تازه ها
به گزارش بازارکار از خبرگزاری صداوسیما، صف اول شنبه شب با حضور کاظمی فرد رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه به بررسی موضوع ابعاد هوشمندسازی در قوه قضائیه پرداخته شد .
مقدمه مجری: درمیانه تبلیغات و اخبار مربوط به انتخابات ریاست جمهوری چیزی که گاهی ممکن است از قلم بیفتد مناسبتهای تقویمی است ولی بهرحال دیروز هفته قوه قضائیه آغاز شد و امروز مسئولان دستگاه قضایی به دیدار رهبر انقلاب رفتند. ما هم در این شبها تلاش میکنیم که سری بزنیم به عملکرد دستگاه قضایی و میزبان مسئولان این دستگاه باشیم، برای پیگیری برنامهها و اسناد بالادستی و بخصوص سند تحول قضایی.
سوال: امروز رهبر انقلاب فرمودند که باید اسناد مربوط به تحول دستگاه قضایی به نحوی اجرا بشود که آثار آن برای مردم محسوس باشد، بفرمایید که چه اتفاقاتی در یک سال اخیر افتاده اگر بخواهید به حداقل چند مورد خیلی برجسته آن اشاره بکنید که این تغییرات برای مردم محسوس بوده است؟
کاظمی فرد: استفاده از فناوریهای نوین یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری بوده هم در حکم انتصاب ریاست محترم قوه، هم در سیاستهای کلی برنامه هفتم و یکی از محورهای اساسی تحول در دستگاه قضایی بر اساس سند تحول قضایی و نسخه روزآمد شده آن که ۴۰ درصد تکالیفی که در این سند طراحی شده بر اساس فناوری اطلاعات و فناوریهای نوین است ، این نشان دهنده آن است که محور تحولات در دستگاه قضا قرار است بر اساس فناوریهای نوین شکل بگیرد. یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری و یکی از کارکردهای فناوریهای نوین، دستیابی آسان مردم به خدمات قضایی است. در گذشته مردم برای این که میخواستند از خدمات قضایی استفاده کنند باید به صورت فیزیکی مراجعه میکردند به مراجع قضایی، بعدها دفاتر خدمات قضایی ایجاد شد که توزیع جغرافیایی ایجاد بکند، اما امروز که ما در خدمت شما هستیم خدمات ما به صورت ۲۴ ساعته و در پهنه جغرافیایی کل دنیا باید ارائه بشود. اما ایرانیان خارج از کشور را داریم که نیازمند خدمات الکترونیکی قضایی هستند که در دوران تحول این امکان ایجاد شد با کمک پیام رسانهای داخل، چون ما مشکل استفاده از تلفن همراه را داشتیم در خارج از کشور، برای ایرانیان داخل کشور پنجره خدمات الکترونیک قضایی ما کامل شد که بتوانیم خیلی از خدمات را در اختیار خود مردم قرار بدهیم، اصلا سیاست دستگاه قضا این است کارهایی که میشود به خود مردم واگذار کرد به خود آنها واگذار کنیم، یکی از مهمترین خدماتی که ما واگذار کردیم اول مراجعین حرفهای ما هستند مثل وکلا، کارشناسان، نمایندگان حقوقی دستگاهها، امروز تمامی خدماتی که یک وکیل میخواهد انجام بدهد، بدون نیاز به مراجعه به دفاتر خدمات یا مراجع قضایی میتواند در دفتر کار خودش انجام بدهد در منزلش انجام بدهد نیاز نیست که بیرون بیاید، تمام خدمات قابل انجام است. حتی قراردادی که میخواهد با موکل خود امضا کند به صورت الکترونیکی است اگر شما برای شکایتی مراجعه بکنید به کلانتریها، الان کلانتریها به صورت برخط به دستگاه قضایی متصل هستند و همان لحظه شکوائیهها را برای دستگاه قضایی ارسال میکنند.
گواهی عدم سوء پیشینه که یکی از نیازهای روزمره افراد است
مثل ابلاغ الکترونیک، اگر میخواهید از پرونده تان مطلع بشوید چه اتفاقی افتاده؟ اطلاع رسانی پرونده، گواهی عدم سوء پیشینه که یکی از نیازهای روزمره افراد است حدود دو میلیون و ۸۰۰ هزار گواهی عدم سوء پیشینه ما صادر کردیم که ۵۰ درصد آن بدون مراجعه بوده از داخل منزل و محل کار این کار انجام شده است من یک عدد بخواهم خدمت شما بگویم ما روزانه سه میلیون ورود به سامانههای قوه قضائیه را داریم، حدودا ۳ میلیون، حالا به معنی ۳ میلیون افراد نیست حدودا تا یک میلیون نفر را میتوانید شما ببینید، فکر میکنید اگر ۳ میلیون مراجعه به صورت فیزیکی بود، چه اتفاقی میافتاد؟ این کارهایی است که دیگر مردم نیازی نیست برای انجام آنها به دستگاه قضایی مراجعه کنند، برخی دیگر از خدمات بوده که در راستای شفاف سازی اطلاعات است، چون یکسری اطلاعات پیش ما است، یعنی افرادی که به ما مراجعه میکنند اطلاعاتی را تولید میکنند که میتوانند به مردم عزیزمان کمک کنند در سایر نقاط مثلا معاملات، یکی از کارها و یکی از تحولاتی که در دستگاه قضایی ایجاد شده این است که بتواند با حفظ حریم خصوصی اطلاعاتی را که مورد نیاز افراد است در اختیار شما قرار بدهد شما میخواهید یک معامله کنید ممکن است بخواهید ببینید که طرف مقابل تان ممنوع المعامله هست یا نه؟ این است که خطر این معامله با ایشان چقدر است ممکن است چقدر احکام قضایی مالی دارد در پیش قوه قضائیه، حالا اگر در سوالات شما بود من جدیتر به این سوال پاسخ میدهم، اما در سکوهای پرکاربرد این خدمت وجود دارد شما میتوانید با اجازه طرف مقابل از این امکان استفاده کنید یا اینکه اگر به دستگاه قضا مراجعه کردید بعد از مراجعه شما ما داریم نظرسنجی میکنیم و نظر شما را راجع به افرادی که به آنها مراجعه کردید میپرسیم و طیفی از این خدماتی که صرفا با کمک فناوری نوین حاصل شده که هم بتوانیم دستیابی مردم عزیزمان را به خدمات الکترونیک قضایی ساده و آسانتر کنیم، شفاف سازی ایجاد بکنیم کرامت آنها را افزایش بدهیم کارهایی است که داریم انجام میدهیم، راهی را پیش آمدیم مسلما راه بیشتری است که باید آن را ادامه بدهیم و انشاالله بتوانیم خدمات بهتری را تقدیم مردم عزیزمان بکنیم.
