توسعه بازار گل کم خرج و زیبا در گیلان

محمود بیدار لرد در گفت و گو با خبرنگار بازارکار، با بیان اینکه گل محمدی گل ملی کشور است و به عبارت دیگر این درختچه نوعی گل رز است که یک رقم دورگه محسوب می شود، اظهار کرد: گل محمدی با نام های دیگر از جمله رز دمشقی، رز ایرانی و رز اصفهان نیز شناخته می‌شود.

وی افزود: در جهان، کشورهای بلغارستان، ترکیه و ایران از تولیدکنندگان بزرگ گل محمدی هستند. اما در هند و چین  هم حجم زیادی از این محصول تولید می شود، ضمن اینکه بلغار ها در کشت این گیاه پیشگام هستند.

بیدار لرد ادامه داد: گل محمدی از دیرباز در ایران کشت می‌شده‌ است و قسمت قابل مصرف آن گلبرگ است. کشت گل محمدی اغلب در نواحی کوهپایه‌ای و اقلیم های خشک و نیمه خشک با تابستان های معتدل و خشک و زمستانهای سرد صورت می گیرد. در حال حاضر کشت گل محمدی در ۱۴ استان کشور انجام می‌پذیرد که مهمترین آنها استانهای کرمان، فارس، اصفهان(کاشان) و آذربایجان شرقی است و در مابقی استانها کشت بیشتر به صورت پراکنده است. ولی شهرستان‌های کاشان، میمند،  آذرشهر و اسکو عمده تولید این گیاه را در اختیار دارند.

وی با بیان اینکه با توجه سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، به ویژه در زمینه گیاهان بومی کشور باید رتبه اول تولید گیاهان دارویی منطقه را داشته باشد، خاطرنشان کرد: در این راستا استفاده از ظرفیت همه جانبه از زمین های زراعی کشور می تواند در این زمینه موثر باشد. گیاه گل محمدی در هر ارتفاعی قابل كشت بوده و لیكن در مناطق با ارتفاعات بالاتر، گل ها دارای كیفیت اسانس بالاتری هستند. اما یافتن ژنوتیپ هایی از این گیاه که در ارتفاعات پایین و جلگه ای اسانس با کیفیتی بدست بدهد، برای کشت و توسعه در سطح استان گیلان اهمیت دارد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان گفت: بر آورد می شود که بیش از  10 اکسشن (رقم) مختلف گل محمدی در سطح استان گیلان کشت می شوند،در این میان گل محمدی گلبرگ سفید سابقه کشت بیش از 150 ساله در سطح استان دارد، که به خوبی با اقلیم گیلان سازگار شده است.

وی افزود: شکل بوته و رنگ گل متمایز، اسانس و گلاب مطلوب و خوش بو را بدست می دهد، در کنار اسانس خوب و مقادیر گلبرگ زیادی از هر بوته هم بدست می آید، به نظر می رسد در صورت بهبود شرایط داشت گیاه عملکرد گیاه به بیش از 3 تن در هکتار هم برسد. که این محصولات در انواع غذاهای محلی بصورت فراوان استفاده می شود و با استقبال بالایی هم در سطح استان به فروش می رسد.

بیدارلرد با اشاره به اینکه متاسفانه در گیلان در سال های اخیر به دلیل کمبود آب برای شالیکاری برخی از زمین های کشاورزی رها شده اند، که موجب کاهش در آمد و مهاجرت کشاورزان شده است، تصریح کرد: در کنار این زمین ها حاشیه شالیزار های بزرگ و کوچک، مسیرها، حاشیه جنگلهای تخریب شده، مناطق بالای دارمرز جنگلی تخریب شده، مناطق شیبدار کم پوشش، جنگلی، اطراف منازل مسکونی و کمپ ها مستعد کشت و توسعه این گیاه هستند.

وی گفت: در حال حاضر برای گلبرگ های تولید شده صنایع تبدیلی به عمدتاً به شکل سنتی و تا حدودی به شکل صنعتی در سطح استان شکل گرفته است. فروش محصول به شکل خرد و عمده در سطح استان صورت می گیرد. اما برای توسعه گل محمدی در استان معرفی رقم برتر برای اقیلم گیلان، توسعه سطح ریز کشت و سپس استقرار صنایع تبدیلی مدرن از نیاز های حال و آینده زراعت گل محمدی است. مساله ای که بسیار مهم است، معرفی رقم پرمحصول و مناسب از بین ژنوتیپ هاموجود در کشور است که ما را برآن داشت که به شکل علمی و متمرکز بر  مرتفع سازی این نیاز قدم بر داریم امید است که بتوان این گیاه پر بازده، کم خرج و زیبا را در گیلان و استان های شمالی کشور توسعه داد.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان ادامه داد: در شرایط سخت محیطی متابولیت های ثانویه بیشتری تولید می کنند. گل محمدی هم از این حیث استثنا نیست. اما با توجه به شرایط استان گیلان در ارتفاعات و جلگه گیلان معرفی رقمی از این گیاه با عملکرد بالا یکی از نیاز های اساسی در این مرحله است.

وی افزود: در طی سال های اخیر در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان بر حسب اهداف سازمانی اقداماتی در زمینه تحقیق و توسعه گل محمدی انجام گرفته استکه از جمله آن بازدید های میدانی متعددی توسط کارشناسان مرکز از زمین های بوستان ها، نواحی مستعد کاشت در سطح استان گیلان با هدف توسعه  کشت گل محمدی است.

بیدار لرد گفت: در ثبت علمی رقم گل محمدی (با کمک آقای محمدی از شهرستان شفت و موسسه ثبت و گواهی بذر و نهال) اقدامات اولیه انجام گرفته است و در حال پیگیری فرایند آن هستیم.

وی خاطرنشان کرد: تمهیدات لازم در زمینه انجام طرح های تحقیقاتی بر روی گل محمدی با کاشت ارقام (اکسشن¬های) مختلف در ایستگاه های تحقیقاتی و انجام آزمون هایی برای افزایش عملکرد محصول فراهم شده  است.

عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان  تصریح کرد: دوره های آموزشی، ترویجی ومشاوره ای در زمینه کنترل و مدیریت آفات وبیماری ها، پهینه سازی خاک، علف های هرز پیوسته از طرف محققین و اعضای هیات علمی مرکز صورت می گیرد.