نویسنده:مهدی شیرمحمدی1 دکترای علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران مرکزی،عضو هیئت علمی دانشگاه افسری و تربیت پلیس امام حسن مجتبی (ع)

چکیده:

زمینه و هدف: توجه به معيارهاي اخلاقي كاركنان در فرماندهی انتظامي جمهوری اسلامی ایران امری ضروری می یاشد.یکی از مهمترین اولویت ها در جامعه ایجاد و حفظ تصویر مناسب از پلیس در جامعه ، در جهت جذب مشارکت مردم است . پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر معیارهای اخلاق برعملکرد کارکنان در راستای پیشگیری از جرایم کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ می باشد.

روش‌: در اين پژوهش از روش تحقيق با استفاده روش توصيفي و پيمايشي انجام شده است. مورد مطالعه، 151 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی، معلمان و مدیران آموزش و پرورش منطقه دو، محقق، پژوهشگر و خبره شرکت های دانش بنیان  و بخش خصوصیدر سال 1400 می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه،گردآوري و مورد ارزيابي قرار گرفته است.روايي پرسشنامه ها بر اساس روايي محتوايي با استفاده از نظرات اساتيد و متخصصان در اين حوزه تعيين گرديد و پايايي پرسشنامه نيز با استفاده از آلفاي كرونباخ عدد (82/0) محاسبه گرديد. براي تجزيه و تحليل داده ها از شاخص هاي آمار توصيفي و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار SPSS  استفاده گرديده است.

یافته­ ها: بیانگر آن است که تاثیرمیان معيارهاي اخلاقي برعملکرد کارکنان و پیشگیری ازجرم مثبت و معنادار می باشد. از ضریب رگرسیون به منظور بررسی میزان پیش بینی کنندگی متغیرهای معيارهاي اخلاقی در سه حوزه : اخلاق اعتقادی، اخلاق فردی و اخلاق در ماموریت سازمانی استفاده گردیده است.

نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده نشان می دهد که نقش مدیران و فرماندهان انتظامی تهران بزرگ نسبت به ترویچ معیارهای اخلاق حرفه ای برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ مورد تأکید قرار داده و خود به عنوان الگوی سایرین، پیشگام رعایت عملی اصول اخلاقی باشند.

کلید واژه:اخلاق، کارکنان فاتب،جامعه،پیشگیری از جرم

مقدمه

پیشگیری از جرم یکی از جلوه های سیاست داخلی است که ارتباط تنگاتنگی با نظام سیاسی حاکم بر جوامع بشری دارد واز مولفه های موثر ومهم در ایجاد جامعه امن است.برای دسترسی به امنیت در جامعه،شناخت فرایندهای اجتماعی ناهمگون وسرانجام،جلوگیری از رشد این فرایندها از طریق تدوین واجرای برنامه پیشگیری ضروری است.

پلیس سازمان امنیتی- انتظامی است که در تمام کشورها از جمله وظیفه پیشگیری از جرایم را بر عهده دارد و بیشتر اولین نماینده عدالت کیفری است که با شهروندان در ارتباط می باشد به همین دلیل نوع برخورد پلیس با مردم در شکل گیری طرز تلقی صحیح یا اشتباه از نظام امنیت شهری واجد اهمیت است .( موسوی فرد، کرمی،1:1396).

پلیس نماد اقتدار نظام سیاسی هر کشوري است و بین اقتدار سیاسی و امنیت اجتماعی رابطه تنگاتنگی وجود دارد پلیس مقتدر می بایست با ایجاد صفت اقتدار با کمک سازمانها ، نهادها وشهروندان، بزرگترین وظیفه اي که بدان محول شده یعنی حفظ امنیت را به شایستگی حکمفرما نمایدواین امنیت پایدار همانطوریکه بدان اشاره شد محقق نخواهد شد مگر با همکاري مردم و دراین همکاري نحوه برقراري ارتباط ، برخورد مناسب وخوب پلیس با مردم نقش اساسی را ایفا می نماید .

سازمان پلیس به عنوان یکـی از نهادهـای حکـومتی کـه مسـئولیت اسـتقرار نظـم و امنیت اجتماعی را به عهده دارد، پلیس حرفه‌ای مفهومی نوین و تخصصی است که بر مجموعه‌ای از دانش‌ها، بینش‌ها و مهارت‌های خاص تأکید می‌کند. چنین پلیسی از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های علمی، حرفه‌ای و انسانی ویژه‌ای برخوردار است تا بتواند مأموریت‌ها و وظایف خود را به‌درستی انجام دهد.

تحقق پلیس حرفه‌ای نیازمند گزینش حرفه‌ای، پرورش و تربیت حرفه‌ای، نگهداشت و ارزیابی حرفه‌ای است. بر این اساس، تربیت و آموزش پلیس حرفه‌ای نیازمند برخورداری از الگو و چهارچوبی خاص و جامع است که تمامی ابعاد و نیازهای حال و آیندۀ نیروهای پلیس را در‌برگیرد. علاوه بر این، چنین الگویی راهنمای عمل برنامه‌ریزان، مجریان، مدیران و ارزیابان نظام آموزش پلیس خواهد بود.

نظم و امنیت یکی از ارکان اساسی برای شکوفایی فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و دینی در جامعه و توسعه پایدار آن می‌باشد. در واقع رشد و شکوفایی استعدادها و تلاش‌ها با برقراری محیط امن در چهارچوب قوانین و مقررات به منصه ظهور رسیده و افراد و کلیت جامعه از مواهب آن بهره‌مند خواهند شد. دو ویژگی مهم در اثر گسترش فناوری در عملکرد مجرمان دیده می‌شود که عبارتند از: پیچیده‌بودن جرائم و سازمان یافته‌بودن آن، که این امر سبب پایین آوردن سطح احساس امنیت در جوامع گردیده است.