سوال: یکی از مواردی که شما پیگیری کردید، کاهش فرآیند استعلامهای مالی است. درباره این هم توضیح بدهید که چه اتفاقی افتاده الان قبلا چه بوده و حالا چه شده؟
کاظمی فرد: یکی از مراحل مهم دادرسی بحث اجرای احکام است، شما بعد از این که پرونده تان در مراحل مختلف بررسی شد حالا میرسد به مرحله اجرا و باید حکم به نفع شما اجرا بشود. مهمترین اصلی که در این جا وجود دارد اگر بخواهید مال تان را پس بگیرید این است که آن کسی که حکم بر علیه او صادر شده، چقدر مال دارد؟ در گذشته چطور بود؟ در گذشته به این صورت بود که اگر کسی میخواست برای اجرای حکم مراجعه بکند یک کاغذ دست او میدادند، این کاغذ حدود بیش از ۳۰ تا بانک بود که باید به صورت فیزیکی مراجعه میکرد و تک تک این بانکها موجودی حساب را میگرفت، بعد میآورد به اجرای احکام، بر اساس آن موجودیها حکم به مسدودی حساب و بعد از آن فرآیندهایی که برای انتقال پول بود، همین جور در مورد املاک و سایر داراییها میتواند خودرو باشد میتواند دارایی بورس باشد و فرآیند بسیار طولانی بود که زمان بر بود برای این که بتواند حکم اجرا بشود یعنی زمانی بود که میتوانست شیرینی این حکم به دل آن کسی که حکم به نفع او صادر شده بنشیند. در دوران تحول و در سند تحول یکی از تکالیفی که بر عهده مرکز آمار فناوری اطلاعات قرار داده شد، بحث سامانه هوشمند استعلامات مالی یا مخفف ما به آن میگوییم سهام بود که این سامانه ۴ استعلام را به صورت برخط در اختیار قاضی قرار میدهد، یکی بحث موجودی حساب، بحث استعلام بورس، موجودی بورس، خودرو، پلاک انتظامی و پلاکهای ثبتی و املاکی که دارد. این کار به صورت برخط انجام میگیرد وقتی که پرونده به مرحله اجرای احکام میرسد قاضی برای آن شخصی که حکم بر علیه او است استعلام میگیرد و تمامی موارد را برخط میگیرد و همان لحظه هم بعد از این که شناسایی کرد به صورت برخط توقیف میکند. یک آمار ساده بگویم خدمت شما، این آمار از من نیست آماری است که از بانک مرکزی در این جریانات گرفتیم، این قسمت فیزیکی را که ما آمار نداشتیم در سمت بانک مرکزی مدیریت میشد، طبق آمار آن طرف حدودا تا ۴۰۰ روز هم این فرآیند طول میکشیده، استعلام و توقیف با هم، حالا ممکن است زودترهم داشته باشیم ممکن است ۴-۵ ماه هم داشته باشیم تا ۴۰۰ روز هم این استعلامات طول میکشید تا این که به فرآیندی برسد که طرف به جواب برسد یعنی یک سال و خوردهای.
سوال: تازه با پیگیری؟
کاظمی فرد: بله با پیگیری
سوال: اگر کسی کمتر پیگیری میکرد احتمال داشت که بیشتر اذیت بشود؟
کاظمی فرد: الان به ۴ دقیقه کاهش پیدا کرده، یعنی قاضی با یک دکمه استعلامات را انجام میدهد و با یک دکمه دیگر تمام توقیفها انجام میشود، توقیف ملک، توقیف حسابهای بانکی، این یک اتفاق تحولی بود.
سوال: من یک خاطره با اجازه شما بگویم، من یک شکایتی داشتم که یک سال پیش همین موقعهها تقریبا، فرآیند آن شروع شد، از جنس تعزیرات بود من شکایتی کرده بودم، حالا این که بهرحال اول در شورای حل اختلاف آن اصناف جلسات برگزار شد آن شخص نیامد اصلا، دوبار برگزار شد و نیامد، تا کشید به تعزیرات و
کاظمی فرد: کدام صنف بود؟
سوال: صنف تعمیر کنندگان خودرو، و کشید بعد به تعزیرات، دیگر آنها پرونده را ارجاع دادند و این وسط کارشناسی هم اتفاق افتاده بود تا رسید به تعزیرات، فکر میکنم در پاییز بود که دادگاه تعزیرات برگزار شد، حوالی دی یا بهمن حکم صادر شده بود و رفت اجرای احکام و بعد در این فاصله من سری زدم دیدم که آن شخص و آن واحد کلا جابجا شده و از آنجا رفته و خیلی هم غر داشتم که اینقدر طول کشید که این آدم رفت تا این که یک ماه و نیم پیش با من تماس گرفتند گفتند شما یک پروندهای داشتید همچنین مسئلهای بوده؟ گفتم بله اینقدر دیر جنبیدید که طرف رفت، گفتند نگران نباش الان آمده نشسته روبروی ما و شما فردا صبح اینجا باشید که من فردا صبح که رفتم دیدم که بله، گویا به صورت خودکار فرآیند قضایی پیش رفته، حساب او توقیف شده و خودش مراجعه کرده برای اینکه پرداخت بکند جریمه و آن چیزی که حق شاکی بوده که من بودم و این اتفاق یعنی میخواستم این قسمتش را بگویم که به طرزی که من انتظار آن را نداشتم آن کسی که غیبش زده بود و جای خود را هم عوض کرده بود خودش با پای خودش آمده بود و در صدد این بود که حکم زودتر اجرا بشود که بتواند حسابها را از انسداد در بیاورد. من گفتم این یک تجربه عینی است که خوب است این جا بگویم. شما بفرمایید:
کاظمی فرد: نکته داستانی که تعریف کردید اتفاقا چند تا نکته داخل آن است یک بحث تیکه اول داستان شما است که بحث، ما در برنامه هفتم توسعه یک راهکاری برای مراجعی که خارج از قوه قضائیه اند مثل تعزیرات حکومتی، مثل سازمان امور مالیاتی، مثل بحث دعوای کارگر و کارفرما، مراجع شبه قضایی که در شهرداریها هستند که همین نکتهای که گفتید که دسترسی به آنها امکانپذیر نیست، ابلاغ الکترونیک قضایی یک امکانی بود و یک تحولی بود در دستگاه قضایی برای دسترسی پیدا کردن به اشخاص و این که آن احکام قانونی را بتوانیم به موقع به آنها برسانیم. این کار الان درقوه قضائیه سالهاست شکل گرفته و علاوه بر این که موجب شده که احکام خیلی دقیقتر و سریعتر اجرا بشوند صرفه جوییهای مالی بسیاری هم داشته، الان ۹۵ درصد کلیه ابلاغها در قوه قضائیه به صورت الکترونیکی است که در برنامه هفتم هم از ما خواسته شده این را در اختیار سایر مراجع بگذارید یعنی مشکلی که الان شما مطرح کردید یکی از تکالیف ما است در برنامه هفتم که این سامانه را توسعه بدهیم و آن را شروع کردیم یعنی با بحث کارگر و کارفرما ما این را شروع کردیم، با وزارت تعاون، سازمان امور مالیاتی جلساتی را با ایشان داشتیم و انشاالله اصنافی هم که میگویید و بحث تعزیرات حکومتی و انشاالله مراجع دیگر هم به تدریج این سامانه را در اختیارشان قرار میدهیم. یکی از تحولی هم که در همین نقطه رخ داده من ببخشید برخی از مواردی که هستم خدمت تان همان لحظه میگویم اگر در سوال تان است من توضیح ندهم ولی یکی از نکاتی که در همین ابلاغ ما هم داشتیم من در یک جملهای بگویم ما یک چالشی را داشتیم، هم برای ایرانیان خارج از کشور که دسترسی نداشتند و هم برای اتباع سایر کشورها در داخل کشور این دو تا هم حل شد.
