بانوان گنابادی، کار می‌آفرینند و امید می‌کارند

به گزارش خبرنگار ایرنا، سهم بانوان در راه‌اندازی کسب‌ و کارهای نوپا و تعاونی‌های تولیدی و خدماتی در سال های اخیر افزایش یافته و بسیاری از این بانوان با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، فعالیت در صنایع‌دستی، گردشگری، کشاورزی و خدمات دیجیتال، فرصت‌های شغلی تازه‌ای برای خود و دیگران ایجاد کرده‌اند.

در دل کویر خراسان جایی که آفتاب بر زمین داغ می‌تابد و زندگی گاه سخت می‌نماید، زنان کارآفرینی در گناباد ظهور کرده‌اند که با دستانی پرتلاش و اندیشه‌ای خلاق، چرخ تولید را از دل خانه‌های خود به حرکت درآورده‌اند. آنان امروز به‌ عنوان ستون‌های پنهان اقتصاد محلی، در رونق مشاغل خرد و خانگی نقشی اساسی ایفا می‌کنند.

در روزگار کنونی که توسعه پایدار و اشتغال‌زایی به‌عنوان یکی از محورهای اصلی اقتصاد کشور مطرح است، بانوان گنابادی با پشتکار و خلاقیت مثال‌زدنی خود، نقشی مهم در تقویت اقتصاد محلی و ایجاد اشتغال ایفا می‌کنند. آنان در سال‌های اخیر توانسته‌اند با راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، نه‌تنها برای خود، بلکه برای ده‌ها نفر از زنان و جوانان شهرستان فرصت شغلی پایدار فراهم کنند.

با وجود نقش انکارناپذیر بانوان در اشتغال و کارآفرینی، برخی مشکلات مانند فقدان خودباوری و برخی دیدگاههای سنتی در مناطق و شهرستانهای کوچک از این ظرفیت مهم در مسیر توسعه و رونق اقتصادی و کارآفرینی بهره مطلوب گرفته نشده است.
بانوان با وجود استعدادهای بسیار نسبت به مردان فرصت‌های شغلی کمتری در اختیار دارند و یا در شغل های غیررسمی و با حقوق اندک مشغول کار هستند، این مساله موجب شده ظرفیت های آنان آنطور که باید شناخته نشده و بستر فعلیت آنها فراهم نشود. با این وجود زنان با موانع خاصی در کسب و کار مواجه می شوند که بتدریج باید بر آنها غلبه کنند.

با وجود آنکه ۵۰ درصد از جمعیت ۹۳ هزار نفری شهرستان گناباد را بانوان تشکیل می دهند، ولی سهم این بانوان در اشتغال، کارآفرینی و رونق اشتغال کمتر است.

از مجموع چهار هزار و ۵۰۰ پروانه اشتغال در بخش اصناف گناباد حدود ۳۰ درصد مربوط به بانوان است.

روان سازی پرداخت تسهیلات، دغدغه بانوان کارآفرین

با وجود موفقیت‌های چشمگیر بانوان کارآفرین در گناباد، مسیر فعالیت آنان همچنان با موانع و دشواری‌هایی همراه است؛ مشکلاتی که در صورت رفع آن‌ها، می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی هرچه بیشتر اقتصاد محلی شود.

یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بانوان کارآفرین در این شهرستان، دسترسی محدود به تسهیلات مالی و سرمایه اولیه است. بسیاری از زنان فعال در حوزه‌های تولیدی و خدماتی به‌ویژه در روستاها، به دلیل نداشتن وثیقه‌های بانکی یا ناآشنایی با فرآیندهای اداری، از دریافت وام‌های کارآفرینی باز می‌مانند.

بانوان کارآفرین گنابادی سخت‌گیری بانک‌ها در اعطای تسهیلات،‌ قوانین دست‌ وپا گیر اداری،‌ ضعف زیرساخت‌های صادراتی،‌ بیمه نبودن کارآفرینان و لزوم به روز رسانی آموزشهای حرفه ای متناسب با نیاز بازار را از مشکلات و دغدغه های مهم خود دانستند.

