تازه ها
در گفت‌وگو با پروفسور شیمی مطرح شد؛
ایران از دیرباز در شاخه‌های مختلف شیمی توانایی بالایی داشته است. پیش از انقلاب، دانشگاه شیراز یکی از مطرح‌ترین مراکز علمی در این حوزه بود. پس از انقلاب نیز با وجود چالش‌ها، بسیاری از فارغ‌التحصیلان ایرانی توانسته‌اند در دانشگاه‌ها و شرکت‌های بین‌المللی مطرح دنیا مشغول به کار شوند. تحصیل‌کردگان رشته شیمی در ایران از نظر علمی و مهارتی در سطح جهانی قابل رقابت هستند.
به گزارش بازارکار از ایسنا، پروفسور علی‌اصغر انصافی در سال ۱۹۹۱ میلادی(۱۳۷۰ شمسی) مدرک دکترای خود را در رشته شیمی تجزیه از دانشگاه شیراز دریافت کرد. پس از آن، به عنوان عضو هیئت علمی به گروه شیمی دانشگاه صنعتی اصفهان پیوست و در سال ۲۰۰۱ میلادی ۱۳۸۰ شمسی) به رتبه استاد تمامی دست یافت. وی در دانشگاه واترلو کانادا(۱۹۹۹-۲۰۰۰) و دانشگاه آرکانزاس آمریکا(۲۰۰۷-۲۰۰۸) به‌عنوان استاد مدعو فعالیت داشته است. پروفسور انصافی هم‌اکنون ریاست مرکز تحقیقات برتر در زمینه حسگرها و شیمی سبز مربوط به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران را بر عهده دارد و به‌عنوان استاد گروه شیمی دانشگاه صنعتی اصفهان خدمت می‌کند.
زمینه‌های پژوهشی وی شامل توسعه حسگرها و بیوحسگرهای شیمیایی و الکتروشیمیایی، میکروحسگرها و نانوحسگرها با تمرکز ویژه بر تعاملات DNA و آنتی‌ژن، توسعه مواد جدید برای منابع انرژی مانند پیل‌های سوختی و ذخیره‌سازی انرژی با استفاده از نانومواد و معرفی حسگرهای ولتامتری و آمپرومتری اصلاح‌شده مبتنی‌بر نانوذرات برای ساخت بیوحسگرها و حسگرهای دارویی است.
انصافی تاکنون بیش از ۵۸۰ مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی منتشر کرده و بیش از ۱۵۰ ارائه در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی داشته است.
وی نویسنده همکار در تألیف بیش از هشت کتاب از جمله انتشارات آکادمیک پرس و اسپرینگر بوده و به‌عنوان سردبیر و عضو هیئت تحریریه در ۱۵ مجله علمی بین‌المللی فعالیت می‌کند. براساس شاخص‌های علمی، وی در زمره یک درصد دانشمندان برتر در حوزه شیمی قرار دارد.
برای آشنایی بیشتر به گفت‌وگو با این شخصیت علمی پرداختیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:
چه عاملی باعث شد به شیمی علاقه‌مند شوید؟
در دوران دانش‌آموزی، امکانات امروزی برای جستجوی رشته‌های مختلف وجود نداشت، اما داشتن یک دبیر خوب نقش بسیار مؤثری در علاقه‌مند شدن به یک درس دارد. من دبیر شیمی بسیار خوبی داشتم که همین موضوع باعث شد به این رشته علاقه‌مند شوم و در انتخاب رشته‌ام نیز تأثیر گذاشت.
چند سال است که در این حوزه فعالیت می‌کنید؟
از زمانی که دانشجوی مقطع لیسانس بودم، یعنی از سال ۱۳۶۲، در این حوزه فعالیت داشته‌ام. در حال حاضر، بیش از ۳۴ سال است که در زمینه شیمی مشغول به کار و تحقیق هستم.
چگونه به درجه پروفسوری رسیدید؟
زمانی که فردی با مدرک دکترا وارد دانشگاه می‌شود و به‌عنوان عضو هیئت علمی فعالیت خود را آغاز می‌کند، ابتدا در مرتبه استادیاری قرار می‌گیرد. در صورتی که فعالیت‌های علمی و صنعتی مناسبی داشته باشد و مقالات خود را در مجلات معتبر منتشر کند، می‌تواند پس از حدود ۱۰ سال به مرتبه دانشیاری ارتقا یابد. این روند بار دیگر، اما با سخت‌گیری بیشتر، طی می‌شود تا فرد به مرتبه استادی برسد. در این مسیر، کمیته‌ای به نام هیئت ممیزه که با حکم وزیر علوم تشکیل می‌شود، صلاحیت علمی فرد را برای ارتقا به درجه پروفسوری بررسی و تأیید می‌کند.
