صادرات، ارزآوری دارد / کمبود سرمایه؛ مشکل اصلی صادرات مشاغل خانگی

به گزارش بازارکار به نقل از قدس خراسان، مشاغل خانگی هنگامی که رشد و توسعه پیدا می‌کنند و آوازه تولیداتشان به آن سوی مرزها می‌رسد، با مشکلاتی از جنس دیگر مواجه می‌شوند؛ چرا که سرمایه و حجم تولیداتشان نمی‌تواند پاسخگوی بازارهای خارجی باشد و به خاطر این مشکلات، زمینه‌های ارزآوری را از دست می‌دهند.

صدیقه پاشنه‌طلا و همسرش مهدی مزینانی از جمله این تولیدکنندگان مشاغل خانگی هستند که با گذشت حدود ۲۱ سال از فعالیتشان در زمینه ساخت اسباب‌بازی و عروسک توانسته‌اند محصولاتشان را به کشور عمان صادر کنند؛ اما با توجه به سرمایه کم، توان برآورده کردن تقاضای مشتریان خارجی خود را در حجم بالا ندارند و با مشکلاتی در این زمینه مواجه هستند.

پاشنه‌طلا که کار عروسک‌سازی را با درست کردن یک شانه تخم‌مرغ رنگی با یک تفنگ چسب حرارتی ۲۱ سال پیش آغاز کرده بود، درباره صادرات محصولاتش به کشور عمان با اشاره به اینکه صادرات در مشاغل خانگی مانند مشاغل صنعتی نیست، گفت: برای یکی از مشتریان خارجی ابتدا ۵۰ عروسک ارسال کردیم. پس از دو ماه ۴۰۰ عروسک از ما خواستند و دو ماه بعد هم هزار عروسک از ما خریدند. اکنون نیز تعداد زیادی از تولیداتمان را برایشان ارسال می‌کنیم.

کمبود سرمایه؛ مشکل اصلی صادرات مشاغل خانگی

این بانوی کارآفرین مشهدی با بیان اینکه صادرات، ارزآوری دارد؛ اما متأسفانه در این زمینه حمایت نشدیم، افزود: با شخصی در عمان ارتباط گرفتیم تا بسترسازی فروش محصولات ما را در آنجا انجام دهد. آن شخص برای این کار از ما ۶۰۰ ریال عمانی می‌خواست که معادل حدود ۸۰-۷۰ میلیون تومان می‌شد. این مشتری سه کانتینر عروسک پنگوئن سفارش داده بود؛ اما این حجم کالا نیاز به حامی مالی داشت؛ چرا که بحث ۵-۴ میلیارد تومان پول بود. برای جلب حمایت مسئولان به استانداری هم رفتیم؛ اما در این زمینه کسی از ما حمایت نکرد تا بتوانیم این سفارش صادراتی را با این حجم انجام دهیم. اگر کسی از ما حمایت می‌کرد، می‌توانستیم برای تعداد زیادی از زنان مشهدی اشتغال ایجاد کنیم؛ اما با این شرایط، مشتری خارجی و بازار صادراتی را در عمان از دست می‌دهیم.

وی درباره یکی دیگر از مشکلات صادرات بیان کرد: کشور عمان نه تحریم است و نه تورم دارد و با چک‌های زماندار ۴ تا ۶ ماهه با یکدیگر کار می‌کنند؛ اما ما به دلیل تحریم و تورمی که در کشور داریم، نمی‌توانیم با چک چهار ماهه با آن‌ها کار کنیم و تنها می‌توانیم ۷۰-۶۰روز برای بازگشت پولمان مهلت بدهیم همان‌گونه که با بازاریان کشورمان کار می‌کنیم.

پاشنه‌طلا درباره سایر مشکلات تولید نیز گفت: چون اولویت ما رشد کارگاه تولیدی بود، همیشه مشکل نقدینگی داشتیم. اکنون الحمدلله اوضاع بهتر شده؛ اما کسی که تولید را از صفر شروع می‌کند، سرمایه‌اش برای خرید مواد اولیه تولید صرف می‌شود تا کارگاهش رشد کند و دستمزد کارگران را بدهد. گاهی نیز فرد به درآمد می‌رسد؛ اما باید تا انتهای کار صبر کند و این‌گونه کار خیلی سخت می‌شود.