یکی از بانوان کارآفرین گنابادی که در حوزه صنایع‌دستی فعالیت دارد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تامین سرمایه در گردش را از مشکلات مهم فعالان این بخش ذکر کرد و گفت:‌ اگر حمایت تسهیلاتی و خرید تضمینی از محصولات صنایع‌دستی صورت گیرد، بسیاری از زنان روستایی می‌توانند کارگاه‌های خود را توسعه دهند.

زهرا احمدی نبود بازار فروش دائم فروش محصولات بانوان و فقدان توجه لازم به بازاریابی حرفه‌ای برای محصولات تولیدی بانون را سایر این تنگناها ذکر کرد و گفت:‌ با وجود کیفیت بالای کالاهای تولیدشده، ضعف در تبلیغات و نداشتن دسترسی به بازارهای بزرگ موجب می‌شود بسیاری از محصولات محلی مانند زعفران بسته‌بندی‌شده، یا سایر صنایع دستی نتوانند به‌درستی عرضه شوند.

وی کمبود آموزش‌های تخصصی و مهارتی در زمینه مدیریت کسب‌وکار، بسته‌بندی، بازاریابی و حضور در فضای مجازی را از دیگر موانع پیش‌روی بانوان کارآفرین این شهرستان برشمرد و افزود: برگزاری کارگاه‌های آموزشی کاربردی مستمر می‌تواند به بهبود کیفیت تولید و فروش کمک کند.

یکی دیگر از بانوان کارآفرین گنابادی هم بیان کرد: نگرش‌های فرهنگی سنتی نیز گاه سد راه حضور فعال زنان در عرصه کارآفرینی می‌شود. برخی از بانوان با وجود توانایی و علاقه، به دلیل محدودیت‌های اجتماعی یا نبود حمایت کافی از سوی خانواده و جامعه، از ادامه فعالیت منصرف می‌شوند.

فاطمه براتی ادامه داد:‌ کارشناسان حوزه اشتغال و کارآفرینی بر این باورند که برای رفع این مشکلات، باید مجموعه‌ای از اقدامات هماهنگ از جمله تسهیل دسترسی به وام‌های خرد، ایجاد مراکز بازاریابی محصولات محلی، راه‌اندازی نمایشگاه‌های دائمی صنایع‌دستی و حمایت نهادهای دولتی از کسب‌ وکارهای زنان روستایی انجام گیرد.

یکی دیگر از کارآفرینان در تولید صنایع غذایی هم بر این باور است:‌ کارآفرینی فقط به معنای درآمدزایی نیست، بلکه فرصتی برای به‌کارگیری استعدادها و ایجاد امید در جامعه است. زنان ایرانی با وجود چالش‌های اقتصادی و اجتماعی، توانسته‌اند مسیرهای جدیدی از اشتغال پایدار را بگشایند.

لیلا صمدزاده ادامه داد:‌ تقویت زیرساخت‌های حمایتی، دسترسی آسان‌تر به تسهیلات مالی، آموزش‌های مهارتی و فرهنگ‌سازی در زمینه کارآفرینی زنان، از مهم‌ترین راهکارهای گسترش حضور بانوان در عرصه‌های اقتصادی است.

تسهیلات ۵۰ میلیارد ریالی برای بانوان کارآفرین

رییس اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد نیز گفت:‌ تسهیلات اشتغالزایی برای بانوان کارآفرین در بخش‌های خود اشتغالی به میزان یک میلیارد ریال و پشتیبان به ازای هر نفر فرصت شغلی که ایجاد کنند،‌ یک میلیارد تا یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال پرداخت می شود.

هادی ایزدی ادامه داد: در قالب تسهیلات پشتیبان برای بانوان کارآفرین که زمینه فرصت شغلی بیش از ۱۰ نفر را فراهم کرده باشند، ۵۰ میلیارد ریال تسهیلات پرداخت می شود.

علی آراسته رییس اداره بهزیستی گناباد هم گفت:‌ کسب و کارها برای برخورداری از آموزش‌های حمایتی در بخش‌های فنی و حرفه ای و سایر تسهیلات حمایتی باید به روز رسانی شوند.