مأموریت و وظیفه ناجا برابر بند یک ماده 4 قانون ناجا مصوب 27 تیر 1369 «استقرار نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی و فردی» است، که رسالتی بزرگ برای ناجا به شمار می‌رود و برای تحقق آن نیازمند نیروی انسانی کارآمد و آگاه به مسائل روز جامعه است .

سازمان پلیس برای انجام بهینۀ مسئولیهای محوله نیازمند کاوش بـرای یـافتن راههایی است که تعامل پلیس و جامعه را تقویـت  کنـد و از ظرفیت هـای اجتمـاعی بـرای اجرای بهینۀ قانون، بیشترین بهره را ببرد. به این منظور، اخلاق این ظرفیت را دارد که تعامـل پلیس و جامعه را از ارتباطی تعریف شده در چهارچوب قانون به ارتباطی در قلمـرو وجـدان توسعه دهد و برای آن پشتوانۀ عاطفی و قلبی فراهم کند.

ضرورت اين پژوهش در اين است كه مديريت پيشگيرانه بهترين نوع برخورد خواهد بود كه داراى اثربخشى بيشترى است بنابراين چنانچه راهكارهاى پيشگيرى از جرائم و تخلف های كاركنان فرماندهی انتظامى مورد بررسى قرارگيرد مى تواند بخش بزرگى از ضرر و زيانهاى ناشى از اين جرائم و تخلف ها را در ابعاد فردى،خانوادگی،سازمانی و ملی را كاهش داد .به طور مسلم،عوامل زیادی می توانند در این مقوله موثر واقع شوند که یکی از آنها عوامل مربوط به اخلاق حرفه ای کارکنان و مدیران مستقیم و غیر مستقیم آنان است.اهميت اين پژوهش در اين است كه با انجام آن، راهكارهاى علمى به دست خواهد آمد كه با بكارگيرى آنها توسط فرماندهان و مديران سازمان موفقيت چشمگيرى در تربيت و پرورش كاركنان منضبط، مومن و متخصص حاصل خواهد شد .این پژوهش با هدف بررسی تأثیر معیارهای اخلاق برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در راستای پیشگیری از جرایم کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ می باشد.سئوال اصلی این است که معیارهای اخلاق چگونه برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم تاثیرگذاراست؟

پیشینه تحقیق

در خصوص بررسی مسئله نقش الگوهای اخلاقی برعملکرد کارکنان مقالاتی نوشته شده است که به مهمترین آنها اشاره میشود: غفاری،(1398) در مقاله  با عنوان:چالش ها و راهکارهای اخلاقی پلیس در مدیریت ازدحام های اعتراض آمیز، به این نتیجه رسیدکه با بررسی چالش ها و ابهامات فلسفی-نظری، قانونی و مدیریتی-اجرایی مشخص شد یکی از راه های ترویج اخلاق در سازمان تدوین خط مش های اخلاقی است. کریمی خوزانی ،علی،(1398) در مقاله با موضوع:بهینه سازی الگوی رفتاری کارکنان پلیس با تدوین معیارهای اخلاقی: گامی موثر در حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف به این نتیجه رسیدکه سازمان با فراهم آوردن بستر و امکانات لازم و در ادامه آموزش و مشاوره تحقق این معیارها را در رفتار و کردار کارکنان عملیاتی می نماید. بیاتی،پولادی، فتاحپور، پوزش(1399)، در مقاله با موضوع: واکاوی نقش پلیس ترمیمی در پیشگیری از تکرار جرم به این نتیجه رسیدندکه تحقق رویکرد ترمیمی برای پیشگیری از تکرار جرم و بزه­, دیدگی, نیازمند تجدیدنظر اساسی در ساختار سازمانی و اهداف و مأموریت­, های نهادهای عدالت­, گری مانند پلیس, دادسرا, دادگاه و زندان است.ترابی،ممیز،(1399) در مقاله با موضوع:نقش میانجی سرمایۀ معنوی پلیس در اثرگذاری اخلاق اسلامی بر نظام سلامت اداری (مورد مطالعه: فرماندهی انتظامی همدان) به این نتیجه رسیدندکه با پرورش کارکنان به سمت بهره­گیری از اخلاق اسلامی به‌عنوان سرمایه‌های سازمانی، سلامت اداری و شفافیت سازمانی افزایش پیدا می‌کند و کارکنانی که دارای اخلاق اسلامی و منابع قوی سازمانی هستند، به‌ سلامت اداری بیشتر از سایر کارکنان اهمیت می‌دهند.امانی،کاملی،(1400) در مقاله با موضوع:تأثیر فرهنگ سازمانی بر سلامت اداری کارکنان ناجا (مورد مطالعه کارکنان فرماندهی انتظامی شهرستان شهرکرد) به این نتیجه رسیدندکه از بین مؤلفه های انها نیز توانمند سازی، ارزش های بنیادین، توافق و انسجام و هماهنگی قابلیت پیش بینی سلامت اداری را دارند. بلومبرگ ، پاپازوگلو ، شلوسر [1]،(2020) در مقاله با عنوان راه حل های سازمانی برای خطرات اخلاقی پلیس به این نتیجه رسید که نوع رهبران مجری قانون را برجسته می کند که به بهترین وجه قادر به اجرای استراتژی های طراحی شده برای جلوگیری از پیامدهای منفی مرتبط با خطرات اخلاقی پلیس هستند.پیشینه پژوهش نشان می دهد که بررسی موضوع نقش معیارهای اخلاقی برعملکرد کارکنان بر پیشگیری از جرم در مقالات یاد شده به صورت تک متغیره انجام شده است و تبیین این موضع در در جهت تحقق اهداف سازماني و ارتقاء كيفي عملکرد کارکنان به همراه ارائه پیشنهادهای کاربردی نوآوری این مقاله محسوب می شود.

