جشنواره «جریان»؛ فضایی برای اشتراک‌گذاری تجارب

به گزارش بازارکار از روابط عمومی وزارت علوم به نقل از  ایسنا، محمدمهدی ذوالفقارزاده گفت: یکی از مسائل جدی که در حوزه فرهنگی و اجتماعی در سطح دانشگاه ها با آن مواجه هستیم، بحث هویت‌بخشی به فعالیت های فرهنگی-اجتماعی و تربیتی اساتید است. زمانی که فرد در فضای آموزشی در کسوت استاد وارد دانشگاه می شود، می داند که باید در فضای کلاس درس حضور یابد و آموزش برایش یک فعالیت کاملا معنادار است و با همین نیت نیز وارد فضای آموزشی شده است. این موضوع در مورد فعالیت‌های پژوهشی استاد نیز صادق است. آیین نامه ارتقاء، راهنمای حرکت استادان در محیط دانشگاهی است که چند صباحی است نگارش و انتشار مقاله با شرایطی خاص، در ارتقای اساتید نقش کلیدی ایفا می کند؛ اما هنگام ورود به ساحت فرهنگی و اجتماعی و تربیتی می بینیم که فضای دانشگاه کاملا به یک فضای رها و مبهم تبدیل شده است و اساتید در چنین فضایی مسئولیت خود را به صورت دقیق نمی دانند، این فضای ابهام آمیز که در حوزه فرهنگی وجود دارد، مسئله بسیار مهمی برای کنشگری اساتید به شمار می رود. البته از هر استادی هم نمی توان انتظار کار فرهنگی ناب را داشت؛ کما اینکه از هر استادی هم نمی توان انتظار کار پژوهشی ویژه داشت.
وی افزود: از طرفی گفته می شود که دانشگاه در نگاه و طراز انقلاب اسلامی، دانشگاهی است که کاملا محتوای فرهنگی و تربیتی در آن جاری و ساری است به این معنا که وقتی دانشجو وارد دانشگاه می شود انتظار دارد استاد، در کنار فعالیت های علمی از جمله انتشار مقاله و تدریس، نقش اصلی خود را به عنوان یک «مربی» ایفا کند.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم خاطرنشان کرد: اگر چنین طراز و افقی در نگاه سیاستگذاران فرهنگی وجود دارد، چرا در آیین نامه و سیاست گذاری ها از این خط مشی پیروی نمی شود؟ در چنین افق دیدی که از دانشگاه ها داریم در مقایسه با عرصه آموزش و پژوهش تفاوت چشمگیری مشاهده می شود.
ذوالفقارزاده ادامه داد: این خلاء و نیاز، ما را از همان روزهای ورود به معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم بر آن داشت تا در این خصوص تدابیری بیندیشیم و مسیرهای جدیدی برای رسیدن به این هدف ایجاد نماییم. در همین راستا و همچنین با توجه به دیدگاه و سیاست های وزیر علوم، شیوه‌نامه و چارچوبی برای سرآمدی فرهنگی تعریف و به دانشگاهها برای استفاده از آن ابلاغ شد. برای مثال در هفته معلم، سرآمدان آموزشی، در هفته پژوهش، سرآمدان پژوهشی معرفی می شوند؛ اما سرآمدان فرهنگی نیز در کنار سرآمدان آموزشی و پژوهشی باید مورد توجه قرار گیرند. اکنون سوال این است که فعالیت فرهنگی – تربیتی یک استاد را چگونه می توان ارزیابی کرد؛ به نحوی که بشود او را نیز به عنوان سرآمد، هم راستای دیگر سرآمدان معرفی کرد.
به گفته ذوالفقارزاده، در همین راستا شیوه نامه سرآمدی فرهنگی با تاکید وزیر علوم تنظیم و به دانشگاه ها ابلاغ شد. سبک ابلاغی ما در این شیوه نامه از بالا به پایین نیست، ما فقط شیوه نامه و چارچوب را مشخص و به دانشگاه ها تاکید کردیم با توجه به فضا و اقتضائات خود تصمیم بگیرند و امتیاز بندی کنند.
مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: این مسیری است که به تازگی باز شده و امیدواریم ثمرات خوبی در پی داشته باشد. از این پس می توانیم در دانشگاه ها امیدوار باشیم استادان برجسته و سرآمد فرهنگی دغدغه مند و متعهد به مسئولیت اجتماعی که همزمان فعالیت های فاخر و اثربخش فرهنگی انجام می دهند شناسایی و معرفی شده و از آن ها تجلیل و حمایت شود، که این اهداف در جشنواره «جریان» دیده شده و دنبال خواهد شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: اجرای طرح پایه های تشویقی نیز برنامه بعدی این معاونت بود که وزیر علوم نیز در پیشبرد آن نقش موثری داشت. پایه های تشویقی، عمدتاً به ماده ۵۳ آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی مرتبط بود که مفاد آن به فعالیت در حوزه انتشار مقالاتی خاص محدود می شد، اما زلفی گل، وزیر علوم ابعاد پایه های تشویقی را به نحوی گسترش داد که فعالیت های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی را در بر بگیرد. به عنوان مثال؛ در صورتی که اساتید در جشنواره های فرهنگی معتبر نظیر حرکت، رویش و تیتر در سمت استاد مشاور در کنار دانشجویان همکاری نمایند و سه دوره متوالی حائز کسب مقام شوند، به استاد مشاور پایه تشویقی تعلق می گیرد.
