راه‌های جذب و نگهداشت نیروی انسانی در شهرک‌های صنعتی؛زیست‌بوم اشتغال کشور از ضعف همکاری نظام مهارتی با صنعت رنج می‌کشد

نشست چالش‌ها و راهکارهای جذب و نگهداشت نیروی انسانی در شهرک‌های صنعتی با حضور مهندس سیروس دشتی مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان جهاد دانشگاهی، مهندس مرتضی شیخ مدیر شرکت شهرک صنعتی شمس‌آباد، مهندس مسلم ولی پور مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد، امیرعلی بینام مدیرمسئول بازارکار و جمعی از کارشناسان حوزه اشتغال و کارآفرینی توسط معاونت آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی در محل مرکز خدمات فناوری شهرک صنعتی شمس‌آباد بزرگ‌ترین شهرک صنعتی خاورمیانه برگزار شد.
به گزارش بازارکار در این نشست تخصصی، مدیرکل اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی با اشاره به چالش‌ها و مشکلات جذب و استخدام نیروی انسانی در شهرک‌های صنعتی گفت: جهاد دانشگاهی در راستای مأموریت خود تلاش می‌کند تا گفتمان سازی در حوزه بازار را بسط دهد و چالش‌ها و مشکلات زیست‌بوم کارآفرینی و اشتغال کشور را موردبحث و بررسی قرار دهد.
سیروس دشتی به احیاء و بازسازی واحدهای آسیب‌دیده در کشور اشاره کرد و گفت: جهاد دانشگاهی آمادگی دارد از طریق همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه مشکلات واحدهای مشکل‌دار را احصاء نموده و برای حل آن‌ها چاره‌جویی نماید.
وی با تصریح اینکه کشور ما در حوزه کسب‌وکار و بازار کار با چالش‌های زیادی روبه‌رو است خاطرنشان کرد: در حوزه حل مشکلات واحدهای صنعتی همکاری‌هایی را با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آز کرده‌ایم و آمادگی داریم ظرفیت‌های دانش‌بنیان و فناورانه جهاد دانشگاهی را در خدمت حل مشکلات تولید و اشتغال به‌کارگیریم.
دشتی با اشاره به اینکه این مشکلات می‌تواند از طریق رویداد چاره‌جو و مدل قابل‌ارائه در این زمینه حل‌وفصل شود گفت: جهاد دانشگاهی می‌تواند در فرآیندی و از طریق رویدادهای چاره‌جو با مشارکت صنعتگران مشکلات بخش صنعت به‌ویژه شهرک‌های صنعتی را شناسایی و معرفی نماید.
مدیرکل اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه درگذشته مشکل اصلی کشور بیکاری بود گفت: این مشکل در حال حاضر به شکل پارادوکسیکال در بحث جذب و استخدام مطرح است و این موضوع در شهرک‌های صنعتی با حرارت و شدت بیشتری مطرح است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بحث جذب و استخدام در کل دنیا همواره به شکلی مطرح است گفت: این چالش در کشور ما با توجه به ورود مهاجران به‌ویژه مهاجران افغانستانی و نیز رشته‌ها و صنوف مختلف با ابعاد بیشتری مواجه است. حال سؤال ما این است که دولت و بخش خصوصی در این زمینه چه تعاملی دارند و آیا این آمادگی وجود دارد تا با ورود نهاد واسطی مثل جهاد دانشگاهی در این زمینه گام برداریم؟
دستمزد پایین و هزینه حمل‌ونقل دو چالش اشتغال در شهرک‌های صنعتی است
مهندس مسلم ولی پور مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد با اشاره به تجربه شهرک صنعتی شمس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین شهرک صنعتی خاورمیانه و کشور گفت: این شهرک 2800 هکتار وسعت دارد و از سال 1371 عملیات اجرایی آن آغازشده است. در این شهرک سه هزار قرارداد امضاءشده و بیش از 40 هزار نفر بیمه‌شده در واحدهای مختلف این شهرک صنعتی مشغول به کار هستند. همچنین نزدیک به 15 هزار نیروی مهاجر از کشور افغانستان در این شهرک صنعتی فعالیت دارند و این شهرک در حوزه سنگ و انواع شیشه برند است و هم در تولید و هم صادرات مطرح است و در حوزه ام دی اف نیز بیش از چهل در صد در این شهرک تولید می‌شود.
وی با اشاره به حضور طولانی‌مدت خود در این شهرک صنعتی گفت: واحدهای صنعتی شهرک صنعتی شمس‌آباد با کمبود نیروی انسانی مواجه هستند و این امر باعث شده بسیاری از واحدهای صنعتی فعال شهرک خواهان خروج از این شهرک و نقل‌مکان به سایر نقاط استان و یا کشور باشند.
مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد درباره چالش منابع انسانی در شهرک‌های صنعتی به‌ویژه در این شهرک صنعتی خاطرنشان کرد: دستمزد پایین و هزینه حمل‌ونقل دو چالش اشتغال در شهرک‌های صنعتی است؛ یک کارگر چگونه می‌تواند روزی حداقل چند ساعت رفت‌وآمد کند و از سویی دیگر سه تا چهار میلیون تومان هزینه حمل‌ونقل بپردازد و با شش یا هفت میلیون تومان حقوق زندگی کند.