سوال: بفرمایید درباره ایرانیان خارج ا زکشور چه اتفاقی افتاده؟
کاظمی فرد: سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی، سامانهای است که سالها در دستگاه قضایی کار میکند و موجب تسریع امور شده در قوه قضائیه، یکی از اتفاقاتی که در دوران تحول ایجاد شد، بحث دسترسی اتباع سایر کشورها بود که در داخل کشور هستند اینها به صورت فیزیکی بود که در این دو سال اخیر با همکاری خوبی که با وزارت کشور شکل گرفت آنها هم به صورت الکترونیکی دارد ابلاغ هایشان انجام میشود، نقش زیادی دارد در تسریع امور و یک دسته دیگر هم بحث ایرانیان خارج از کشور بود، شما برای این که بتوانید با قوه قضائیه کار کنید و به ابلاغ الکترونیکی دسترسی پیدا کنید، نیاز به یک شناسه قضایی دارید به اسم سنا، این شناسه قضایی قبلا فقط برای ایرانیان داخل کشور بود و دسترسی آن هم اگر کسی میخواست مراجعه میکرد یعنی از خارج از کشور دیگر باید حتما میآمد داخل کشور و به مراجع قضایی و دفاتر خدمات و یا حتی کلانتریها مراجعه میکرد. اما در دوران تحول این اتفاق افتاده که شما میتوانید به صورت غیرحضوری سنایتان را دریافت کنید با کمک شرکتهای دانش بنیان این اتفاق افتاده و حدودا سالی یک و نیم تا دو میلیون نفر از این طریق دارند سنایشان را دریافت میکنند، اما ایرانیان خارج از کشور مشکل مضاعف داشتند یعنی جدا از دسترسی به این سامانه مشکل تلفن داشتند، مشکلات دیگری داشتند با کمک پیام رسانهای داخلی کاری که شکل گرفت این امکان فراهم شده برای اولین بار بعنوان یکی از مراجع حاکمیتی که ما آن حساب کاربری که در آن پیام رسان ایجاد میشود را ما بعنوان نقطه ارتباط قبول میکنیم و به جای ارسال پیامک از آن پیام رسان استفاده میکنیم و آنها هم ثبت نام هایشان شروع شده، چالش دیگری داریم برای ایرانیان خارج از کشور، اما این مشکل را با کمک این پیام رسانها داریم حل میکنیم انشاالله بتوانیم مشکلات دیگرشان را حل بکنیم و دسترسی ایرانیان خارج از کشور را به صورت تمام و کمال هم به خدمات قضایی مثل ایرانیان داخل کشور فراهم بکنیم.
سوال: سالی چند ایرانی خارج از کشور نیاز به این خدمات پیدا میکنند؟
کاظمی فرد: آماری که ما الان نداریم دقیقا از ایرانیان خارج از کشور، فکر کنم ۸-۹ میلیون نفر ایرانی خارج از کشور داریم که مشخصا خیلی از این افراد نیاز به کارهای قضایی دارند، حتی اگر ابلاغی برایشان میآید میخواهند ببینند این چه بوده؟ اینها را قبلا نمیتوانستند یا باید از داخل کشور کسی کمک شان میداد ما این امکان را داریم فراهم میکنیم که خودشان بتوانند کارها را انجام بدهند و آن پنجره خدمات الکترونیک قضایی که در ابتدای بحث خدمت شما عرض کردم بعضی از خدمات را دیگر از همان جا انجام بدهند با وکیل شان میخواهند قرارداد ببندند میتوانند ازآنجا انجام بدهند میخواهند در دادگاه شرکت کنند، میتوانند به صورت الکترونیکی در دادگاهشان شرکت کنند الان اینها وجود دارد، لایحه میخواهند بدهند برخی از موضوعات خاص را ما الان لایحه اش را در اختیار خود مردم قرار دادیم میتوانند بدهند، از وضعیت پرونده شان میتوانند مطلع بشوند، ابلاغیه هایشان را میتوانند ببینند، داشتن آن سنا و شناسه قضایی خیلی کمک کننده است و نبود این باعث شده بود که اینها کلا خدمات را نداشته باشند الان مشکلات اولیه را با کمک پیام رسان که مشکل شماره تلفن بوده را یک بخشی از آن حل شده، انشاالله بقیه مشکلاتی که در سایر قسمتها با آن مواجه هستند بتوانیم حل کنیم که دسترسیها کامل بشود.