ذوالفقارزاده گفت: استادی که در حین کار آموزشی و پژوهشی کار فرهنگی انجام می‌دهد، برای ما ارزشمند است و این سه امر از هم جدایی پذیر نیستند. متاسفانه از اشکال هایی که در آیین نامه ارتقا وجود دارد این است که این سه ساحت از هم جدا دیده شده است.
وی افزود: نگاه ما در معاونت فرهنگی، این است که فرهنگ در متن و بطن کار قرار بگیرد، منطق فعالیت ها و اقدامات ما این است که فرهنگ را در مرکز قرار دهیم تا بدانیم در تلاقی با آموزش، پژوهش، فناوری و مدیریت چه نقشی می توانیم ایفا کنیم.
مدیرکل دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم اظهار کرد: کنشگری فرهنگی اجتماعی اساتید، یاوران علمی، کارشناسان در دانشگاه‌ها نیاز به هویت بخشی دارد، که ما باید در این راه برای آنها ارزش قائل شویم و به آنها هویت دهیم، هدف اصلی ما برطرف کردن این معضل بود. البته با در نظر گرفتن جمیع جوانب و ملاحظات آن، از جمله مواظبت نسبت به عدم غلبه فرم و قالب بر محتوا و معنا، که بن مایه کار فرهنگی است.
وی افزود: کنشگران فرهنگی در سطح دانشگاه ها، حداقل برای سطوح مختلف جامعه دانشگاهی از جمله؛ اساتید، کارشناسان و  مدیران فرهنگی اجتماعی زحمت می کشند، هنگامی که پای صحبت ها آنها که در میدان عمل در این خصوص وارد شده‌اند، در خصوص طرح ها و تجربیاشان می نشینیم به قدری برای آموزش عالی ارزشمند است که باید جامعه دانشگاهی از این آثار ارزشمند و فاخر مطلع شوند. برای تحقق این امر، تصمیم بر «ایجاد فضای اشتراک گذاری تجارب موفق دانشگاه ها در عرصه فرهنگی اجتماعی» گرفته شد، هدف از برگزاری جشنواره «جریان» این بود که با این رویکرد در دانشگاه ها جریان سازی در عرصه فرهنگی و اجتماعی، صورت بگیرد.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: بر آن هستیم تا با برگزاری جشنواره «جریان» فضایی به وجود آید تا تجارب موفق دانشگاه ها در حوزه فرهنگی، اجتماعی، تربیتی توسط استادان دانشگاه، کارشناسان فرهنگی، یاوران علمی، مدیران فرهنگی دانشگاه به اشتراک گذاشته شود.
ذوالفقارزاده گفت: بر خلاف روال معمول اکثر جشنواره ها، که شرکت کنندگان آثار خود را به جشنواره می فرستند، در این رویداد از استادان دانشگاهی (خواه سرآمدان فرهنگی و خواه خارج از این دسته از استادان) خواسته شده به مدت ۵ دقیقه فیلم ضبط و برای جشنواره ارسال کنند. در این فیلم ۳۰۰ ثانیه ای باید بگویند که چه کرده اند، و چه تجربه و ایده ای برای ادامه فعالیت در عرصه فرهنگی دارند. با دریافت این فیلم‌های کوتاه، بانک اطلاعاتی به وجود خواهد آمد و امکان بهره مندی از این تجربه ها و ایده ها برای جامعه دانشگاهی فراهم خواهد شد و همچنین افراد می توانند نظرات خود را در خصوص تجربه ها و ایده ها اعلام نمایند.
مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت عتف گفت: این جشنواره در سطوح مختلف فردی با حضور استادان، یاوران علمی در حوزه فرهنگی، مدیر فرهنگی و یاوران علمی سایر حوزه های دانشگاه (آموزش، پژوهش، روابط عمومی و…) با شرط ارائه کار فاخر فرهنگی، در سطح رویدادهای برتر ابتکاری دانشگاه، اعلام رویداد برتر فرهنگی (با چه اصولی انجام شده، چه دستاورد داشته است، خلاهای موجود، انتظارات از معاونت فرهنگی و اجتماعی)، سطح بین الملل برای دانشجویان خارجی و در سطح دانشگاه برگزار خواهد شد.