مهندس مسلم ولی پور به کمبود مشکل نیروی انسانی متخصص در شهرک‌های صنعتی اشاره کرد و گفت: کمبود نیروی انسانی متخصص و توانمند یکی از چالش‌های اساسی بازار کار ایران به‌ویژه شهرک‌های صنعتی است.
وی با اشاره به ضرورت راه اندازی مرکز ارتقا مهارت های صنعتی درشهرک صنعتی شمس آباد گفت: نظام آموزشی و فنی و حرفه‌ای نیروی موردنیاز واحدهای صنعتی را تأمین نمی‌کنند، دانشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای نیز به دلیل به‌روز نبودن آموزش‌ها و تجهیزات نمی‌توانند بر اساس نیاز بازارکار نیروی انسانی توانمند تربیت کنند. نیروی انسانی خروجی سیستم آموزشی نیروی تئوریک هستند و متناسب با نیاز مهارتی موردنیاز نیستند. در حال حاضر از سوی فنی و حرفه‌ای هیچ کار خاصی در شهرک صنعتی شمس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین شهرک صنعتی کشور به‌عنوان سمبل شهرک‌های صنعتی در کشور انجام نمی‌شود.
با مشکل دزدی نیروی مهارت دیده از سوی کارفرماها مواجه هستیم
مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد درباره مشکلات منابع انسانی در این شهرک صنعتی گفت: با مشکل دزدی نیروی مهارت دیده از سوی کارفرماها مواجه هستیم، کارفرمایان با کمبود نیرو مواجه هستند یا باید خودشان آن‌ها را آموزش بدهند و یا اینکه از واحدهای دیگر با امتیازات بیشتر جذب نمایند و یا به عبارت بهتر بدزدند.
وی درباره حل برخی از مشکلات جذب و نگهداشت نیرو در شهرک‌های صنعتی گفت: حل بحث حمل‌ونقل از طریق بهره‌برداری از خطوط مترو نیز احداث واحدهای مسکونی کارگری در جوار شهرک‌های صنعتی می‌تواند حلال بخشی از مشکلات باشد.
مهندس ولی پور برای کمبود نیرو در شهرک‌های صنعتی هشدار داد و گفت: اگر به همین منوال پیش برویم کمبود نیرو می‌تواند شهرک‌های صنعتی را به تلی از سوله‌های نیمه فعال و تعطیل بدل نماید و حتی نهضت احیاء واحدهای صنعتی را که دولت دنبال می‌کند تحت تأثیر قرار دهد.
صندوق‌های تضمین اشتغال باید شکل بگیرد
مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد درباره مشکلات دیگر منابع انسانی در این شهرک صنعتی گفت: صندوق‌های تضمین اشتغال باید شکل بگیرد و کمک کند نیروهایی که موردنیاز شهرک‌های صنعتی است جذب شوند.
مهندس ولی پور در نشست راه‌های جذب و نگهداشت نیروی انسانی در شهرک‌های صنعتی که توسط معاونت اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی برگزار شد افزود: زیبنده نیست کارفرمایان نیروهای همدیگر را جذب کنند، باید برای رفع کمبودها با شیوه‌های درست و عملی اقدام کنیم. دولت در این حوزه باید نقش حمایتی داشته باشد.
وی برترمیم اعتمادبخش خصوصی و دولت تأکید کرد و گفت: بارها جلسه گذاشتیم و برخی از مشکلات زیرساختی و ... شهرک صنعتی را مطرح کردیم اما با هیچ‌گاه به راه‌حل مناسب نرسیدیم. دولت از شهرک صنعتی شمس‌آباد سالانه 16 هزار میلیارد تومان مالیات می‌گیرد اما حاضر نیست یک در صد همین مالیاتی را که می‌گیرد برای حل مشکلات شهرک صنعتی هزینه نماید؛ این قصه سردراز دارد!
مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد به عدم حضور دانشگاه‌ها در شهرک صنعتی مس آباد اشاره کرد و گفت: سه دانشگاه مهم پایتخت در این شهرک حضور کمرنگی داشته‌اند اما در حال حاضر هیچ‌کدام حتی حضور هم ندارند!
شهرک صنعتی شمس‌آباد با چهل درصد ظرفیت فعالیت می‌کند
مهندس مرتضی شیخ مدیر شرکت شهرک صنعتی شمس‌آباد در ادامه این نشست با اشاره به اینکه شهرک صنعتی شمس‌آباد با چهل درصد ظرفیت فعالیت می‌کند خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود 55 هزار نفر در این شهرک صنعتی فعالیت دارند و درواقع این شهرک صنعتی باوجود ظرفیت 150 هزارنفری اشتغال، فقط با حدود چهل در صد ظرفیت کار می‌کند.
