امیر کبیر، دارالفنون و آنچه به دنبال آن هستیم

امیر کبیر، دارالفنون و آنچه به دنبال آن هستیم

(اگر نیت یک ساله دارید گندم بکارید
اگر نیت ده ساله دارید درخت بکارید
و اگر نیت صد ساله دارید انسان تربیت کنید)
“امیر کبیر”
بدون ‌شک اهالی دانش و فناوری مؤسسه دارالفنون را می‌شناسند و همه نیک می‌دانند که این مدرسه، موسسه یا به عبارت بهتر مرکز فنی و حرفه‌ای و در یک کلام دانش و فناوری توسط میرزا تقی خان فراهانی (امیرکبیر) بنیان نهاده شد.
هدف از تأسیس این مرکز، تولید دانش و فناوری و پاسخگویی به نیازهایی بود که ارتباط با دنیای پیشرفته را در عرصه‌های مختلف طلب می‌کرد؛ ارتباط با دانشگاه‌ها، مراکز علمی‌و فناوری و استادان فن‌آشنا که امکان انتقال فناوری را از دنیای متمدن آن روز به ایران فراهم می‌نمود؛ ارتباطی که بذر دانش فنی را در جامعه‌ای بپاشد که سال‌ها از جاده ترقی و پیشرفت و علم و فناوری عقب افتاده  و آحاد ملت را با رخوت و سستی مواجه ساخته بود. امیرکبیر – که دیماه یادآور عروج شهادت گونه وی است-  بذر امید را در دل ایرانیان کاشت، نهال دانش و فناوری و حرفه آموزی را آبیاری نمود و مدلی بومی‌- بین‌المللی از مسیر توسعه دانش و فناوری و انتقال فن و دانش در موسسه دارالفنون جاری ساخت.
اینک 175 سال از آن زمان می‌گذرد، امیرکبیر قربانی شد و شاید هزاران کوچک و بزرگ دلسوز به سرنوشت ایران که خواهان پیشرفت در عرصه‌های جدید بودند، به همان اتهام امیرکبیر، سرکوب، شهید و از میدان و مسیر توسعه رانده شدند؛ ولی شعله‌ای که وی برافروخته بود در دل هزاران ایرانی عاشق این مرز و بوم همچنان زنده ماند و ادامه یافت.
خوشبختانه روند کنونی جامعه دانش‌گرا و طالب علم و فناوری و مهارت آموزی در ایران، امروز شاهدی بر این مدعاست که هنوز درد مشترک ما، ضعف در عرصه دانش و فناوری و تولید ثروت از دانش است. بیانگر این اصل است که بدون پرداختن به دانش و فناوری و مهارت آموزی، بدون توجه به انتقال فناوری و با غفلت از دانش روز جهانی راه به جایی نخواهیم برد.
بی‌پرده باید گفت با وجود همه نیازی که به توسعه فناوری و مهارت آموزی در کشور از اوایل انقلا‌ب اسلا‌می‌تا‌کنون وجود داشته، ولی هنوز مقوله فناوری و مهارت آموزی و آموزش‌های مهارتی در ابتدای راه است. چرخ تولید علم و فناوری و توسعه شرکت‌های دانش بنیان به حرکت درآمده ولی همچنان پاشنه آشیل آموزش‌های دانشگاهی، ضعف کیفیت آموزش‌های مهارتی به دلیل استاندارد نبودن آن‌ها در حوزه‌های مختلف مهارتی و فنی و حرفه ای و بطور کلی آموزش‌های رسمی‌و غیررسمی‌در کشور است.
دانش کسب شده در فناوری‌های هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، توانمندی‌های پزشکی، نظامی‌و تسلیحاتی و .. . ، قدری غرور ملی‌مان را می‌نوازد ولی با آنچه ملت 85 میلیونی ایران را در دنیا سرافراز کند، فاصله دارد. چرا که هنوز مهارت آموزی و آموزش‌های مهارتی و فنی و حرفه ای به گفتمان اصلی اشتغال و بازار کار تبدیل نشده است و هنوز دانش آموخته دانشگاهی ترجیج می‌دهد بیکار در منزل بنشیند تا اینکه مهارت بیاموزد! و به دلیل ضعف فرهنگ کار و ضعف آموزش‌های مهارتی، هنوز کارجویی فرهنگ غالب است تا “کارفرمایی و کارآفرینی”!
حرکت‌های وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جهاد دانشگاهی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سازمان آموزش فنی و حرفه ای و سایر دستگاه‌ها، اگر چه به اقدامات و گام‌های درخوری انجامیده ولی از مدلی جامع و همه‌جانبه در توسعه فناوری به‌ویژه فناوری‌های متوسط که نیاز جامعه و مردم را پاسخ دهد و کشور را در عرصه رقابت بازار جهانی مطرح کند غافل مانده است.
هنوز راهبرد و سیاست مشخصی در انتقال دانش و فناوری و مهارت آموزی از کشورهایی که به‌گونه‌ای مجاورت فنی و معنوی با کشورمان دارند، به درستی حاصل نشده است. هنوز ورود ماشین‌آلا‌ت، کارخانه و ادوات به‌عنوان انتقال فناوری قلمداد می‌شود درحالی‌که انتقال فناوری به این معناست که به دست خود، این صنایع را پی‌ریزی کنیم و با دانش و مهارت و آموزش‌های کاربردی و کارآفرینی خود دانش فنی خلق و تولید نماییم.
دولت سیزدهم در برنامه هفتم توسعه با همه تحریم ها و محدودیت‌های ملی و بین‌المللی به خوبی بر این مهم واقف است که؛ «مهارت و مهارت آموزی» و توجه به اشتغال دانش آموختگان و توسعه شرکت های دانش بنیان و فناور،  نوش داروی معضل اصلی کشور -که همان بیکاری جوانان و فارغ التحصیلان می باشد – است.  حمایت از آموزش‌های مهارتی، فنی و حرفه ای، هدایت شغلی، حمایت از دانش بنیان ها و کیفیت بخشیدن به آن ها و در یک کلام “تکمیل چرخه ایده تا محصول و خدمت و تولید ثروت از دانش” می تواند جامعه دانش آموزی و دانشجویی را به سوی تمدن نوین و ایرانی آزاد و آباد که از دغدغه های رهبر معظم انقلاب نیز هست، رهنمون سازد.
باشد که روح بزرگمرد تاریخ ایران یعنی امیرکبیر- که دیماه سرد یادآور تلاش های او در تاسیس موسسه دارالفنون و نیز یادآور فقدان او در این ایام است-  با درخشش ایرانیان در حوزه علم و فناوری و مهارت و دانش، در کنار بارگاه ملکوتی مولایش آقا امام حسین (ع) در کربلای معلی آرام گیرد.

امیرعلی بینام، مدیر مسئول و سردبیر بازارکار