مبانی نظری

علم اخلاق، راههاى آراسته شدن به خصلت هاى نيك و دورى گزيدن از خصلت هاى ناشايست را به ما نشان مى‏ دهد.

موضوع اصلى علم اخلاق، نفس انسانى است، كه محل استقرار خوي هاى نيك و بد است و سبب انجام كارهاى پسنديده و ناپسند مى‏ گردد. «تهذيب اخلاق»، «تهذيب نفس» و «تزكيه نفس» بيان ديگرى است از علم اخلاق.

شهيد مطهرى مى ‏نويسد:اخلاق عبارت است از علم زيستن، يا علم چگونه بايد زيست .... در حقيقت، چگونه زيستن دو شعبه دارد: شعبه چگونه رفتار كردن و شعبه چگونه بودن. چگونه رفتار كردن، مربوط مى ‏شود به اعمال انسان (كه البته شامل گفتار هم مى ‏شود) كه چگونه بايد باشد و چگونه بودن، مربوط مى‏شود به خويها و ملكات انسان كه چگونه و به چه كيفيت باشد.(شهيد مطهري، 21:1374).

اخلاق حرفه ای

به مجموعه ای از کنش ها و واکنش های اخلاقی پذیرفته شده که از سوی سازمان ها یا مجامع حرفه ای مقرر می شود تا مطلوب ترین روابط اجتماعی ممکن را برای اعضای خود در اجرای وظایف حرفه ای فراهم آورد اخلاق حرفه ای گویند. این اخلاق دربرگیرنده مجموعه ای از احکام ارزشی، تکالیف، رفتار و سلوک و دستورهایی برای اجرای آنهاست . قواعد اخلاق حرفه ای مقرراتی را جهت تامین حد مطلوب ارائه خدمات به کاربران وضع می کند و دستوراتی را برای روابط داخلی حرفه مقرر می دارد. به علاوه توجه به اصول اخلاق حرفه ای سبب می شود که هر فرد مجموعه ای از مسولیت ها و رابطه ها راکشف کند که به آن خواهیم پرداخت. همچنین می باید زمینه های تعارض شخصی مانند نظام های ارزشی دینی و حرفه ای مورد توجه قرار گیرد. در هر صنفی پایبندی به اصول اخلاقی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. استادان وبرجستگان هر صنفی، ضمن تعلیم اصول کار خود به کارآموزان بر رعایت اخلاق صنفی نیز تاکید فراوان دارند. حتی در برخی از رشته ها مانند پزشکی بر پایبندی به این اصول سوگند یاد می کنند. پیامدهای عدم پایبندی به اخلاق صنفی متفاوت است. مثلا درجامعه پزشکان ممکن است تخطی از اصول اخلاقی منجر به مرگ انسانی شود و یا در صنف کسبه و تجار در صورت عدم پایبندی به اصول اخلاقی در حقوق مادی برخی از افراد اجحاف شود.( حسینی آبینه ئی ،12:1389) . 

مکاتب و نظریه‌های اخلاق حرفه‌ای

اخلاق حرفه‌ای در سنت با محوریت انسان و انگیزه خدمت به دیگران بوده که در طول تاریخ متحول گردیده است؛ اما امروزه گاه انسان در خدمت حرفه و حرفه نیز ابزاری در جهت اهداف صرفا مادی او بدل شده است. در نظام‌های غربی، مکاتب اخلاقی مانند سودانگاری، عدالت توزیعی، آزادی فردی و تکلیف‌گرایی درصدد رساندن انسان به سعادت بوده اند. اما در نظام اخلاق اسلامی، ملاک نهایی و سعادت حقیقی بشر تقرب به «الله» است و انسان به عنوان خلیفه و جانشین الهی بر روی زمین محور توجهات اخلاقی است. بررسی نظام‌های مختلف اخلاقی در اخلاق حرفه‌ای ما را در شناخت عمیق‌تر علم اخلاق حرفه‌ای یاری می نماید .( حسینی آبینه ئی ،14:1389) . همبستگی ارگانیکی و اخلاق حرفه ای همبستگی ارگانیکی به تدریج در جوامع مدرن جـایگزین همبسـتگی مکـانیکی میشـود؛ همبستگی ای که در اواخر قرن ۱۷ به جهت پیشرفت کارکردها و وظایف اجتماعی، بر مبنای تمایز افراد شکل گرفـت(Komter, 2018: 104). دورکـیم نشـان می دهـد چگونـه تمـایز انسانها در وجدان اجتماعیشان مانع پیدایش اخلاق عمومی و فراگیر در جوامـع میشـود .در نتیجه، به دلیل وجود تقسیم کار، اخلاق عمـومی جایگـاه چنـدانی نداشـته، تمرکـز ایـن جامعه بیشتر بر اخلاق گروههای خاص و اهالی حرفه ها خواهد رفت . توانایی اجتماعی تمایز در ایجاد همبستگی، فراتر از تشابه است. با افزایش تمایز افـراد در ساحت اجتماعی، فردیت آنها که در ساحت نقیض آن است، رو بـه افـزایش می نهـد. ایـن حالت فردیت، خود را در ساحت اجتماعی انسانها نیز نشان میدهد ،به نحوی کـه سـاحت اجتماعی انسانها نیز نوعی از فردگرایی را تجربه میکند.2 همبستگیِ مکانیکی در صورتی امکان پذیر است که شخصیت فردی در شخصیت جمعی حل و محو شود. همبستگی ارگانیکی، در صورتی ممکن است کـه هـر فـرد، میـدان عملـی خاص خود را داشته و در نتیجه، واجد شخصیت باشد. بنابراین وجدان جمعی باید قسـمتی از وجدان فردی را آزاد بگردد تا وظایف اختصاصـی ای کـه خـود نمیتوانـد نظـم و نسـق بخشد در این قسمت استقرار یابند. (موسوی ،حسنی،11:1399)