آیا این توانایی را در شاگردان خود می‌بینید؟
بله، بسیاری از دانشجویان من پس از فارغ‌التحصیلی در مقطع دکترا، در دانشگاه‌های مختلف ایران و جهان به‌عنوان استاد فعالیت می‌کنند و توانسته‌اند به این درجه علمی دست یابند.
ایران در کدام شاخه‌های شیمی پتانسیل رقابت جهانی دارد؟
ایران از دیرباز در شاخه‌های مختلف شیمی توانایی بالایی داشته است. پیش از انقلاب، دانشگاه شیراز یکی از مطرح‌ترین مراکز علمی در این حوزه بود. پس از انقلاب نیز با وجود چالش‌ها، بسیاری از فارغ‌التحصیلان ایرانی توانسته‌اند در دانشگاه‌ها و شرکت‌های بین‌المللی مطرح دنیا مشغول به کار شوند. به‌طور کلی، تحصیل‌کردگان رشته شیمی در ایران از نظر علمی و مهارتی در سطح جهانی قابل رقابت هستند.
دانشگاه صنعتی اصفهان چه برنامه‌ای برای ارتباط صنعت و دانشگاه در رشته شیمی دارد؟
همکاری بین صنعت و دانشگاه همیشه مورد توجه بوده است، اما در حوزه صنعت، کارشناسان تمایل کمتری به تغییر دارند و اغلب از ورود دانشگاه به صنعت به دلیل ایجاد چالش‌های جدید استقبال نمی‌کنند. درحالی‌که این همکاری می‌تواند موجب رشد علمی و اقتصادی کشور شود. متأسفانه در بسیاری از صنایع داخلی، اولویت با خرید تجهیزات خارجی است، حتی زمانی که نمونه‌های داخلی باکیفیت در دسترس باشد. این موضوع یکی از موانع اصلی همکاری دانشگاه و صنعت محسوب می‌شود.
در مسیر تحقیقاتی چه مشکلاتی داشته‌اید و بزرگ‌ترین مشکل دانشجویان و پژوهشگران چیست؟
یکی از مشکلات اساسی، کاهش شدید بودجه‌های تحقیقاتی است. در ۱۳۸۶، گرنت تحقیقاتی من ۲۵ هزار دلار در سال بود، اما در حال حاضر این رقم به کمتر از هزار دلار رسیده است. دانشگاه‌ها با کمبود تجهیزات و ابزارهای مدرن روبه‌رو هستند و حتی چاپ مقالات علمی نیز با مشکلات مالی مواجه شده است. از سوی دیگر، معیارهای استخدام اعضای هیئت علمی در برخی موارد چندان دقیق نیست و این مسئله باعث شده که دانشگاه‌ها با افت علمی روبه‌رو شوند. در نتیجه، بسیاری از دانشجویان نخبه ترجیح می‌دهند برای ادامه تحصیل یا کار به خارج از کشور مهاجرت کنند.
راهکار شما برای برون‌رفت از مشکلات چیست؟
یکی از راهکارها، ایجاد تغییر در رفتارها و سیاست‌های حمایتی است. در گذشته، قرار بود قانونی تصویب شود که بر اساس آن، صنایع داخلی موظف به استفاده از تجهیزات ساخت داخل باشند، اما این موضوع اجرایی نشد. متأسفانه در حال حاضر، بسیاری از شرکت‌های دولتی به‌جای حمایت از دانشمندان و محققان داخلی، تجهیزات خارجی را به هر قیمتی خریداری می‌کنند.
نکته پایانی شما چیست؟
متأسفانه انگیزه ادامه تحصیل و کار علمی در کشور کاهش یافته است. بسیاری از دانشجویان مستعد، آینده‌ای برای خود متصور نیستند و به فکر مهاجرت هستند. برای موفقیت در ایران، باید به سمت کارآفرینی و تولید محصولات دانش‌بنیان حرکت کرد. توصیه من به دانشجویان این است که شرکت‌هایی تأسیس کنند که نیازهای مردم را برطرف کند، نه اینکه وابسته به شرکت‌های دولتی باشند. در این صورت، موفقیت آن‌ها تضمین‌شده خواهد بود.
ارسال نظرات