لزوم توجه به پروتكال‌های رسانه‌ای بحران در زمان جنگ/«قاب» و «روایت» سلاح‌های اصلی‌اند/ حمله دوباره اسرائیل؟ تا اطلاع ثانوی «خیر»

به گزارش بازارکار از روابط عمومی موسسه کار و تأمین اجتماعی، ماشاالله شمس‌الواعظین در این نشست با اشاره به تغییرات ذات جنگ‌ها در طول تاریخ گفت: بلایای جهانی به دو دسته طبیعی و انسانی تقسیم می‌شوند. جنگ‌ها، انفجارها و حملات نظامی بلایای انسان‌ساخته‌اند. در جنگ‌های نسل چهارم به بعد، به دلیل گستردگی جغرافیای درگیری، جای مشاهده فیزیکی انسان در صحنه جنگ را «روایت» در متن و «قاب» در تصویر گرفته است. به همین دلیل روان‌شناسان تبلیغات، توجه ویژه‌ای به مسئله روایت و قاب در رسانه‌ها دارند.وی ادامه داد: در جریان جنگ اخیر، ساختمان شیشه‌ای صدا و سیما هدف حمله رژیم صهیونیستی قرار گرفت. تا زمانی که این موضوع به تصویر درنیاید، مردم معنای آن را درک نمی‌کنند. اما باید دانست که پخش این قاب از منظر پروتکل‌های رسانه‌ای اشتباه است. در روایت‌سازی باید بدانیم چگونه قاب را ببندیم و روایت را طراحی کنیم.

شمس‌الواعظین با اشاره به تجربه جنگ عراق، اظهار کرد: در جریان جنگ آمریکا در کشور عراق، سقوط بغداد توسط نیروی نظامی اتفاق نیفتاد بلکه رسانه CNN با اعلام سقوط بغداد، در حالی که اولین نیروی آمریکایی هنوز ۱۶۸ کیلومتر با مرکز فرماندهی فاصله داشت، این قاب را ساخت و باعث غافلگیری روانی ارتش عراق شد.

وی با مقایسه این واقعه با جنگ اخیر ایران و اسرائیل گفت: در جنگ ۱۲ روزه اخیر نیز شاهد تلاش‌هایی برای بازسازی چنین قاب‌هایی بودیم. جابه‌جایی‌هایی میان ایستگاه‌های تلویزیونی نشان می‌داد که برنامه‌ای برای ایجاد شوک روانی در حال اجراست. در همان زمان، من به رئیس شبکه چهار هشدار دادم که استودیوهای خود را به زیرزمین منتقل کند، اما به این هشدار توجهی نشد.وی افزود: رسانه‌ها و رژیم صهیونیستی تلاش کردند تا ایران را در وضعیت فروپاشی جلوه دهند، در حالی که آنچه رخ داد، بیشتر شبیه یک فرایند بوروکراتیک بود. در روزنامه‌نگاری بحران، یکی از وظایف اصلی، جلوگیری از وارد شدن شوک ناگهانی به جامعه است و سانسور و پخش تدریجی اطلاعات بخشی از این راهبرد است.

وی با اشاره به ضدحمله ایران تصریح کرد: افرادی که در پی ساخت قاب‌های فروپاشی بودند، از واکنش بوروکراتیک و آرام ایران بی‌خبر بودند. فرماندهانی که جان خود را از دست دادند، بلافاصله جایگزین شدند و همین مسئله موجب شکل‌گیری قابی جدید از نظم و فرماندهی در ۲۴ خرداد شد.

شمس‌الواعظین با تحلیل شیوه‌های جنگی رژیم صهیونیستی گفت: اسرائیل در بیشتر جنگ‌ها سه‌پایه‌ای عمل می‌کند. ابتدا چالش را به درون مرزهای دشمن منتقل می‌کند، سپس مرکز فرماندهی را نابود می‌سازد و در نهایت حمله‌ای غافلگیرانه و برق‌آسا را اجرا می‌کند. مشابه این الگو در جنگ پنج ژوئن ۱۹۶۷ نیز مشاهده شده است.وی ادامه داد: ایران باید با تغییر راهبرد، جنگ را از حالت تمام‌کننده به حالت فرسایشی تبدیل کند چرا که رژیم صهیونیستی توان تحمل جنگ طولانی را ندارد. استفاده ایران از موشک خیبرشکن و اثرات مخرب آن، رژیم صهیونیستی را به‌گونه‌ای غافلگیر کرد که از طریق کشورهای واسطه از ایران خواست استفاده از این سلاح را متوقف کند.وی افزود: رسانه‌های ایران باید بدانند که روایت‌سازی جنگ مستلزم پیروی از پروتکل‌های خاص است. برای مثال، در جبهه داخلی اسرائیل، انتشار اطلاعات درباره محل اصابت موشک‌ها ممنوع است. ما نیز باید به روایت واحد در دوران جنگ پایبند باشیم.

شمس‌الواعظین تأکید کرد: رسانه یک سلول زنده در کالبد جنگ است. اگر همه سلول‌ها سالم بمانند، پیروزی حاصل می‌شود و در غیر این صورت شکست خواهد بود. رسانه ایران اینترنشنال در این جنگ از پروتکل‌های اسرائیلی پیروی کرد و از فاز رسانه‌ای خارج شده و وارد جنگ روانی شد. اگر این رسانه به‌عنوان صدای فارسی اسرائیل فعالیت کند، شفاف است و قابل‌احترام خواهد بود، اما در صورت تداوم رفتار دوگانه، اهداف خود را از دست خواهد داد.

وی افزود: عنصر غافلگیری در همه جنگ‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. حتی اسرائیل در ۷ اکتبر غافلگیر شد. حماس نیز با همین تاکتیک جنگ را آغاز کرد. در چنین وضعیتی، مبارزه در خاک دشمن یک اصل است.

وی با اشاره به تجربه تاریخی انگلستان و ایرلند، گفت: مارگارت تاچر در جنگ ایرلند مصاحبه با افرادی که درگیر جنگ ایرلند بودند را ممنوع کرد اما BBC با استفاده از شهروندان مرزی، روایت آن‌ها را بازتاب داد. بی‌بی‌سی تا اطلاع ثانوی حرفه‌ای‌ترین رسانه دنیاست زیرا توانسته است «حضور غایب» را در روایت خود محقق سازد.

شمس‌الواعظین در پایان اظهار کرد: به‌طور قطع، رژیم صهیونیستی تا اطلاع ثانوی به ایران حمله نخواهد کرد. این رژیم بسیاری از پایگاه‌های خود را از دست داده و اکنون به‌دنبال حفظ تعادل میان توان تهاجمی و دفاعی خود است. بعید است جنگی کلاسیک از سوی آن آغاز شود.