سوال: این قضیه ارجاع هوشمند که یکی از وظایف تعریف شده مرکز آمار و اطلاعات قوه قضائیه است بفرمایید که تا کجا پیش رفته است که اشاراتی همکارم در گزارش داشتند، قرار بوده که ارجاع به کارشناسان هوشمند اتفاق بیفتد و موارد دیگری که در دنباله همین قضیه مثل رتبه بندی کارشناسان و همین طور بفرمایید که تا کجا پیشرفت کرده بعضی استانها کمتر دارند از این روش استفاده میکنند توضیح بدهید تا اگر لازم بشود باز من درباره آن سوالاتی داشته باشم ؟
کاظمی فرد: یکی از مسائلی که میتواند هم در اطاله دادرسی و هم در رای قاضی تاثیرگذار باشد بحث کارشناسی است، کارشناسی روال سنتی اش این طور بود که قاضی یک یا چندین تا کارشناس را انتخاب میکرد و کار را به آنها ارجاع میداد، بدون این که بداند که بقیه قضات آیا کاری به آن ارجاع دارند یا نه؟ آن شخص چند تا کار الان به او ارجاع شده است. کاری که سند تحول قضایی از ما خواست برای حل این مسئله، این است که این ارجاعها به صورت هوشمند و سامانهای انجام بشود.
سوال : مشکلات دیگری هم دارد از جمله ممکن بود احتمالا مسئله فسادی چیزی هم اتفاق بیفتد؟
کاظمی فرد: بله، ممکن است طرفین پرونده حتی این اطمینان لازم را نداشته باشند نسبت به آن انتخاب و مسائل دیگری که ممکن است بوجود بیاید، اما نتیجه اصلی آن کجاست؟ باعث اطاله و باعث این که رایها ممکن است کیفیت لازم را نداشته باشد، چون آن گزارش کیفیت لازم را نداشته، در زمان مناسب گزارش تهیه نمیشود از جانب کارشناس که برگردد. سند تحول قضایی ارجاع هوشمند کارشناسی این را دارد میگوید که بیاییم ببینیم چند تا کار به آن کارشناس ارجاع شده، شانس انتخاب آن شخصی که کار بیشتری به او ارجاع شده پایینتر میآید در سراسر کشور، یعنی دیگر ما تعداد را داریم، جدا از آن صلاحیت محلی اش را میبینیم صلاحیت کاری اش را میبینیم، بر آن اساسها این انتخاب صورت میگیرد.
سوال: رتبه بندی هم میشوند؟
کاظمی فرد: این را هم توضیح میدهم، انتخاب که انجام میشود، این باعث میشود توزیع عادلانه بشود، یعنی همان که در گزارش شما هم بود تعداد زیادی به ما مراجعه کردند که بعد از سالها دارد به آنها کار کارشناسی ارجاع میشود یعنی ما داشتیم کارشناسانی که تعداد بسیار بالایی کار کارشناسی به آنها ارجاع میشده و افرادی که اصلا به آنها ارجاع نمیشده آن تعدادی که بالا ارجاع میشده عملا نه کیفیت لازم را ممکن است داشته باشند و نه زمان مناسب آن کار را تهیه بکنند و برگردانند، الان باعث شده توزیع عادلانه بشود، نکته بعدی که سند تحول از ما خواسته کیفیت این کارها است، کار کارشناسی که برمی گردد سمت قاضی این را ما شروع کردیم از قبل از سال، از خود قضات داریم سوال میپرسیم راجع به آن کار کارشناسی، از نظر کیفیت و دقتی که انجام شده و سرعت پاسخگویی کارشناس و یک رتبهای را بر اساس این نظرات داریم برای کارشناس در نظر میگیریم و به قضات سراسر کشور میدهیم، این باعث میشود که هم در انتخاب بعدی علاوه بر آن تعداد کارها، قاضی میتواند بر اساس رتبه آن کارشناس، بر اساس نظرات همکاران خودش کمک بگیرد که بتواند آن کارشناسی را انتخاب کند که از دید همکاران کیفیت بهتری داشته باشد فعلا تا این جای کار انجام شده، پارامترهای دیگری وجود دارند.
سؤال: اسم کارشناس مشخص است؟
کاظمی فرد: بله یک اسم یا چندین اسم را وقتی که انتخاب میکند، چون ممکن است یک موضوعی سه کارشناس بخواهد یا پنج کارشناس بخواهد.
سؤال: منظورتان این است که نباید ناشناس باشد که فقط براساس توانایی و شایستگی انتخاب شوند؟
کاظمی فرد: اسامی را الان خدمت قضات نشان میدهیم و بعد از آن کار ارجاع میشود. یعنی الان خیلی سختگیرانه ورود نکرده ایم و کار را براساس همین مدلی که شروع کرده ایم، حدوداً ۴۶ درصد ارجاعات همین الان بر این اساس است. استانی داریم که تا ۷۰ یا ۸۰ درصد داریم و استانی که کمتر است و داریم اینها را هماهنگ میکنیم، چون مهمترین مسئلهای که ما در فناوری اطلاعات چه در داخل جامعه داریم و چه در داخل خود دستگاه قضائی و هر جای دیگری داریم، بحث فرهنگ سازی استفاده از آن فناوری است. یعنی خود منفعت آن فناوری یکی از کارهایی است که زمانبر است، در سمت مردم شما و همکاران تان باید به ما کمک بدهید، در داخل قوه قضائیه ما با دورههای آموزشی و کارهایی را که انجام میدهیم، مشکلاتی را که کاربران دارند در استفاده از آن را باید رفع کنیم که یواش یواش از این سامانه استفاده کنند و بعد به تدریج میتوانیم مسائل دیگری را بار کنیم.
سؤال: یعنی الان الزامی وجود ندارد؟
کاظمی فرد: الان الزامی وجود ندارد، ولی با همین مدل...
سؤال: کدام استانها پیشران و کدام استانها کمتر استفاده میکنند؟
کاظمی فرد: استانهایی که داریم مثلاً استان خراسان جنوبی که از استانهای خوب ما است، سیستان و بلوچستان استان خوب ما است، استان یزد، جزء استانهای خوب ما هستند، چیزی که حضور ذهن دارم، داریم استانهای دیگری که زحمت کشیده اند، استان قم...
سؤال: علت اینکه بعضی از استانها عقب ماندگی دارند در استفاده از این سامانه، چه است؟
کاظمی فرد: همان بحث فرهنگ سازی آموزشی است. یعنی شاید سختترین قسمت کار فناوری اطلاعات تولید آن نیست.
