گزارش بازارکار به مناسبت روز ملی گل و گیاه؛ صنعت گل و گیاه؛ فرصت همیشگی برای توسعه اشتغال و کارآفرینی

"گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت" گل در همه جا خواهان دارد اما ایرانیان با گل سر صحبت دراز دارند. بیست و پنجم خرداد ماه (۱۵ ژوئن) هر سال برابر با روز جهانی و ملی گل و گیاه است؛ تلاش کردیم به اهمیت گل و گیاه نه از روی صرفا زیبایی بلکه از در اشتغال و کارآفرینی نگاهی بیاندازیم. 25 خرداد ماه به عنوان روز گل و گیاه از سال ۸۴ بنا به درخواست اتحادیه گل و گیاه کشور و با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت جهاد کشاورزی و دفتر گل و گیاه، در تقویم رسمی کشورمان به ثبت رسیده است و به مناسبت این روز گزارشی با محوریت اشتغال دراین حوزه بررسی کردیم . ایران رتبه پنجم گل و گیاه در آسیا قدمت کشت و کار و نگهداری گل‌ها در ایران شاید همزمان با شروع کشاورزی بوده است. با نگاهی به تاریخ و فرهنگ ایران به نظر می‌آید که همواره ایرانیان در زمینه موضوعات مرتبط با گل‌ها جایگاه خوب و ارزنده‌ای داشته‌اند: شاید قدیمی‌ترین گلخانه های موجود در ایران که در حال حاضر هم فعال هستند قدمتی در حدود ۷۵ – ۷۰ سال دارند. زمانی که بسیاری از کشورها، نامی در زمینه پرورش گل و گیاه نداشته اند کشور ما با داشتن گلخانه­ های خوب و قابل قبول در زمان خود وضعیتی مناسب داشته است. از سوی دیگر ایران با داشتن آب و هوای مناسب، ظرفیت های فراوانی برای تولید گل و گیاه دارد و می تواند با تولید و صادرات برای اشتغال و کارآفرینی بویژه برای دانش آموختگان رشته های کشاورزی و باغبانی همت بگمارد. ایران در دنیا شرایط خوبی دارد و با توجه به رتبه پنجمی در آسیا می تواند قطب تولید گل و گیاه در کشور در آسیا و دنیا تبدیل شود. گردش مالی گل و گیاه در دنیا ۲۰۰ میلیارد دلار دکتر ولی الله بنی عامری، نایب رئیس انجمن گل و گیاهان زینتی می گوید: گردش مالی گل و گیاه در دنیا ۲۰۰ میلیارد دلار است و سهم ایران با وجود ظرفیت ها و توانمندی ها کم است. وی می افزاید: روند رو به رشد توسعه گلخانه های کشور با رشد ۵۳ درصدی گل و گیاهان زینتی در هفت سال گذشته حاکی از اقبال عمومی به بخش گل و گیاهان زینتی است. وی با اشاره به هدف گذاری برنامه طرح توسعه گلخانه های کشور برای ایجاد حدود ۲۰ هزار هکتار گل و گیاهان زینتی تا پایان سال ۱۴۰۴ اظهار داشت: در این راستا، ایجاد و تکمیل زنجیره ارزش گل و گیاهان زینتی مبتنی بر تامین نهاده ها، مدیریت تولید و عرضه گل و گیاه بسیار ضروری است. در این راستا راه‌اندازی مرکز باغبانی غرب آسیا با الگو برداری از مرکز جهانی باغبانی هلند (WHC) میتواند راهگشا باشد. لزوم مهارت آموزی برای تربیت نیروی کار ماهر در حوزه گل و گیاه بنی عامری افزود: توجه به آموزش و تحقیق و توسعه با ایجاد مراکز خدمات رسان و مهارت آموزی برای تربیت نیروی کار ماهر در حوزه گل و گیاه یک ضرورت است. وی افزود: بهره گیری بیشتر و هوشمندانه از ظرفیت شبکه های اجتماعی برای مدیریت برخط تولید انواع گل و گیاه نوید بخش روزهای بهتر برای این بخش است. اتفاق مبارکی که در حال حاضر شکل گرفته و به سرعت در حال رشد و گسترش است. براسسا آماری که مسئولان بخش کشاورزری اعلام می کنند؛ یک بشکه نفت معادل ۱۲۰ شاخه گل است و می توان از ظرفیت سرمایه گذاری در حوزه کشاورزی به ویژه تولید گل استفاده کرد. بیش از ۱۵۰ هزار نفر در تولید گل و گیاه و گلخانه کشور اشتغال دارند ۱۵۰ هزار نفر در تولید گل و گیاه و گلخانه کشور اشتغال دارند و ۲۵ هزار میلیارد تومان در این حوزه سرمایه گذاری شده و ایران در رتبه ۱۷ تولید گل و رتبه ۱۱۵ صادرات گل قرار دارد. یکی از چالش ها این است که برخلاف کیفیت مطلوب تولیدات گل و گیاه در کشور، اما تولیدکنندگان نمی‌توانند در بازارهای جهانی