این بانوی کارآفرین مشهدی ادامه داد: تولیدکنندگان آن‌قدر سرگرم تولید هستند که از اتفاقاتی که برای سایر افراد جامعه در کاسبی روزمره می‌افتد، بی‌خبر می‌مانند؛ چون تولیدکننده همیشه به دنبال تولید است تا نیروی انسانی خودش را از دست ندهد. بسیاری از افراد جامعه پول خود را در خرید خانه و خودرو سرمایه‌گذاری می‌کنند و دارایی آن‌ها بیشتر از تولیدکنندگان می‌شود.

وی متذکر شد: همیشه به تولیدکنندگان می‌گویم بخشی از سودتان را با خرید کالای سرمایه‌ای پس‌انداز کنید؛ چرا که این تورم به شما رحم نمی‌کند و این کار موجب رشد شما می‌شود. با تورم موجود در کشور اگر همه سرمایه خود را در زمینه تولید سرمایه‌گذاری کنید، همیشه سرنقطه اول هستید.

مشکلات تولیدکنندگان برای دریافت تسهیلات بانکی

پاشنه‌طلا درباره مشکلات دریافت تسهیلات بانکی نیز گفت: بانک‌ها باید براساس هویت‌سنجی و اعتبارسنجی تسهیلات را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند؛ به عنوان مثال اگر کسی دو سه مرتبه وام گرفته و اقساطش را به بانک بازگردانده است، باید مسیرش برای دریافت تسهیلات هموار شود. نکته دیگر اینکه تسهیلات خرد نباشد. اکنون ۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان بیشتر وام نمی‌دهند و برای دریافت وام ۳۰۰ میلیونی باید هفت مستمری‌بگیر را به بانک معرفی کنیم.

این بانوی کارآفرین افزود: تولیدکنندگان برای دریافت تسهیلات در چرخ‌دنده‌های اداری گیر می‌کنند. ما می‌خواهیم کار بزرگی انجام دهیم؛ اما موانع دولتی سرعت‌گیر کار ما هستند مگر اینکه مسئولان دلسوزی در این زمینه باشند تا کار تولیدکنندگان را تسهیل کرده و سرعت ببخشند.

وی همچنین به مسئولان پیشنهاد داد گاهی بودجه‌های بلاعوض به تولیدکنندگان اختصاص و مکان‌هایی را برای تولید در اختیارشان قراردهند تا با این حمایت‌ها چرخ تولید بهتر بچرخد.

پاشنه‌طلا با بیان اینکه باید از تولیدکنندگان مشاغل خرد و خانگی که به تازگی تولید را آغاز کرده‌اند، حمایت شود، اظهار کرد: مواد اولیه زیادی برای آغاز کار عروسک‌سازی نیاز نیست. مهم این است تولیدکننده دوام بیاورد و این قدرت را داشته باشد بتواند مشکلاتی را که در مسیر تولید وجود دارد، حل کند.

ادامه روند عروسک‌سازی توسط ۱۲۰ نفر از بانوان مشهدی

این بانوی کارآفرین مشهدی با بیان اینکه با همه چالش‌ها، خستگی‌ها و سختی‌های زیادی که در مسیر تولید داشتیم، توانستیم کار را به نتیجه برسانیم، خاطرنشان کرد: برای فعالیت در مشاغل خانگی نیاز به دستگاه‌های پیچیده‌ای نیست؛ به عنوان مثال اکنون کار لیزر را برای ساخت عروسک‌هایمان به دو کارگاه داده‌ایم تا برایمان انجام دهند و نیاز نیست دستگاه‌های لیزر را خریداری کنیم. وقتی میزان کار بالا می‌رود، نمی‌توانیم همه کارها را خودمان انجام دهیم؛ چرا که هدف ما اشتغال‌زایی بوده که الحمدلله انجام شده است.