سؤال: این فرهنگ سازی بین چه کسانی است؟
کاظمی فرد: ما اسم آن را راهبری میگذاریم، چون یک کاری را باید بعضاً دو تا سه سال طول میکشد یعنی قدم به قدم به کاربران آموزش میدهیم، اشکالاتی دارند.
سؤال: فکر میکنید الان چقدر مانده است؟
کاظمی فرد: الان تقریباً روی ۴۶ درصدی که هستیم احساس مان این است که بتوانیم تا انتهای سال به حدود ۷۰ درصد برسد، مضاف بر اینکه ما داریم قسمت جدید هم اضافه میکنیم، یعنی نظر قضات اضافه میشود، یعنی معطل نمیمانیم تا یک کار به انتها برسد. آن ابزارهای جدید را به تدریج اضافه میکنیم یعنی نظر قضات اضافه میشود، یعنی صرفاً ما معطل نمیمانیم، تا یک کار به انتها برسد. آن ابزارهای جدید را به تدریج اضافه میکنیم تا آنها هم سر جای خودشان بنشینند.
سؤال: در این نمره دهی، ذینفعان پروندهها هم قرار است دخیل باشند؟
کاظمی فرد: خیلی کارهای دیگری که قرار است انجام شود، ما از خود مرکز وکلا اطلاعاتی را خواهیم گرفت، دورههایی که دیده اند، خود آنجا هم یک رتبه بندی وجود دارد، ما از آنها هم اطلاعاتی را میخواهیم بگیریم، کانونهای وکلا و ذینفعان پرونده، خیلی راه طولانی در پیش داریم. اما اصل موضوع این است که این سامانه بشود محور انتخاب کارشناس، این کار که شکل بگیرد عملاً آن حواشی کار هم به تدریج درکنار کار بعنوان یک زیست بوم کارشناسی شکل خواهد گرفت. این کار بزرگی است، کار کوچک و سادهای نیست، به همین دلیل در سند تحول، هم در نسخه قبل و هم در نسخه روزآمد شده تکالیف زیادی در حوزه کارشناسی داریم. نظرات کارشناسی است، یعنی صرفاً اینجا تمام نمیشود، نظرات کارشناسی الکترونیکی باید بیاید، الان داریم میگیریم اینها را، حدوداً ۲ میلیون نظر کارشناسی الکترونیکی داریم میگیریم، اما روی همین هم باید توسعههایی بدهیم، به صورت قالبهای از پیش تعریف شده باید دربیایند، قابل رصد باید باشند و خیلی کارهای دیگری در حوزه کارشناسی است که به نظر من در یک جلسه کامل این را باید توضیح بدهیم که چه کارهایی دارد در این حوزه شکل میگیرد.
سؤال: ما یک مراجع شبه قضائی داریم، اول این را برای مردم یک تعریف ۳۰ ثانیهای کنید یا مثال بزنید؟
کاظمی فرد: من که خودم رییس مرکز آموزش فناوری اطلاعات هستم و قضائی نیستم، اما آن چیزی که درک خودم از این موضوع است، ما خارج از دستگاه قضائی مراجعی داریم که از اعضای آن یک شخص یا چندین نفر قاضی هستند و تصمیمات آنها مثل سازمان امور مالیاتی، مثل کارهایی که در بین کارگر و کارفرما، دعاوی که رخ میدهد.
سؤال: اصطلاحاً دادگاه کار؟
کاظمی فرد: مثل مراکز شبه قضائی که در شهرداری داریم، اینها مراجعی هستند که همانطور که مثال خودتان بود، توضیح دادید، گفتم کدام مرجع بوده است، گفتید تعمیرکاران خودرو بوده است، در این فرآیند که قرار بگیرد، این مراجع هم میخواهند آن احکامی که دارند، آن دستوراتی را که دارند را به اشخاص طرفین پرونده شان بفرستند. مثلاً یک کارگر و یک کارفرما را درنظر بگیرید، به دو طرف ابلاغی انجام شود، مهمترین نکته این ابلاغ این است که الان نمیرسد، یا کارگر دریافت نمیکند، یا کارفرما دریافت نمیکند و این باعث میشود که دو یا سه بار میشود که طرف را پیدا نکنند، همین که پیدا نکرده ام یعنی اینکه طرف به احتمال زیاد ممکن است دیده و نیامده است و یا اصلاً ندیده است. این نکتهای است که عملاً برنامه هفتم یک دستوری گذاشته است، سند تحول قضائی صحه گذاشت و ما را مکلف کرد که در طول دوران برنامه سامانه ابلاغ الکترونیکی قضائی که تا الان دراختیار مرجع قضائی و قوه قضائیه بود را به سایر مراجع قضائی و شبه قضائی بدهیم. یعنی از مراجع که وجود دارند و مراجع شبه قضائی، فرق ندارد، هر کدام که هستند ما این را در؟ قرار بدهیم، اصل موضوع چه است، اصل مشکل چه بوده است؟
سؤال: الان چند درصد است؟
کاظمی فرد: الان صفر درصد است، الان قوه قضائیه هنوز دراختیار بقیه قرار نداده است، چرا، برای اینکه این کاری بود که دستور قانونی که سمت ما آمد، ما کار معطل برنامه هفتم و ابلاغ آن نماندیم، ما از قبل سال شروع کردیم یک جلسه با سازمان امور مالیاتی داشتیم، یک جلسه اخیراً با وزارت تعاون داشتیم برای دعاوی کارگر و کارفرما و یک جلسه قبلتر داشتیم با بقیه مراجع، با شهرداریها نامه نگاریهایی انجام شده است که درخواستهایی را داریم برای اینکه دراختیارشان قرار بدهیم این کار را شروع کرده ایم که این سامانه را دراختیار قرار بدهیم کار فنی دارد. امید داریم اولین مرجع را در یک بازه سه تا شش ماهه بتوانیم متصل کنیم و به تدریج بقیه مراجع هم متصل کنیم.
سؤال: به تدریج یعنی چقدر دقیقاً؟
کاظمی فرد: بستگی به طرف دارد، یک کار یک طرفه نیست، یعنی یک کاری است که صرفاً این نیست که این سامانه را دراختیار قرار بدهیم، ما به آن تعاملات سازمانی میگوییم.
سؤال: تکلیف قانونی چه است؟
کاظمی فرد: تکلیف قانونی دو طرف است.