در حالت همبستگی مکانیکی، انسانها از نظر جسمی و بدنی از یکدیگر متمایزند، امـا از ارزشها، عقایـد و حیـث اجتمـاعی مشـترکی برخوردارنـد؛ درحالیکـه در جوامـع مـدرن اینگونه نیست. در این جوامع، انسانها در حیث اجتماعی خود از یکدیگر متمایز میشـوند و عامل این تمایز، تقسیم کاری است که در این جوامع رو بـه افـزایش اسـت. ایـن تمایزهـا موجب افزایش فردیت افراد در حیث اجتماعیشان میشود و در نتیجه، زمینـه های اخلاقـی متمایز می شود . (موسوی ،حسنی،12:1399).

پیشگیری از جرم

طبق بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی یکی از وظایف قوه قضائیه «اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم» است. با توجه به تاریخ و شیوه‌های مبارزه بشر با پدیده جرم، جرم‌شناسان پیشگیری از جرم را به دو گونه پیشگیری کیفری و پیشگیری غیرکیفری تقسیم کرده‌اند، اصطلاح پیشگیری از جرم در معنای وسیع خود شامل اقدامات کیفری و غیرکیفری برای خنثی کردن عوامل ارتکاب جرم و کاهش بزهکاری می‌شود ولی در مفهوم مضیق پیشگیری فقط تدابیر غیرکیفری را شامل می‌شود.( معظمی،93:1398)

بوزان  و امنيت  اجتماعي 

بوزان  بحث  خود را در باب  امنيت  اجتماعي  با بيـان  معنـاي  ارگـانيكي  نهفتـه  در ايـن  تئوري  آغاز مي كند و معتقد است  زماني  امنيت  اجتماعي  مطـرح  خواهـد بـود كـه  نيـروي  بالقوه  يا بالفعلي  بعنوان تهديدي  براي  هويت  افراد جامعه  وجود داشته  باشد.

امنيت  اجتماعي  از نظر بوزان  به  حفظ مجموع  ويژگيهايي  ارجاع  دارد كه  بر مبنـاي آن افراد خودشان  را بعنوان عضو يك  گروه  اجتماعي  قلمداد مي كنند يا به  بيان  ديگر معطوف  به  جنبه هايي  از زندگي  فرد مي گردد كه  هويت  گروهي  او را سامان  مي بخشند.

در واقع  آنچه  باعث  مي شود گروه  اجتماعي  سامان  گيرد احساس  وابسـتگي  و تعلقـي  است  كه  ميان  اعضاي  گروه  وجود دارد و  به  آنها كليت  يكپارچه اي  مـي بخشـد كـه  مبنـاي  تعريف  اعضاء، ازهستي  خويش  خواهد بود و شناسايي ديگران بعنوان بيگانـه و خـارجي. پس گروه اجتماعي آن كليت خاصي است كه  به  دليل  اشتراك  اعضاي  گروه  در انديشـه  و باورها، احساسات  و عواطف ، كردار واعمال  بوجود آمده اسـت و از آن  بعنـوان  «مـا « يـادمي كنند بطور مثال  ما مسلمانها، ما زنان ... حال  هر عامل  و پديده اي  كه  باعـث  اخـتلال  دراحساس  تعلق  و پيوستگي  اعضاي  گروه  گردد در واقع  هويت  گروه  را به  مخاطره  انداختـه  و تهديدي براي  تهديد امنيت  اجتماعي  قلمداد مي گردد. بدين  جهت  است كه  بوزان  مفهوم  ارگانيكي  امنيت  اجتماعي  را هويت  دانسته  و امنيت  اجتمـاعي  را متـرادف  امنيـت  هويـت  تلقي  مي نمايد. (بوزان،12:2018).

مراحل پیشگیری از جرم

به طور كلي پيشگيري به عنوان يكي از سياست ها و اقدامات اساسي در حوزه كنترل و نظارت اجتماعي محسوب مي شود.اين سياست ها به كليه اقدامات و راهكاري مستقيم و غير مستقيم بازدارنده از وقوع جرم و انحراف و كژ رفتاري معطوف مي باشد و لذا از اين جهت يك((سياست پيشيني)) است كه در برابر انواع مجارات ها و اقدامات تأميني و تربيتي كه((سياست پسيني)) است قرار مي گيرد و از آن كارآمدتر و مؤثرتر و از نظر هزينه اجتماعي،اقتصادي و فرهنگي نيز به صرفه تر است.

در مجموعه سياست هاي پيشگيري بايد سه مرحله را در پيشگيري از جرم مورد توجه قرار داد:

1-مرحله اول(پيش از وقوع جرم):در اين مرحله بايد به اصل فراگيري سلامت اجتماعي توجه نمود و كليه اقدامات و برنامه ها را بر اساس آن سازماندهي كرد.برخوردار ساختن آحاد جامعه از نيازهاي اساسي زندگي(امنيت اجتماعي) و استمرار آن در شرايط بحراني،پيش بيني چارچوب قانوني نامناسب با تدابير و اقدامات پيشگيرانه،وضع قوانين حمايتي كودكان،خانواده ها،توجه ويژه به نقش پيشگيرانه آموزش و پرورش رسمي،مدارس و مراكز آموزش عالي در قالب عناوين،محتوا و برنامه هاي آموزشي،تربيتي و پرورشي،ايجاد هماهنگي بين نهادهاي خانه،مدارس،اجتماع،رسانه ها و... در زمينه برنامه هاي پيشگيرانه از جمله اقدامات اساسي است كه در مرحله پيش از وقوع جرم بايد در جهت ايجاد سلامت اجتماعي انجام گيرد. .( معظمی،102:1398)
2-مرحله دوم(وقوع جرم):سياست هاي پيشگيري شكل خاصي به خود مي گيرد.در اين مرحله پديده جرم و بزهكاري از منظر پيشگيري به طور جدي مورد بررسي و مطالعه قرار مي گيرد.علل و عوامل شكل گيري و گسترش آن شناسايي مي شوند،انواع جرائم،ميزان شيوع و گستردگي آن،گسترش جغرافيايي جرم و نقشه جهاني آن ترسيم مي شود و امكانات نهادهاي فعال همانند پليس و نيروي انتظامي،دادگاهها و نهادهاي قضايي،مؤسسات مشاوره و مددكاري افزايش داده مي شود.

