تازه ها
روایت جوانان تحصیل‌کرده آذربایجان شرقی از بن‌بست اشتغال تخصصی
آذربایجان شرقی با صدها کارخانه و واحد صنعتی فعال، یکی از قطب‌های تولید کشور است؛ با این حال، هزاران جوان تحصیل‌کرده این استان همچنان بیکارند. تناقضی آشکار میان گفته کارفرمایان که مدام می‌گویند «کار هست اما نیروی کار نیست» و واقعیت زندگی فارغ‌التحصیلان شکل گرفته است؛ برای ورود به شغل تخصصی، شرط اول و آخر سابقه کار است.
به گزارش خبرنگار بازار کار، آذربایجان شرقی با صدها کارخانه و واحد صنعتی فعال، یکی از قطب‌های تولید کشور است؛ با این حال، هزاران جوان تحصیل‌کرده این استان همچنان بیکارند. تناقضی آشکار میان گفته کارفرمایان که مدام می‌گویند «کار هست اما نیروی کار نیست» و واقعیت زندگی فارغ‌التحصیلان شکل گرفته است؛ برای ورود به شغل تخصصی، شرط اول و آخر "سابقه کار" است.
دانش‌آموختگان نه در طول تحصیل امکان اشتغال رسمی و کسب سابقه بیمه دارند و نه می‌توانند همزمان با درس، در محیط حرفه‌ای مرتبط کار کنند. نتیجه آن است که پس از فراغت از تحصیل، با دیوار بلند شرایط استخدامی روبه‌رو می‌شوند؛ از سابقه چندساله گرفته تا مهارت‌های فنی و حتی محدودیت‌های سنی. البته این شرایط حتی در مشاغلی با حقوق اندک نیز اعمال می‌شود.
بررسی‌های میدانی بازارکار نشان می‌دهد، بخش زیادی از فرصت‌های شغلی در صنایع استان به‌صورت دو یا سه شیفت و با شرایط فیزیکی خاص تعریف شده‌اند؛ مسائلی که عملاً امکان اشتغال بسیاری از زنان را محدود می‌کند؛ این در حالی است که در رشته‌هایی چون مهندسی شیمی، صنایع غذایی، متالورژی و عمران، زنان سهم بزرگی از دانش‌آموختگان را تشکیل می‌دهند.
یک فارغ‌التحصیل مهندسی شیمی در این‌باره می‌گوید: چهار سال درس خواندم، چند پروژه آزمایشگاهی انجام دادم، حتی نرم‌افزارهای تخصصی را یاد گرفتم، اما وقتی برای کار مراجعه می‌کنم یا می‌گویند شرایط شیفتی است و خانم به کار نمی‌گیرند، یا می‌خواهند سه سال سابقه داشته باشم، این سابقه را باید از کجا بیاورم وقتی جایی فرصت شروع نمی‌دهد؟.
این دانشجو ادامه می‌دهد: فرصت‌های محدود برای رشته‌های تخصصی در رشته‌هایی همانند شیمی، عمران، زیست‌شناسی و حتی کامپیوتر جایگاه شغلی خوبی تعریف نشده یا کارفرمایان تمایلی به جذب نیروی تازه‌کار ندارند. از سوی دیگر، برخی شرکت‌های خصوصی که اعلام نیاز میکنند، فاقد امنیت شغلی و اعتبار کافی هستند.
رضا یکی از دانشجویان عمران دانشگاه تبریز در این خصوص می‌گوید: در دانشگاه پروژه اجرایی واقعی کار نکردیم چون امکاناتش نبود. حالا برای هر شغل حداقل دو سال سابقه اجرایی می‌خواهند. این تجربه زمانی ایجاد می شود که در دوران دانشجویی امکان کار پاره‌وقت دانشجویی داشته باشیم، اما متاسفانه شرایط و امکانات لازم برای عملی شدن این موضوع مهیا نشده است.
وی می‌گوید: اگر در دوران تحصیل امکان اشتغال پاره‌وقت در حوزه تخصصی و با بیمه وجود داشت، مشکل سابقه کار پس از فارغ‌التحصیلی تا این حد جدی نمی‌شد.
مهسا، دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی از دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، که اهل یکی از شهرستان‌های استان است، می‌گوید: بیشتر کارخانجات دنبال نیروی تمام‌وقت هستند، نه کارآموز یا پاره‌وقت. در دوران دانشجویی هم به خاطر کلاس‌ها نمی‌توانیم تمام‌وقت کار کنیم، اگر هم جایی کار کنیم، بیمه نمی‌شویم و سابقه‌ای ثبت نمی‌شود. وقتی فارغ‌التحصیل می‌شویم، تازه بحران اصلی شروع می‌شود.
امیر یکی دیگر از دانشجویان شیمی کاربردی، در این خصوص می‌گوید: با درآمدهای فعلی، یک جوان حتی نمی‌تواند خانه اجاره کند یا به فکر تشکیل خانواده باشد. ما که سال‌ها در یک رشته تخصصی درس خوانده‌ایم، طبیعی است که انتظار داشته باشیم در حوزه خودمان مشغول شویم، اما یا باید آشنا داشته باشی، یا چند نرم‌افزار بلد باشی، یا سابقه‌ای که هیچ‌کس نمی‌گوید از کجا باید به‌دست بیاوریم، همه فقط یک سوال می‌پرسند؛ سابقه داری؟
محدودیت در جذب زنان در بازارکار
با وجود گستردگی صنایع در تبریز و شهرهای اطراف، اغلب کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی تمایلی به جذب نیروی خانم در رشته‌های تخصصی ندارند، از سویی دیگر برخی از شرکت های خصوصی که اقدام به جذب میکنند، فاقد محیط کاری امن، حقوق مناسب و قرارداد شفاف هستند، همین موضوع باعث بی اعتمای و ترس در میان بسیاری از زنان شده است.
یکی از دانشجویان دانشگاه صنعتی سهند تبریز در این خصوص با بیان این‌که برخی از شرکت‌ها به صراحت اعلام میکنند که پست‌های مدیریتی یا فنی را فقط به آقایان می سپارند، ادامه می‌دهد: در رشته های علوم پایه، فارغ‌التحصیلان با سابقه پژوهشی قوی، مقالات چاپ شده و مهارت‌های آزمایشگاهی، صرفا به دلیل نداشتن سابقه کار رسمی و یا به دلیل جنسیت، از فرآیند استخدام کنار گذاشته می شود.
وی خاطرنشان می‌کند: تقریبا بیشتر محیط‌های صنعتی و تولیدی دنبال نیروی کار تحصیل کرده زنان نیستند و فقط برای قسمت دفتری و یا منشی گری نیرو جذب میکنند.
این روایت‌ها تنها بخشی از واقعیت بازار کار برای نسلی است که سال‌ها از عمر خود را صرف تحصیل کرده‌اند؛ اما امروز در نبود فرصت، تجربه و حمایت، پشت درهای بسته بازار کار مانده‌اند و راه ورود مشاغل موجود برای جوانان تحصیل کرده، همچنان بسته است.
به‌نظر می‌رسد؛ سیاست‌گذاری اشتغال در منطقه نیازمند بازنگری جدی و هم‌صدایی واقعی میان نهادهای آموزشی، صنعتی و دولتی است؛ چرا که شکاف عمیق میان بازار کار و نظام آموزشی، جوانان زیادی را با تحصیلات عالی اما بدون چشم‌انداز شغلی، بلاتکلیف گذاشته است.
ارسال نظرات