سؤال: یعنی زمان مشخص کرده است یا خیر؟
کاظمی فرد: در تکلیف قانونی الان حضور ذهن ندارم که زمانبندی دارد یا ندارد، ولی چیزی که برنامه ریزی خود ما دارد میگوید، حدودآً ما بتوانیم در طول دو سال اول اجرای برنامه، این کار را به طور کامل انجام بدهیم و حتی زودتر، چون بیشترین کاری که باید انجام بدهیم، بحث زیرساخت فنی است که آماده شده است، تعاملات را شروع کرده ایم، آن خدمات را هم دراختیار، چون در مرکز تبادل ملی اطلاعات باید این کار شکل بگیرد، ما سرویسهایی که باید طراحی کنیم را در آن محل قرار داده ایم و با اولین سازمانها شروع به مذاکره کرده ایم هرچند که هنوز برنامه به طور رسمی ابلاغ نشده است. اما آن چیزی که سند تحول به ما داده است و در سند تحول ابلاغ شده است ما کار را شروع کرده ایم. ولی ما کار را شروع کرده ایم، ولی کار دوطرفه است، چون اگر از سمت ما بود، یک زمانبندی داشتیم ولی دو طرف پیش میرویم ممکن است زمانبندی آن یک مقدار متفاوت شود ولی به نظر در دو سال اول اجرای برنامه مردم عزیزمان میتوانند از این امکان ابلاغ قضائی استفاده کنند و خیلی از مشکلات آنها حل خواهد شد.
سؤال: درباره سامانه دفاتر خدمات الکترونیکی قضائی گزارشهایی میرسد، هر دو سه هفته، چند هفته یکبار که یکبار قطعی داریم و مردم به مشکل میخورند. علت آن چیست و چه زمانی برطرف خواهد شد؟ اگر این هم جزء مواردی نباشد که بگویید طرف دیگری هم دارد که؟
کاظمی فرد: این هم طرف دیگری دارد، اما به هر صورت ما متولی امر هستیم و باید پاسخگوی این موضوع باشیم هرچند که کارهای بسیار زیادی انجام داده ایم. ما در سالهای گذشته قطعیهای بلندمدتی داشته ایم که خیلی از آنها کاهش پیدا کرده است. ما رشد سامانهها را داریم توسعه میدهیم، بعضاً خود توسعههای ما نیاز دارد که زیرساختهای ما به همان میزان رشد کنند. این کار را داریم همزمان انجام میدهیم، ممکن است بعضاً اختلالاتی ایجاد شود به واسطه همین توسعههایی که ما داریم انجام میدهیم که اختلالات کوتاه مدتی است. بعضاً اختلالاتی که باعث میشود مردم دچار آزار شوند، اختلالات طولانی مدت است، یعنی ممکن است چندین ساعت سامانهها اختلال داشته باشند. این موارد به دو دسته تقسیم میشود، برخی واقعاً مواردی است که در سایر دستگاههایی که ما با آنها ارتباط داریم ما هم به تبع آن دچار اختلال میشویم، یک دسته هم سمت خود ما است و زیرساختهایی که داریم. ما نسبت به چند سال گذشته واقعاً توسعههای زیادی داشته ایم که قطعیها را کاهش بدهد. اما همچنان اختلالاتی داشته ایم که این وظیفه ما است.
سؤال: این وظیفه جدید چقدر به شما مربوط است و چقدر به دستگاههای دیگر؟
کاظمی فرد: این متفاوت بوده است، واقعاً ما آمار دقیقی نداریم، اینکه در هر قطعی کدام مقصر بوده است، مهم نیست.
سؤال: یک جمع کل و یک درصدی ندارید؟
کاظمی فرد: نه درصد آن را محاسبه نداریم، چون فرآیند پیچیده است. ولی یکی از وظایف ما تأمین کیفیت لازم است، یعنی همانطور که داریم سامانهها را توسعه میدهیم تضمین کیفیت خدمات هم جزء وظایف ما است و ما وظیفه داریم این کار را انجام بدهیم و داریم انجام میدهیم و کاری است که درکنار آن کارها، حالا چه اقداماتی شده است، اقدامات فنی است که نیاز به توضیحات فنی دارد. به نظر خودمان روز به روز بهتر شده است، اما تا نقطهای که ایده آل ما باشد همچنان فاصله داریم و انشاالله روزی برسد که قطعی ما تقریباً به صفر برسد و این کاری دور نیست و داریم این کار را انجام میدهیم.
سؤال: شما یک اشارهای کردید به اینکه خدماتی که دفاتر خدمات قضائی داشتند میدادند، حالا دیگر یک طوری شده است که کم کم در دسترس همه مردم به صورت شبانه روزی است. البته خودتان هم یک اشارهای کردید که در مرحله اول، اول وکلا و یک اصطلاحی برای آن به کار بردید، مراجعین حرفه ای، دارند از آن استفاده میکنند. چقدر مردم از خدمات قضائی الان به این صورت بهره میشوند و در چه مرحلهای هستیم و به کجا خواهیم رسید؟
کاظمی فرد: همانطور که عرض کردم مراجعین حرفهای ما که میشوند وکلا و کارشناسان و نمایندگان حقوقی اینها به طور کامل دسترسی دارند و تا به امروز هم کاری که انجام داده ایم در پنجره خدمات الکترونیک قضائی حدوداً ۳۰ تا از خدمات مان را دراختیار خود مردم قرار داده ایم که حدود ۳ میلیون ورود به سامانهها را داریم. حدود یک میلیون نفر در روز دارند از این سامانه استفاده میکنند و خیلی از مراجعات شان به دستگاه قضا کاهش پیدا کرده است. اما طبق سند تحول قضائی و بحث قوانین کشور، ما دو کار را در دو محور داریم انجام میدهیم. یکی بحث توسعه خدمات خودکار برای مواردی که خود مردم بدون واسطه کل کارهایشان را با ما انجام بدهند، آن لایحه را داریم توسعه میدهیم. بحث برخی از خدمات مان را به تدریج به این چرخه اضافه خواهیم کرد. یکی هم خدمات غیرحضوری است، یعنی خود دفاتر هم خدمات شان غیرحضوری شود یعنی دیگر نیازی نباشد که به دفتر هم مراجعه کنند. یک وقت است خدماتی که نیاز دارد یک بررسی انسانی انجام شود داریم از طریق دفاتر انجام میدهیم بعنوان خدمات غیرحضوری که هر دو مورد را تا انتهای امسال هم در حوزه خدمات غیرحضوری تقریباً تمامی خدماتی که در دفاتر خدمات خواهد بود را بتوانیم غیرحضوری و از طریق شرکتهای دانش بنیان و سکوهای پرکاربرد الان وارد مذاکره شده ایم تا بتوانیم آنها را دراختیار آنها قرار بدهیم که مردم بتوانند از همان طریق مراجعه کنند و یکسری از خدمات را هم در همان پنجره خدمات الکترونیکی قضائی داریم انجام میدهیم.