3-مرحله سوم(مرحله پس از وقوع جرم):در اين مرحله تأكيد بر كشف،تعقيب و مجازات و تنبيه مجرمان و بزهكاران است.آن چنانكه در كتب حقوق جزا مورد اشاره قرار گرفته است،نظام هاي حقوقي اهدافي را براي مجازات مجرمين و بزهكاران در نظر گرفته اند كه يكي از آنها را ((اصلاح))مجرمين مي دانند. (گسن،24:1377).

پیشگیری انتظامی

پیشگیری از وقوع جرائم و فروافتادن در ورطه جرم و گناه یکی از آمال وآرمان های تمام جوامع بشری است. رشد روز افزون و پیشگیری های خاص جرائم و پایین آمدن سن ارتکاب جرم از عواملی است که بر اهمیت و ضرورت توجه به پیشگیری انتظامی می افزاید.پیشگیری انتظامی بر پایه اقدامات پلیسی در جهت حمایت از شهروندان آسیب پذیر، افزایش آگاهی عمومی و نظارت بر اماکن عمومی و افزایش هزینه های ارتکاب جرم مبتنی است.متولی اصلی این نوع پیشگیری پلیس است که بایستی رویکردی جدیدی را نسبت به وظایف سنتی خود اتخاذ کند. زیرا پیشگیری انتظامی عمدتا مبتنی بر تدابیر و اقدامات کنشی، پیش جنایی توسط پلیس است. با توجه به آنچه بیان شد می توان پیشگیری انتظامی را اینگونه تعریف نمود:مجموعه تدابیر و اقدامات کنشی و واکنشی نیروی پلیس که با حمایت از افراد در معرض خطر، افزایش آگاهی عمومی، نظارت بر اماکن عمومی، افزایش هزینه های ارتکاب جرم و مداخله قبل از وقوع جرم و مداخله پس از وقوع، درصدد پیشگیری از ارتکاب جرم در جامعه است. در راستای رویکرد پیشگیری انتظامی و تحقق اهداف پیشگیری از وقوع جرم می توان با استفاده از مدل های جدید پیشگیری اعم از پیشگیری وضعی و پیشگیری اجتماعی به این صورت که با افزایش نیروی انتظامی، حضور به موقع در مکان های بالقوه وقوع جرم و همچنین حضور در زمان های ازدیاد جرم تا حد زیادی از تعداد جرائم احتمالی بکاهند. بر همین اساس پلیس برای رسیدن به این مهم نیاز به ابزاری دارد که هرچه زودتر به واسطه آنان به هدف خود نائل آید. بنابراین از رویکردهای جدید پلیس در زمینه پیشگیری انتظامی می توان 1- رویکرد مشارکت پذیری و شهروند مداری 2- رویکرد سرعت پذیری و دقت در مداخله 3- رویکرد تفکیک پذیری 4 رویکرد آموزشی اشاره نمود.(پیکا،45:1390)[2].

روش شناسی تحقیق

در اين پژوهش از روش تحقيق با استفاده روش توصيفي و پيمايشي انجام شده است. مورد مطالعه، 151 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی، معلمان و مدیران آموزش و پرورش منطقه دو، محقق، دانش آموزان واولیای دانش آموزان، پژوهشگر و خبره شرکت های دانش بنیان  و بخش خصوصیدر سال 1400 می باشد. داده ها با استفاده از پرسشنامه،گردآوري و مورد ارزيابي قرار گرفته است.روايي پرسشنامه ها بر اساس روايي محتوايي با استفاده از نظرات اساتيد و متخصصان در اين حوزه تعيين گرديد و پايايي پرسشنامه نيز با استفاده از آلفاي كرونباخ عدد (82/0) محاسبه گرديد. براي تجزيه و تحليل داده ها از شاخص هاي آمار توصيفي و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار SPSS  استفاده گرديده است.  

نمودار1-مدل مفهومی تحقیق

تجزیه و تحلیل داده ها 1. بخش اول: آمار توصیفی

با توجه به جدول زیر مشخص  میشود غالب  پاسخگویان را که 86 نفر معادل 3/57 درصد هستند، شهرندان تشکیل داده اند .7/11 درصد نمونه را اعضای هیئت علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی ،7/17 درصد را معلمان و مدیران آموزش و پرورش منطقه دو و 3/13 درصد را محقق، پژوهشگر و خبره شرکت های دانش بنیان  و بخش خصوصی تشکیل داده اند.

جدول 1 ـ درصد فراوانی

تحلیل توصیفی متغیرهای تحقیق براساس پارامترهای مرکزی (میانگین، میانه ،مد) و پارامترهای پراکندگی (انحراف معیار، واریانس و دامنه تغییرات) برای عامل های اصلی تحقیق در جدول 1 ارائه شده است .نمودار 1 ـ مدل تحلیلی تحقیق (سطح صفر)در نمودار بالا رابطه میان متغیرهای وابسته و مستقل در سطح لایه بالایی و اولیه یا در اصطلاح سطح صفر ترسیم شده است. 

