نگاهی تطبیقی به میزان کار و بهره‌وری کارمندان ایرانی

 یکی از چالش‌های فضای کارمندی در ایران میانگین ساعت کاری کارمندان است. میانگین ساعت کاری در ایران نسبت به متوسط جهانی بیشتر بوده که در مقایسه با تعداد کم روزهای تعطیل منجر به بهره‌وری پایین در کشور شده است. به گزارش رجانیوز، میزان کار کارگران و کارمندان در کشورهای مختلف، با توجه به سیاست‌ها و فرهنگ‌های آن جامعه تعیین می‌شود. به همین دلیل نیز نه تنها میزان و ساعت کاری در کشورهای مختلف باهم برابری نمی‌کند، بلکه طریقه و امکانات کاری کارکنان نیز در کشورهای مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال کشورهای اروپایی به استراحت کارکنان خود نسبت به سایر کشورها اهمیت بیشتری می‌دهند، به همین دلیل نیروی کار در طول مدت یک‌ماه کاری، چهار روز مرخصی با حقوق داشته و این تعطیلی متمایز از تعطیلات آخر هفته است. در مقابل، نیروی کار در ایران علاوه‌بر تعطیلات آخر هفته خود، تنها دو روز مرخصی با حقوق در یک‌ماه دارد که نسبت به کشورهای اروپایی کمتر است. متوسط ساعت کاری در جهان بر اساس داده‌های سایت worldpopulationreview.com، متوسط ساعت کاری هفتگی در جهان معادل ۴۰ ساعت است. این آمار در حالی به ثبت رسیده که ساعت کاری در بسیاری از کشورهای جهان بیشتر از این میزان بوده که ایران نیز جزو آن‌ها است. بر همین اساس بیش از ۷۰ کشور در جهان ساعت کاری بیشتر از میانگین جهانی دارند. کشور موریتانی با ۵۴ ساعت کار در هفته در صدر جدول کشورهایی قرار گرفته که ساعت کاری بیشتر از میانگین جهانی دارند. پس از کشور موریتانی، کشور مصر با ساعت کاری ۵۳ ساعت در هفته در رتبه دوم و کشور کامبیا با ساعت کاری ۵۱ ساعت در هفته در رتبه سوم این جدول قرار گرفته‌اند. کشورهای قطر، بورکینافاسو و لسوتو با ساعت کاری ۵۰ ساعت نیز در رتبه چهارم این جدول قرار هستند. این موضوع در حالی بوده که کشورهایی همچون بنگلادش، منگولیا، کنیا، لبنان، اردن، بوتسوانا، گویان، تونس، صربستان، ایران و حتی مکزیک، مالزی، تایلند، کلمبیا، کره جنوبی، نپال، ترکیه، عربستان، سنگاپور و... همگی ساعت کاری بیشتر از متوسط ساعت جهانی دارند. گفتنی است که ایران با ۴۶ ساعت کار در هفته، در جایگاه پانزدهم این جدول قرار گرفته است. البته با توجه به تصمیماتی که اخیرا در خصوص تعطیلی روزهای پنج‌شنبه در کشور گرفته شده است، این میزان می‌تواند به ۴۰ ساعت کاهش پیدا کرده و متناسب با متوسط ساعت کاری در جهان شود. ساعت کاری زیاد، تعطیلات کم داشتن تعطیلات برای نیروی کار بسیار مهم است. چراکه تعادل میان زندگی و کار باید در تمامی جوامع مشخص بوده تا امنیت روانی و سرزندگی جوامع حفظ شود. این موضوع در حالی است که بسیاری از کشورها از میزان تعطیلات بالایی برخوردار هستند و اگر ساعت کاری بالاتری نسبت به میانگین ساعت جهانی داشته باشند، بازهم می‌توان مدعی تعادل میان زندگی و کار نیروها بود. به عنوان مثال عربستان که یکی از کشورهایی است که به عنوان کشوری با ساعت کاری بیشتر از متوسط جهانی شناخته می‌شود، ۱۲۶ روز تعطیلی دارد. این موضوع حاکی از تعادل میان میزان کار نیروی کار در یک هفته کاری با میزان استراحت و تفریح آن‌ها است. با این حال اما ایران علی‌رغم ساعت کاری بالایی که دارد، تعداد تعطیلات زیادی نداشته و با ۷۸ روز تعطیلی