سؤال: تا آخر سال خودکاربری به سرانجام خواهد رسید؟
کاظمی فرد: تا آخر سال هم بحث خودکاربری و هم بحث خدمات غیرحضوری را صددرصد انجام میدهیم. برخی از خودکاربریها نیاز به بررسی انسانی دارد، مثلاً در بحث اظهارنامه، در بحث لایحه، برخی از موارد آن است که نمیتوانیم الان خودکاربری ایجاد کنیم، اما به صورت غیرحضوری کاملاً میتوانیم انجام بدهیم و این را تا آخر سال انجام خواهیم داد. فکر میکنم تا همین نیمه اول سال هم بتوانیم این کار را انجام بدهیم، تا انتهای سال هم به تدریج خدماتی را که مثل وکلا، چون وکلا مراجعین حرفهای ما هستند، مواردی است مثل لایحه ها، انواع لایحهها را دراختیارشان قرار گذاشته ایم، اینها هم به تدریج دراختیار خود مردم است، خودکاربری لایحه ما حدوداً ۲۰ عنوان پرکاربرد را داریم تا آخر سال این عناوین را دانه دانه به صورت قالبهای پیش فرض داریم طراحی میکنیم. لایحهای که است طرفی که مراجعه میکند، اطلاعات حقوقی ندارد که این لایحه را چگونه بنویسد، شکایات را چگونه بنویسد، اینها را ما ساده سازی میکنیم.
سؤال: یعنی نیاز به وکیل کمتر خواهد شد؟
کاظمی فرد: هدف ما کاهش مراجعات و ساده سازی مراجعات است.
سؤال: ما نمیگوییم هدف شما چه است، هدف شما شاید این نباشد، اما به صورت ضمنی اتفاق بیفتد؟
کاظمی فرد: ما کمک خواهیم کرد که مردم با کمترین دانش حقوقی بتوانند کارهای خودشان را انجام بدهند به نحوی که خود دستگاه قضا هم دچار اختلال نشود، یعنی موارد را درست ارسال کنند. در لایحه زمان زیادی گذاشته ایم که قالبهای پیش فرضی طراحی شود که بدون اینکه نیاز باشد که فقط قالب را انتخاب کنند و ارسال کنند.
سؤال: وقتی میدانم احتمالاً یک نوعی کلاهبرداری در مورد من اتفاق افتاده است کافی است اسمش را فقط بدانم و بیایم آن فرم را پیدا کنم و مشخصات را بارگذاری کنم؟
کاظمی فرد: بله پیش زمینههایی دارد مثل همین که چه نوع اتفاقی برای شما افتاده است، یک کار است که اگر نیاز باشد توضیح میدهم قسمتهای هوش مصنوعی و هوشمندسازی.
سؤال: توضیح بدهید؟ چون این چیزی که میگویید خیلی باید جذاب باشد؟ اگر کسی کارش به دستگاه قضائی افتاد، آن تصویر آزاردهندهای که دارد که بخواهد سروکارش به دادگاه و دستگاه قضائی بیفتد و بخواهد شکایت کند و پیگیر شود و در نوبت بماند و درکنار اینها بخواهد هزینه کند و از وقت اش بیفتد، همه اینها، هرچقدر که ساده سازی شود، میتواند آن موقع مردم را برای گرفتن حقوق شان بیشتر متمایل کند و آن ترس را برای آن بریزد؟
کاظمی فرد: وقتی کسی مراجعه میکند، یکسری اطلاعات حقوقی نیاز دارد، بعنوان یک شخص عادی که مراجعه میکند به دفاتر وکلا، به ما کمک میدهند که بتوانیم آن دعوای خودمان را مطرح کنیم. ما کاری که داریم انجام میدهیم و این کار باز هم همانطور که گفتم جزء سند تحول قضائی است و در برنامه هفتم هم از ما خواسته شده است در بند الف ماده ۱۱۳ استفاده از هوش مصنوعی است. یکی از کارهایی که باید شکل بگیرد این است که اطلاعاتی که سمت ما است، دراختیار شرکتهای دانش بنیان دارد قرار میگیرد که بتوانند وقتی که شما مراجعه میکنید با سؤالهایی که از شما میپرسد و پاسخهایی که میگیرید، شما به اینکه چه کاری باید انجام بدهید، هدایت میکند و بعد هم ادامه مسیر. این تکهای است که ما با دو مجموعه دانش بنیان شروع به کار کرده ایم، دادههای زیادی دراختیار آنها قرار داده ایم، طبق سند تحول قضائی ما باید موارد به مربوط به تصمیمات قضائی را منتشر میکردیم. یعنی نزدیک به ۹۰ میلیون تصمیم قضائی را آمده ایم و گمنام کرده ایم بعنوان یک دادگانی با ارزشی است که میتواند دراختیار مجموعههای دانش بنیان قرار بگیرد که میتوانند با استفاده از این دادگان کمک بگیرند برای اینکه به مردم کمک بدهند برای کارهای حقوقی شان تا هر حدی که میتوانند.
سؤال: ممکن است زمان ببرد؟
کاظمی فرد: خیر نسخههای اولیه اش را ما آماده کرده ایم در دو دسته، یکی به صورت دستیار هوشمند قضائی داریم، چون این دو کارکرد دارد، یعنی اطلاعات قضائی به درد در داخل خود قوه قضائیه هم میخورد یعنی وقتی شما میخواهید پرونده را رسیدگی کنید اطلاعات سایر تصمیم گیریهای قضائی به خود شما در تصمیم گیری بهتر کمک میکند، همین اطلاعات میتواند کمک کند به کسی که بخواهد مراجعه کند و نتیجه کار را از الان بداند. یا اینکه وقتی میخواهد مراجعه کند، هدایت شود به سمت اینکه چه کاری باید انجام بدهد. این هدایت و سؤالهایی که باید پرسیده شود، کاری است که یک ما میگوییم شخص خبره در گذشته انجام میداده است، الان باید یک ماشین انجام بدهد. ما الان شکلهای ساده اش را انجام داده ایم به صورت همان پیش فرض هایش، اما شکلهای پیچیدهتر آن را داریم انجام میدهیم یعنی یکسری سؤال باید پرسیده شود، همان که شما گفتید بدانیم یک کلاه برداری رخ داده است، همین سؤال میخواهد.
