آمایش آموزش عالی برنامه وزارت علوم برای افزایش بهره‌وری است

به گزارش بازارکار، محمدعلی زلفی گل وزیر علوم در اجلاس بهره‌وری در علوم، تحقیقات و فناوری که ۲۶ دی ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، اظهار کرد: بهره‌وری مورد عنایت ویژه رهبر انقلاب و رئیس جمهور است. وزارت علوم هم درنظر دارد بهره‌وری را در آموزش عالی ارتقا دهد. آموزش عالی وظیفه درون سازمانی و برون سازمانی در زمینه بهره‌وری دارد. چرا که دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری ظرفیت بالایی در زمینه علم و فناوری دارند و می‌توانند در زمینه بهره‌وری گام‌های بزرگی بردارند.
بیشتر بخوانید:
ایران رتبه دوم جهان اسلام در تولید علم حوزه «علوم انسانی و اجتماعی»
وی افزود: وزارت علوم در زمینه بهره‌وری محور و مدار است. رویکردهایی در وزارت علوم در زمینه بهره‌وری وجود دارد که سعی می‌کنیم نوع رویکردمان با توجه به بهره‌وری باشد. وزارت علوم قصد دارد قوانین، مقررات و برنامه‌ها به گونه‌ای عملیاتی شوند که به بهره‌وری توجه شود. فرهنگ‌سازی هم از طریق قوانین و مقررات ایجاد می‌شود. به همین دلیل، اگر قوانین به درستی تدوین شوند، فرهنگ‌سازی به درستی اتفاق می‌افتد.
زلفی گل خاطرنشان کرد: نقش تربیتی، آموزشی و فناوری دانشگاه‌ها هم باید در بهره‌وری مورد توجه قرار بگیرد. برای مثال یکی از شاخص‌های بهره‌وری در اقتصاد جلوگیری از خام‌فروشی است. خام‌فروشی در اقتصاد متفاوت از خام‌فروشی در آموزش عالی است. باید بدانیم چگونه عمل کنیم که دانش‌آموختگان آموزش عالی به افزایش بهره‌وری سازمان‌ها کمک کنند. 
وزیر علوم تصریح کرد: اقدامات در زمینه بهره‌وری می‌تواند اقتصادی، آموزشی، سرمایه‌گذاری و ... باشد. وزارت علوم وظیفه ترویج علم در حوزه‌های مختلف را دارد. بهره‌وری مساوی است با منابع انسانی و منابع انسانی ضرب در مدیریت. اگر مدیریت کارآمد نداشته باشیم، شاخص‌های بهره‌وزی افزایش نخواهد یافت. نظام بهره‌وری با تغییر افراد متاثر نخواهد شد و به مسیر خود ادامه خواهد داد.
وی تاکید کرد: آموزش اولین شاخص بهره‌وری است. رسیدن به بهره‌وری در هر عرصه‌ای نیازمند آموزش است. پیشنهاد می‌کنم که مدیران پیش از پذیرش هر مسئولیتی ملزم به گذراندن دوره آموزشی باشند. وزارت علوم هم باید راه‌هایی برای افزایش بهره‌وری پیش بگیرد. ارتقای اعضای هیئت علمی باید بر اساس نقش آنها در افزایش بهره‌وری انجام شود. اگر قرار است رشد اقتصادی اتفاق بیفتد، سرمایه‌گذاری اقتصادی پرهزینه است؛ افزایش بهره‌وری راهکار مناسبی خواهد بود. 
زلفی گل گفت: افزایش بهره‌وری بر اساس مزیت‌های نسبی موجود از جمله وظایف وزارت علوم است. آمایش آموزش عالی یکی دیگر از روش‌هایی است که به افزایش بهره‌وری منجر می‌شود. برای مثال سامانه جستجوی آزمایشگاه‌های مرجع به پژوهشگران کمک می‌کند که تجهیزات مورد نیاز خود را پیدا کرده و از آن‌ها استفاده کنند.
وزیر علوم افزود: مدیران ضعیف، عمر اعضای هیئت علمی را هدر می‌دهند. به همین دلیل، تربیت مدیران در راستای بهره‌وری ضروری است.
هدف‌گذاری دانشگاه علامه برای مرجعیت علمی در علوم انسانی
عبدالله معتمدی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در اولین اجلاس بهره‌وری علوم، تحقیقات و فناوری که ۲۶ دی ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، اظهار کرد: دانشگاه علامه طباطبایی پیشینه‌ای ۲۵ ساله و از سال ۱۳۶۳ دارد. برخی دانشکده‌هایی که پیش از انقلاب اسلامی فعال بودند، تجمیع شده و دانشگاه علامه تشکیل شد.
وی افزود: این دانشگاه هم‌اکنون ۱۴ هزار دانشجو و بیش از ۶۰۰ عضو هیئت علمی دارد. شهدای بزرگی مانند شهید همت در این دانشگاه تحصیل کرده‌اند. دانشگاه علامه امسال برای نخستین بار در رتبه‌بندی تایمز جزو دانشگاه‌های برتر قرار گرفت. هدفگذاری دانشگاه علامه رسیدن به مرجعیت علمی در حوزه علوم انسانی است.
