خراسان رضوی/تار و پود مشکلات گریبانگیر داعیه‌دار تولید فرش دست‌باف

 فرش دست‌باف کاشمر در حالی سال‌های نه چندان دور اعتباری داشت که امروز به واسطه بی‌توجهی‌ها و برنامه‌ریزی بهتر رقبا از ذهن و حافظه بسیاری از تجار و خریداران پاک شده و در حسرت نام و نشان گذشته خود است.

در همین خصوص یک محقق و پژوهشگر فرش به ایسنا گفت: برخلاف گذشته که فرش کاشمر در دنیا حرف بسیاری برای گفتن داشت دیگر خبری از شکوه و جلال فرش این منطقه نیست.

داوود گلبازی، نبود بافنده را یکی از معضلات اساسی پیش روی این صنعت دانست و افزود: مشکلات پیش روی بافندگان فرش دستباف موجب شده پس از اینکه بازنشسته می‌شوند دیگری کسی نباشد که جایگزینشان شود.

وی با تأکید بر اینکه باید برای حفظ وضعیت موجود تلاش کرد، گفت: نه تنها به نسبت زحمتی که برای تولید فرش دستباف کشیده می‌شود قیمت آن افزایش نداشته بلکه از سویی قیمت مواد اولیه افزایش بسیاری طی سال‌های اخیر داشته است.

پژوهشگر فرش با بیان اینکه اکنون بافندگان فرش مجبور هستند برای تأمین بخشی از هزینه‌ها و مواد اولیه تولیدات خود را به صورت چک و مدت دار به فروش برسانند، اظهار کرد: نبود نقدینگی از مشکلات جدی بافندگان است که موجب شده نتوانند صبر کنند و فرش خود را به قیمت خوبی بفروشند.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از بافندگان کاشمری چون هنر دیگری ندارند بالاجبار در این حرفه و صنعت باقی مانده‌اند، اذعان کرد: زمانی در این شهر بالغ بر ۱۰۰۰ نفر به حرفه قالیبافی مشغول بودند اما این تعداد اکنون به کمتر از ۲۰۰ نفر رسیده است و از سویی نسل جدید هم تمایلی به ادامه و انجام این کار ندارد.

گلبازی با اظهار تأسف از اینکه فرش دستباف از سبد خانوارها حذف شده است، بیان کرد: وارداتی بودن بسیاری از مواد اولیه تولید فرش موجب افزایش قیمت تمام شده و از سویی حذف این صنعت ارزشمند از سبد خانوارها شده است.

وی با انتقاد از اینکه برخی هنرمندان برای کاهش هزینه‌ها مجبور شده‌اند که از مواد اولیه نامرغوب استفاده کنند، گفت: تولید فرش بی‌کیفیت ضربه جدی به آبروی فرش این شهرستان زده است.

محقق و پژوهشگر فرش رفع مشکلات این صنعت را نیازمند وجود اتحادیه قوی دانست و افزود: تولیدات فرش به گونه ای نیست که بخواهیم به فکر صادرات باشیم و اغلب در بازارهای داخلی عرضه می‌شود.

وی با تأکید بر اینکه اگر می‌خواهیم این صنعت به فراموشی سپرده نشود باید به فکر رونق کارگاه‌های قالیبافی به خصوص در روستاها بود، اظهار کرد: قالیبافان نیازمند تسهیلات با درصد سود پائین هستند.

گلبازی در ادامه جفتی بافی توسط برخی بافندگان را یکی از معضلاتی دانست که به شدت به فرش ضربه زده و فرش‌های با کیفیت را زیر سؤال برده است.

وی افزود: چون خریدار توجهی به کیفیت نداشته و به دنبال قیمت پایین هستند به همین دلیل بافندگان به جفتی‌بافی، بافت فرش بدون گره و گره تقلبی، استفاده از مواد نامرغوب و رنگ‌های شیمیایی روی آورده‌اند.

وی تصریح کرد: این افراد که فرش‌های بی‌کیفیت خود را به نام فرش دیگر شهرها به فروش می‌رسانند موجب شده به مرور بعد از چند سال به دلیل تقلب‌هایی که صورت گرفته اعتبار آن از بین برود و خریداران دیگر کشورها هم نسبت به آن بی‌اعتماد شوند که می‌طلبد جلوی این معضل گرفته شود.

این محقق فرش با اعلام اینکه هنوز هم بیشترین تولید فرش دستباف توسط روستائیان انجام می‌شود، بیان کرد: افزایش مواد اولیه، گرانی رنگ‌های مرغوب که وارداتی هستند و هم‏چنین افزایش هزینه حمل‌ونقل و دستمزد رنگرز و نخریسی تنها بخشی از جمله مشکلاتی است که موجب شده قیمت تمام‌شده فرش افزایش یابد.

وی اذعان کرد: اگرچه زمانی فرش دستباف این شهرستان در دنیا شهره بود، اما وجود چنین فرش‌های بی‌کیفیت طی سال‌های اخیر موجب گردید فرش منطقه جایگاه واقعی خود را از دست بدهد.

بر اساس نظر کارشناسان این صنعت، چون این قالی‌ها بدون گره هستند و از مواد نامرغوب استفاده می‌شود با فرش‌های مرغوب اختلاف قیمت قابل توجهی دارند و پس از ارسال به تهران و تبریز از آنجا به کشورهای آسیای میانه صادر می‌شوند این موجب شده وقتی فرش باکیفیت کاشمر را در نمایشگاه‌های بزرگ عرضه می‌کنیم نارضایتی‌های بسیاری وجود داشته باشد.