سؤال: یعنی اینکه آن اتفاقی که راجع به مثلاً بعضی از تاکسیهای اینترنتی افتاد، کم کم ممکن است در انتظار بعضی از مشاغل مرتبط با قوه قضائیه هم باشد، به نحوی که مردم آرام آرام نیازشان با توجه به تغییرات روز، یعنی فناوریها دارد جای انسانها را برای آنها میگیرد. احتمال دارد یک مقدار نیاز مردم و اتکای مردم به وکلا کمتر شود؟
کاظمی فرد: کاری که دستور حضرت آقا به ما بوده است، دسترسی آسان و رایگان به خدمات الکترونیک قضائی است. این دستوری است که ما با این دستور داریم حرکت میکنیم و دستوری است که در حکم انتصاب ریاست محترم قوه به صراحت آمده است.
سؤال: وعده میدهید این اتفاق تا چه زمانی به سرانجام برسد؟
کاظمی فرد: نقطهای که بتوانیم به مردم ارائه بدهیم، واقعاً به بلوغ شرکتهای دانش بیان برمی گردد ولی قولی که به ما داده اند اینکه بتوانند در نیمه اول سال یک نسخهای که قابل ارائه به مردم باشد را بدهند.
سؤال: با همه اشکالات و اینها، یکسال و یکسال و نیم دیگر این اتفاق میافتد؟
کاظمی فرد: دستور حضرت آقا است و باید خیلی سریع این کار را انجام بدهیم و تا انتهای این سال ما در دو حوزه کارهای خوبی را ارائه خواهیم داد. یک خدمات غیرحضوری که اصلاً مراجعه به دفتر را کاهش میدهیم، دوم استفاده از هوش مصنوعی و ابزارهای هوشمند برای اینکه شما بسیاری از کارهایی که ممکن بود باید کلی سؤال و جواب میشدید برای اینکه بتوانید به نقطه نظرتان برسید بتوانید بعنوان یک مشاور هوشمند به شما کمک بدهد. نسخه اولیه این کار را الان تدارک دیده ایم در سمت خودمان آماده است، اما ترس این را داریم که هنوز برای نسخه آن که در خدمت مردم عزیزمان باشد هنوز آماده کار نشده است، اما این دو کار قول از ما به شما که پیگیری کنید.
سؤال: شش ماه دیگر دوباره در برنامه صف اول میآیید برای اینکه پیشرفت این مسئله را بگویید؟
کاظمی فرد: یکی از چالشهایی که ما داریم، آشنایی مردم با تحولاتی است که این سمت دارد. خیلی از مراجعاتی که است میتوانند غیرحضوری دریافت کنند خودکار به دست، اما باز هم مراجعه میشود. این دانستن کمکی است که رسانه میتواند انجام بدهد ولی علاقه ما به توضیح این داستان این است که بتوانیم این را توضیح بدهیم که این کار انجام شده است و استفاده بشود. این دو موضوعی که مطرح شد، دو تا تحول است، سند تحول، کارهای تحولی از ما میخواهد و دستور حضرت آقا است که بتوانیم این کار را انجام بدهیم.
سؤال: درباره آزمون دفاتر خدمات قضائی، آزمون بعدی چه زمانی برگزار خواهد شد؟
کاظمی فرد: ما در قوه قضائیه هدف ما این است که بتوانیم کارها را دراختیار خود مردم قرار بدهیم، این کاری است که شروع کرده ایم و انشاالله بتوانیم توسعه بدهیم، خدمات غیرحضوری، خودکاربری و مسیری که مسیر اصلی قوه قضائیه در این سمت و سو است. آزمونی در زمینه دفاتر خدمات آزمونی برگزار شد سال ۱۴۰۱، نویدی که داده شد و انجام شده است، الان ما به درگاه ملی مجوزها متصل شده ایم، به صورت برخط کارها دارد آنجا شکل میگیرد و این طرف فقط صلاحیت حرفهای و شغلی و علمی کار را ما بررسی میکنیم، این کاری است که انجام داده ایم. آزمون قبلی تمام شده است، حدود ۱۴ هزار نفر شرکت کرده اند، حدوداً هزار و ۸۰۰ نفر در مرحله اول آن پذیرش علمی شده اند وحدوداً ۶۰۰ دفتر درحال راه اندازی است یعنی برخی از آنها تمام شده است و راه اندازی شده است و بخشی هم در شرف راه اندازی است. انشاالله ما بتوانیم در نیمه دوم امسال آزمون بعدی را برگزار کنیم، اما فرآیند آن فرآیند شفافی است، طبق قانون در درگاه ملی مجوزها دارد این کار انجام میشود و بعنوان یکی از نهادها در دستگاه قضائی هستیم که به این درگاه متصل شده ایم.
سؤال: سامانه جامع عملکرد قضات که بسیار کمک خواهد کرد به اینکه قضات رتبه بندی و شناسایی شوند، عملکردشان زیر ذره بین قرار بگیرد یا به نوعی نظر مردم درباره آنها ثبت شود، بفرمایید الان در چه وضعیتی است؟
کاظمی فرد: سامانه جامع مرکز قضات یک ارزیابی ۳۶۰ درجه است از تمامی کارهایی که قضات در سامانههای ما انجام میدهند که بتوانیم یک کارنامه قضائی شکل بدهیم در سند تحول، در چندین جا و چندین نهاد مختلف متولی آن کار هستند، یکی از آن کارهایی که ما انجام میدهیم بحث نظرسنجی از خود مردم است که یکی از ابعاد این قضیه است ولی برای ارزیابی ابعاد زیادی دارد.
سؤال: شفافیت احکام قضائی هم ضمن همین سامانه است؟
کاظمی فرد: خیلی از موارد را شامل میشود، در جای جای سند اشاره شده است که این مورد در سامانه جامع عملکرد قضات هم اعمال شود. یک سامانه وسیعی است که یکی از مواردی که جنابعالی میفرمایید این میتواند باشد ولی موارد دیگری هم است.
کارآفرینان آینده
مطالب بیشترآگهی استخدام
مطالب بیشتر
ارسال نظرات