معتمدی خاطرنشان کرد: دانشگاه علامه قصد دارد اثربخشی علوم انسانی را نشان دهد. در این راستا، نهضتی راه‌اندازی شده است که بر اساس آن، همه دانشجویان ترم آخر با ایده‌های کسب و کار متناسب با رشته خودشان آشنا می‌شوند. بهره‌وری هم یکی از موضوعاتی است که مورد توجه دانشگاه علامه بوده است. برنامه راهبردی دانشگاه علامه به دنبال مشارکت نیروی انسانی است. هم‌اکنون همه اعضای هیئت علمی دانشگاه برنامه خود را در راستای برنامه راهبردی دانشگاه ارائه داده‌اند.
انعقاد تفاهم‌نامه بهره‌وری در ۹ استان کشور
روح‌الله رازینی رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت عتف در ادامه اجلاس بهره‌وری علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: بهره‌وری در دولت سیزدهم به صورت ویژه‌ای مورد توجه است. رئیس جمهور همیشه تاکید بر بهره‌وری دانشگاه‌ها و تقویت نقش دانشگاه‌ها در بهره‌وری کشور داشتند. رهبری هم به اهمیت بهره‌وری اشارات متعدد داشته است.
وی افزود: این اجلاس در راستای گفتمان‌سازی و تقویت گفتمان بهره‌وری برگزار می‌شود. این اجلاس با هدف اعلام آمادگی و ارتقای گفتمان بهره‌وری در آموزش عالی در حال برگزاری است. ۴۰۰ عضو هیئت علمی شبکه بهره‌وری در آموزش عالی کشور را تشکیل می‌دهند. توانمندسازی شبکه بهره‌وری یکی دیگر از اهداف ما است.
رازینی خاطرنشان کرد: نظام جامعی برای بهره‌وری تدوین شده است که امروز رونمایی خواهد شد. امروز به صورت نمادین چند دانشگاه کشور با دستگاه‌ها، تفاهم‌نامه بهره‌وری امضا می‌کنند و به عنوان دانشگاه معین در کنار آن دستگاه‌ خواهند بود. تاکنون در ۹ استان کشور این تفاهم‌نامه‌ها امضا شده است.
وی تصریح کرد: در راستای بهره‌وری شاهد اقداماتی در زمینه کاهش زمان جذب اعضای هیئت علمی و در حوزه آمایش و حذف رشته‌هایی که ظرفیت اشتغال ندارند، بودیم.
کاهش بهره‌وری کارکنان با افزایش مدرک تحصیلی
میثم لطیفی رئیس سازمان اداری و استخدامی در ادامه اجلاس بهره‌وری در علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: رشد کشور در گرو رشد سرمایه انسانی و افزایش بهره‌وری است. قطعا نقش دانشگاه در این زمینه بی‌نظیر خواهد بود. بهره‌وری دانشگاه و بهره‌وری از دانشگاه از جمله اقدامات مهم در این زمینه است.
وی افزود: بهره‌وری تابعی از کارایی و اثربخشی است. کارایی انجام دادن درست و صحیح کارها و اثربخشی به معنای انجام کارهای صحیح است. برخی معنای کارایی و اثربخشی را خلط می‌کنند که اشتباه است. برای مثال، بهره‌وری علم به نافع بودن آن است. علم باید یا واجب باشد یا مستحب یا مشکلی را حل کند. از دانشگاه انتظار می‌رود که با سنجه‌ای کارایی و اثربخشی را ارزیابی کند.
لطیفی گفت: دانشگاه مطالبه‌گر، دانشگاه سیاسی، دانشگاه پرورش‌دهنده انتظاراتی است که در ابعاد مختلف از دانشگاه وجود دارد؛ اما این موارد اقتصادی نیستند. مثالی در زمینه بهره‌وری ارائه می‌کنم. امسال حدود ۵۲۰ هزار نفر برای آزمون استخدامی ثبت‌نام کردند، در حالیکه به ۲۸ هزار نفر نیرو نیاز داشتیم. تصمیم گرفتیم سه برابر ظرفیت برای مصاحبه اعلام کنیم؛ اما تعداد افرادی که حدنصاب نمره را کسب کردند کمتر از سه برابر ظرفیت بود. در نهایتا به جای ۸۰ هزار نفر، ۵۰ هزار نفر حدنصاب را کسب کردند.
رئیس سازمان اداری و استخدامی تصریح کرد: بهره‌وری ما در سال‌ ۱۳۹۰ منفی ۰/۶ بوده است. البته در سال‌های اخیر بهبود ایجاد شده است. مطالعات نشان می‌دهد که با افزایش مدرک تحصیلی، بهره‌وری کارکنان کاهش یافته است. دلیلش می‌تواند پایین آمدن کیفیت آموزش، بی‌ارتباطی رشته و شغل افراد یا اشتغال افراد با مدرک دکتری در مشاغلی با نیاز مدرک کارشناسی باشد.