جدول 2ـ ضرایب مسیر عوامل تاثیرگذار اخلاقی در پیشگیری از جرم برعملکرد کارکنان پلیس فرماندهی انتظامی تهران بزرگ و معنی داری پارامترهای برآوردشده

جدول 3ـ تحلیل توصیفی متغیرهای تحقیق

براساس این جدول مشخص است 151 پاسخ صحیح به همه پرسش های پژوهش گردآوری شده است. همچنین بیشترین میانگین به حوزه اعتقادی با مقدار 006/4 تعلق دارد که از مقدار زیاد طیف لیکرت نیز بالاتر است. دامنه تغییرات از 1 تا 4 در نوسان است. حوزه ماموریت سازمانی بیشترین انحراف معیار را دارد. میانه و مد نشان می دهد بیشتر  پاسخ دهندگان گزینه 3 و 4 به معنای متوسط و زیاد را انتخاب کرده اند.بعد از ارائه یک تحلیل کلی از مشخصات پاسخگویان، در این مرحله لازم است ابتدا وضعیت توزیع نرمال متغیرهای تحقیق بررسی شود تا نسبت به استفاده از آنها در فاز مدل سازی اقدام شود.

بررسی وضعیت نرمال بودن تک متغیرها

جدول 4ـ آزمون نرمال بودن داده ها

براساس نتایج مندرج در جدول 3، در تمامی موارد مقدار معناداری بزرگ تر از 05/0 به دست آمده است؛ بنابراین، دلیلی برای رد فرض وجود ندارد؛ یعنی توزیع داده های سنجش هریک از ابعاد نرمال است. از این رو می توان از آزمون های پارامتریک و تحلیل عامل تأییدی استفاده کرد.

جدول 5ـ ضرایب مسیر معیارهای اخلاقی برعملکرد کارکنان و معنی داری پارامترهای برآوردشده

بحث و نتیجه گیري

پیشگیری از وقوع جرائم و فروافتادن در ورطه جرم و گناه یکی از آمال وآرمان های تمام جوامع بشری است. رشد روز افزون و پیشگیری های خاص جرائم و پایین آمدن سن ارتکاب جرم از عواملی است که بر اهمیت و ضرورت توجه به پیشگیری انتظامی می افزاید.پیشگیری انتظامی بر پایه اقدامات پلیسی در جهت حمایت از شهروندان آسیب پذیر، افزایش آگاهی عمومی و نظارت بر اماکن عمومی و افزایش هزینه های ارتکاب جرم مبتنی است.متولی اصلی این نوع پیشگیری پلیس است که بایستی رویکردی جدیدی را نسبت به وظایف سنتی خود اتخاذ کند.

پلیس نماد اقتدار نظام سیاسی هر کشوري است و بین اقتدار سیاسی و امنیت اجتماعی رابطه تنگاتنگی وجود دارد پلیس مقتدر می بایست با ایجاد صفت اقتدار با کمک سازمانها ، نهادها وشهروندان، بزرگترین وظیفه اي که بدان محول شده یعنی حفظ امنیت را به شایستگی حکمفرما نمایدواین امنیت پایدار همانطوریکه بدان اشاره شد محقق نخواهد شد مگر با همکاري مردم و دراین همکاري نحوه برقراري ارتباط ، برخورد مناسب وخوب پلیس با مردم نقش اساسی را ایفا می نماید .

پیشینه پژوهش نشان داد که مقالات نگاشته شده به صورت تک متغیره انجام شده است و تبیین این موضع در این پژوهش جهت تحقق اهداف سازماني و ارتقاء كيفي عملکرد اخلاقی کارکنان به همراه ارائه پیشنهادهای کاربردی نوآوری این مقاله محسوب می شود.

عامل مهم در اجرایی کردن معیارهای اخلاقی برعملکرد کارکنان بر پیشگیری از جرم ، اهميت دادن به پیاده سازی معیارهای اخلاق حرفه ای وتوجه نمودن به نقش جایگاه سازمان جهت تحقق اهداف می باشد.فلذا مدیران و فرماندهان انتظامی تهران بزرگ می بایست نسبت به گسترش الگوهای اخلاق حرفه ای برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ مورد تأکید قرار داده و خود نیزبه عنوان الگوی سایرین، پیشگام رعایت عملی اصول اخلاقی باشند. نتایج  تحقیق نشان داد رمز موفقیت پلیس درکاهش جرائم وارتقاء سطح مشارکت مردم در برخورد مناسب باشهروندان می باشد.پلیس می تواند بااخلاق حرفه ای و نظم صحیح و بانزاکت و بارفتار خردمندانه اش درتقویت فرهنگ خودکنترلی و دگر کنترلی مردم نقش بسزایی داشته باشد بگونه اي که شهروندان در نبود پلیس طبق ارزش ها، هنجارها وقوانین عمل نمایند.سایر نتایج بدست آمده از نظرسنجی تحقیق عبارتند از:

1-طبق نتایج مدل تحقیق بر روی عوامل تاثیرگذار اخلاقی در پیشگیری از جرم برعملکرد کارکنان پلیس فرماندهی انتظامی تهران بزرگ بر روی حوزه اخلاق اعتقادی ، مشخص شد به ترتیب:1- داشتن روح جوانمردی و رعایت حقوق شهروندی در ماموریتهای انتظامی 2- داشتن سلامت روحی و روانی وحفظ ظواهر اسلامی 3- احترام به باورها و اعتقادات مردم و رعایت اصول مذهبی 4- شرکت در مراسم های مذهبی در مراکز فرهنگی نقش به سزایی برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم دارند.