حضور داشته باشند. همچنین از ۷۷۰ میلیون قطعه بذر مورد نیاز برای گلخانه ها، تنها ۳۰ میلیون قطعه بذر در داخل کشور تولید می‌شود و ظرفیت‌های تولید داخلی در مراکز تحقیقاتی وجود دارد. هنوز از همه ظرفیت‌های علمی در بخش‌های تخصصی در حوزه گل و گیاه استفاده نشده است؛ استادان دانشگاهی و علمی در حوزه باغبانی در ایران وجود دارد که به صورت شبانه روزی در تلاش هستند و زحمات این مجموعه موجب شده ما امروز در تولید بسیاری از محصولات با در نظر گرفتن توسعه پایدار در بخش کشاورزی با دنیا رقابت کنیم. مشاور اتحادیه گل و گیاه بر جذب دانش آموختگان گل و گیاه تاکید دارد غلامرضا گلزاری تولید کننده و مشاور اتحادیه گل و گیاه ایران می گوید: باید به سوی تولیدات گلخانه ای پیش برویم، کشور ما از نور و انرژی طبیعی خوب، بازار خوب و دانش آموختگان برخوردار است و این هنر مست که از آن ها استفاده کنیم. وی بر جذب دانش موختگان دانشگاهی مهارت دیده تاکید و می افزاید: زمین، تاسیسات و حامل های انرژی باید از سوی دولت و بخش خصوصی فراهم شود، باید توجه جدی برای اشتغال و سرمایه گذاری در حوزه گل و گیاه داشته باشیم. از سوی دیگر مناقشات روسیه و اوکراین موجب شده ما شرایط خوبی برای بازار گل و گیاه داشته باشیم و باید بتوانیم از این فرصت ها استفاده کنیم. مشاور اتحادیه گل و گیاه ایران با اشاره به اینکه اساسنامه اتحادیه، حمایت حقوقی و قانونی از تولیدات گل و گیاه است افزود: در صادرات جدی هستیم و در تولید گل و گیاه آپارتمانی شرایط خوبی داریم. یکی از مشکلات همیشگی عدم دسترسی به بازارهای مصرف صادراتی است. گلزاری استان های آذربایجان غربی و شرقی، مرکزی، استانهای شمالی ، خراسان و اصفهان را از استان های برتر در زمینه گل و گیاه معرفی می کند و می گوید: سرمایه گذاری و حمایت بخش خصوصی و دولتی برای ما خیلی مهم است. همچنین برگزاری نمایشگاه های گل و گیاه، کارناوال گل، اهدای گل و ... توسط اتحادیه دنبال می شود. مشاور اتحادیه گل و گیاه ایران با تاکید بر نقش رسانه ها می گوید: صدا و سیما باید به تولید گل و گیاه باید توجه کند، گل و گیاه فرصت ها و ظرفیت خوبی دارد باید متخصصان به این حوزه ورود کنند و تجربه میدانی خود را افزایش دهند. یکی از مشکلات این است که مراکز علمی – کاربردی گل و گیاه که باید فعال شوند الان تعطیل هستند. اهمیت گل و گیاه در ایران در ایران نیز کاربردهای مختلفی برای گل وجود دارد و هر گل به‌عنوان نوعی نماد و نشان مشخص برای موارد مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. کشور ما به دلیل اقلیم چهار فصل و خاک حاصلخیزی که دارد، محل مناسبی برای کاشت و پرورش گل‌ها و گیاهان گوناگون است. نقش گل و گیاه به اندازه‌ای در زندگی مردم ایران مهم و پر رنگ است که نشانه‌هایش در صنایع دستی و به خصوص فرش ایرانی همواره قابل مشاهده است. علاوه‌بر این در اشعار و سروده‌های شاعران بزرگ ایران هم می‌توان تأثیرات و اهمیت گل‌ها و گیاهان مختلف را در زندگی مردم این سرزمین ملاحظه کرد. فرهنگ، تمدن و زندگی ما ایرانی‌ها به شکل عجیبی با گل و گیاه پیوند خورده‌است. هم اکنون نیز باغ‌ها و گلخانه‌های زیادی در سراسر کشور وجود دارد که سالانه مقدار قابل توجهی گل‌ها و گیاهان گوناگون پرورش می‌دهند. صادرات گل در ایران ایران نیز به نوبه‌ی خود سهم به سزایی در صادرات گل داشته و همه ساله مقدار زیادی گل را به کشورهای مختلف جهان همچون امارات متحده عربی، عربستان، انگلستان، عراق، آلمان، هلند، پاکستان، چین، سوئیس، اسپانیا، آذربایجان، کویت، بحرین، ترکمنستان، تایوان، ویتنام و ژاپن صادر می‌کند. ایران در تولید گل و گیاه دارای رتبه ۱۷ و در صادرات آن دارای رتبه ۱۰۷ می‌باشد. در ایران گل نیلوفر آبی، گل رز یا گل محمدی، سروناز و گل لاله گل‌های ملی به شمار می‌روند.