جزو کشورهای کم‌تعطیلات شناخته می‌شود. وضعیت تعطیلی در کشورهای مختلف بر اساس تعداد روزهای تعطیل در کشورهای مختلف، نمی‌توان مدعی بود که کشورهای توسعه‌یافته‌ای که در اقتصاد جهانی نقش‌آفرینی گسترده‌ای دارند، فارغ از ساعت کاری تعداد روزهای کمی داشته باشند. چین که به عنوان یکی از اقتصادی‌ترین کشورهای جهان شناخته می‌شود، ۱۲۴ روز تعطیلی دارد. همچنین کشورهایی همچون مالزی و بحرین تعداد ۱۲۰ روز در طول یک‌سال، تعطیلی دارند. آمریکا نیز با ۱۱۹ روز تعطیلی یکی از کشورهای پرتعطیل شناخته می‌شود. کشور ترکیه نیز که ساعت کاری بالاتر از متوسط جهانی دارد اما ۱۱۸ روز تعطیلی دارد. با این حال آیا فقط کشورهایی که ساعت کاری بالای متوسط جهانی داشته، تعداد روزهای تعطیلی بیشتری دارند؟ پاسخ این سوال منفی است، چراکه کشورهایی همچون آلمان وجود دارند که برخلاف ساعت کاری کمتر از متوسط جهانی اما تعداد روزهای تعطیل بالایی دارد. ساعت کاری هفتگی در این کشور ۳۵ ساعت ثبت شده که ۵ ساعت کمتر از متوسط جهانی است و ۱۱۵ روز نیز تعطیلی دارد. نگاهی به بهره‌وری در کشورهای مختلف بهره‌وری یکی از مولفه‌های مهم اقتصادی شناخته شده که بر حسب متوسط مقدار تولید ناخالص داخلی (GDP) که یک کارگر و کارمند در هر ساعت ایجاد می‌کنند، سنجیده می‌شود. طی چند دهه اخیر، این شاخص به طور مداوم در سراسر جهان رو به افزایش بوده و روندی صعودی داشته است. نوآوری در فناوری یکی از عوامل تاثیرگذار بر روی این شاخص بوده که با پیشرفت تکنولوژی نه تنها بهره‌وری در کشورهای مختلف را افزایش داده، بلکه افزایش درآمدها و کاهش ساعت کاری را رقم زده است. بررسی آمارها نشان می‌دهد که کشور ایرلند طی سال‌های اخیر عملکرد خوبی در این زمینه داشته و توانسته است در هر ساعت با ۹۹.۱۹ دلار، بالاترین میزان بهره‌وری در بین سایر کشورها را برای خود رقم بزند. ساعت کاری در این کشور نسبت به متوسط جهانی کمتر است و برای کارمندان تمام‌وقت حدود ۳۹ ساعت در نظر گرفته شده است اما تمرکز بر روی شرکت‌های چند ملیتی توانست بیشترین بهره‌وری را در این کشور رقم بزند. نسبت بهره‌وری با ساعت کاری گزاره نسبت مستقیم ساعت کاری به افزایش بهره‌وری گزاره‌ درستی نیست، چراکه بسیاری از کشورهایی که ساعت کاری کمتر از متوسط جهانی دارند در این زمینه حرف اول را می‌زنند. به عنوان مثال ساعت کاری در نروژ که به عنوان دومین کشور با بهره‌وری بالا شناخته می‌شود، ۳۴ ساعت است. بهره‌وری در این کشور در هر ساعت ۸۰.۸۳ دلار است که حاکی از عملکرد مثبت این کشور بوده که توانسته تعادل مناسبی میان زندگی و کار شهروندان ایجاد کند. آلمان نیز که از آن به عنوان کشوری با تعطیلات زیاد اما ساعت کاری کم یاد شد نیز در هر ساعت، ۶۶.۷۱ دلار بهره‌وری دارد. اقتصاد ایران که طی دهه گذشته اوضاع نابسامانی را تجربه کرد اما اکنون با سیاست‌های دولت وضعیت بهتری دارد. با این حال میزان بهره‌وری در ایران پایین‌تر از میانگین جهانی بوده و در هر ساعت ۹.۶ دلار است. با اجرایی شدن طرح تعطیلی پنج‌شنبه‌ها و در پی آن کاهش ساعت کاری و افزایش تعطیلی‌ها که می‌تواند منجربه ایجاد توازن میان کار و زندگی مردم شود و همچنین تحقق شعار سال یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» می‌توان وضعیت مطلوبی را برای آینده اقتصاد کشور متصور شد.