2-طبق نتایج مدل تحقیق بر روی عوامل تاثیرگذار اخلاقی در پیشگیری از جرم برعملکرد کارکنان پلیس فرماندهی انتظامی تهران بزرگ بر روی حوزه اخلاق فردی ، مشخص شد به ترتیب:1- داشتن اخلاق اسلامی برای ایجاد اعتماد عمومی 2- داشتن تعامل و همکاری برای جذب حداکثری مردم 3- ارتباط موثر برای جذب و مشارکت مردمی با پلیس 4- روابط گرم و صمیمی با مردم برای ایجاد امنیت نقش به سزایی برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم دارند.

3-طبق نتایج مدل تحقیق بر روی عوامل تاثیرگذار اخلاقی در پیشگیری از جرم برعملکرد کارکنان پلیس فرماندهی انتظامی تهران بزرگ بر روی حوزه اخلاق درماموریت سازمانی ، مشخص شد به ترتیب:1- داشتن انعطاف لازم برای ارتباط موثر با مردم 2- بکارگیری کارکنان جهادی و انقلابی در ماموریتهای انتظامی 3- آموزش موثر کارکنان برای ارتباط گیری صحیح با مردم 4- ارتباط موثر با سازمانهای دولتی و غیر دولتی برای ایجاد امنیت نقش به سزایی برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم دارند.

4-طبق نتایج مدل تحقیق مشخص شد در بین سه حوزه مولفه های آزمایش شده به ترتیب:حوزه اخلاق اعتقادی رتبه اول، رتبه دوم: حوزه اخلاق فردی رتبه سوم حوزه اخلاق درماموریت سازمانی براثرگذاری برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم اثرگذار تر هستند.

5-طبق نتایج مدل تحقیق بر روی حوزه اخلاق اعتقادی ، مشخص شد به ترتیب:1- خداباوری2- ولایت پذیری  3- تقوا و پرهیزکاری4-عزت و مناعت طبع نقش به سزایی برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم دارند.

3- طبق نتایج مدل تحقیق بر روی حوزه اخلاق اعتقادی ، مشخص شد به ترتیب:1- حیا و پاکدامنی 2- شجاعت و ايثار 3- رعايت ادب و احترام خوش‌اخلاقی و خوشرویی  4- آراستگي و نظافت 5- صداقت نقش به سزایی برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم دارند.

6- طبق نتایج مدل تحقیق بر روی حوزه اخلاق درماموریت سازمانی ، مشخص شد به ترتیب:1- قانون مداری وامانت‌‌داری 2- خدمت به مردم و گره‌گشایی از کار آنان 3- صحت عمل 4- پرهيز از سرزنش 5- پرهیز از قضاوت عجولانه 6- سرعت عمل در رسیدگی نقش به سزایی برعملکرد کارکنان فرماندهی انتظامی تهران بزرگ در پیشگیری از جرم دارند.

7-نحوه برخورد پلیس با مردم می بایست مبتنی بر خوش رفتاري و خویشتن داري و سعه صدر که مایه حیات بخش سازمان پلیس است باشد  براي این کار بیان ، زبان و کلام پلیس که عناصر نحوه برخورد پلیس را تشکیل می دهند مهمترین ابزار پلیس براي ایجاد ارتباط و انتقال خواسته هایش از مردم می باشد. پلیس باید با رفتار خردمندانه با تکلم صحیح و بانزاکت همراه با خویشتن داري و سعه صدر اجراي قانون رادر مردم فرهنگ سازي و نهادینه نماید ومردم را متوجه این مهم نماید که امنیت محصولی است اجتماعی که تولید ان به  عهده همه و حفظ آن به عهده پلیس است. 

پیشنهادات:

در این مقاله پژوهشی بر اساس یافته های تحقیق پیشنهادات کاربردی برای اجرایی نمودن اخلاق برعملکرد کارکنان بر پیشگیری از جرم به شرح زیر ارائه می گردد:در حوزه اخلاق اعتقادی فراجا می بایست:

1- توجه به مسائل رفاهی ، معیشتی و مالی کارکنان ، توجه به ارتقاء شغلی و جایگاه شغلی آنان، و تشویق کارکنان و... منجر به احساس رضایت خدمتی می‌شود. فرد درصورت عدم تأمین نیازهای خود، ابتدا احساس رضایت خود را از دست می‌دهد و بعد از تلاش برای بر طرف کردن این نیاز و عدم نتیجه‌گیری، انگیزه خود را از دست داده و در نهایت بی تفاوت و اصول اخلاقی زیر پا خواهد گذاشت از همین رو شناخت و رفع نیازهای کارکنان توسط هیئت رئیسه محترم فراجا و فرماندهان ومدیران می تواند در پیشگیری از بی اخلاقی ها و کاهش آسیب ها بسیار موثر باشد.

2- شناسایی کارکنان دارای مشکلات خانوادگی، روحی و روانی و ارائه به موقع خدمات مشاوره‌ای به این کارکنان از طریق معاونت بهداد و روانشناسان زبده و متخصص صورت پذیرد.

3- فرماندهان و مدیران می بایست باتکریم شخصیت کارکنان،تشویق فرهنگ مشارکت و روح ایثار و از خود گذشتگی در ماموریتهای محوله، و همچنین توجیه پرسنل در خصوص رعایت اخلاق و تکریم ارباب رجوع از سوی کارکنان اقدام نمایند.

4- با استفاده از اساتید زبده اخلاقی و کارشناسان متخصص و مطلع حقوقی نسبت به برگزاری کلاس های آگاه سازی، آشنا ساختن با مقوله های اخلاقی و تبعات اجتماعی و کیفری برای کارکنان اقدام نمایند.

قدردانی

تشکر و قدردانی می کنم از رئیس محترم دانشگاه جامع علمی کاربردی و رئیس محترم آموزش و پرورش منطقه دووهمچنین اعضای خانواده محترمم بابت کمک وزحماتی که برای اینجانب در طول مدت تهیه و تولید مقاله انجام دادند.