مدیر جهاد کشاورزی گناباد هم از پرداخت تسهیلات اشتغالزایی به بانوان کارآفرین با کارمزد پنج تا ۱۵ درصد و با دوره بازپرداخت پنج تا هفت ساله خبر داد.

اسماعیل قربانی تصریح کرد: این تسهیلات در بخش‌های کشاورزی،‌دامداری و صندوق‌های خرد روستایی به بانوان پرداخت می شود.

فرماندار گناباد هم رویکردها و اقدامات دولت چهاردهم برای توامندسازی اقتصادی و حمایت از بانوان کارآفرین را یادآور شد و افزود: از هر گونه ایده های نوآورانه و اشتغالزایی که منجر به رونق تولید و سرمایه گذاری در این شهرستان شود، حمایت می کنیم.

محمد زارعی هدک ادامه داد:‌ با وجود پرداخت تسهیلات اشتغالزایی مناسب و از جمله اختصاص ۰ درصد تسهیلات مشاغل خرد به بانوان ولی به‌دلیل ریسک‌پذیری کمتر بانوان، آمار استفاده از این تسهیلات پایین است.

وی تاکید کرد: بانوان باید با اعتماد به‌ نفس بیشتر در عرصه‌های مختلف اجتماع و از جمله اقتصادی حضور یابند.

محمد زارعی فرماندار گناباد، در این نشست با تقدیر از نقش مؤثر زنان در توسعه اقتصادی و اجتماعی شهرستان، بر تعهد کامل دستگاه‌های اجرایی به حمایت از کسب‌وکارهای بانوان تاکید کرد.

بانوان گنابادی، پیشگامان رونق مشاغل خرد خانگی و بومی

مشاغل خانگی که در ابتدا تنها به‌عنوان منبع درآمدی کوچک برای خانواده‌ها مطرح می‌شد، این روزها در گناباد به بستری برای رشد اقتصادی، اشتغال پایدار و بازآفرینی هویت فرهنگی تبدیل شده است؛ بستری که محور اصلی آن را زنان تشکیل می‌دهند.

مشاغل خرد و خانگی می‌تواند پاسخی مؤثر به چالش بیکاری و مهاجرت از روستاها باشد، به‌ویژه هنگامی که زنان به‌عنوان محور این فعالیت‌ها شناخته شوند. زنان کارآفرین گناباد با ایجاد کارگاه‌های کوچک، علاوه بر ایجاد درآمد، زمینه مشارکت اجتماعی و افزایش اعتمادبه‌نفس در میان زنان روستایی را فراهم کرده‌اند.

با این حال، مسیر رشد این کسب‌وکارها بی‌چالش نیست. بسیاری از زنان فعال از نبود حمایت مالی، دشواری دریافت وام، نبود بازار فروش و کمبود آموزش‌های بازاریابی گلایه دارند.

گناباد با وجود شرایط اقلیمی خاص خود، دارای ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه مشاغل خانگی است؛ از کشت و فرآوری زعفران گرفته تا قالی‌بافی، گلیم و سفال نوقاب، فرآوری لبنیات محلی و تولید شیرینی‌های سنتی. زنان این شهرستان توانسته‌اند با استفاده از مهارت‌های بومی و سنتی، محصولات خود را با نیاز بازار پیوند دهند و به چرخه اقتصاد محلی رونق ببخشند.

مینا رستمی که در زمینه بسته بندی مواد غذایی فعالیت دارد،‌ مهمترین مشکل بانوان فعال در زمینه مشاغل خرد خانگی را فروش محصولات تولیدی و بازار فروش دانست و گفت:‌ اگر نمایشگاه دائمی محصولات خانگی در شهرستان ایجاد شود، زنان بسیاری می‌توانند فعالیت خود را گسترش دهند.

در سال‌های اخیر، طرح‌های حمایتی متعددی از سوی اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بنیاد برکت و کمیته امداد در گناباد برای حمایت از مشاغل خانگی زنان اجرا شده است. این طرح‌ها با هدف تأمین سرمایه خرد، ارائه آموزش‌های مهارتی و کمک به فروش محصولات محلی، زمینه توانمندسازی زنان را فراهم کرده‌اند.

