختی کار پرسـتاران بـه علـت های بسـیار و مختلفی ازجمله تمـاس مسـتقیم و دائـم بـا درد و رنـج بیمــاران، کمبــود پرســنل، وظایــف متعــدد، حجــم زیــاد کار، پیچیدگــی شغلی و چرخشــی بــودن نوبت‌های کاری مربوط است. به طوری کــه نگرانی‌ها در مــورد تــرک خدمــت پرسـتاران در چنـد سـال اخیر، چالشی بـرای مدیـران سیستم‌های مراقـبت بهداشـتی بوده است. تعهـد سـازمانی در بیمارستان علاوه بـر ممانعـت از ترک شـغل، موجـب انجام وظایـف بـا انگیـزش و رغبـت بیشـتر، بهتـر شـدن ارتباطـات بـا بیمــاران و همراهــان، کاهــش غیبــت و تأخیــر، افزایــش عملکـرد، دسـتیابی بـه اهـداف شـخصی، نشـاط، تحقـق اهـداف متعالــی ســازمان و نهایتاً افزایــش ایمنــی بیمــاران و ارتقـاء کیفیـت مراقبـت پرسـتاری می‌شود. این موضوع، نظر گروهی از محققان دانشگاه علوم پزشکی کاشان را جلب نموده تا در خصوص آن پژوهشی را انجام دهند. در این پژوهش، طی یک مرور سیستماتیک، وضعیت تعهد سازمانی در پرستاران ایرانی بررسی شده است. آن ها در این مطالعه، پایگاه‌های علمی پژوهشی داخلی و خارجی را برای مقالات مرتبط مورد جستجو قرار داده و اطلاعات مورد نیاز خود را استخراج کردند. نتایج حاصل از استخراج یافته‌های مقالات نشان داد که ۱۲ درصد مطالعات، تعهد سازمانی پرستاران را سطح بالا،۵۰ درصد سطح متوسط و ۳۸ درصد آن ها نیز سطحی از تعهد سازمانی را گزارش نکرده اند. همچنین، بر اساس یافته های آن ها، عوامل فردی و سازمانی مختلفی بر تعهد سازمانی پرستاران مؤثر است. خدیجه شریفی، دانشیار و محقق مرکز تحقیقات ترومای پرستاری دانشگاه علوم پزشکی کاشان و همکارش در این باره می گویند: «نتیجـه بررسـی مطالعـات انجام‌شده نشـان داد تعهــد ســازمانی پنجــاه درصــد پرســتاران در ســطح متوســط و تنهــا دوازده درصــد در ســطح مطلــوب است. عوامــل مؤثر بـر تعهـد سـازمانی پرسـتاران مشـتمل بـر عوامـل فـردی شامل سـن، وضعیـت تأهل، سـطح تحصیـلات، سـابقه کار، سـمت، نـوع بخـش، نـوع شـیفت و نـوع اسـتخدام است». به گفته آن ها، «درکنار عوامل فوق، عوامـل سـازمانی شامل اخلاق حرفه‌ای، هــوش اخلاقی، مدیریــت اســترس بــا آمــوزش مهارت‌های ارتباطــی، ســبک مدیریــت مشــارکتی، رفتــار شــهروندی ســازمانی، توانمندســازی شــغلی، اعتمــاد در آمـوزش بیمارسـتانی، کیفیـت زندگـی، عدالـت توزیعـی و تعاملـی، هویــت ســازمانی، توانمندســازی روان‌شناختی، خودکارآمــدی، رضایــت شــغلی، عدالــت ســازمانی، حمایــت ســازمانی، اعتمــاد سـازمانی موثر هستند». در این پژوهش پیشــنهاد شده است که مدیــران و سیاســت گــزاران ســلامت بــه عوامــل مؤثر بــر تعهــد ســازمانی پرســنل بیمارسـتانی توجـه بیشـتری مبـذول نماینـد. شریفی و همکارش معتقدند: «باوجود اهمیـت زیـاد حمایت‌های مالـی در ایجـاد رضایـت شـغلی پرسـنل کـه نقـش بسـیاری بر تعلقات سـازمانی دارد، مدیـران می‌توانند بـا در نظـر گرفتـن برخـی عوامـل کم‌هزینه‌تر نظیـر مشـارکت کارکنـان در تصمیم‌گیری‌های سـازمان، غنی‌سازی شـغل و تفویــض اختیــار، موجــب افزایــش رضایــت شــغلی و تعلقــات سـازمانی گردنـد». قابل ذکر است ین یافته ها را فصل نامه «مدیریت پرستاری» منتشر کرده است. این نشریه، فصل نامه مشترک سازمان نظام پرستاری جمهوری اسلامی ایران و گروه پرستاری دانشگاه تربیت مدرس است.