وی در ادامه به چالش‌های تربیت نیروی انسانی از یک‌سو و از سوی دیگر رواج مشاغل کاذب و خدماتی با درآمد خوب در کشور گفت: دانش‌آموخته دانشگاهی حاضر نیست با 8، 9 و یا ده میلیون تومان حقوق در این شهرک‌ها کار کند. یک کارگر نمی‌تواند حتی با ده میلیون تومان حقوق و دستمزد زندگی کند.
فاکتور حمل‌ونقل ارزان را جدی بگیریم
مهندس مرتضی شیخ، چالش حقوق و دستمزد را یکی از مشکلات بخش تولیدی و کارگری در نشست اشتغال و کارآفرینی بازار کار جهاد دانشگاهی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر واحدهای صنعتی مستقر در شهرک صنعتی شمس‌آباد با نصب پلاکارد های مختلف درصدد جذب نیرو هستند و کارگران با این حقوق و دستمزد فعلی از آن استقبال نمی‌کنند.
مدیر شرکت شهرک صنعتی شمس‌آباد در ادامه این نشست که توسط پایگاه و هفته‌نامه بازارکار در شهرک صنعتی شمس‌آباد برگزار شد گفت: فاکتور حمل‌ونقل ارزان، ساخت مسکن ارزان در اطراف شهرک‌های صنعتی و اصلاح حقوق و دستمزد را باید جدی بگیریم.
مهندس مرتضی شیخ در ادامه با اشاره به اینکه منابع تبصره‌های 16 و 18 که درزمینه اشتغال است در این حوزه هزینه نمی‌شود گفت: مهم‌ترین چالش واحدهای صنعتی مشکل‌دار بحث تأمین منابع مالی است اما منابع پیش‌بینی‌شده نیز در این راستا هزینه نمی‌شود و مراجعات به نتیجه نمی‌رسد.
تسهیلات برای شرکت‌های دانش‌بنیان
مدیر شرکت شهرک صنعتی شمس‌آباد در ادامه درباره تسهیلات شهرک‌های صنعتی برای شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: در شهرک‌های صنعتی، شرکت‌های دانش‌بنیان از شمول مزایده معاف هستند و اقساط نیز با شرایط طویل‌المدت و سهل‌تری برای دانش‌بنیان‌ها تعیین می‌گردد.
مهندس مرتضی شیخ درباره کمبود نیروی دانشگاهی نیز گفت: رشته‌های صنایع، مکانیک، شیمی از رشته‌های مهم موردنیاز شهرک صنعتی شمس‌آباد هستند که موردنیاز واحدهای صنعتی هستند. همچنین در شهرک‌های صنعتی خدمات مشاوره و کسب‌وکار در حوزه‌های مختلف ازجمله بیمه، مالیات و کاریابی به مخاطبان ارائه می‌شود.
آمادگی بازار کار برای توسعه زیست‌بوم کارآفرینی کشور
مدیرمسئول نشریه بازار کار نیز در نشست چالش‌ها و راهکارهای جذب و نگهداشت نیروی انسانی در شهرک‌های صنعتی که با حضور مهندس سیروس دشتی مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان جهاد دانشگاهی، مهندس مرتضی شیخ مدیر شرکت شهرک صنعتی شمس‌آباد، مهندس مسلم ولی پور مدیرعامل شرکت خدماتی شهرک صنعتی شمس‌آباد، سهیلا کلامی بخش کاریابی و جابیران، مهری اسدی مدیر اداره ترویج و توسعه مشاغل خانگی و مهدی علیاری مدیر اداره توانمندسازی هدایت شغلی، وحید امینی نژاد مدیر بخش نشر اداره کل توسعه کارآفرینی برگزار شد گفت: جهاد دانشگاهی به‌عنوان یک‌نهاد واسط و دانش‌بنیان همواره تلاش کرده در کنار دولت‌ها به توسعه و تسهیل اشتغال و کارآفرینی به‌ویژه برای دانش‌آموختگان کمک کند و در این راستا اقدامات مؤثری را از طریق پارک‌های علم و فناوری و نیز مراکز رشد و مراکز شتاب‌ده‌ی انجام دهد.
امیرعلی بینام بر ضرورت حمایت از شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور به‌عنوان بستر توسعه کسب‌وکارهای خرد و کوچک و sme ها اشاره و تصریح کرد: 816 شهرک و ناحیه صنعتی با حدود یک‌میلیون و دویست هزار شغل بستر مناسبی برای تحقق سالانه یک‌میلیون فرصت شغلی در کشور است.
وی با تصریح اینکه زیست‌بوم اشتغال کشور از ضعف همکاری نظام مهارتی با صنعت رنج می‌کشد تصریح کرد: چالش بیکاری جوانان و دانش‌آموختگان از یک‌سوی و بی‌رغبتی برای حضور در شهرک‌های صنعتی و نیز لزوم استفاده از نیروی کار مهاجر از واقعیت‌های چالشی بازار کار ایران است و به نظر می‌رسد می‌توان با همکاری‌های دانشگاه و صنعت، توجه به تربیت نیروی جوار کارگاهی و تأمین برخی مشوق‌ها و ... از طریق سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان مجلس و دولت به آن جامه عمل پوشاند.