به گفته کارشناسان، استفاده از ظرفیت فضای مجازی، آموزش‌های کارآفرینی، ایجاد تعاونی‌های زنان و راه‌اندازی بازارچه‌های دائمی صنایع‌دستی می‌تواند نقش بانوان گنابادی را در رونق مشاغل خرد بیش از پیش پررنگ کند.

کارگاه‌های خانگی نه‌تنها به تولید و اشتغال کمک کرده‌اند، بلکه به حفظ جمعیت روستایی و جلوگیری از مهاجرت نیز منجر شده‌اند. در واقع، این زنان کارآفرین تنها تولیدکننده کالا نیستند؛ آنان تولیدکننده امید هستند.

نبود بازار دائمی برای فروش محصولات

مهناز شریفی که در زمینه تولید بسته بندی مواد غذایی فعالیت دارد،‌ مهمترین مشکلات این بخش را نبود بازار دائمی برای فروش محصولات ذکر کرد و خواستار ایجاد نمایشگاهها و یا فروشگاههای دائمی برای حمایت از بانوان کارآفرین شد.

وی پرداخت تسهیلات کم بهره و روان سازی پرداخت تسهیلات و تسهیلات ویژه و حمایتی با سود پایین را از نیازهای بانوان فعال در زمینه مشاغل خرد خانگی ذکر کرد.

تحقیقات نشان داده است که هرگاه زنان در تصمیم‌سازی‌ها و فعالیت‌های اقتصادی نقش پررنگ‌تری ایفا کرده‌اند، شاخص‌های توسعه اجتماعی نیز بهبود یافته است. بانوان کارآفرین نه‌تنها به ایجاد فرصت‌های شغلی کمک می‌کنند، بلکه با تکیه بر روحیه مسئولیت‌پذیری و نگاه انسانی خود، فرهنگ کار، نوآوری و تولید را در جامعه تقویت می‌نمایند.

بدین ترتیب، حمایت از بانوان کارآفرین به‌عنوان سرمایه‌های انسانی کشور، می‌تواند راهگشای توسعه اقتصادی و افزایش بهره‌وری در عرصه‌های مختلف تولید و خدمات باشد.

سکینه احمدی یکی از بانوان کارآفرین در حوزه تولید ترشیجات و خشکبار خانگی در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا می‌گوید: کارم را از آشپزخانه خانه‌ام شروع کردم. امروز با یاری چند بانوی دیگر محصولات‌مان را بسته‌بندی می‌کنیم و از طریق فضای مجازی به مشتریان در سطح شهر و یا به صورت خانگی به فروش می رسانیم.

به گفته وی، آنچه در ابتدا به‌عنوان یک کار ساده خانگی آغاز شد، اکنون به منبع درآمد و امید برای چند خانواده تبدیل شده، ولی دوام این مساله نیازمند توجه و حمایت بیشتر مسوولان است.

وی خواستار راه اندازی سامانه بانوان کارآفرین با هدف شناسایی و پرداخت بیشتر تسهیلات به آنان شد.

آگاهی نداشتن زنان از مزایا و تسهیلات

یکی از بانوان کارآفرین و استاد دانشگاهها و مراکز آموزش عالی گناباد هم به موفقیت کشورهایی مانند چین در عرصه اقتصاد بین الملل بخاطر توجه به بنگاههای خرد خانگی و کوچک زود بازده اشاره و بیان کرد: توجه به مشاغل خانگی و بنگاههای اقتصادی خرد بستر رونق اقتصادی و هم افزایی اقشار مختلف به خصوص بانوان را در عرصه اقتصاد و ایجاد درآمدهای پایدار آنان فراهم می کند.

بهناز افضلیان مند افزود: به دلیل اطلاع رسانی ناکافی، بانوان گنابادی به خصوص در مناطق روستایی از مزایا و تسهیلات این مشاغل آگاهی کافی ندارند، لذا باید متولیان مربوطه مانند دهیاران به این مهم عنایت بیشتری داشته باشند.