وی درباره جزئیات کار خود تصریح کرد: خانم‌هایی را که می‌توانند در خانه کار کنند، در تیم خودمان آموزش می‌دهیم، در کارگاه یکی دو نمونه عروسک می‌زنند و پس از اینکه به کار مسلط شدند، مواد اولیه عروسک‌ها را به خانه خود می‌برند. برخی افراد نیز هستند که ما آن‌ها را از نزدیک ندیده‌ایم و خانم‌هایی که از قبل کار را آموزش دیده‌اند، به آن‌ها آموزش می‌دهند. سپس نمونه کارها به همراه اطلاعات و شماره اشخاص به کارگاه می‌آید و پس از تأیید نمونه کار، مواد اولیه عروسک‌ها به خانه آن فرد ارسال می‌شود. به همین ترتیب یک گروه گسترده‌ حدود ۱۲۰ نفری اکنون در مناطق حاشیه شهر مشهد کار عروسک‌سازی را در منازل خودشان انجام می‌دهند.

پاشنه‌طلا درباره فواید مشاغل خانگی گفت: مشاغل خانگی سبب می‌شود خیلی از معضلات اجتماعی، رفت و آمدهای غیرضروری و در نتیجه آلودگی هوا کاهش یابد. با توجه به اینکه وظیفه اصلی زنان، مادری و همسری است، با فعالیت در حوزه مشاغل خانگی هم به وظایف مادری و همسری رسیدگی می‌کنند و هم در منازلشان شاغل هستند و درآمد دارند. خانم‌هایی که افسردگی داشتند نیز اکنون با انجام کار در منزل، حال روحی آن‌ها رو به بهبود است.

کمک به تولیدکنندگان مشاغل خانگی برای فروش محصولات

این بانوی کارآفرین خاطرنشان کرد: در سطح کشوری نیز یکسری از عروسک‌های بافتنی، پولیشی و پارچه‌ای و اسباب‌بازی‌های صنعتی را که در این زمینه کارگاه‌های بزرگی مشغول به کار هستند، تولید می‌کنیم. همچنین محصولاتی مانند کیف و گل‌سر را که خانم‌ها در منازلشان تولید می‌کنند، به مشتری‌های خارجی معرفی و پس از تأیید به کشور عمان و سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌کنیم که در این زمینه با عزیزانی از سلماس آذربایجان غربی، تهران، کرج و قم در فضای مجازی همکاری داریم.

وی بیان کرد: کسانی که از طریق ما به بازار معرفی می‌شوند، ابتدا مبتدی هستند و پس از مدتی که آن‌ها را در زمینه خرید لوازم اولیه، اتصال به مشتری‌ها و سایر موارد راهنمایی می‌کنیم، قوی می‌شوند و اکنون برخی از آن‌ها تیمی تشکیل داده‌اند و این سبب شده ما در این زمینه پیشران این پیشران‌ها باشیم.

پاشنه‌طلا گفت: چون ما با کلی‌فروشی‌ها برای فروش محصولاتمان در ارتباط هستیم، خانم‌هایی را که کار مشاغل خانگی را به تازگی شروع کرده‌اند، به آن‌ها معرفی می‌کنیم تا بتوانند به بازار وصل شوند و محصولاتشان را بفروشند. برخی از این افراد الحمدلله رشد خوبی داشته‌اند و توانسته‌اند برای محصولاتشان قطب تولیدی شوند. در کنار رشد این افراد، ما نیز به درآمد می‌رسیم و این یک رابطه متقابل و دوسویه است.

این بانوی کارآفرین مشهدی خاطرنشان کرد: به دوستانی که در ابتدای کار تولید، قدرت ریسک و خطر کردن ندارند، کمک می‌کنیم محصولشان را بفروشند و قدرت ریسک‌پذیری آن‌ها را بالا می‌بریم. ما در بسیاری از محصولاتی که تخصصی هم در آن نداریم، قدرت ریسک‌پذیری تولیدکننده را بالا می‌بریم و پس از اینکه بر این ترس‌ها غلبه کردند، کم‌کم خودشان مسیر فروش را پیدا می‌کنند.

خبرنگار: فریده خسروی