به گفته ذوالفقارزاده، در سامانه «فرنما» همه فعالیت های فرهنگی دانشگاه ها ثبت می شود و بر اساس طرح ریزی هایی که در دفتر برای رتبه بندی و ارزیابی عملکرد فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ها سیاست گذاری شده است، دانشگاه ها بر این اساس رتبه بندی می شوند.
ذوالفقارزاده خاطرنشان کرد: برای اولین بار یکی از فعالیت هایی که می تواند به هویت بخشی کمک کند این اقدام است. امسال برای نخستین بار در رتبه بندی دانشگاه های ایران که توسط ISC انجام می شود، بعد فرهنگی و اجتماعی به عنوان یک بعد جداگانه درنظر گرفته شد و تا سقف ۱۵ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز برای فعالیت های فرهنگی درنظر گرفته شده است.
وی افزود: به عنوان مثال، یکی از شاخص های ما این است که چه میزان فعالیت های فرهنگی توسط دانشگاه ها و چه میزان توسط دانشجویان انجام می پذیرد. طبیعتاً هر چه نسبت تولی گری فعالیت های دانشگاهی توسط دانشجویان به کل برنامه های فرهنگی دانشگاه بیشتر باشد، امتیاز بالاتری نصیب دانشگاه خواهد شد. دانشگاه هایی که به لحاظ ثبت فعالیت هایشان در سامانه فرنما فعال تر باشند از معاونین فرهنگی آنها نیز تجلیل می شود.
ذوالفقارزاده در ادامه گفت: اساتید دانشگاه ها در دو بخش می توانند در جشنواره «جریان» شرکت کنند، در بخش نخست هدف شناسایی و تقدیر از سرآمدان فرهنگی می باشد. طبق شیوه نامه، سرآمدان فرهنگی که از دانشگاه ها معرفی می شوند با ارسال کلیپ ۵ دقیقه ای به رقابت باهم می پردازند و روز پایانی جشنواره، از سرآمد سرآمدان تقدیر بعمل می آید.
وی افزود: در بخش دوم، اساتیدی که تمایل به ارسال آثار خود به دانشگاه ها به عنوان سرآمد فرهنگی را ندارند و یا در این دسته انتخاب نشده اند نیز می توانند به صورت آزاد در جشنواره «جریان» شرکت کنند و به صورت شفاهی ایده موفق خود در قالب فیلم ۵ دقیقه ای برای ما ارسال کنند.
به گفته ذوالفقار زاده، افراد شرکت کننده، با هدف اشتراک گذاری تجارب موفق خود در اختتامیه جشنواره به روی سِن می آیند و در مورد سیر فعالیت فرهنگی خود توضیحات لازم را می دهند.
وی افزود: معتقدم که باید از فعالیت های فرهنگی و تربیتی که شاگردپروری، ارتقاء انگیزه و امید و نشاط و تعالی باورهای انقلابی و تقویت هویت ملی در بطن و کانون آن قرار دارد، علاوه بر شناسایی و به اشتراک‌گذاری در این قالب که در جای خود قطعا مؤثر است، حمایت های مالی لازم هم صورت پذیرد و با تخصیص گرنت های فرهنگی در خور می توان به صورت مداوم از فعالیت فرهنگی و اجتماعی حمایت نمود و جریان فرهنگی را در دانشگاه ها دامن زد.
زهرا وزیری، رئیس گروه پایش و آینده نگری دفتر سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در ادامه این نشست گفت: این جشنواره اولین جشنواره ای است که به طور اختصار برای شناسایی افراد فعال فرهنگی، رویدادهای برتر فرهنگی و دانشگاه های فعال فرهنگی اختصاص داده شده است. شیوه نامه این جشنواره هفته گذشته به دانشگاه ها ابلاغ شده و به دانشگاه یک ماه فرصت داده شده تا بتوانند آثار خود را در سامانه ثبت نمایند.
وزیری گفت: ثبت آثار به دو شیوه انجام می شود، هر فرد با مراجعه به سامانه jarayan.dmsrt.ir می تواند برای خود کاربری ایجاد کرده و رزومه فرهنگی خود را به صورت فیلم ۳۰۰ ثانیه ای یا فایل word بارگزاری نماید. در بخش گروهی از جمله رویداد برتر، دانشگاه برتر، رویدادهای بین المللی (مختص دانشجویان بین الملل است) افراد و دانشگاه ها می بایست ابتدا آثار خود را به معاونت فرهنگی دانشگاه تحویل دهند. پس از انجام داوری اولیه، براساس تعداد سهمیه های اعلام شده در شیوه نامه جشنواره، دانشگاه ها می توانند آثار برتر خود را در سامانه ثبت نمایند تا به جشنواره راه یابند.
وی تصریح کرد: آثار ارسالی در مدت زمان یک ماه بررسی و داوری خواهد شد. همچنین اختتامیه این جشنواره در تابستان سال جاری در دانشگاه تبریز برگزار خواهد شد.