وی ادامه داد: دستگاههای نظارتی نیز باید بر روند پرداخت و هزینه کرد تسهیلات نظارت بیشتری داشته باشند تا این تسهیلات به افرادی پرداخت شود که دارای مهارت کافی بوده و آموزش های تخصصی متناسب با رشته شغلی مورد نظر را سپری کرده اند.

به گفته وی، همچنین بخاطر فقدان بیمه برخی بانوان شاغل، آماری که از اشتغال این قشر در بخشهای مختلف ارائه می شود در برخی مواقع واقعی نیست.

این کارآفرین ادامه داد: مردم و بانوان شهرهای کوچک مانند گناباد افراد قانعی هستند و به همان درآمدهای اندک قناعت می کنند، در حالی که قناعت موجب رشد و رونق اقتصادی نمی شود و باید با نگاه فرا شهرستانی، فرا استانی و ملی در این بخش فعالیت داشت. اصلاح این رویکرد، به تدریج موجب افزایش درآمد و رغبت در بانوان برای فعالیت در حوزه مشاغل خانگی می شود.

افضلیان گفت: سهولت بخشی و ایجاد بستر لازم برای عرضه محصولات تولیدی مشاغل خانگی تولیدی بانوان در بازار مصرف و افزایش آموزشهای کاربردی برای ایجاد و توسعه این سری مشاغل در بازارهای هدف باید مورد عنایت مسوولان مربوطه قرار بگیرد.

به گفته وی، ایجاد و توسعه بازارچه‌های فروش محصولات مشاغل خرد و خانگی اقدام مهمی برای حمایت از اشتغال و کارآفرینی بانوان محسوب می‌شود.

وی بازار مصرف مناسب را زیربنای به فعلیت رسیدن ظرفیتهای بالقوه اقتصادی قشر زنان ذکر و بیان کرد: وقتی بازار فروش محصولات تولیدی و صنایع دستی و زمینه بازگشت سرمایه و سوددهی فعالیتهای اقتصادی زنان فراهم باشد، آنان به ادامه فعالیت اقتصادی و کارآفرینی بیشتر رغبت پیدا می کنند.

این استاد دانشگاه افزود: باید ضمن محدود نمودن آموزشهای مقطعی و جزیره‌ای در حوزه کسب و کارهای مربوط به بانوان، قوانین در صدور مجوز حوزه صنایع و مشاغل خانگی برای این قشر آسان‌سازی و در راستای بهره‌گیری بیشتر از توانمندیهای زنان جهت‌دهی شود.

فرماندار گناباد نیز از پرداخت تسهیلات حمایتی کم بهره برای مشاغل خرد خانگی و دانش بنیان توسط بنیادهای علوی و برکت خبر داد و از بانوان کارآفرین خواست با مراجعه به این نهادها از این فرصت‌ها استفاده کنند.

زارعی هدک همچنین از برنامه‌های حمایتی کمیته امداد، بهزیستی و جهاد کشاورزی در حوزه مشاغل روستایی، صنایع دستی و کشاورزی خبر داد و افزود: هدف ما ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار است و از مشارکت زنان حمایت می کنیم.

فرماندار در پاسخ به دغدغه‌های مطرح‌شده درباره پیچیدگی فرآیندهای اداری و دریافت تسهیلات گفت: در کارگروه‌ها با حضور شما بانوان، بانک‌ها و دستگاه‌های اجرایی مباحث مطرح تا راه‌حل‌های عملیاتی ارائه می شود.

مدیر کل دفتر امور زنان و خانواده استانداری خراسان رضوی نیز گفت: توجه به ظرفیت‌های بالقوه اشتغال بانوان و به فعلیت رساندن آن‌ها از طریق حمایت‌های بین بخشی در اولویت قرار دارد.

فاطمه حامد افزود: باید با هماهنگی بین بخشی و حمایت بیشتر از صنایع دستی و تولیدات بانوان زمینه رونق اقتصادی آن‌ها را در بازارهای هدف فراهم کرد.

وی اضافه کرد: راه اندازی و توسعه کمی و کیفی بازارچه‌های تولیدات بانوان برای حمایت از اشتغال و کارآفرینی این قشر در استان و به تبع آن گناباد ضروری است.