منابع

-امانی،مهدی،کاملی،محمد جواد،(1400)، تأثیر فرهنگ سازمانی بر سلامت اداری کارکنان ناجا (مورد مطالعه کارکنان فرماندهی انتظامی شهرستان شهرکرد)، نشریه منابع انسانی ناجا » دوره 8 - شماره 69

https://elmnet.ir/Article/2293079-24691

-بیاتی،پروانه،پولادی،اسماعیل، فتاحپور،ابراهیم، پوزش،مهران(1399)، واکاوی نقش پلیس ترمیمی در پیشگیری از تکرار جرم ،فصلنامه پژوهش های جرم شناختی پلیس،دوره:1 ،شماره:1.

https://www.noormags.ir/view/fa/keyword

-پیکا، ژرژ، (1390)، جرم شناسی، ترجمه، علی حسین نجفی ابرندآبادی، نشرمیزان، چاپ دوم.

https://hawzah.net/fa/Article/View/105974

=ترابی،ممیز،ممیز،آیت،رسولی،نسرین،(1399)،  ترابی،ممیز،(1399) نقش میانجی سرمایۀ معنوی پلیس در اثرگذاری اخلاق اسلامی بر نظام سلامت اداری (مورد مطالعه: فرماندهی انتظامی همدان)، نشریه فصلنامۀ علمی دانش انتظامی همدان،شماره 9.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1763292

-  حسینی آبینه ئی ، محمد رضا( 1389) اخلاق حرفه ای در کتابداری و اطلاع رسانی: با تاکید بر وظایف و مسئولیت ها ،نشریه الکترونیکی شمسه ،  شماره6 

http://www.aqlibrary.org/index.php?module=TWArticles&file=index&func=view_pubarticles&did=1112&pid=11

-خوزانی، علی کریمی، غفاری، غلامرضا ، عزیز آبادی فراهانی، فاطمه (1398)، چالش ها و راهکارهای اخلاقی پلیس در مدیریت ازدحام های اعتراض آمیز،فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری،دوره 13،شماره 1.

https://ethicsjournal.ir/article-1-987-fa.html

-معظمی، شهلا،(1398). پیشگیری جرم‌شناختی، فصلنامه پژوهشی تحلیلی و آموزشی مجد (حقوقی)، سال اول، شماره اول، ص۹۳.

https://www.noormags.ir/view/fa/creator/14866

- مطهري، مرتضی(1374). آشنايى با علوم اسلامى، فصلنامه حكمت عملى ، نشر صدرا.

https://www.gisoom.com/book/1132872

-موسوی فرد، سیدمحمّدرضا، کرمی، عارف،مؤمنی،سجاد،(1399)، نقش پلیس در پیشگیری از جرایم راهکارهای پیشگیری از جرم، فصلنامه نخبگان علوم و مهندسی جلد 2 شماره 8

https://elitesjournal.ir/fa/page.php?rid=140

-موسوی ،هادی،حسنی،سید حمید رضا،(1399)،جایگاهشناسی اخلاق حرفهای در علوم اجتماعی و عقل عملی،فصلنامه اخلاق حیاتی، سال هفتم شماره 11

http://ensani.ir/fa/article/389929

منابع خارجی

-بلومبرگ، دانیل ام، پاپازوگلو، کنستانتینوس، شلوسر، مایکل دی،(2020)، راه حل های سازمانی برای خطرات اخلاقی پلیس، مجله بین‌المللی تحقیقات محیطی و بهداشت عمومی،شماره 11

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7602265/

-گسن،ريموند(1377).روابط ميان پيشگيري وضعي و كنترل جرم/ترجمه علي حسين نجفي ابرند آبادي/فصلنامه تحقيقات حقوقي شماره 19و20.

https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1222095

Borzou SR, Oshvandi K, Cheraghi F. Moayed MS. (2019). Comparative study of nursing PhD education system and curriculum in Iran and John Hopkins School of Nursing. Educ Strategy Med Sci, 9(3): 194-205. (In Persian).

https://khadamate-moshavereh.com/

Buzan Barry / Waever Ole, (2019).  Liberalism and Security, http: //www. Ciaonet. org / Wps / bubos /bubo2. html.

SRQ_Volume 6_Issue 19_Pages 55-78.pdf

comter, Aafke E (2018), Social Solidarity and the Gift, UK: Cambridge University Press.

http://ensani.ir/fa/article/389929

The effect of ethics on the performance of employees in order to prevent crimes

(Study case of employees of Greater Tehran police command)

Review:

Background and purpose: It is necessary to pay attention to the moral standards of the employees in the police command of the Islamic Republic of Iran. One of the most important priorities in the society is to create and maintain a proper image of the police in the society, in order to attract people's participation. The purpose of this study is to investigate the effect of ethical standards on the performance of employees in order to prevent crimes by employees of the Greater Tehran Police Command.

Method: In this research, a descriptive and survey method was used. The subject of the study is 151 faculty members of the Comprehensive Applied Science University, teachers and education managers of the second region, researchers, researchers and experts of knowledge-based companies and the private sector in the year 1400. The data was collected and evaluated using a questionnaire. The validity of the questionnaires was determined based on content validity using the opinions of professors and experts in this field, and the reliability of the questionnaire was calculated using Cronbach's alpha (0.82). became Descriptive statistics and path analysis using SPSS software were used to analyze the data.

Findings: It indicates that the effect of ethical standards on employee performance and crime prevention is positive and significant. The regression coefficient has been used to examine the predictability of ethical standards variables in three areas: belief ethics, individual ethics and ethics in organizational mission.

Conclusion: According to the obtained results, it shows that the role of managers and police commanders of Greater Tehran has emphasized the performance of the employees of the Greater Tehran Police Command, as a model for others, to be the pioneers of practical compliance with ethical principles.

[1] Bloomberg, Papazoglou, Schlosser

[2] pika